نیازی که شاید بیشتر از همراهی جسم به همراهی دل ها و قلب هایمان نیاز دارد، به عطوفتی که زندگی بخشیدن به دیگری را از دل و جان بخواهیم و بدانیم که عزیزانمان می‌توانند در تن و جان دیگری نفس بکشند و زندگی کنند.

این مناسبت بهانه ای شد تا گفت‌وگویی با مسئول واحد فرآهم آوری اعضای پیوندی دانشگاه علوم پزشکی ابن سینا همدان و رئیس انجمن اهدای عضو در استان همدان داشته باشیم و از روال عملکرد این مجموعه در فرهنگ‌سازی و برقراری ارتباط بین نیازمندان اهدای عضو و اهداکنندگان به دست آوریم.

مسئول واحد فرآهم آوری اعضای پیوندی دانشگاه علوم پزشکی ابن سینا همدان گفت: انجمن اهدای عضو از سال ۹۴ در سطح کشور شکل گرفته و دو هدف عمده را دنبال می‌کند؛ نخست آموزش علمی به افرادی که در تیم‌های اجرایی پیوند عضو در بیمارستان‌ها مشغول به کار هستند و دومین هدف این انجمن فرهنگ‌سازی در زمینه اهدای عضو است.

دکتر مجید حمیدی با بیان اینکه همه همّ و غمّ ما بر این است که بتوانیم فرهنگ اهدای عضو را در استان‌ نهادینه کرده و اشاعه دهیم تا به نیازمندان اهدای عضو که درمانی جز دریافت عضو پیوندی ندارند، کمک کنیم، افزود: فرهنگ اهدای عضو با هدف تداوم حیات در یک فرد نهادینه شده تا مانع از آن شویم که اعضای زنده‌ای که می‌توانند سالیان سال در بدن فردی زنده ادامه حیات دهند، زیر خاک مدفون شوند.

وی به تاریخچه اهدای عضو و ابلاغ قوانین آن اشاره و بیان کرد: آیین‌نامه اجرایی اهدای عضو در سال ۸۱ به دانشگاه‌ها ابلاغ شد و تا پیش از آن قانون خاصی در این زمینه وجود نداشت البته طی ۱۴ تا ۱۵ سال پیگیری‌هایی صورت می‌گرفت تا هم مجوز فقهی و شرعی و هم مصوبه مجلس شورای اسلامی را دریافت کند که نتیجه این پیگیری‌ها در سال ۸۱ با عنوان آیین‌نامه اجرایی استفاده از اعضای افرادی که دچار مرگ قطعی یا مرگ مغزی شده‌اند.

حمیدی تشریح کرد: از ابتدای رسمی و قانونی شدن روند اهدای عضو در کشور حدود ۱۵۰ خانواده افراد مرگ مغزی راضی به اهدای عضو عزیزانشان شده‌اند، آمار دقیقی از اینکه چه تعداد از افراد اهداکننده عضو در زمان حیات در این زمینه ابراز تمایل و یا اقدام به دریافت کارت اهدای عضو کرده بودند وجود ندارد اما در حقیقت ابراز تمایل افراد در زمان حیات می‌تواند تأثیر بسزایی در این رویه داشته باشد.

وی با بیان اینکه هر فردی که مرگ مغزی می شود می تواند به یک تا هشت نفر عضو اهدا کند که میانگین و ایده آل آن چهار نفر است، اعلام کرد: آمارها نشان می‌دهد ۸۰ تا ۸۵ درصد افرادی که کارت اهدای عضو داشته‌اند وقتی دچار سانحه و مرگ مغزی شدند خانواده راحت‌تر نسبت به اهدای عضو این فرد اقدام می‌کند به طوریکه طی یکسال گذشته ۳۵ مورد مرگ مغزی در استان داشتیم که از این تعداد فقط خانواده ۱۴ بیمار مرگ مغزی راضی به اهدای عضو شدند.

