با توجه به اینکه در استان همدان سهم ناوگان هوایی در حمل و نقل کالا و مسافر تقریباً صفر است و حمل و نقل ریلی هم میزان کمی از حمل کالا و مسافر را برعهده دارد، حمل و نقل کالا و مسافر همچنان به روش سنتی و با کامیون، اتوبوس و مینیبوس صورت میگیرد.
ایسنا با برگزاری نشستی به دنبال بررسی «وضعیت ناوگان حمل و نقل باری و مسافری همدان» است که از آنجایی که ناوگان هوایی فعالیتی در همدان ندارد و موفق به دعوت از متولیان ناوگان ریلی نشدیم، این نشست با حضور متولیان حمل و نقل جادهای صورت گرفت.
معاون حمل و نقل ادارهکل راهداری و حمل و نقل جادهای استان همدان در این نشست که در دفتر ایسنا برگزار شد، با بیان اینکه حمل و نقل جادهای آسان ترین، با انعطافترین و ارزان ترین حمل و نقل است، گفت: زیرساختهای حمل و نقل مسافری و باری در استان همدان فراهم است.
محمد سرگزی با اشاره به اینکه اقلام اساسی و خوراک دام و طیور از طریق ناوگان حمل و نقل باری استان به استان همدان و سایر استان ها حمل میشود، اظهار کرد: در ۹ ماهه امسال ۵۴۷ هزار بارنامه صادر شده است.
وی با بیان اینکه سال گذشته ۳۸ هزار و ۵۸۵ دستگاه ناوگان حمل و نقل باری به استان خوزستان اعزام شده است، تصریح کرد: از ابتدای امسال تاکنون ۴۱ هزار و ۵۷۷ دستگاه انواع ناوگان باری برای حمل کالاهای اساسی به بنادر جنوبی اعزام شدند که جزء استان های برتر در کشور هستیم.
سرگزی با تأکید بر اینکه ناوگان حمل و نقل استان همدان به تمام کشور کالا حمل میکند، ادامه داد: ۱۴ هزار و ۳۶۸ دستگاه ناوگان حمل و نقل باری با ۲۰ هزار و ۵۸ راننده در استان همدان وجود دارد.
معاون حمل و نقل اداره کل راهداری استان همدان با بیان اینکه دو پایانه عمومی و خصوصی با امکانات رفاهی و خوابگاهی برای رانندگان در استان همدان وجود دارد، افزود: ۱۰۱ شرکت حمل و نقل در استان همدان وجود دارد.
وی با اشاره به عمده کالاهایی که توسط ناوگان حمل و نقل باری استان جابهجا میشود، یادآور شد: سیمان، کلینکر، فرآوردههای نفتی، بنزین و گازوئیل، نفت سفید، سنگ آهن، آهک، شن و ماسه، فولاد، میلگرد، محصولات کشاورزی مانند گندم، سیبزمینی و چغندرقند از طریق ناوگان حمل و نقل استان به سایر استان ها حمل میشود.
سرگزی با بیان اینکه متوسط سن ناوگان باری استان همدان ۲۸.۴ سال است، افزود: سن ناوگان باری کشور ۱۹ سال است که متأسفانه سن ناوگان استان بالاتر از این عدد بوده است. گرانی باعث شده رانندگان نتوانند وسیله نقلیه جدید خریداری کنند اما در راستای نوسازی ناوگان باری تسهیلات از سوی دولت پرداخت میشود.
وی درباره حمل و نقل محصولات کشاورزی از طریق ناوگان یخچالدار، خاطرنشان کرد: انجمن صنفی کامیون داران یخچالدار در استان همدان به ثبت رسیده است.
این مقام مسئول با تأکید بر اینکه پایانه صادراتی در شهرستان بهار از سازمان صمت پروانه دارد، افزود: گمرک باید در این پایانه مستقر شود اما متأسفانه همکاری لازم صورت نگرفته است.
سرگزی اظهار کرد: علت اینکه صادرات از استان کم است، این بوده که محصولات ما از استان به سایر استان ها رفته و از آنجا صادر میشود چراکه صاحبان کالا نمیخواهند از ناوگان حمل و نقل باری و ترانزیتی استان استفاده کنند.
