آیت‌الله علیرضا اعرافی ۲۷ بهمن در همایش کتاب سال حوزه در قم با اشاره به شرایط خاص زمانی امام کاظم (ع) عنوان کرد: در این دوران که دوران تضارب افکار و هجوم گسترده افکار و اندیشه‌های مختلف بود، امام باقر و امام صادق (ع) مهم‌ترین مبانی معرفتی اهل‌بیت (ع) و اسلام اصیل را ارایه کردند و آفاق جدیدی از اندیشه اسلامی را در این دوران گشوده شد. تا جایی که میراث باقی مانده این دو امام، بیشترین میزان میراث باقی مانده از خاندان پیامبر(ص) برای ما را تشکیل می‌دهد.
وی اضافه کرد: این توسعه و زمینه ارایه اندیشه‌های ناب و اسلام اصیل، دستاوردهای مهمی برای امت اسلام و بشریت به جای نهاد، میراث باقی مانده از ائمه هدی، میراث شیعی صرف نیست بلکه میراث اسلامی و بشری و الهی است.
وی بیان کرد: این آفاق باز، تحمل نشد و پس از یک دوران کوتاهی جریان امامت راستین وارد دالان تنگ و فشارهای روز افزون شد و گشایش کوتاه یکی دو ساله عصر امام رضا (ع) به یک اختناق شدیدتر مبدل شد و امام کاظم (ع) در یک دوره سخت و طاقت‌فرسا نقش بی بدیلی ارایه کردند.
وی اظهار کرد: صدها محدث از امام کاظم (ع) برشمرده شده است ولی صفان ها، یونس بن عبدالرحمن‌ها و هشام ها نقطه درخشانی بودند. حضور امام کاظم (ع) علی‌رغم همه تنگناها هم در توسعه قلمروی معرفتی و ساماندهی و حفظ جریان تشیع، یک حضور قوی برای مباحث میان مذاهب و ادیان بود و در چند قلمرو، میراث دو امام پیشین استمرار یافت و مجموعه تراث ایشان و شاگردان ایشان یک نقطه علفی را رقم زد ولی در کنار این حضور چشمگیر و عالم‌تاب، حضور پیوسته‌ای در عرصه سیاست هم از این بزرگان دیده می‌شد.
آیت‌الله اعرافی گفت: امام کاظم(ع) با شیوه‌های متناسب عصر خود هم در پرورش شاگردان و هم در توسعه معارف دین و همچنین عرصه هماوردی غاصبان خلافت واقعی و رساندن پیام به امت اسلام، گام‌های بزرگی برداشتند و زندانی بودند ایشان در چند سال چه در بصره و زندان‌های دیگر هارون، نشان دادند که موضع بسیار قوی سیاسی دارند و نشان دادند که امامت در سخت‌ترین شرایط از اهداف و آرمان‌های خود گامی به عقب برنداشته است.
مدیر حوزه‌های علمیه کشور تصریح کرد: حوزه نوین قم، حوزه‌ای ممتاز و بی مثال و مانند در تاریخ حوزه‌های علمیه بوده است. در یک صدسالی که قرن چهاردهم هجری شمسی بود برای ایران و جهان و حوزه‌های علمیه، یک قرن متلاطم و پرفراز و فرود بود.
وی یادآور شد: حوزه علمیه قم در دوران سختی پایه‌ریزی شد. با مجاهدت‌هایی آیت‌الله موسس و شاگردان ایشان در روزگاری که از جنگ جهانی اول بیرون آمده و با جنگ جهانی دوم دست و پنجه نرم کرده و امواج کلامی و فکری و معرفتی بر پایه‌های نگاه غیر الهی گسترش پیدا کرده و انواع مکاتب و نظریات و ایسم های گوناگون فکر و معرفت عالم را پر کرده و جهت گیری جهان به سمت دوری از عالم غیب بود در اوج این کشاکش حوزه علمیه قم در آغاز قرن چهاردهم پایه‌ریزی شد.
وی با ذکر این مطلب که در این دوران دستاوردها و نقاط ضعف و قوت بسیار داشته‌ایم، افزود: یکی از این قلمروها، حوزه کتاب و آثار مکتوب در قم و نجف بود. علی‌رغم دوران سخت حزب بعث و صدام، نجف دستاوردهای بزرگی داشت. حوزه‌های علمیه دیگر در استان‌های بزرگ تجربیات بزرگی داشتند و البته قم پیشگام تطورات بزرگ در این دوره بود.
مدیر حوزه‌های علمیه کشور بیان کرد: در بخش آثار مکتوب، قم راه درازی را طی کرده است که به این روزگار رسیده است. سال‌های اولیه تاسیس حوزه علمیه قم (۱۵ سال اول) سالی ده اثر در این حوزه نیز منتشر نمی‌شد. امروزه هزاران اثر در عرصه مکتوب و دیجیتال به شکل منظم از حوزه‌های علمیه منتشر می‌شود. در عصر انقلاب اسلامی شاهد گام‌های بزرگ در عرصه تنظیم و تالیف آثار فاخر علمی در حوزه بودیم.
آیت‌الله اعرافی اظهار کرد: افزایش تعداد آثار و تالیفات، از دیگر سوی تنوع زبانی آثار، تنوع و نوع انتشار، پایه‌ریزی نشریات در قم (زیرا پیش از انقلاب نشریات چندانی نبود ولی امروز در همه مراکز علمی حوزوی صدها و ده ها نشریه و هزاران کتاب و مقاله منتشر می‌شود)، پایه‌ریزی مقالات دیجیتال، توسعه دوایر تولید علم، پایه‌ریزی مراکز علوم، تخصصی شدن تولیدات و محتواها، تولیدات در عرصه‌های بنیادین و تولید آثار برای جامعه از ویژگی‌های علمی حوزه علمیه قم بوده است.
وی گفت: هنر بزرگان این بود که زمانه را می‌شناختند برای حل آن‌ها پاسخ ارایه می‌کردند. از یک سو عصر امام، آفاق نوینی به روی ما باز کرد و از دیگر سوی، رقابت‌ها به شیوه‌های مختلف افزایش یافته است. این روزگار، نسخه‌های جدید می‌طلبد و مردان و زنان برتری را می‌طلبد و شناخت اعمال فکری بشر و جریانات آشکار و زیر پوست عالم در حوزه معرفت بشری که در عالم در حال رخداد است ضرورت است.
مدیر حوزه‌های علمیه کشور تصریح کرد: کتاب سال حوزه، هم آیینه پیشرفت است و هم محل دانستن آن چیزی است که نداریم. در این همایش باید تحلیل جامعی از کتاب حوزه داشته باشیم که هم داشته‌ها و دستاوردها و هم کاستی‌ها را منعکس کند و بر اساس آن به راهبردسازی حرکت های آینده بپردازیم. تلاش حوزه و نهادهای مسئول در این عرصه باید مضاعف شود.
وی با اشاره به نقشه جامع پژوهش و طرح و برنامه‌های علمی تدوین شده، یادآور شد: اصل این جریان فعالان علمی هستند که باید به سمت قله‌های بلند حرکت کنند. امیدواریم که کتاب سال حوزه گامی به پیش برای شناخت حقایق و ترغیب کننده‌ای برای ورود در آفاق جدید باشد. همچنین در میان پروژه‌ها و طرح‌هایی که دارند باید به طرح پاسخگویی به نیازهای نظام بپردازند که امیدواریم که در سال آینده شاهد دستاوردهای آن باشیم.
انتهای پیام
نظرات