رئیس انجمن اهدای عضو در استان همدان به خبرنگار ایسنا گفت: اگرچه فرهنگ‌سازی زمان بر بوده و ثمرات آن به مرور محرز می‌شود اما اقدامات این مجموعه طی ۱۰ سال اخیر تأثیرات بسزایی برجای گذاشته و روند رو به رشدی در اهدای عضو ایجاد کرده به طوریکه از سال ۸۹ تاکنون تعداد افراد اهدا کننده عضو نسبت به سال‌های ۸۱ تا ۸۹ که تنها ۹ یا ۱۰ نفر پیوند عضو شده‌اند، سال به سال بیشتر شده‌است.

وی ادامه داد: از جمله اقدامات مجموعه اهدای عضو در این سال‌ها برگزاری دو دوره آموزشی کشوری در استان بوده که یکی در سال ۹۵ و دیگری در سال ۹۸ بوده است؛ در دوره نخست حدود ۷۰ نفر و در دوره دوم ۱۱۰ نفر از کارکنان در بخش‌های پرستاری، بهیاری و افراد مرتبط با بیمار را گذرانده‌اند و سرفصل‌های آموزشی این دوره‌ها را شامل نحوه شناسایی افراد مستعد اهدای عضو، نحوه نگهداری، شکل برخورد اصولی و علمی با خانواده در حین رضایت گرفتن برای اهدا و شرایط انتقال فرد اهداکننده گذرانده‌اند.

حمیدی خاطرنشان کرد: علاوه بر آنچه گفته شد طی سال‌های اخیر برای کلیه کادر پرستاری و بهیاری در تمام بیمارستان‌های استان دوره‌های آموزشی برگزار شده و حتی در بیمارستان‌های بزرگی نظیر شهید بهشتی برای کادر اداری نیز این دوره‌ها برگزار شده‌است تا کرامت و شأن خانواده‌ها در مدت زمان فرآیند اهدا حفظ شود.

وی یکی دیگر از اقداماتی که این مجموعه برای ایجاد تسهیل در فرآیند فرهنگ‌سازی و اشاعه این عمل خداپسندانه انجام شده را هماهنگی و رایزنی‌هایی با مدیران دستگاه‌های اجرایی از جمله استانداری، شهرداری، شورای اسلامی شهر، اوقاف و امور خیریه و ... برشمرد و اظهار کرد: ثمره یکی از این دیدارها و گفتگوها را می‌توان در همایش مشترکی که با اداره کل آموزش و پرورش داشتیم مشاهده کرد، در این همایش که به یاد مرحوم «آتوسا محبی» دبیر ارجمند زیست‌شناسی برگزار شده بود، ۷۰۰ نفر از فرهنگیان شاغل در این اداره کل حضور داشتند که ۵۰۰ نفر از آنها در این همایش اقدام به دریافت کارت اهدای عضو کردند.

وی یادآور شد: ما جزء معدود استان‌هایی بودیم که طی دو سال متوالی «جشن نفس» را برگزار کردیم و با حضور فرمانداران، بخشداران، رؤسای کل ادارات و خانواده‌های اهدا کننده و دریافت کننده عضو پیوندی مراسمی را برای تکریم خانواده‌های اهدا کننده عضو ترتیب داده و سوالات احتمالی را در زمینه دریافت کننده عضو اهدایی طی برقراری ارتباط و آشنایی با طرفین پاسخ دادیم.

رئیس انجمن اهدای عضو ایرانیان در استان همدان ادامه داد: یکی دیگر از آثار و ثمراتی که این مراسم داشت این بود که مسئولان استانی در جریان روند فعالیت‌های این انجمن قرار گرفته و نیازمندی‌های مجموعه را درک و دریافت کردند و علاوه بر آن نیازمندان اهدای عضو دریافتند که مجموعه‌ها و افرادی هستند که برای رفع همّ و غمّ آنها در تلاش هستند که این خود تزریق امیدواری به این افراد است.

