مسعود رفیعی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: بیمار ما در بخش کشاورزی چیزی جز خاک نیست.

وی با اشاره به این‌که خاک به عنوان مهم‌ترین منبع تولید و یک نعمت خدادادی به شدت بیمار است، بیان کرد: عامل بیماری خاک که به آن میراث بین نسلی می‌گوییم و از نسل‌های گذشته به ما رسیده و ما باید آن‌را صحیح و سالم به نسل‌های بعدی منتقل کنیم اما ناخواسته و نادانسته باعث بیماری این نعمت خدادادی شدیم.

رفیعی افزود: عامل بیماری این خاک چیزی نیست جز یکی از ادوات کشاورزی که مانند سم باعث مصمومیت خاک شده و آن گاو آهن برگردان‌دار است.

عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، ادامه داد: طی دهه‌های گذشته با پیشرفت صنعت ما به جای اینکه بیاییم از یک جفت گاو که یک خیش پشتت ببندیم و در زیمن خراش ایجاد کنیم، به وسیله یک گاوآهن برگردان‌دار زمین را تا عمق ۲۵ تا ۳۰ سانتی‌متر زیر و رو می کنیم، بعد از چند دهه کل دنیا متوجه شدند که این کار اشتباه بوده و باعث شدیم که خاکمان از بین برود.

وی عنوان کرد:۱۵ سال پیش در کشورهای مکزیک، اوکراین و سنگاپور شاهد تحقیقات کاربردی بودیم که یواش یواش گاو آهن برگردان‌دار را برداریم، این وسیله برای جاهایی مانند اروپا، جنوب هند یا استرالیا یا استان‌های شمالی کشور که بارندگی زیادی دارند لازم است، اگر میزان بارش خیلی زیاد بوده و خاک از آب اشباع شده باشد و یا میزان بقایای گیاهی خیلی زیاد باشد آنجا باید از گاوآهن برگردان‌دار استفاده کنیم اما در اغلب خاک‌های کشور به ویژه در دیم‌زارها این گاوآهن برگردان دار باعث از بین رفتن خاک ما شده است.

رفیعی بیان کرد: این خاک از زرات خاکدانه و بقایای گیاهی تشکیل شده و وقتی ما با گاوآهن برگردان دار زمین را زیر و رو می‌کنیم هوا را وارد خاک می‌کنیم، هوادهی داخل خاک باعث می‌ود بقایای گیاهی که در کنار آن موجودات ذره بینی مفید حضور دارند خیلی سریع تجزیه شده و به صورت گاز خارج شوند و فقط یک مقداری املاح به جای آن‌ها باقی‌ می ماند، اما اگر خاک را شخم نزنیم این بقایای گیاهی به تدریج پوسیده می شوند و به صورت کود در اختیار گیاه بعدی قرار می‌گیرد.

این عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، تصریح کرد: گاوآهن برگردان‌دار به دلیل بر هم زدن و هوادهی به خاک بقایای گیاهی که حاوی عناصر غذایی برای گیاه بعدی هستند و به عنوان کود طبیعی عمل می‌کنند را از بین می‌بریم و خاکمان به یک خاک برهنه تبدیل می‌شود.

وی افزود: برهنگی خاک یعنی عاری بودن از مواد آلی و بقایای گیاهی باعث می شود این خاک عناصر غذایی کافی برای زراعت بعدی نداشته باشد.

رفیعی عنوان کرد: ما کود شیمایی می‌دهیم که حاوی یک یا دو عنصر است که جوابگو نیست، ما با خشکسالی مواجه هستیم و بارندگی کم است، همین میزان کم بارندگی را باید در خاک حفظ کنیم، خاک برهنه نمی‌تواند رطوبت را در خودش حفظ کند، وقتی که ما خاک را هر سال شخم می‌زنیم این خاک یک حالت پر از هوا و بسیار سبک دارد و با یک مقدار شدت باران بالا دچار فرسایش شده و با سیلاب خاک پشت سدها جمع شده و آن‌ها را نیز از انتفاع در مدت زمان کوتاه‌تری خارج می‌کند.

این عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، ادامه داد: بنابراین اگر خاک ما برهنه باشد نمی‌تواند باران را در خودش نگه دارد ولی اگر برهنه نباشد و بقایای محصول قبلی را حفظ کنیم، وقتی باران می آید بقایا سرعت باران را کم می‌کند، لذا به جای اینکه آب سرعت گرفته و سیل ایجاد کند در داخل خاک نفوذ می‌کند، وقتی خاک ما حاوی ریشه وبقایای گیاه قبلی باشد و براثر شخم پُف نکرده باشد بارانی که در آن نفوذ کند را حفظ می‌کند، بقایا مانند اسفنج می ماند که باران را در خودشان حفظ می‌کنند و آن‌را به تدریج در اختیار گیاه زراعی بعدی قرار می‌دهند.

وی عنوان کرد: وقتی خاک برهنه باشد حتی اگر خاک آب را در خود ذخیره کند بعد از چند روز آن آب تبخیر شده و گیاه زراعی ما با کمبود رطوبت مواجه می‌شود.

رفیعی بیان کرد: قیمت کودهای شیمیایی به طبع افزایش قیمت دلار در شرایط تحریم افزایش پیدا کرده و خیلی از کشاورزان توان خرید کود شیمیایی ندارند و اراضی دیم خود را بدون کود می‌کارند.

این عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، تصریح کرد: بالغ بر ۷۰ درصد اراضی ما در استان دیم هستند، در این دیم زارها بهترین راه حل برای اینکه رطوبت را جذب کرده و جلوی فرسایش خاک و سیل را بگیریم و در مقابل آن خاک را حاصلخیز نگه‌داریم این است که بقایا را حفظ کنیم، لذا گاوآهن برگردان‌دار مانند یک سم برای اراضی ما به ویژه دیم است.

وی ادامه داد: گاوآهن برگردان دار در برخی از شرایط مانند کشت سیب‌زمینی یا چغندرقند در کشت آبی لازم است ولی برای اراضی دیم به هیچ وجه نباید از گاوآهن برگردان‌دار استفاده کرد و به جای اینکه زمین را شخم و دیسک بزنیم باید در زمینی که بقایای گیاه قبلی وجود دارد باید با بقایا کشت بعدی خود را انجام دهیم، لذا گاوآهن‌برگردان‌دار را حذف کرده و با دستگاه کشت مستقیم بذر خود را در زمین می‌کاریم.

رفیعی افزود: وقتی ادوات سنگین وارد زمین می‌شوند به خاک فشار آورده و تراکم آن‌را بالا می‌برند، دستگاه‌های کشت مستقیمی که طی سالیان گذشته شرکت‌های مختلف سازنده به بازار عرضه کردند ایراداتی داشتند ازجمله اینکه در خاک‌ها متراکم قابلیت نفوذ نداشتند اما خوشبختانه با رقابتی که بین شرکت های سازنده به وجود امده تیغه‌های دستگاه کارنده را فولادی کرده و تغییراتی به وجود آوردند که الان بسیار سفت و متراکم بوده و قابلیت کشت دارند.

این عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، عنوان کرد: در قالب برنامه جهش تولید که از طریق عقد قرارداد بین ستاد اجرایی فرمان امام(ره) با وزارت جهاد کشاورزی پیاده شده این شرکت‌ها بخشی از هزینه دستگاه‌های کشت مستقیم را به صورت رایانه دریافت کرده و مقدار کمی آورده نقدی برای کشاورز قرار می‌دهند که این دستگاه‌ها قابلیت ورود در اراضی بسیار متراکم و سخت را جهت کشت مستقیم دارند.

وی افزود: اگر قرار است در بخش کشاورزی یک جراحی کاربردی انجام داده و گاوآهن برگردان‌دار را حذف کنیم نیاز به فناوری داریم که در خدمت کشاورزی نوین ما باشد، چون هزینه آن بالاست پیشنهاد ما برای روستاییان و کشاورزان این است که تعاونی تولید تشکیل داده و یک تعاونی ادوات و دستگاه‌های لازم را با استفاده از تسهیلاتی که دولت در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد تهیه کند.

رفیعی ادامه داد: یک تعاونی تولید با توجه به سطح زیر کشت منطقه باید دارای ادوات و دستگاه‌های کشاورزی مورد نیاز باشد که کل منطقه را پوشش دهد.

انتهای پیام