اگر برای کودکان در این روزهای خانه‌نشینی برنامه مناسبی نباشد، آسیب‌پذیری آن‌ها بیشتر می‌شود؛ برای سپری کردن این اوقات به شکل درست، هرکسی پیشنهادی دارد، یکی از پیشنهاداتی که بسیار مطرح شده، کتاب خواندن است؛ امّا سوال اینجاست کودکی که تا حالا با کتاب عجین نشده، در این زمان چه‌طور کتاب بخواند؟ این سوال را از یک نویسنده کودک و نوجوان و تسهیل‌گر باشگاه‌های کتاب‌خوانی پرسیده‌ام.
جعفر توزنده‌جانی در این‌باره پاسخ داد: در دوره‌ای که با تعدادی از نشریات کودک کار می‌کردم کارگاه‌های مختلفی با موضوع کتاب‌خوانی برای بچه‌ها برگزار نمودم؛ یکی از سوال‌های همیشگی خانواده‌ها این بود که چه کار کنیم، بچه‌ها به کتاب و کتاب‌خوانی ترغیب شوند؛ اغلب به آن‌ها پیشنهاد می‌شد که برای کودکان کتاب بخوانند اما من بارها به آن‌ها گفته‌ام که تنها خواندن کتاب و یا خریدن آن برای کودک کافی نیست.
وی عنوان کرد: مشکلی که بیشتر خانواده‌ها با آن روبه‌رو هستند، این است که با فرزندان در کارها مشارکت ندارند و همراه آن‌ها نیستند. به خصوص در خانه، مدارس و جاهایی که کتاب و کتابخانه وجود دارد؛ بهترین کاری که می‌شود، انجام داد این است که با بچه‌ها در خوانش کتاب مشارکت داشته باشند.
توزنده‌جانی عنوان کرد: یکی از تجربه‌های پنج سال اخیر کاری‌ام به عنوان تسهیل‌گر باشگاه‌های کتاب‌خوانی این بود که برای به دست آوردن اطلاعات در این زمینه کافی است، سراغ مسئولان باشگاه‌های کتاب‌خوانی برویم، چرا که آن‌ها در جذب کودکان و نوجوانان در خوانش کتاب موفق هستند.
اما این سوال مطرح می‌شود که آن‌ها چه می‌کنند؟ این تسهیل‌گر باشگاه‌های کتاب‌خوانی صحبت‌های خود را در این خصوص چنین ادامه داد: بزرگ‌ترین کاری که این افراد انجام می‌دادند این بود که نه تنها به عنوان مربی بلکه به عنوان بخشی از آن باشگاه با کودکان و نوجوانان وارد گفتگو می‌شدند، کتابی را انتخاب کرده و با آن‌ها در خوانش آن مشارکت می‌کردند، به این شکل که کتابی را به تنهایی و یا به صورت دسته جمعی خوانش می‌کردند و همچنین پرسش‌هایی را از دل کتاب بیرون آورده و با بچه‌ها در میان می‌گذاشتند و آن‌ها را وادار به تفکر می‌کردند.
وی بیان کرد: وقتی بچه‌ها وارد این مرحله شده و خانواده‌ها نیز در مطالعه کتابی که برای بچه‌ها انتخاب کرده بودند، مشارکت می‌کردند؛ موفق می‌شدند. در این مشارکت نقش مربی با پدر و مادر فرقی ندارد، مهم تصمیمی است که باعث تحریک حس کنجکاوی کودکان و نوجوانان شود و تردید نکنید که بچه‌ها در این برنامه مشارکت می‌کنند. در شرایط کنونی که خانواده‌ها باید در خانه باشند، برقراری ارتباط صمیمانه با بچه‌ها و مشارکت با آن‌ها خیلی موثر است.
کودک باید در انتخاب کتاب آزاد باشد
اما در ادامه از این نویسنده کودک و نوجوان پرسیدم چگونه می‌توان پی برد که کودک به کدام حوزه موضوعی کتاب علاقه‌مند است؛ توزنده‌جانی در این رابطه افزود: ابتدا، میانه و انتهای این راه مشخص نیست، مشارکت با کودکان در خوانش کتاب، مسیری است که باید در آن گام برداریم؛ در طول مسیر متوجه می‌شویم که کودک ما به چه کتابی و با چه موضوعی علاقه دارد.
وی با اشاره به موقعیت کنونی که مردم بیشتر در خانه هستند، اظهار کرد: اکنون فرصت زیادی برای انتخاب وجود دارد؛ بالغ بر یک هزار عنوان کتابی که در سایت باشگاه کتاب‌خوانی گذاشته شده، به ما فرصت می‌دهد تا در بخش اول آگاهانه کتاب را انتخاب کنیم و در بخش دوم به صورت آگاهانه از فرزندان بخواهیم کتاب بخوانند و در هنگام کتاب خواندن آن‌ها را راهنمایی کنیم.
توزنده‌جانی گفت: من عقیده دارم که نباید کودک و نوجوانی را از خواندن هر نوع کتابی محروم کرد. باید کودک را آزاد بگذارید تا هر کتابی را که خودش می‌خواهد، انتخاب کند. بهتر است به او اجازه دهیم کتاب را بخرد و آن را بخواند؛ سپس با خصوصیاتی که از فرزندمان می‌شناسیم، آگاهانه وارد بحث اقناعی با او شویم.
این نویسنده کودک و نوجوان تصریح کرد: امروز با توجه شرایط موجود باید در خانه بمانیم. مطمئناً این دوران نیز پشت سر گذاشته می‌شود، در طول حیات ۳ میلیارد ساله کره زمین این امر غیر مترقبه نیست تاکنون اتفاقات زیادی رخ داده و زمین به حیات خودش ادامه می‌دهد. بهتر است بچه‌ها را در خانه نگه داریم ولی با توجه به اینکه باید بچه‌ها را در فضایی کوچک نگه داشت وظیفه پدر و مادرها مقداری سخت‌تر شده است؛ باید بچه‌ها را سرگرم کنند و اگر در این دوران کودک‌شان پرخاشگری کرد، والدین آستانه صبر خود را بالا ببرند.
انتهای پیام
نظرات