معاون حمل و نقل اداره کل راهداری استان همدان درباره ناوگان حمل مسافر در استان یادآور شد: از ابتدای سال جاری تاکنون دو میلیون و ۸۶ هزار و ۸۷ نفر در قالب ۲۵۷ هزار و ۹۴۰ سفر توسط ناوگان مسافری استان جابه جا شدهاند.
وی با اشاره به کاهش چهار درصدی سفر در ۹ ماهه امسال، بیان کرد: در ۹ ماهه امسال تعداد مسافران هفت درصد افزایش داشته که به علت کنترل کرونا در کشور بوده و تمایل به سفر اتوبوسی بیشتر شده است. در ایام اربعین ۱۶ هزار زائر اربعین توسط ناوگان مسافری استان جابهجا شده است.
سرگزی با بیان اینکه در استان همدان ۴۷ شرکت و مؤسسه مسافری فعالیت دارد، خاطرنشان کرد: در استان همدان ۱۶۰۹ ناوگان مسافری شامل ۲۱۱ اتوبوس، ۷۰۹ مینیبوس و ۶۸۹ سواری فعالیت دارد.
وی با اشاره به اینکه متوسط عمر ناوگان اتوبوسی استان همدان ۱۱ سال است، ادامه داد: عمر ناوگان مینیبوسی استان ۳۵ سال، سواری ۱۴ سال است..
وی با بیان اینکه در ناوگان اتوبوس وضعیت ما عالی است، ادامه داد: وضعیت ناوگان مینیبوسی خوب نیست چرا که نوسازی ناوگان اقتصادی نیست. در سال ۸۷ شش میلیون مسافردرون استانی و ۱۰ میلیون مسافر خارج از استان جابه جا میشد اما امروز استقبال مردم از ناوگان شخصی بیشتر شده که یکی از دلایل اصلی آن سوخت ارزان است.
معاون حمل و نقل اداره کل راهداری استان همدان با اشاره به اینکه تمایل مردم به ناوگان شخصی بیشتر شده است، بیان کرد: در دهه ۸۰ مردم با ناوگان عمومی مسافرت میکردند اما الان در هر خانواده چند خودرو وجود دارد از طرفی ارزان بودن سوخت باعث شده مردم با حساب سرانگشتی مسافرت با خودروی شخصی را ترجیح دهند.
سرگزی با بیان اینکه در ۹ ماهه امسال باید هشت میلیون نفر جابه جا میشد در حالیکه تاکنون دو میلیون جابه جا شده است، در پاسخ به این سوال که آیا کاهش مسافر به علت پایین بودن کیفیت ناوگان عمومی بوده است؟ تصریح کرد: ناوگان اتوبوسی هم به علت پایین بودن تعداد مسافر و قیمت بلیطها هم دچار مشکل شده است.
وی ادامه داد: مینیبوس وقتی مسافری ندارد و با پنج مسافر تردد میکند، مقرون به صرفه نیست که بخواهد کیفیت را ارتقاء دهد. تا شهریورماه میشد یک مینیبوس را با یک میلیارد تومان خریداری کرد اما در حال حاضر با دو و نیم میلیارد تومان هم قابل خریداری نیست.
سرگزی با اشاره به اینکه مشکل ناوگان مینیبوسی کمبود مسافر است، درباره فعالیت مینیبوسها در مسیرهای روستایی، افزود: در حاضر در هر خانواده روستایی حداقل یک خودروی شخصی وجود دارد و صبح به صبح ۵۰ خودرو از روستاها خارج میشود.
این مقام مسئول با تأکید بر اینکه ناوگان اتوبوسی و سواری وضعیت بهتری نسبت به مینیبوسی دارد، بیان کرد: ناوگان مینیبوسی نتوانسته مسافران خود را نگه دارد چراکه واقعاً مسافری وجود ندارد.
سرگزی با بیان اینکه دو پایانه مینیبوسی در همدان وجود دارد، یادآور شد: زمانی این دو پایانه پر از مینیبوس بود که سکوها پاسخگوی این تعداد نبود اما امروز فقط یک یا دو مینیبوس در پایانه وجود دارد و پایانه تبدیل به روزبازار شده که علت آن این است که مسافری وجود ندارد.
