به گزارش ایسنا، دیدنی‌های نصف جهان به همین مکان‌ها ختم نمی‌شود بلکه در گوشه و کنار شهر و استان اصفهان می‌توان بناهای تاریخی و جاذبه‌های طبیعی چشم نواز و ارزشمندی را پیدا کرد که از دید گردشگران و حتی شهروندان پنهان مانده‌اند و در بیشتر اوقات سال در آنها بسته است یا در روزهای محدودی از سال بازدیدکننده دارند و گرد فراموشی بر در و دیوارشان نشسته است.
مدرس ابو علی سینا
مدرس ابن‌سینا در محله دردشت یکی از یادگارهای دوران سلجوقیان است.
این بنای کوچک اما باارزش با گنبد آجری محل تدریس پورسینا به‌هنگام اقامت او در اصفهان بوده و بر پایه برخی روایات محلی، مقبره وی در همین مکان قرار دارد. البته توجه به این نکته ضروریست که بی‌گمان نزد اهل فرهنگ، جایگاه «مَدرَس» از «مَدفَن» بالاتر است. در نزدیکی این بقعه مسجدی کوچک قرار دارد که آن را مسجد گلدسته می‌گویند. این مسجد دارای مناره کوتاهی است که احتمال می‌رود مربوط به عهد سلجوقی باشد. این اثر در تاریخ ۲۴ اسفند ۱۳۸۳ با شماره ثبت ۱۱۵۵۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به‌ثبت رسیده است.
گفته می‌شود بنای فعلی مدرس پورسینا، بخشی از بنای بزرگ‌تری است که در گذشته در این محل موجود بوده و به تدریج تخریب و به انبار تبدیل شده بود. ابن سینا، دانشمند نامدار ایرانی، سال‌های پایانی عمر خود را در اصفهان و در این مدرس به سر برد و به آموزش دانشجویان و نوشتن آثارش پرداخت. مدرس ابن سینا در محله دردشت، خیابان ابن سینا، کوچه پا گلدسته، بالاتر از مدرسه شفیعیه قرار دارد و در تاریخ ۲۴ اسفند ماه ۱۳۸۳ خورشیدی با شماره ۱۱۵۵۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
خانه جواهری
خانه جواهری یکی از خانه‌های تاریخی کشور بوده که در قدیمی‌ترین خیابان اصفهان یعنی خیابان ابن‌سینا واقع شده است. قدمت این خانه به دوران قاجار برمی‌گردد و در تاریخ ۲۲ مرداد ۱۳۸۴ به ثبت میراث فرهنگی رسیده است. نمای خانه جواهری مربع‌شکل است که فضاهای معماری چهار جبهه حیاط مربع‌شکل آن را در بر گرفته‌اند. فضاهای اصلی و ارزشمند در ضلع جنوبی واقع شده و نسبت به دیگر اضلاع، بلندتر و دارای تالاری در وسط با نمای ارسی پنج‌لنگه مشرف به حیاط و تاقچه‌های هلال و تاقچه بلندهای چهارگوش مزین به نقاشی‌های شیر و شکری است. ضلع شرقی دارای فضاهایی از قبیل تالاری با یک پیش‌زدگی مزین به ارسی سه‌لنگه چوبی و اتاق‌های جانبی با سه‌دری‌های مشرف به حیاط و دو ایوان در طرفین تالار است. فضاهای داخلی اتاق پنج‌دری با نقاشی‌های شیر و شکر و تاقچه‌های هلال و تاقچه بلندهای چهارگوش زینت یافته است که این فضاها توسط سه‌دری‌های چوبی به یکدیگر ارتباط می‌یابند. تزئینات به‌کاررفته در این بنا شامل تزئینات شیر و شکر و ارسی‌های پنج‌لنگه و سه‌لنگه، همچنین بخاری‌های گچبری‌شده در قسمت شاه‌نشین و بهارخواب اشکوب دوم ضلع جنوبی کاشیکاری نمای زیرزمین جبهه جنوبی به‌شیوه صابونکی و معلقی بر زمینه آجر است.
