به گزارش ایسنا، یک باستانشناس معتقد است صدفهای شیپوری که در سکونتگاهها و معدنهای نوسنگی واقع در کاتالونیا کشف شدهاند، صدایی شبیه شیپور فرانسوی تولید میکنند و از این رو ممکن است یکی از قدیمیترین سازهایی باشند که برای تولید موسیقی به کار گرفته شدهاند.
«گاردین» نوشت، «میگل لوپث گارسیا» زمانی که کودک بود، مجذوب صدف شیپوریای بود که در حمام نگه داشته میشد. خانواده پدریاش در منطقه آلمریای اسپانیا با استفاده از این صدف به اهالی روستا درباره بالا آمدن رودخانهها و نزدیک شدن سیلاب، هشدار میدادند.
او برای بهدستآوردن آن «صدای خاص» تلاش کرد، سال گذشته وقتی این باستانشناس، موسیقیشناس و نوازنده حرفهای ترومپت، لبهایش را روی هشت صدف شیپوری گذاشت، بلاخره نتیجه داد. به گفته این باستانشناس تُن صدای آنها میتواند بینشی درباره زندگی مردمی ارائه دهد که ۶۰۰۰ سال پیش در شمالشرق اسپانیا زندگی میکردند.
در مقالهای که او به همراه همکارش «مارگاریتا دیاس-آندرو» نوشته، این پژوهشگر دانشگاه بارسلونا استدلال میکند که ۱۲ صدف بزرگ شیپوری که در سکونتگاهها و معدنهای عصر نوسنگی در کاتالونیا پیدا شدهاند و به اواخر هزاره پنجم تا اوایل هزاره چهارم پیش از میلاد بازمیگردند، ممکن است برای ارتباطات راهدور و همچنین بهعنوان سازهای ابتدایی موسیقی استفاده شده باشند.
این واقعیت که صدفها پس از مردن حلزونهای دریایی جمعآوری شدهاند، نشان میدهد که آنها برای اهداف غیرخوراکی گردآوری شده بودند. درست همانطور که بریدن نوک تیز صدفها نشان میدهد از آنها بهعنوان شیپور استفاده میشده است.
این دو نفر برای آزمودن نظریههایشان، اجازه گرفتند تا آزمایشهای صوتی روی هشت صدف شیپوری انجام دهند. در نوامبر ۲۰۲۴، «لوپث گارسیا» از این صدفها نوعی صدای بسیار قدرتمند و پایدار بیرون کشید.
این محقق میگوید: «واقعا شگفتآور است که از چنین سازی که فقط یک بدن جانوری کمیتغییریافته است، این صدای کاملاً قابلتشخیص بهدست میاد. فکر میکنم از نظر تُن، نزدیکترین ساز امروزی بهش شیپور فرانسوی باشه.»
اما این محقق و «دیاس-آندرو» استاد پژوهشی در موسسه کاتالان پژوهش و مطالعات پیشرفته و همچنین عضو دانشگاه بارسلونا، ظرفیت موسیقایی کامل صدفها را باید مشخص کنند.
«لوپث گارسیا» بیان کرد: «ما میخواستیم ببینیم آیا در قطعههایی که مینواختیم امکانی برای بداههنوازی یا کاوش منابع صوتی وجود دارد یا خیر. پس ما قطعاتی از بداههنوازیهای کوچکی که با این سازها مینواختیم. فهمیدیم که با انجام کارهای مختلف، میتوانیم شکل و تُن صدای صدف و همچنین نتها رو تغییر بدهیم.»
«گارسیا» توضیح داد: «اینها اساسا جزو اولین سازها یا قطعات فناوری صوتی هستند که در کل تاریخ بشر میشناسیم. این ساز بهواسطه ارتعاش لبهای شما کار میکند و شیوه تولید صدا در آن بسیار شبیه سازهای بادی برنجی مدرن مثل ترومپت و ترومبون است؛ با این تفاوت که صدفها قدیمیترین اجداد آنها هستند.»
گارسیا و دیاس-آندرو در مقاله منتشرشده در مجله «Antiquity» مطرح کردند که صدفهای شیپوری ممکن است «بهعنوان ابزارهای ارتباطی، چه بین جوامع مختلف ساکن در منطقه و چه بین این سکونتگاهها و افرادی که در چشمانداز کشاورزی اطراف کار میکردند»، مورد استفاده بوده باشند.
لوپث گارسیا گفت: «میدانیم که این یکی از قدیمیترین و پایدارترین فناوریهای تولید صداست که انسانها دست کم در قاره اروپا میشناسند. قدیمیترین صدف شیپوری با ویژگیهای تقریبا یکسان با صدفهایی که در کاتالونیا پیدا شدهاند، صدفی است که در غار مارسولاس در جنوب فرانسه پیدا شده است. این غار به دوره پارینهسنگیِ پسین، که قدمتش حدود ۱۸ هزار سال پیش از میلاد است، بازمیگردد. بنابراین سازهایی تقریبا یکسان از ۱۸ هزار سال پیش تا نیمه قرن گذشته استفاده شده است.»
انتهای پیام
نظرات