وی در ادامه گفت: یکی از فعالیت‌هایی که ما در این سال‌ها دنبال کرده و می‌کنیم این است که به کلیه ارگان‌ها و دستگاه‌های اجرایی در ارائه آموزش و فرهنگ‌سازی در مجموعه مربوطه در زمینه اشاعه فرهنگ اهدای عضو اعلام آمادگی کرده‌ایم و به دنبال آن می‌توانیم به صورت آنلاین ثبت‌نام و ارائه کارت اهدای عضو را انجام دهیم و خوشبختانه در این روند بانک ملی، یگان ویژه نیروی انتظامی، روابط عمومی استانداری و .... همکاری مطلوبی داشته و از این فرصت بهره برده‌اند.

۳۰ هزار همدانی کارت اهدای عضو دریافت کرده‌اند

حمیدی همچنین به مشارکت خوب هم‌استانی‌ها در ترویج و تثبیت فرهنگ اهدای عضو اشاره و بیان کرد: خوشبختانه تاکنون تعداد بسیاری از هم‌استانی‌های ما نسبت به دریافت کارت اهدای عضو و اعلام رضایت در این مورد اقدام کرده‌اند که تعداد آنها تا امروز به ۳۰ هزار مورد رسیده‌است.

وی متذکر شد: از سال ۹۶ به بعد تمامی شهرستان‌ها و مراکز استان همدان به پرینتر کارت اهدای عضو مجهز شدند که به این ترتیب افراد وارد سایت شده و پس از ثبت‌نام می‌توانند به صورت آنلاین کارت اهدای عضو دریافت کنند همچنین در دفتر انجمن اهدای عضو در ابتدای خیابان مهدیه کوچه شهید زندی و همچنین در بیمارستان بعثت امکان دریافت حضوری کارت فراهم شده و حتی راحت‌تر از همه راه‌ها می‌توان با مراجعه به سایت Hamedan.ehda.center  و ثبت‌نام در این سامانه نسبت به دریافت کارت اهدای عضو اقدام کرد.

مسئول واحد فراهم آوری اعضای پیوندی در دانشگاه علوم پزشکی همدان با اشاره به اینکه در دنیا ۸۰ تا ۸۵ نسج را از جسم فرد متوفی برای پیوند برداشت می‌کنند و در کشور ما ۵۳ بافت و نسوج از بدن فرد آماده اهدا قابل برداشت است، گفت: تفاوتی که بین پیوند اعضا و نسوج وجود دارد این است که پیوند عضو حیاتی مثل قلب سبب نجات جان فرد نیازمند و تداوم حیات او خواهد شد در حالیکه پیوند نسوج مثل قرنیه به رفع معلولیت کمک می‌کند و فرد نیازمند بدون این پیوند هم می‌تواند به حیات خود ادامه دهد.

وی با بیان اینکه کلیه، کبد، قلب، ریه، پانکراس و روده کوچک به ترتیب بیشترین اعضایی هستند که پیوند می شوند، اعلام کرد: تعداد افرادی که نیازمند اهدای عضو حیاتی هستند در سایتی در وزارت بهداشت ثبت می‌شود که تاکنون ۲۵ هزار نیازمند در لیست انتظار دریافت عضو در سطح کشور قرار گرفته‌اند و این آمار در استان همدان بین ۶۰ تا ۷۰ نفر است که در لیست دریافت عضو کلیه قرار دارند و این در حالیست که در کشور ما در هر ۱۰ دقیقه یک نفر فوت می‌کند و در مقابل در هر دو ساعت یک نفر از افراد نیازمند پیوند جان خود را از دست می‌دهد.