صادرکنندگان محصولات کشاورزی تمایلی برای حمل کالا با ناوگان یخچالی ندارند
مسئول اداره حمل و نقل کالای استان همدان نیز در این نشست، با بیان اینکه عمده محمولههای قابل حمل داخلی نیاز به یخچال ندارد، گفت: شرکت بینالمللی برای حمل محصولات کشاورزی با ناوگان یخچالی در استان وجود دارد اما صاحبان کالا و صادرکنندگان تمایلی برای عقدقرارداد با شرکتهای بینالمللی ندارد.
جمشید عظیمی با بیان اینکه شرکت بینالمللی جام جم هگمتان در راستای صادرات و ترانزیت کالاهای کشاورزی در استان ثبت شده است، ادامه داد: خودروهای یخچالی و ترانزیتی به منظور صادرات محصولات کشاورزی توسط این شرکت تدارک دیده شده اما مشکل این است که صادرکنندگان تمایلی برای عقد قرارداد با شرکت های بین المللی ندارند.
وی با اشاره به اینکه پایانه صادراتی قائم بهار برای تسهیل صادرات محصولات کشاورزی از طریق ناوگان باری سال گذشته تأسیس شده است، تصریح کرد: این پایانه تنها پایانه غرب کشور با امکانات زیربنایی تأسیس شده و غرفههایی برای گمرک، جهادکشاورزی، راهداری، بیمه و بانک ها ایجاد شد اما حمایت لازم نشده است.
این مقام مسئول با بیان اینکه مسئولان از پایانه صادراتی قائم بهار حمایت نمیکنند، افزود: این ظرفیت در استان ایجاد شده اما مشکل عمده ما عدم همراهی صاحبان کالاست.
عظیمی با اشاره به اینکه چندین بار مکاتبه انجام دادیم تا صادرکنندگان از امکاناتی که در این پایانه ایجاد شده، استفاده کنند، ادامه داد: پایانه صادراتی قائم بهار توسط بخش خصوصی تأسیس شده است اما صاحبان کالا به صورت سنتی با یکسری شرکتها فعالیت میکنند و حاضر نیستند کالای خود را از طریق این پایانه صادر کنند.
وی با بیان اینکه در استان همدان زیرساختهای لازم برای صادرات تولیدات استان به ویژه محصولات کشاورزی ایجاد شده است، یادآور شد: در استان همدان هم شرکت حمل ونقل بینالمللی و هم پایانه صادراتی و زیرساخت های لازم برای حمل و نقل کالا به خارج از کشور وجود دارد اما متأسفانه همکاری لازم از سوی صادرکنندگان صورت نمیگیرد.
مسئول اداره حمل و نقل کالای استان همدان با اشاره به اینکه شرکتهای تولیدی استان همدان صادرات خود را با ناوگان غیربومی انجام میدهند، اظهار کرد: ناوگان حمل و نقل استان پایینترین نرخ را برای حمل در نظر میگیرد اما صاحبان کالا محصولات خود را از سایر استان ها صادر میکنند.
عظیمی درباره نرخ حمل کالا، بیان کرد: از سال ۹۷ نرخ حمل براساس تن بر کیلومتر شده بهطوریکه هر نرخ حمل هر تن محصول در یک کیلومتر ۴۲۳۳ ریال است که براساس این نرخ توسط سیستم محاسبه انجام میگیرد و نرخ ها در بارنامه ثبت میشود.
وی با اشاره به اینکه حمل بار از همدان به ترکیه خیلی ارزان تر از این است که کالایی از همدان به تهران و بعد از آنجا به ترکیه صادر شود، تصریح کرد: برخی رانتها و دلال بازیها باعث میشود کالای تولیدی استان از سایر استان ها صادر شود که یک نقیصه برای گمرک استان همدان نیز خواهد بود به طوریکه آمار صادرات استان نیز کمتر میشود.
مسئول اداره حمل و نقل کالای استان همدان افزود: در گذشته ما شرکت حمل و نقل بینالمللی نداشتیم اما این شرکت در استان راهاندازی شد و بیش از ۳۰۰ راننده ترانزیت تحت پوشش این شرکت هستند که بارهای متفرقه را میبرند و تعداد کمی هم محصولات کشاورزی از جمله سیبزمینی را حمل میکنند.
