دکتر هدایت غضنفری، آذر ۱۳۴۷ در تهران به دنیا آمد و در سال ۱۳۶۶ از دبیرستان البرز فارغ التحصیل شد. وی از بهمن همان سال در رشته‌ جنگلداری که عاشقانه به آن علاقه داشت، در دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران مشغول به تحصیل شد.

پس از پایان تحصیلات در مقطع کارشناسی دو سال به عنوان کارشناس مسئول طرح جنگلداری خیرود نوشهر مشغول خدمت شد. سپس تحصیلات خود را درمقطع کارشناسی ارشد در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان ادامه داد.

پس از آن مدتی را به عنوان کارشناس در مرکز سنجش از دور ایران سپری کرد و از سال ۱۳۷۵ در مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان تهران مشغول به کار شد و روزگار درخشانی را در البرز مرکزی گذراند. البرز مرکزی شیرپلا، توچال، کلک‌چال، دارآباد، سیاهسنگ، پلنگ‌چال، پالون گردون، سوتک آزادکوه و دماوند عرصه آرمانی‌اش بود که برای دوستداران محیط زیست ایران نامهایی آشنا هستند.

در سال ۱۳۷۷ دوره‌ دکترا را در دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران (کرج) شروع کرد و رساله خود را با هدف ارائه مدلی برای تنظیم و مدیریت جنگلداری سنتی نوشت. برای انجام این رساله جنگلهای زاگرس شمالی را انتخاب کرد و برای انجام این مهم به مدت سه سال در روستای هواره‌خول ساکن شد؛ کاری که کمتر کسی حاضر به انجام آن بوده و هست.

الگوی تنظیم جنگل ارائه شده مدلی است که هم با زندگی و معیشت مردم محلی سازگار است و هم از نظر فنی، پایداری جنگل را تضمین می‌کند که البته جای تاسف است که به دلیل عدم همراهی و کوتاهی برخی مدیران اجرایی منابع طبیعی فرصتی برای اجرای کامل آن فراهم نشده است. دکتر هدایت غضنفری همزمان با تحصیل در دوره دکترا، به تدریس در دانشگاه کردستان مشغول شد و منشا خدمات علمی و اجرایی بزرگی برای جنگل های زاگرس و استان کردستان شد.

وی سال ها عمر خود را صرف پژوهش و تدریس مدیریت جنگل‌های بلوط زاگرس نمود و دستاوردهای ملی و بین‌المللی شاخصی در حوزه جنگلداری سنتی و محلی و مدیریت مشارکتی جنگل داشت و به جرات می‌توان گفت بنیان‌گذار روش‌های جنگلداری معیشتی و مدیریت جنگل‌های بلوط زاگرس متناسب با الگوهای اقتصادی و اجتماعی محلی بود. آن هم در زمانه‌ای که نظام آموزش عالی در زمینه جنگلداری به جز جنگل های هیرکانی شمال جنگلی را در ایران به رسمیت نمی‌شناخت و حتی سیستم اداری اعتنا و دغدغه چندانی در مورد زاگرس ندارد.

تلاش‌های دکتر غضنفری در ایجاد ارتباط موثر با مردم محلی و روستاییان زاگرس و دوری از نگرش غالب بالا به پایی مرسوم اداری منجر به ایجاد ارتباط نزدیک و صمیمانه با اهالی این منطقه شد؛ با اعتقاد و علاقه واقعی به اهمیت مشارکت این انسانها در مدیریت جنگل، احترام به دانش بومی و کرامت روستاییان موفق به جلب اعتماد و مشارکت مردم محلی برای حفاظت و مدیریت جنگلهای بلوط گردید امری که در گذشته به آن توجهی نشده بود.

