به‌گزارش ایسنا، شهر جدیدی که به گفته مسئولان قرار است سرریز جمعیتی همدان را در ۱۶ کیلومتر آن طرف‌تر به دوش بکشد و همدانی‌های بی‌خانه را خانه‌دار کند، با وجود انتقادات و مخالفت‌های شهرسازان، مسئولان کشوری و استانی بدون هیچ توجهی به این مسائل، طرح خود را عملی کردند.
تأمین مسکن اقشارآسیب‌پذیر و خانه‌های ویلایی در شهر جدید
به گفته مدیرکل راه و شهرسازی استان همدان، شهر جدید اکباتان با رویکرد نسل نوین شهرهای جدید ایجاد خواهد شد که با پرهیز از دیدگاه شهرهای جدید خوابگاهی و وابسته، برنامه‌ریزی شده و در این شهر مؤلفه ایرانی- اسلامی مورد توجه قرار خواهد گرفت.
ایوب اسداللهی معتقد است با در نظر داشتن سیاست های طرح مجموعه شهری همدان مصوب سال ۱۳۹۸ و نیز بر پایه عوامل و مزیت های توسعه، این شهر دارای نقش چند وجهی سکونتی، دانشگاهی، تحقیقات و فناوری، ارائه خدمات برتر و پشتیبان خدمات صنعتی خواهد بود.
براساس گفته مدیرکل راه و شهرسازی استان همدان، اهداف آینده این شهر در زمینه جذب جمعیت از یک سو به صورت تأمین بخش مهمی از تکالیف استان در طرح جهش تولید مسکن برای گروه‌های اقتصادی متوسط و آسیب پذیر و از سوی دیگر تأمین خانه‌های ویلایی با هدف جلوگیری از تخریب باغات موجود استان خواهد بود.
آغاز احداث شهر جدید اکباتان از پایان بهمن
اسداللهی به تازگی در یک مصاحبه رادیویی از آغاز عملیات اجرایی شهر جدید اکباتان از اواخر بهمن خبر داد و اظهار کرد: احداث شهر جدید اکباتان با ۱۲۰۰ هکتار وسعت از اواخر بهمن آغاز خواهد شد.
مدیرکل راه و شهرسازی استان همدان: احداث شهر جدید اکباتان با ۱۲۰۰ هکتار وسعت از اواخر بهمن آغاز خواهد شد
این مقام مسئول با بیان اینکه طی سال های گذشته شهرهای جدید صرفاً خوابگاهی بودند، اظهار کرد: یکی از مشکلاتی که در شهرهای جدید وجود داشت این بود که این شهرها خوابگاهی بودند و مردم از شهرهای خوابگاهی استقبال نمی‌کنند بنابراین رویکرد شهر جدید اکباتان فقط خوابگاهی نیست.
وی با اشاره به از بین رفتن باغات همدان به واسطه افزایش ساخت‌وسازها، تصریح کرد: برای اینکه باغات چندین ساله همدان از بین نرود و مردم بتوانند مساکن ویلایی و حیاط دار احداث کنند، شهر اکباتان درنظر گرفته شد.
اسداللهی با بیان اینکه بخشی از اراضی شهر جدید برای احداث مساکن ویلایی یک تا دو طبقه در نظر گرفته شده است، افزود: اراضی شهر جدید اکباتان در قالب نهضت ملی و قطعات بزرگتر به متقاضیان واگذار می‌شود.
وی با اشاره به اینکه شهر جدید اکباتان در شمال شرقی همدان جانمایی شده است، یادآور شد: شهر جدید اکباتان در ۱۶ تا ۲۰ کیلومتری شهر همدان قرار دارد و تلاش کردیم شهرکی نزدیکتر به همدان از جمله جورقان، حسن آباد و مزداگینه ایجاد کنیم اما با توجه به مسائلی که در زمینه صیانت از اراضی کشاورزی و ممنوعیت‌های قانونی وجود داشت، این امر محقق نشد.
این مقام مسئول با بیان اینکه شهر جدید پرند متولی احداث شهر جدید در همدان شده است، تأکید کرد: شهر جدید اکباتان با پشتوانه ۲۰۰۰ میلیاردی شکل خواهد گرفت و دغدغه‌ای که در بحث‌های زیربنایی و روبنایی داشتیم، کمتر شده است.