بنای کهن دژ
سارویه یا کهن دژ، نام بنایی بسیار کهن در اصفهان است که در کنار پل شهرستان و در کناره شمالی زاینده رود قرار دارد. این بنا کتابخانه بزرگی بوده است که در آن کتاب‌های فراوانی نگهداری می‌شده است. سارویه در حمله اعراب به ایران ویران گردید و اکنون تنها بقایای آن به صورت تپه‌ای باقی‌مانده است که بنام «تپه اشرف» معروف است. در سازه سارویه، معماری از دوره‌های مختلف تاریخی دیده می‌شود. تازه‌ترین سازه‌ها مربوط به دوران ساسانی است. یافته‌های باستان‌شناسی نشان می‌دهد که برخی از دیوارهای عظیم دژ، متعلق به دوره ساسانیان است. پس از اسلام مسجدی بر روی بخشی از دژ سارویه بنا می‌شود که یکی از قدیمی‌ترین مساجد این ناحیه به‌شمار می‌رود. اکنون این مسجد مقابل تپه اشرف در خیابان مشتاق قرار گرفته و بخشی از آن در زیر یک مدرسه است. اگرچه تپه اشرف با وسعتی در حدود ۱۲ هکتار بنیانی صخره‌ای دارد اما تا سال‌های دهه ۱۳۳۰ خورشیدی کشاورزان منطقه بر روی خاک محدودی که از آوار بناهای تپه برجای مانده بود، کشاورزی می‌کردند. متأسفانه در سال‌های اخیر آسیب‌های اساسی به این تپه وارد شده است که روند این تخریب‌ها همچنان ادامه دارد. نشانی: اصفهان، کنار پل شهرستان (خیابان سلمان فارسی) و در کناره شمالی زاینده رود.
بقعه پیربکران
پیرِبَکْران، بُقْعه، آرامگاه محمد بن بکران، مشهور به پیر بکران یکی از عارفان و مدرسین مشهور قرن هفتم هجری است که در دروه ایلخانان زندگی می‌کرد. بقعه پیربکران، محل تدریس و اشاعه مرام صوفی‌گری و عرفان توسط پیر بکران بوده است و مریدانش به پاس مقام علمی و مذهبی وی پس از وفاتش آرامگاه پیر را بنا نهادند و در واقع شهر پیر بکران شهرت خود را مدیون اوست. در حال حاضر مزار او و گچبرهنرمند بنا محمد شاه نقاش در کنار هم در داخل این بقعه کنار چله خانه بنا قرار دارد. پیربکران در نوع خود از بناهای بی‌نظیر تاریخی استان اصفهان و کشور مربوط به دوره ایلخانی است که کارشناسان، ارزش هنری و نوع معماری بکار رفته در گچ بری ها و کاشیکاری های محراب و چگونگی تلفیق چند نوع خط و نقش را بی نظیر می‌دانند.
بقعه پیربکران در سال ۱۳۱۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده و شامل ۴ قسمت رواق، ایوان، آرامگاه و اتاق چله‌خانه است. یکی از ویژگی‌های شاخص این بقعه این است که در ساخت این بنا از خشت، آجر و سنگ استفاده شده و ۲ طبقه نخست آن با سنگ و طبقه سوم آن با استفاده از آجر بنا می‌شود، بر خلاف اینکه در معماری اصفهان از خشت و یا آجر در ساخت بناها بهره گرفته می‌شود. ساختمان بقعه از نظر ارتفاع، با داشتن ارتفاعی حدود ۲۰ متر در ایران بی‌نظیر است، از سوی دیگر در ساخت بقعه از تمامی مصالح معماری ایرانی از جمله خشت، سنگ، آجر و چوب که اصلی‌ترین مصالح معماری ایران به شمار می‌رود، استفاده شده است، البته باید توجه داشت که کمتر بنایی در ایران دیده شده که طبقه سوم آن از آجر باشد.