آشنایی با زبان و فرهنگ مردم کُرد در طی بیش از بیست سال خدمت در این مناطق و اجرای چندین طرح مدیریت مشارکتی کاربردی و موفق در مدیریت جنگل دستاورد بی‌نظیری را در تاریخ مدیریت منابع‌طبیعی کشور رقم زد. جلب همکاری و توجه سازمانهای بین‌المللی مانند UNDP، GEF/SGP و جذب سرمایه آنان برای اجرای پروژه‌های ساماندهی گلازنی و توانمندسازی معیشت محلی و پروژه تغییر الگوی سوخت و جایگزینی چوب سوخت جنگل با انرژی خورشیدی و همچنین احداث واحدهای پرورش زنبور عسل و تلاش برای احیای بز مرخز در روستاهای حاشیه جنگل و سامانهای عرفی فقط بخشی از فعالیتهای مهم ایشان است.

ثبت و تدوین گلازنی بعنوان یک روش جنگلداری سنتی در UNDP و ثبت آن بعنوان میراث فرهنگی ناملموس ملی در فهرست آثار ملی کشور و همچنین وارد کردن بیش از ۲۰ واژه کردی در متون علمی جنگلداری و منابع طبیعی کشور و ادبیات فارسی و انگلیسی از جمله فعالیتهای کاک هدایت (روستاییان منطقه با این عنوان ایشان را می‌خواندند) در خدمت به فرهنگ این مرز و بوم است.

دکتر غضنفری صدها دانشجوی زبده در زمینه منابع طبیعی و جنگلداری تربیت کرد و مقاله‌ها، طرحهای پژوهشی و پایان‌نامه‌های زیادی از ایشان به یادگار مانده است. دانشجویانی که امروز برخی از آنها خود از استادان برجسته کشور محسوب می‌شوند و مشغول تربیت نیروهای متخصص این سرزمین هستند. 

دکتر غضنفری سالها رنج دوری از خانواده را بر خود تحمیل کرد که بر تن خسته هزاران ساله جنگلهای زاگرس اثری بگذارد و با وجود بی‌مهریهای فراوان برخی مدیران منابع طبیعی، میدان‌دار رقصی عاشقانه گشت که آتش آن گرمی بخش مردمی شد که صدایش را از دور به نرمی و گرمی پذیرا شدند.

باعشق به چنین مردمان قدرشناسی بود که اولین مرکز پژوهش و توسعه جنگلداری غرب را در بانه پس از سالهای سال و با هزاران مشکل اداری و با دست خالی تاسیس کرد و در این مرکز بود که دهها دانشجو را عاشق جنگلهای غرب نمود و جانشینان خود را پرورش داد و در کنار آن امکاناتی برای استقرار و اسکان دانشجویان و پژوهشگران سراسر کشور برای آموزش و تحقیق جنگلهای زاگرس شمالی نیز فراهم کرد. خالی از لطف نیست که بدانیم این جنگلبان بزرگ تمام این تلاش‌ها را در شرایطی انجام داد که نیمی از عمر پربار حرفه‌ای خود را همزمان در مبارزه با بیماری سخت تومور مغزی دست و پنجه نرم کرد و سرانجام به دلیل این بیماری خیل دوستدارانش را تنها گذاشت.

امروز مردم کردستان، به ویژه روستاییان و چه بسا درختان بلوط زاگرس با قلب های داغدار و چشمانی گریان و نگران در سوگ این انسان فداکار و صادق و استاد دانشمند، دلسوز و مهربان نشسته‌اند و انتظار دارند شاگردان، همکاران و دوستداران طبیعت سرزمین ایران راهی را که با سختی فراوان برای آنها و دانش جنگلداری فراهم کرده است ادامه دهند و روح آن عزیز درگذشته را در آرامش ابدی قرار دهند.

بدون تردید شخصیت بی‌نظیر و اقدامات ماندگار ایشان برای همیشه در یاد جنگلبانان، دانشجویان و همه دوستداران طبیعت این مرز و بوم ماندگار خواهد بود. شخصیتی که به قول خیل علاقمندانش جنگلبانی با وجدان، دانشمندی عاشق طبیعت، استادی نمونه، انسانی مملو از خصلتهای نیک، همسری قابل اتکا، پدری بی‌مانند و در نهایت برای دوستانش یاوری یگانه بود.

راهشان همواره جاوید و پر رهرو باد ...

انتهای پیام