اسداللهی با اشاره به اینکه ۹۸۰ هکتار از اراضی شهر جدید، اراضی ملی است و مابقی نیز در حال توافق با مالکان و کشاورزان هستیم، اظهار کرد: قرار بود از ابتدای بهمن کارهای اجرایی آغاز شود اما با توجه به برودت و بارش برف ورود ماشین آلات امکان‌پذیر نبود بنابراین پایان بهمن عملیات اجرایی فاز اول که حدود ۲۰۰ هکتار است، آغاز خواهد شد.
مدیرکل راه و شهرسازی همدان در پایان با تأکید بر اینکه شهری باید ایجاد کنیم که جذابیت داشته باشد، گفت: یکسری از نیازهای شهر همدان از جمله زمین، در این شهر دیده شده است. تبادلی که بین شهر جدید و همدان اتفاق می‌افتد، نواقص یکدیگر را می‌پوشاند، در واقع به نفع مردم شهر همدان و شهر جدید خواهد بود.
عاقبت شهرهای جدید، تبدیل شدن به خوابگاه شهری است
و اما عضو هیأت علمی گروه شهرسازی دانشگاه بوعلی‌سینا در نشست ایسنا تحت عنوان «بررسی الزامات احداث شهر جدید در همدان ۲»، با تأکید بر اینکه عاقبت شهرهای جدید تبدیل شدن به خوابگاه شهری است، گفت: این موضوع به ایجاد حاشیه نشینی جدید در شهر خواهد شد و اتصال منفصل بین شهر جدید و شهر مادر همواره مشکلاتی را فراهم خواهد کرد.
دکتر حسن سجادزاده با بیان اینکه نخستین مشکل ما این است که شهر را به عنوان یک موجود زنده نگاه نمی‌کنیم، اظهار کرد: اگر به این پارادایم‌های خلق یک موجود نگاه نکنیم، همواره دچار مشکل خواهیم شد.
وی با تأکید بر اینکه شهر یک موجود زنده است، مطرح کرد: شهرها هم مانند انسان ها متولد می‌شوند و رشد تدریجی دارند بنابراین شهرها ساختنی نیستند بلکه شهر خلق می‌شود.
یک دکترای شهرسازی: شهرها هم مانند انسان ها متولد می‌شوند و رشد تدریجی دارند بنابراین شهرها ساختنی نیستند بلکه شهر خلق می‌شود
وی با اشاره به اینکه تصور برخی شهرسازان این است که شهر یک موجود صرفاً کالبدی است که باید ایجاد کنیم در حالیکه این شهر نخواهد شد، تصریح کرد: تمام الگوهایی که تحت عنوان شهرهای جدید در ایران ساخته شده، موفقیت آمیز نبوده و در بهترین حالت به خوابگاه شهری تبدیل شده است.
تصمیم‌گیری درباره شهرهای جدید با استفاده از تجارب شهرهای قبلی
این استاد دانشگاه با بیان اینکه ما از موضوع شهرهای جدید هنوز درس نگرفته‌ایم، گفت: کاری که دنیا خیلی وقت است کنار گذاشته، ما تازه شروع کرده‌ایم بنابراین اول بهتر است تجارب دنیا و شهرهای قبلی خود را ببینیم، بعد درباره شهر جدید تصمیم بگیریم.
سجادزاده با تأکید بر اینکه در دنیا هم این تجربه اتفاق افتاده است اما این شهرها صرفاً موضعی نبوده بلکه شهرهای جدید امروز در دنیا موضوعی هستند، خاطرنشان کرد: به طور مثال شهر علم و فناوری، هوشمند و دانشگاهی از شهرهایی است که در کشورهای اروپایی ساخته شده بنابراین شهر بهتر است ساخته نشود مگر اینکه موضوعیت پیدا کند.
