«سید مصطفی فاطمی» در نشست انجمن گروه تاریخ دانشگاه یزد که دیروز (دوشنبه) در دانشگاه یزد برگزار شد، با اشاره به کمبود اطلاعات تاریخی در یزد به علت ضعف در ساز و کارهای میراث فرهنگی، اظهار کرد: موضعات مختلفی در زمینه یزد و بافت تاریخی مطرح می‌شود که صرفاً معماران در این رابطه اظهار نظر می‌کنند، در حالی که باید جامعه شناسان، مورخان، باستان شناسان و مرمتگران نیز به این مقوله ورود داشته باشند.
وی از ضرورت وجود یک مورخ در شورای فنی میراث فرهنگی استان یاد کرد و گفت: هر چند از نظر قوانین شاهد حضور یک مورخ در این شورا نیستیم اما برای حضور پررنگ‌تر تاریخ در این حوزه مجددانه پیگیر خواهیم بود.
این مسئول با بیان این که اداره کل میراث فرهنگی یزد برای موضوعات پژوهشی بودجه کافی ندارد، افزود: البته شرایط کشور نیز در زمینه اعتبارات مساعد نیست اما باید دوستداران تاریخ، پژوهشگران و مورخان را در زمینه‌های تاریخ شفاهی و داستان‌ها و پژوهش‌ها به کار بگیریم.
وی با اشاره به این که تاریخ از سال 1960 میلادی از سمت و سوی پرداختن صرف به زندگی پادشاهان تغییر مسیر داد، گفت: در این زمان تاریخ وارد بدنه اجتماعی کشورها شد و این در حالیست که هنوز در کشورمان به طور قوی در این حوزه تاریخ وارد نشده‌ایم.
فاطمی در رابطه با تاریخ فرهنگی نیز تصریح کرد: تاریخ فرهنگی که به آیین ها و نگرش‌ها و مراسم‌ها و ملیت مردم می‌پردازد، از حیث ارتباطات و هویت ما با این نوع تاریخ حائز اهمیت است اما با وجود اهمیت این بخش از تاریخ برای هویت‌بخشی به کشورمان، در فضای آموزشی به علت متنوع نبودن اطلاعات تاریخی از محبوبیت و طرفداران کمی برخوردار است که در این باره نیز ضرورت دارد که ارتباط بین میراث فرهنگی و تاریخ برقرار شود.
وی تاریخ را چراغ راه و نقشه گنج میراث فرهنگی خواند و گفت: متاسفانه کمتر از سه درصد از اطلاعات موجود در مورد یزد برگرفته از داده‌های تاریخی است و این در حالی است که بدون شناخت تاریخ به بیراهه خواهیم رفت و ممکن است آسیب‌های جبران ناپذیری را به هویت‌مان وارد کنیم.
این مسئول به فقر تاریخی و باستان شناسی در یزد اشاره کرد و گفت: متاسفانه اتکای ما به اطلاعات تاریخی در مورد ابنیه نیز موردی است به طوری که اطلاعات موجود اکثرا بازبینی و به روزرسانی نشده و دانشگاه‌ها نیز تنها به صورت آکادمیک در این زمینه فعال هستند و لازم است با برقراری ارتباط بین تاریخ و میراث، این علم کاربردی شود.
وی از کاربرد موزه‌ها در سیاست آموزشی کشورهای دنیا یاد کرد و ادامه داد: در کشورهای مختلف دنیا، تدریس کلاس‌های مرتبط و غیرمرتبط در فضای موزه‌ها، بنای تاریخی و میراث فرهنگی انجام می‌شود اما این مسئله هنوز در کشور ایران با پیشینه غنی، اتفاق نیفتاده است.
فاطمی در ادامه ضعف موجود در این زمینه را ناشی از فاصله دانشگاه‌ها و میراث فرهنگی و شکل‌گیری نامناسب موزه‌ها متناسب با سیستم آموزشی عنوان کرد و با گلایه از نگاه هویت فردی و حصر گرایانه حاکم بر جامعه یزد، گفت: هر دستگاه و اداره به صورت جزیره‌ای عمل می‌کند لذا بخشهای دولتی، خصوصی و دانشگاهی هیچ ارتباطی با یکدیگر ندارند و واسطی نیز در این زمینه موجود نیست.
وی با تشریح انواع میراث، گفت: باید معماری، شهرسازی، اقتصاد و سایر موارد به تاریخ و هویت و شناخت کافی از پیشینه خود توجه داشته باشند، مواردی مانند تکیه بر بازرگانی به عنوان پیشه اصلی یزدی‌ها وقتی اهمیت پیدا می‌کند که متوجه باشیم صنعت و معدن به شکل امروزی پیشینه و هویت یزدی‌ها نبوده و از این رو توجه به چنین مسائلی در برنامه‌های استان اهمیت دارد.
این مسئول با تاکید بر این که ورود مدرنیته به یزد باید در قالبی هویتی باشد، تصریح کرد: باید نگاه فردی و جهان‌شناسانه موجود در تاریخ را در تمام موارد بشناسیم.
مدیرکل میراث فرهنگی استان در پایان سخنانش با تاکید بر ضرورت ورود تشکل‌ها و سمن‌ها در این زمینه به منظور حفظ ایران با نگاه و هویت ملی آن، اظهار کرد: به این گونه ارتباطات و ارتباط میراث و تاریخ امیدوار هستیم و امیدواریم ارتباطی دوسویه شکل گرفته و حداقل اقدامات به منظور معرفی گذشتگان انجام شود.
ریشه مهان‌نوازی ایرانی‌ها
«محسن کاتب» استاد دانشگاه یزد نیز در بخشی از این نشست در خصوص فرهنگ مهمان‌نوازی ایرانیان و برخورد با مسافر در کشورمان، اظهار کرد: در کشورما این فرهنگ که نشانی از بزرگی و توجه ایرانیان به نام نیکو و آبروداری است حتی منجر به موقوفاتی در این راستا شده است.
وی از توجه ایرانیان به ماندگاری نامی نیکو و خوش‌نامی آنها یاد کرد و گفت: ایرانیان نام نیکو را اعتبار خود می‌دانستند و معتقد بودند که مسافرو مهمان، نام نیکو را با خود می‌برد و بسط می‌دهد از این رو به مهمان‌نوازی توجهی ویژه داشته‌اند.
این استاد دانشگاه در ادامه گردشگری تاریخی را عامل توسعه گردشگری و ورود بیش از 90 درصد گردشگران به کشورمان و استان یزد عنوان کرد و گفت: باید این برند را برای کشورمان محکم‌تر کنیم تا شاهد بدنامی ایران در دنیا نباشیم و آینده بهتری را برای کشورمان متصور شویم.
دیگر سخنران این نشست نیز «آفرین توکلی» مشاور انجمن تاریخ دانشگاه یزد بود که در رابطه با ارتباط بیشتر دانشگاه و میراث فرهنگی و کاربردی کردن و درآمدزایی از این رشته ایراد سخن کرد.
انتهای پیام
نظرات