حمیدی اضافه کرد: در سوی دیگر طی هر ۱۲ ساعت یک نفر عضو دریافت می‌کند اما در هر ۱۰ دقیقه متأسفانه یک نفر در جامعه نیازمند پیوند عضو می‌شود و هر ۳۰ دقیقه یک نفر بر اثر تصادف فوت می‌کند که همه این آمارها و عوامل نشان از آن دارد که باید هرچه بیشتر و بیشتر در نشر و اشاعه فرهنگ اهدای عضو بکوشیم چراکه اگر به درستی بتوان این فرهنگ را در بین مردم نهادینه کرد دیگر هیچ فرد نیازمند عضو به علت این نیاز جان خود را از دست نخواهد داد.

وی در رابطه با تفاوت مرگ مغزی و کما به خبرنگار ایسنا گفت: اگر شخصی هوشیاری خود را به زمان و مکان اطرافش از دست بدهد وارد کما می شود. بیماری که در کما قرار دارد احتمال بازگشت آن به حیات زیاد است، قسمتی از مغزش سالم و فقط درصدی از آن آسیب دیده است اما در مرگ مغزی ۱۰۰ درصد مغز فرد آسیب دیده به طوریکه هیچ سلول سالمی در آن وجود ندارد و مغز از نظر عملکردی و ساختاری تخریب شده و هیچ احتمالی برای بازگشت شخص نیست.

حمیدی افزود: محال است یک بیمار مرگ مغزی به زندگی برگردد و تاکنون نیز هیچ موردی از بهبودی این افراد در دنیا مشاهده نشده است چراکه سلول های عصبی تنها سلول هایی در بدن هستند که در صورت آسیب دیدن ترمیم نمی شوند و فردی که دچار کاهش سطح هوشیاری شده باشد و مجدد به زندگی برگشته، حالت زندگی نباتی، قفل شدگی و کما داشته اما مرگ مغزی نبوده که عامه مردم با یک دید کلی به این قضیه نگاه می کنند و تفکیکی بین اینها قائل نیستند.

وی خاطرنشان کرد: شخصی که در کما است، امکان دارد نفس داشته باشد و در این صورت اگر نفسی را از شخصی بگیریم قاتل محسوب می شویم اما فرد مرگ مغزی یک نفس هم ندارد یعنی در یک خواب عمیق است و هیچ واکنشی به اطراف نشان نمی دهد.

حمیدی درباره سیستم اهدای عضو بیان کرد: این یک سیستم شبکه ای کشوری است که از واحد شناسایی، فراهم آوری و مراکز پیوند تشکیل شده است. حتی اگر فرد مرگ مغزی در یک نقطه دور باشد این سیستم فرد را به مرکزی مجهز برای برداشت عضو ارسال می کند.

وی ادامه داد: در هر مرکزی که بیماری با سطح هوشیاری ۳ وجود داشته باشد باید به این شبکه معرفی شود و این شبکه وظیفه دارد بیمار را معاینه و بررسی کند. اگر فرد شرایط ایده آل برای اهدای عضو را داشت و تیم متشکل از پزشکان متخصص، مرگ مغزی را تأیید کردند رایزنی هایی با خانواده بیمار انجام می شود، اگر راضی به اهدای عضو شدند به مراکز برداشت عضو ارسال می شوند. پس از برداشت عضو نیز جسد به هر نقطه شهری یا روستایی که وراث بخواهد، منتقل می شود.

رئیس تیم هماهنگ‌کننده اهدای عضو دانشگاه علوم پزشکی ابن سینا اضافه کرد: برای اهدای عضو تمام وراث قانونی باید راضی باشند، حتی اگر یک نفر از اولیای دم نیز راضی نباشد نمی توانیم عضوی برداریم.

وی در رابطه با برنامه های روز اهدای عضو نیز گفت: به علت شرایط موجود در جامعه امکان برگزاری تجمعات وجود ندارد اما با نصب بنر و بیلبورد در سطح شهر، نصب پوستر در اتوبوس ها و ایستگاه های اتوبوس، ارتباط با رسانه ها در تلاش هستیم تا آگاهی مردم را برای انجام این کار خداپسندانه افزایش دهیم.

انتهای پیام