وی با بیان اینکه حداقل ضرورت احداث شهر این است که سرریز جمعیتی داشته باشیم، تصریح کرد: در همدان نرخ زادوولد پایین بوده و نرخ مهاجر فرستی و مهاجرپذیری یکسان است و هنوز توجیه نشده که آیا شهر سرریز جمعیتی دارد یا خیر؟
عضو هیأت علمی گروه شهرسازی دانشگاه بوعلی سینا با تأکید بر اینکه ابتدا باید انسان مورد نیاز برای شهر جدید را پیدا کنیم، بعد اقدام به ایجاد شهر جدید کنیم، گفت: در گذشته ابتدا انسان‌ها براساس نیازهایشان اقدام به ایجاد شهرها می‌کردند و اینگونه نبود که از بالا دستوری بیاید که شهری ساخته شود.
وی با اشاره به اینکه متأسفانه امروزه ابتدا شهر و مساکنی را بنا می‌کنیم بعد به دنبال این هستیم افرادی را در آن ساکن کنیم، یادآور شد: شهرک‌هایی که در کشور ساخته شدند نیز برخلاف نیتی بوده که از ابتدا وجود داشت؛ به طور مثال شهرک کارمندان احداث شد اما آیا همه ساکنان این شهرک کارمند هستند؟
سجادزاده ادامه داد: شهرک معلمان در کرمانشاه و شهرک نیروی انتظامی در همدان احداث شده که به جرأت می‌توان گفت ۷۰ درصد آنها جابه‌جا شدند و دلیل بر این نبوده که حتماً این قشر خاص در آنجا ساکن شدند.
این استاد دانشگاه با تأکید بر اینکه هر فرد به دنبال نیازهای اجتماعی خود است و نمی‌توان به زور افراد همسان به لحاظ شغل و اقتصاد را در کنار هم قرار داد، بیان کرد: در کشور ما نگاه‌های توسعه‌ای همواره کمیتی و با عدد و رقم بوده و این نگاه کار دستمان داده است به‌طوریکه شهرهای ما امروز با مشکلات متعدد از جمله آلودگی مواجه هستند.
عدم استفاده از اساتید شهرسازی در همدان
وی با بیان اینکه اگر توسعه درون‌زا، هوشمند و کیفی باشد، عالی است اما تصمیمات غیرکارشناسانه و غیرشهرسازانه صورت می‌گیرد، اظهار کرد: متأسفانه در استان همدان از اساتید دانشگاه گروه شهرسازی در هیچ کدام از تصمیمات مشورت گرفته نمی‌شود، با وجود اینکه مقالات و پایان‌نامه‌های مختلف توسط دانشگاهیان صورت گرفته است و حتی ما را مزاحم خود می‌دانند.
سجادزاده با اشاره به اینکه مسئولان استان بیان می‌کنند تصمیمات از بالا گرفته می‌شود، یادآور شد: متأسفانه شهر را بخشنامه‌ای کرده‌ایم، تا زمانی که همه چیز بخشنامه‌ای شود نمی‌توان کاری کرد. بخشنامه یعنی یک تیپ و همسان به طوریکه همان کاری که برای اراک کردیم، برای همدان هم انجام دهیم.
وی با بیان اینکه شهرهای قدیم با هم متفاوت هستند، افزود: همه شهرهای جدید مشابه هم ساخته شدند به‌طوریکه کپی‌کاری صورت می‌گیرد در حالیکه باید به ظرفیت‌ها و دارایی‌های مکان توجه کنیم البته نهضت شهرسازی از اروپا گرفته شد که بعد از جنگ جهانی شکل گرفت و نخستین تجربه آن هم در باغ شهرهای انگلیس صورت گرفت که موفق بود اما چون ما از آنها فقط کالبد را کپی‌برداری می‌کنیم، موفقیت آمیز نمی‌شود.استاد دانشگاه: نهضت شهرسازی از اروپا گرفته شد که بعد از جنگ جهانی شکل گرفت و نخستین تجربه آن هم در باغ شهرهای انگلیس صورت گرفت که موفق بود اما چون ما از آنها فقط کالبد را کپی‌برداری می‌کنیم، موفقیت آمیز نمی‌شود
عضو هیأت علمی گروه شهرسازی دانشگاه بوعلی‌سینا با آسیب‌شناسی شهر جدید در همدان، بیان کرد: در شهرهای جدید افرادی که شاید از نظر اقتصادی شبیه به هم هستند را در کنار هم قرار می‌دهیم که هیچ سنخیتی باهم ندارند و در اینگونه موارد عموماً بزه‌های اجتماعی بالاست.
