امیر اوسط در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: برداشت بی‌رویه از منابع طبیعی به ویژه آب چه در بخش شرب و چه در بخش کشاورزی و صنعت، واقعیت تلخی است که در حال تبدیل شدن به بحرانی زیست‌محیطی است.
وی با بیان اینکه هم‌اکنون ٨٥ درصد از پتانسیل آبی کشور مصرف می‌شود در حالیکه شاخص جهانی مصرف پتانسیل آب ٤٠ درصد است، اضافه برداشت ٤٥ درصدی را مایه وارد آمدن ضربه جبران‌ناپذیر به محیط زیست دانست و افزود: هم‌اکنون ٥٥ درصد نیاز این حوزه که به عبارتی ٦٠ میلیارد مترمکعب می‌شود، از محل آب‌های زیرزمینی تأمین می‌شود.
وی اعلام کرد: سالانه حدود ١٠ میلیارد مترمکعب بیش از ظرفیت از آب‌های زیرزمینی برداشت می‌کنیم که باعث افت سطح سفره‌های زیرزمینی آب در اغلب دشت‌های کشور می‌شود.
این فعال اجتماعی با اشاره به اینکه هم‌اینک از ٦٠٩دشت حاصل‌خیز کشور، ٤٩٩ دشت با افت شدید آب مواجه هستند و سالانه بین یک تا سه متر افت سطح آب‌های زیرزمینی را داریم، بیان کرد: از ٦٠٩دشت کشور ٢٩٧دشت از نظر برداشت آب به مرحله بحرانی رسیده و برداشت آب از منابع زیرزمینی در پایان دهه ٥٠ حدود ٢٢ میلیارد مترمکعب بود، ظرف ١٠ سال یعنی در آخر دهه ٦٠، این برداشت دو برابر شد و از مرز ٤٤ میلیارد مترمکعب گذشت.
اوسط در ادامه خاطرنشان کرد: در پایان دهه ٧٠ هم این روند ادامه یافت و به مرز ٥٨ میلیارد مترمکعب رسیده و آمارها نشان می‌دهد در پایان دهه ٨٠ برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی از مرز ٦٢ میلیون مترمکعب گذشت و هم‌اکنون به مرز ١٠٤ میلیارد مترمکعب رسیده است.
وی یکی از مهمترین عوامل ایجاد سیل در کشور را برداشت بیش از حدمجاز از سفره‌های آب زیرزمینی عنوان کرد و افزود: با برداشت آب زیرزمینی فاصله بین ذرات خاک از بین می‌رود، خاک متراکم شده و نفوذپذیری آب در آن کم می‌شود که این مسأله موجب بروز پدیده سیل در این مناطق می‌شود.
اوسط تخریب جنگل‌ها و مراتع و از بین بردن پوشش گیاهی با بهره‌برداری بیش از حد از این منابع را به عنوان یکی از عوامل بازدارنده ایجاد روان‌آب سطحی معرفی کرد و ادامه داد: در زمینه تأثیر برداشت بی‌رویه از منابع طبیعی به ویژه آب در ایجاد ریزگردها باید به این نکته اشاره کرد که گردوغبار ورودی به غرب کشور از نوع گردوغبار خاورمیانه‌ای است و علاوه بر ایران کشورهای همسایه نظیر عراق، عربستان، قطر، امارات، کویت، اردن، عمان، یمن و سوریه نیز از خسارات بهداشتی، اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی آن در امان نبوده‌اند، در واقع برداشت بی‌رویه از منابع آب باعث خشک شدن هورها، تالاب‌ها و کاهش سطح پوشش گیاهی شده است.
این فعال اجتماعی در زمینه محیط زیست با تأکید بر اینکه در دهه گذشته منشأ ریزگردها، خارجی بوده است، تصریح کرد: در دهه اخیر منشأ داخلی نیز خودنمایی می‌کند و این نشان می‌دهد عدم مدیریت و برنامه‌ریزی در بهره‌برداری صحیح از منابع آب در حوزه‌های داخلی موجب شده است که بیابان‌زایی تهدیدی جدی برای کشورمان به شمار رود.
وی برداشت بی‌رویه از سرچشمه‌های دجله و فرات در ترکیه برای کشاورزی و شرب را موجب خشکاندن اکوسیستم سرسبز و مرطوب میان دجله و فرات به‌ویژه در بخش‌های جنوبی کشور عراق دانست و افزود: عبور جریان غربی- شرقی باد از روی این اکوسیستم مرده پدیده‌ای را می‌آفریند که در غرب و جنوب‌غرب تحت عنوان میهمان ناخوانده و دائمی ریزگرد شاهد آن هستیم.
اوسط سیاست‌گذاری‌های غلط در حکومت پیشین بعث عراق و حضور آمریکایی‌ها در عراق و تغییر کاربری اراضی در این کشور و ادامه تنش و درگیری را مزید بر علت ارزیابی کرد و گفت: ارائه راهکار موثر در زمینه کنترل منشأ خارجی با توجه به وجود بحران و تنش امنیتی در عراق و سوریه و همچنین عدم هماهنگی میان کشورهای درگیر با این پدیده در خاورمیانه در شرایط فعلی به‌دور از ذهن نیست اما در زمینه کنترل منشأ داخلی لزوم مدیریت صحیح در برداشت منابع آب و استفاده از روش‌های دوستدار محیط‌زیست همانند کاشت گونه‌های مقاوم به شوری و خشکی و همکاری وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های مربوطه می‌تواند در کاهش تأثیر مخرب این معضلات در زندگی مردم ساکن در مناطق جنوبی غرب و غرب کشورمان نقش داشته باشد.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: همکاری وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های مربوطه در کاهش تأثیر مخرب معضلات ناشی از این پدیده ناگوار زیست‌محیطی در زندگی مردم ساکن در مناطق جنوبی غرب و غرب کشورمان موثر است.
انتهای پیام
نظرات