دغدغه و مطالبه حل بحران پسماند در گیلان چند دهه قدمت دارد اما نگاه‌های مدیریتی محلی، هیچگاه به‌قدر کافی ابراز این مطالبات را تاب نیاوردند. شاید عاقبت نامیمون تجمع مسالمت‌آمیز مردم سراوان مقارن با ماه مبارک ۱۴۰۰ خیلی‌ها را از به‌رسمیت شناخته شدن این مطالبه و مرتفع شدن آن ناامید کرد.

بهمن‌ماه همان سال به یکباره اتفاقی افتاد. رییس‌جمهور در جریان سفر استانی، بدون اطلاع قبلی به‌صورت میدانی از گوهررود رشت بازدید کرد، گزارش شهردار رشت و مدیران استان را از وضعیت پسماند استان شنید و با حدود ۵۰۰ متر پیاده‌روی در امتداد گوهررود، خود را به پل سیاه‌اسطلخ رساند و گزارش مدیران را با نظرات مردم انطباق داد. رئیسی سپس به سلیمان‌داراب رفت و در محضر میرزا کوچک جنگلی، به مردم رشت قول داد بحران پسماند گیلان را فراموش نمی‌کند. از آن بازدید و پیاده‌روی، البته بجز چند عکس مبهم و ناقص، چیزی منتشر نشد. 

قلب شهر رشت، معبر زرجوب و گوهررود است؛ دو شاهرگ زینتی که تا چند دهه قبل فضای صید ماهیان بود و در نبود آب شهری، محل مراجعه زنان رشت برای شستشوی ظرف‌های آشپزخانه. اما وقتی الگوی ضعیف دفع زباله، از دره ۱۵ هکتاری در میانه جنگل‌های سراوان، تپه‌ای به ارتفاع قریب به یکصد متر با  شیرابه‌ ۱۰ لیتر بر ثانیه ساخت و همچنین وقتی فاضلاب‌های صنعتی و شیمیایی از ۱۰۰ نقطه به دو رود اصلی رشت ریختند، روزگار زرجوب و گوهررود سیاه و بدبو شد.

توجه رؤسای جمهور به زرجوب و گوهررود رشت موضوع تازه‌ای نبود. قبل‌تر در سال ۱۳۹۸، استاندار وقت گیلان نیز این دو رودخانه را اولویت رییس‌جمهور وقت خوانده بود. آیت‌الله رئیسی اما به‌جای اعزام مدیران و دستور «بروید»، خود را به گوهررود رساند، بوی بدش را به مشام خود چشاند و خطاب به مدیران فراخوان «بیایید» سر داد.

۹ ماه پس از تخصیص بودجه به سراوان، در آبان‌ماه ۱۴۰۲ رییس‌جمهور نتایج تخصیص اعتبار برای مدیریت پسماند در استان را جویا شد؛ موضوعی که برکناری برخی مدیران استان را در پی داشت. حالا نشانه‌های تحول در ترمیم فاجعه سراوان نمایان و چهره این کوه زباله، دگرگون شده است. رییس‌جمهور دست‌بردار نبود و در جریان سفر استانی هفته‌های اخیر به مازندران نیز، مجدداً از سراوان رشت یاد و به حل چالش پسماند در آن تأکید کرد.

البته عمر دنیایی رئیسی عزیز، آن‌قدر به درازا نکشید که رشت، از زرجوب و گوهررود طراوت بگیرد و مردم عطر آب و طبیعت را از این دو رودخانه استشمام کنند، اما او با آن پیاده‌روی بی‌نظیر ـ که بعید است مدیران محلی نیز تا این مقدار پیاده‌روی را حول گوهررود در کارنامه داشته باشند ـ و پیگیری‌های فراتر از توقع پس از آن، دغدغه مدیریت پسماند را به‌عنوان فهم مشترک جمهورِ مردم گیلان و شهید جمهورِ ایران تثبیت کرد.

حالا رئیس جمهور بعدی هر که باشد می‌داند که در این منطقه، فوریت نخست کدام است.

یادداشت از سید رسول منفرد

انتهای پیام