سجادزاده با بیان اینکه شهرهای ایرانی یک رکن اساسی به عنوان «محله» دارد، ادامه داد: اگر امروز مشکلات اجتماعی در شهرها داریم این است که افرادی که اهلیت دارند، کنار هم نیستند. در قدیم محله باعث می‌شد افراد هم اهل کنار هم قرار بگیرند و این اهلیت خاص فرهنگ ماست.
در ایجاد شهرهای جدید عدالت اجتماعی زیرسوال می‌رود
وی با اشاره به اینکه شهرسازی جدید اهلیت به وجود نمی‌آورد، اظهار کرد: ساکنان محلات همدان از جمله کلپا و کبابیان اهلیت داشتند که توانستند ۲۰۰ سال کنار هم زندگی کنند به‌طوریکه حتی با اینکه خانه‌های قدیمی را خراب کردیم، باز هم بارقه‌هایی از زندگی اجتماعی در آنها جریان دارد.
این استاد دانشگاه با تأکید بر اینکه امروزه اهلیت محلات از بین رفته و این یک واقعیت است، بیان کرد: در ایجاد شهرهای جدید عدالت اجتماعی زیرسوال می‌رود به طوریکه یکسری افراد از طبقه اجتماعی که فاقد مسکن نبوده و از لحاظ اقتصادی در سطح پایینی قرار دارد را به نقطه دیگری می‌فرستیم، انگار که تبعید شدند و این موضوع باعث ایجاد حس خاصی در بین افراد می‌شود در حالیکه در گذشته در محلات شهر همدان یک تاجر در کنار یک حجره دار ساده زندگی می‌کرد اما امروز فاصله طبقاتی زیادی بین افراد وجود دارد.
وی با بیان اینکه با نداشتن اهلیت ساکنان در شهرهای جدید، امنیت اجتماعی زیرسوال می‌رود، گفت: افراد در شهرهای جدید حس امنیت کمتری دارند و یک نوع جدا افتادگی و طلاق شهری اتفاق می‌افتد که مشکلات اجتماعی را به دنبال خواهد داشت.
سجادزاده با اشاره به اینکه در شهرهای جدید قطب‌بندی و تضاد اجتماعی شدیدتر شده و نارضایتی مردم و پدیده آنارشیسم‌های اجتماعی را به دنبال خواهد داشت، خاطرنشان کرد: در این صورت مشارکت اجتماعی و اعتماد اجتماعی از بین رفته و همگنی و هم بستگی اجتماعی از بین می‌رود.
فقدان اشتغال در شهرهای جدید
عضو هیأت علمی دانشگاه بوعلی‌سینا با بیان آسیب‌های اقتصادی شهرهای جدید، تصریح کرد: در شهرهای جدید فقدان اشتغال داریم چراکه وقتی فقط مسکن ساخته می‌شود، فکری برای اشتغال و اقتصاد ساکنان نمی‌شود.
عضو هیأت علمی دانشگاه بوعلی: در شهرهای جدید فقدان اشتغال داریم چراکه وقتی فقط مسکن ساخته می‌شود، فکری برای اشتغال و اقتصاد ساکنان نمی‌شود
وی با تأکید بر اینکه شهر با اقتصاد بومی و محلی کار می‌کند، مطرح کرد: امروزه هر چه پاساژ و مال جدید در شهر می‌سازند، بی رونق می‌شود اما بازارهای قدیمی همدان همچنان پررونق هستند چراکه شهر با اقتصاد آن هم اقتصاد بومی و محلی کار می‌کند.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه شهر باید اقتصاد داشته باشد، یادآور شد: هر جا که اقتصاد نداشته باشد، می‌میرد بنابراین شهرها را می‌کُشیم ضمن اینکه هزینه‌های حمل و نقل بالا می‌رود چراکه بیشترین تعداد خودرو را در دنیا داریم و این سرسام اجتماعی در شهر موجود است.