عظیمی با تأکید بر اینکه تنها پایانه صادراتی غرب کشور در استان همدان تأسیس شده است، یادآور شد: این پایانه صادراتی تنها پایانه غرب کشور است که تمامی امکانات مورد نیاز در آن فراهم شده، فقط نیاز به حمایت دارد.
وی با اشاره به اینکه بهانههای متعددی درباره جانمایی این پایانه صادراتی گرفته شد، بیان کرد: استانداری و گمرک استان معتقد بودند این پایانه باید در نزدیکی فرودگاه همدان احداث شود در حالیکه صادرات ما از طریق هوایی صورت نمیگیرد.
مسئول اداره حملو نقل کالای استان همدان با تأکید بر اینکه امسال کرایه حمل بار نیز افزایش ۳۰ تا ۳۵ درصدی داشته است، اظهار کرد: افزایش قیمت کرایه حمل بار فقط یک بار در اردیبهشت ماه به میزان ۳۰ تا ۳۵ درصد در تمام کشور انجام گرفته و بعد از آن تغییری در نرخ حمل رخ نداده است.
عظیمی با اشاره به اینکه برنامهای برای افزایش نرخ حمل بار نداریم، بیان کرد: زمانی که حجم بار زیاد و ناوگان کم باشد صاحبان کالا با میل خود حاضر هستند، مبلغی بیشتر به راننده بدهند تا بارشان در موعد مقرر به مقصد برسد که بارها خواستیم این کار را نکنند.
ارزانی سوخت؛ علت اصلی رکود ناوگان حمل و نقل عمومی
رئیس انجمن رانندگان مسافری همدان نیز با بیان اینکه مشکل اصلی رکود در ناوگان حمل و نقل عمومی مسافری، ارزان بودن سوخت است، گفت: ارزان بودن سوخت و خودروهای تک سرنشین دست به دست هم داده است تا استقبال از حمل و نقل عمومی پایین بیاید.
عربیخواه با اشاره به عدم حمایت دولتی در خرید و نگهداری وسایل نقلیه عمومی، اظهار کرد: در سال های گذشته دولت و سازمان حمل و نقل تا ۸۰ درصد مبلغ خودرو را در قالب تسهیلات خرید به رانندگان پرداخت میکردند و راننده با ۲۰ درصد آورده ناوگان خود را به روز میکرد اما امروز هیچ تسهیلاتی پرداخت نمیشود و اگر هم باشد کفایت نمیکند.
وی با تأکید بر اینکه قیمت اتوبوس در بازار البته اگر وجود داشته باشد ۲۰ میلیارد تومان است، بیان کرد: مصوبه واردات ۵۰۰۰ دستگاه خودروی مسافری زیر پنج سال کارکرد اروپایی از مجلس گرفته شده تا به ناوگان حمل و نقل عمومی تزریق شود چراکه اگر این اتفاق نیفتد قیمت اتوبوس بیشتر خواهد شد.
رئیس انجمن رانندگان مسافری همدان با اشاره به اینکه کسی که ۲۰ میلیارد تومان هزینه برای اتوبوس میدهد حاضر نیست خودروی خود را وارد جادهها کند، افزود: کسی که ۲۰ میلیارد تومان برای خرید اتوبوس هزینه میکند، خودروی خود را در پارکینگ نگهداری میکند تا ارزش افزوده آن بالا برود.
وی با اشاره به رضایتمندی رانندگان از محورهای استان همدان، اظهار کرد: خوشبختانه در جادههای استان همدان دو سال است که هیچ حادثهای که منجر به فوت در اتوبوسها نداشتیم اما در محورهای استان مرکزی به سمت تهران نگهداری جادهها و تأمین خدمات بسیار نامناسب است و ما به استان مرکزی نامه زدیم با توجه به اینکه کریدور غربی کشور است به وضعیت جادههای این مسیر رسیدگی شود.
این مقام مسئول با بیان اینکه استان همدان در زمینه کنارگذر غربی کار میکند اما خیلی دیر است، یادآور شد: همدان تنها استانی است که کنارگذر ندارد و تردد ماشینهای باری و مسافری داخل شهر مردم و رانندگان را اذیت میکند.
