«حسین مسرّت» در گفت‌وگو با ایسنا با تاکید بر این که پهلوانان نیز جزو مشاهیر این سرزمین بشمار می‌آیند، در این مورد تصریح می‌کند: علاوه بر نویسندگان و شاعران یزدی که جزء مشاهیر یزد حساب می‌شوند، در یزد پهلوانان زیادی نیز پا به عرصه وجود گذاشتند که از آن جمله می‌توان به پهلوان محمّد صباغ، پهلوان عبدل و پهلوان عسگر که شرح کامل آن‌ها در کتاب تاریخ ورزش باستانی اثر «محمّدعلی کلاهی درج» است، اشاره کرد.

وی در ادامه از پهلوان ابراهیم یزدی معروف به پهلوان یزدی بزرگ یاد می‌کند و می‌گوید: متأسّفانه بیشتر کتاب‌ها، چه کتاب‌های تاریخی و چه کتاب‌های شرح حال که اهتمامی به جمع‌آوری شرح حال بزرگان دارند، از درج نام این بخش از کسانی که جزو جوانمردان و بزرگان بودند خودداری کردند، در حالی که حتی بعضی وقت‌ها نظم و امنیت و بسیاری از چیزهای شهر برعهدۀ همین پهلوانان بود، مال و ناموس و جان مردم در بیشتر محلات دست این پهلوانان بود و مردمی که در آن محلات زندگی می‌کردند، به واسطۀ وجود این پهلوانان خواب خوشی داشتند.

مسرت خاطرنشان می‌کند: مثلاً دربارۀ همین پهلوان بزرگ یزدی، تنها می‌دانیم که در عصر قاجار زندگی می‌کرده و چیزهایی که در منابع آمده است، البته خوشبختانه شرحی از مسابقاتش نیز وجود دارد، یک عکس و داستان‌هایی نیز درباره‌ی پهلوانی او وجود دارد و از لحاظ هیکل و قد و اندازه هم روایت‌هایی هست به عنوان نمونه می‌گویند که کفش‌هایی داشته که دو «مَن» گندم یعنی ۱۲ کیلو گندم در هر کدامش جا می‌شده؛ حالا این که درست بوده یا نه،  این‌ها بماند ولی عکسی که از او باقی مانده، نشان می دهد که هیکل بزرگی داشته است.

وی در مورد این پهلوان نامی یزد بیان می‌کند: گویا پهلوان ابراهیم در کودکی بیماری سختی می‌گیرد ولی بعدها در اثر لطف خداوند بهبود پیدا می‌کند، وی به ورزش رو می‌آورد و آوازه‌ی پهلوانی و قدرتش به گوش ناصرالدّین شاه در تهران می‌رسد و از او دعوت می‌کند که با پهلوانان پایتخت نبرد کند.

این محقق یزدی ادامه می‌دهد: پهلوان ابراهیم که به «حلاج» هم معروف بوده در شب عید نوروز سال ۱۲۶۶ هجری قمری در میان شور و استقبال مردم وارد شهر ری می‌شود و همان جا آماده‌ی کشتی گرفتن می‌شود. نخستین مسابقه‌اش با شعبان سیاه که از پهلوانان نامی پایتخت بوده و از دلاوران نامدار آن روز بوده، انجام می‌شود و پهلوان ابراهیم با زمین زدن پهلوان اوّل پایتخت، بازوبند پهلوانی را از ناصرالدّین شاه می‌گیرد و از آن وقت، کشتی گیران ایران از سراسر ایران برای کشتی گرفتن با او داوطلب می‌شوند و از این زمان است که پهلوان ابراهیم هر چند وقت به یک استان و شهرستانی می‌رفته و پهلوانان آن روز را به زمین می‌زده است. می‌گویند وزنه‌هایی داشته و چیزهایی که استفاده می‌کرده که بعضی از آن‌ها حتی ۱۸۰ کیلو وزن داشته است.

مسرت یاداور می‌شود: سال‌های آخر پهلوانی پهلوان ابراهیم یزدی مصادف با اوج قدرت و نام‌آوری پهلوان اکبر خراسانی بوده است؛ پهلوان اکبر تقریباً همه رقبا را از میدان به در کرده و با اجازه‌ی ناصرالدّین شاه به تهران می‌آید تا با پهلوان بزرگ یزدی نبرد کند.

وی با بیان این که زمان ورود پهلوان اکبر به مصادف با عروسی نایب‌السلطنه پسر ناصرالدّین شاه می‌شود لذا زمان اوّلین کشتی را سه روز بعد از عروسی تعیین می‌کنند، در مورد روز مسابقه چنین نقل می‌کند: «پهلوان اکبر آماده‌ی مسابقه شد و در اوّلین روز در حضور شاه قاجار، دو پهلوان با یکدیگر کشتی گرفتند و هر کاری کردند، هیچ کدام بر دیگری نتوانستند پیروز شوند. مسابقه روز دوم هم ادامه یافت و هر چقدر نبرد طول می‌کشید، هر کدام چون همدیگر را شناخته بودند به همدیگر میدان نمی‌دادند. »

این پژوهشگر یزدی با اشاره این که هیکل پهلوان ابراهیم یزدی خیلی بزرگ و ۱۸۰ کیلو وزن داشته است، ادامکه می‌دهد: هیچ کسی نمی‌توانست او را زمین بزند و از طرفی پهلوان اکبر خراسانی هم جوان بسیار چالاک و ورزیده‌ و در فنون کشتی هم ماهر بود لذا در روز دوم نیز مسابقه برنده نداشت.

مسرت می‌گوید: بنا بر آنچه در منابع تاریخی آمده در روز سوم دوباره این کشتی از سر گرفته شد و دو پهلوان هر کاری کردند، نتوانستند همدیگر را به زمین بزنند چون پهلوان بزرگ یزدی دیگر در سنّ ۵۰ سالگی بود و نمی‌توانست آن قدرتی را که سال‌های پیش داشت، بروز دهد و به هر حال این کشتی نتیجه نداشت تا این‌که علاءالدوله آمد وساطت کرد و نتیجه‌ی کشتی این دو را مساوی اعلام کرد و قرار شد بازوبند پهلوانی بر بازوی پهلوان یزدی باشد و بازوبند دیگری برای پهلوان اکبر خراسانی تهیّه کنند و این چنین شد که پهلوان یزدی همچنان تا وقتی زنده بود، بازوبند پهلوانی را داشت.»

انتهای پیام