محمدعلی بصیری، در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به اینکه هر پدیده سیاسی، ریشه‌ها و علل داخل و خارجی مختلفی دارد، اظهار کرد: ادامه و راه‌حل این وقایع اخیر را باید در همین ریشه‌های داخلی و خارجی جستجو کرد.

وی افزود: در حوزه بین‌الملل چند عامل این نارضایتی را به‌ویژه برای متولدین دهه ۷۰ و ۸۰، یعنی نسل سوم انقلاب ایجاد کرده است، تغییرات اقلیمی که مشکلات اقتصادی مختلفی برای کشورهای مختلف ایجاد کرده و کشور ما که در منطقه گرم و خشک واقع شده نیز از این قاعده مستثنی نبوده است.

بصیری ادامه داد: بحران کرونا و مشکلات و رکود اقتصادی ناشی از آن، تحریم‌های حداکثری اعمال شده علیه ایران که فشار زیادی به زیرساخت‌های اقتصادی اجتماعی کشور وارد کرد، جنگِ تورم‌زای اکراین، مسئله هسته‌ای و بن‌بست توافق خارجی و بحران‌های منطقه‌ای همچون عراق، یمن و ... از جمله این مشکلات بین‌المللی بوده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان با اشاره به عوامل داخلی ایجاد نارضایتی‌ها، گفت: گسل‌های مختلفی مثل تنش‌های حاصل از دوگانه‌های اجتماعی مثل سنت و مدرنیته، فقر و غنا و مرکز- پیرامون، مشکلات ناشی از شکاف بین‌نسلی، ایجاد دوگانه خودی و غیرخودی در سطح جامعه و تفاوت قول و عمل مسئولین باعث ایجاد این نارضایتی‌ها شده است.

بصیری اضافه کرد: فشار اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بر نسل جدید باعث ناامیدی از افق آینده شده تا بهانه‌ای مثل فوت مرحوم امینی و فشار رسانه‌ای و شبکه‌های مجازی در بستر این نارضایتی‌ها این وضعیت را به‌عنوان اعتراض اجتماعی و سیاسی با شعارهای حداقلی و حداکثری رقم زد.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه این ریشه‌ها از قبل وجود داشته و امروز خود را به‌صورت اعتراض و یا آشوب نشان می‌دهد، گفت: با توجه به اینکه این اعتراضات بیشتر ریشه اقتصادی و اجتماعی دارد تا منشأ سیاسی و فرهنگی؛ حاکمیت باید در مسیر اصلاحات ساختاری در حوزه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی قدم بردارد تا بتواند اعتراضات را با پاسخ و قول‌هایی که می‌دهد کنترل کند و در میان‌مدت گام‌هایی در گشایش سیاسی اقتصادی در داخل و خارج بردارد تا امید به جامعه و به ویژه نسل سوم تزریق کند و در بلندمدت رضایت و همراهی آنها را جلب کند.

وی تأکیدکرد: سوق دادن اعتراضات به سمت خشونت چه از سمت معترضان همراه با آشوب و اغتشاش و چه از سوی متولیان حفظ امنیت با پاسخ دادن خشونت با خشونت، برای تمامیت ارضی و آینده و امنیت ملی کشور خطرناک است. دو طرف باید از طریق مطالبه‌گری مسالمت‌آمیز، گفت‌وگو و رسیدن به نقطه مشترک بین مواضع و خواسته‌ها، فضا را مدیریت کنند تا بتوانند از این بحران و شرایط با فشار صددرصدی داخلی و خارجی عبور کنند.

عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان با بیان اینکه بعضاً مردم اعتماد خود را به برخی مسئولان از دست داده‌اند، اظهار کرد: این اعتماد، همان سرمایه اجتماعی است که از دست رفته و در این کاهش سرمایه اجتماعی، دولت‌ها مقصر بوده‌اند، چرا که در دهه گذشته و در اعتراضات و مطالبات قبل به اکثر وعده‌های ارائه شده عمل نکرده است، وعده‌های محقق نشده‌ای مثل گران نشدن ارز، کالاها، کاهش تورم و... مثل حکایت چوپان دروغگو شده که حرف درست هم باور نمی‌شود و این برای سرمایه اجتماعی هر دولتی بسیار خطرناک است.

وی افزود: بخشی مهمی از اوضاع امروز به کاهش سرمایه اجتماعی و اعتماد مردم مربوط می‌شود و این به دلیل قول و فعلِ متفاوت مسئولین طی این سال‌ها بوده که امروز ضربه اساسی به کشور وارد کرده است و باعث شده برخی ادعاهای مسئولین در موارد مختلف پذیرفته نشود و شرایط خاص و شکننده‌ای ایجاد شود.

بصیری تأکید کرد: اگرچه تا امروز زمان زیادی از دست رفته و هزینه‌های امروز به علت این عدم اعتماد است، اما حاکمیت باید به این مسائل توجه و سعی در جبران آن کند، همه این گسل‌ها و مشکلات جای کار تحقیقی و میدانی دارد، اما در کوتاه‌مدت استفاده از ابزار گفت‌وگوی مسالمت‌آمیز و کنترل خشم و خشونت که می‌تواند هزینه کشور را کاهش دهد، باید مورد توجه قرار گیرد.

انتهای پیام