وی با اشاره به اینکه تکمیل هر چه زودتر کنارگذر غربی همدان خواسته همه رانندگان است، بیان کرد: در اوقات پیک کاری استان همدان موظف است مسافر را جابهجا کند که این کار را هم انجام میدهیم اما در روزهای عادی مسافرهای استان به علت اینکه از داخل شهر تردد میکنند، میبرند که باعث میشود مسافران ما با ناوگان عبوری برود و اتوبوس های همدان خالی بماند.
عربیخواه درباره خروج رانندههای مسافری از ناوگان حمل و نقل عمومی، ادامه داد: ۲۷۰۰ راننده آقا و دو راننده خانم در بخش مسافری استان وجود دارد، در شرایطی که راننده بخش مسافری باید یکسری ضوابط خاص را برای اخذ مجوز دریافت کند اما عدم سرمایه گذاری و سوددهی نسبت به بخش حمل و نقل کالا کاهش پیدا کرده و حقوق رانندگان را کاهش داده که همین موضوع باعث ریزش رانندگان در این بخش شده است.
رئیس انجمن رانندگان مسافری همدان با بیان اینکه سالانه ۲۰ درصد از رانندگان بخش مسافری از این بخش خارج شده و وارد بخش باری میشوند، خاطرنشان کرد: رانندگان مسافری به صورت روزمزد حقوق دریافت میکنند که اگر مسافر وجود داشته باشد به حقوق آنها اضافه میشود و حقوق ثابتی ندارند و در صورت نبود مسافر حقوقی دریافت نمیکنند.
وی با اشاره به اینکه یکی از دلایلی که نمیتوانیم در بخش مسافری راننده جذب کنیم نبود پوشش بیمهای است، اظهار کرد: در سال های قبل دولت ۵۰ درصد هزینه بیمه رانندگان را به تأمین اجتماعی پرداخت میکرد اما از سال ۹۶ دولت کمک یارانهای برای بیمه رانندگان پرداخت نمیکند و این عدم پرداخت استقبال بخش مسافر را کاهش داده است.
عربیخواه با بیان اینکه از لحاظ راننده مسافری در مرز قرار داریم، گفت: در ایام پیک تعداد ناوگان اتوبوسی استان ۲۰ درصد بیشتر از رانندگان است به طوریکه کمبود راننده داریم.
رئیس انجمن رانندگان مسافری همدان با اشاره به اینکه در هر پایانه استان حداقل ۱۰ راننده کم است، تصریح کرد: این عدد در سال آینده بیشتر خواهد شد چراکه حمایتی ازرانندگان بخش مسافری نمیشود و رانندگان خارج میشوند.
وی افزود: در بخش مسافری کرایه حمل نسبت به تورم موجود بسیار پایین است. مسافر از میدان آرژانتین ۱۲۰ هزار تومان تا ورودی شهر همدان کرایه پرداخت میکند اما از ورودی شهر تا جنوب شهر که مسافت بسیار کمتری از تهران تا همدان است، ۱۲۰ هزار تومان پرداخت میکند که نشان دهنده پایین بودن کرایههای حمل مسافری است.
عربیخواه اظهار کرد: شهرداری بیش از ۶۰ درصد از ناوگان اتوبوسی خود را با شرایط بهتری به بخش خصوصی واگذار کرده است در حالیکه هزینهها و استهلاک اتوبوسهای درون شهری با اتوبوسهای برون شهری قابل مقایسه نیست.
وی افزود: شرکت اتوبوسرانی نتوانست اتوبوسهای خود را نگه دارد و به بخش خصوصی واگذار کرد اما ما همچنان پای کار ایستادهایم و با پنج مسافرهم حرکت میکنیم.
وی درباره آینده ناوگان مسافری استان همدان، تصریح کرد: چنانچه حمایتی از ناوگان حمل و نقل مسافری نشود، با ریزش سالیانه راننده و شرکتهای مسافری روبروی خواهیم بود. اگر پوشش رایانه ای در خرید قطعات و بیمه بخش مسافری ایجاد نشود صنعت حمل و نقل مسافری استان با چالش مواجه میشود.
انتهای پیام
نظرات