کاروانسرای مادرشاه
کاروانسرای عباسی (مادرشاه) در ۲۰ کیلومتری شمال شاهین شهر در تقاطع اتوبان کاشان اصفهان و بزرگراه دلیجان اصفهان قرار دارد. این بنا به عنوان یک اثر ارزشمند تاریخی دارای ویژگی‌های عینی و ذهنی فراوانی می‌باشد که به این اثر جذابیت‌های ویژه‌ای بخشیده است. کاروانسرای عباسی (مادرشاه) به لحاظ وسعت، استحکام، زیبایی و کیفیت ساخت از ویژگی‌های بسیار منحصر به فردی برخوردار است که همین ویژگی‌ها باعث شده به نام زیباترین کاروانسرای بین راهی معرفی شود. در چهار گوشه بنا، چهار برج مدور و در وسط اضلاع شمالی و جنوبی نیز دو برج پنج ضلعی وجود دارد. در قسمت میانی فضای سر پوشیده اصلی قرار دارد که درگاه ورودی در آن واقع شده است. در حال حاضر تزئینات بنا شامل آجرکاری نمای دیوار جان پناه است ولی در گذشته دارای کاشیکاری نیز وجود داشته است. مصالح بنا شامل آجر و سنگ است.
هیچ کتیبه ای برای تعیین قدمت در بنا وجود ندارد. بنا را به شاه عباس دوم و یا شاه سلیمان اول صفوی نسبت داده است. اکثر جهانگردان این بنا را از کاروانسراهایی می‌دانند که به امر مادرشاه عباس ساخته شده است ولی مشخص نیست که منظور شاه عباس اول است یا شاه عباس دوم. وجه تسمیه بنا نیز به همین دلیل است. در این بنا خصوصیات و پیشرفت‌هایی دیده می‌شود که نشان دهنده انتساب آن به اواخر دوره صفویست؛ به طور مثال اصطبل‌های ستوندار که در کاروانسراهای قبل از دوران مغول دیده می‌شود بار دیگر در اواخر دوره صفوی معمول می‌شود. موقعیت مکان کاروانسرا نیز نشاندهنده جنبه تشریفاتی و سلطنتی آن است، چون در فاصله کمتر از یک منزلی کاروانسرای گز و کاروانسرای مورچه خورت قرار دارد.
آرامگاه سلطان بخت آغا
بانو «سلطان بخت آغا»؛ برادرزاده «شاه شیخ ابواسحاق اینجو» است که در زمان حیات خواجه حافظ شیرازی بر بخش‌هایی از جنوب ایران و شهر شیراز فرمان می‌راند. او پس از شکست و قتل عمویش به دست «سلطان محمود آل مظفر» از روی اجبار به عقد او درآمد اما تصمیم گرفت که با دسیسه چینی و اختلاف افکنی، انتقام عمویش را از شاه آل مظفر بگیرد، ولی در این راه موفق نشد زیرا سلطان محمود به نقشه او پی برد و دستور قتلش را صادر کرد.
آرامگاه زیبا و باشکوهی که اکنون در محله دردشت اصفهان قرار دارد، محل دفن همین بانوست که مدتی پس از مرگ او و با تصرف اصفهان به وسیله طرفدارانش، بر مزارش بر پا شده است. این بنا یک گنبد کوچک و ظریف و دو مناره دارد که رأس یکی از آنها در طول زمان فروریخته است. برای کسانی که به آثار معماری ایرانی علاقه زیادی دارند. دیدار آرامگاه سلطان بخت آغا بسیار دلپذیر خواهد بود. در آرامگاه سال‌هاست که به روی گردشگران بسته مانده و متأسفانه به علت بی توجهی به زباله دانی تبدیل شده است.
انتهای پیام
نظرات