ایجاد جامعه مصرفی در شهرهای جدید
سجادزاده با اشاره به اینکه هزینه‌های ایجاد زیرساخت در شهرهای جدید بسیار بیشتر از هزینه احداث مسکن است که مورد توجه مسئولان قرار نگرفته، اظهار کرد: شهرهای جدید یک جامعه نسبتاً مصرفی را به دنبال خواهد داشت و چون بده بستان اقتصادی ندارد، می‌میرد.
وی با بیان اینکه مطرح کردن شهرهای جدید کشاورزی فاضلابی و سوداگری زمین را به دنبال دارد، گفت: تا زمانی که امر ساخت مسکن را دستوری و توسط دولت انجام دهیم و مشارکت مردم را نبینیم، موضوع سوداگری از بین نمی‌رود.
وی با تأکید بر اینکه تا شهر خودکفا نشود نمی‌تواند ادامه حیات پیدا کند، بیان کرد: شهر باید بده بستان، صادرات و واردات داشته باشد کما اینکه شهرهای قدیم اینگونه بودند به طوریکه زمانی همدان را منچستر انگلیس می‌نامیدند چراکه تعداد کاروانسراهایی که با خارج از کشور تجارت داشت، بی‌نظیر بود.
عضو هیأت علمی گروه شهرسازی دانشگاه بوعلی‌سینا با اشاره به مشکلات زیست محیطی شهر جدید، افزود: جدی ترین موضوع همدان بحران آب است و نگرانی مردم این است که آیا آب آشامیدنی پیدا می‌شود یا نه؟ چطور قرار است آب شهر جدید تأمین شود؟ بحران آلودگی که در شهر همدان بی سابقه بوده است، امروز می‌بینیم.
وی با بیان اینکه متأسفانه این رویدادها از روی احساس و بی برنامه‌گی و بدون مطالعه بوده است، گفت: مسئولان هزاران میلیارد برای ایجاد شهر جدید هزینه می‌کنند اما حاضر نیستند ۱۰۰ میلیون به اساتید دانشگاه بدهند که این طرح را ارزیابی کنند و راهکار ارائه دهند.
شهر جدید هیچ سنخیتی با الگوی اقلیمی، زندگی اجتماعی و مفاهیم شهرسازی همدان ندارد
سجادزاده با تأکید بر اینکه متأسفانه در همدان جای علم و منطق در هیچ یک از حوزه‌ها دیده نمی‌شود، بیان کرد: در خیلی از حوزه‌ها تخصص‌ها در جای خود قرار ندارند. باید هر کسی در جای خود قرار بگیرد.
یک استاد دانشگاه: متأسفانه در همدان جای علم و منطق در هیچ یک از حوزه‌ها دیده نمی‌شود
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه طرح جامع شهر اکباتان(حورا) را دیده‌ام، اظهار کرد: این طرح هیچ سنخیتی با الگوی اقلیمی، زندگی اجتماعی و مفاهیم شهرسازی همدان ندارد. در این شهر حتی به الگوهایی مانند چمن‌ها و محلاتی که در همدان وجود دارد هم توجه و پیاده سازی نشده است. در واقع این طرح در هر شهر دیگری هم قابل اجراست.
وی با بیان اینکه شهر جدید باید با شهر مادر یک نسبتی داشته باشد، گفت: شهرهای اقماری در گذشته داشتیم که با شهر مادر سنخیت داشته‌اند اما در مورد شهر جدید به هیچ وجه دیده نشده است و آثار این موضوع چندین سال بعد بروز می‌کند.
سجادزاده با تأکید بر اینکه اگر می‌بینیم در کشورهای دیگر ایجاد شهرهای جدید با موفقیت روبرو شده است به علت این بوده که زمینه‌های فرهنگی و اجتماعی را در مطالعاتشان می‌بینند، ادامه داد: متغیرهای فرهنگی و اجتماعی ما با دنیا متفاوت است البته در این کشورها هم موفقیت نسبی بوده ضمن اینکه رویکردهای ایجاد شهر جدید در دنیا تغییر کرده است.
شهر را نمی‌توان با طاق و قوس و گنبد اسلامی کرد
عضو هیأت علمی گروه شهرسازی دانشگاه بوعلی سینا درباره اجرای الگوی ایرانی- اسلامی در شهر جدید، خاطرنشان کرد: شهرسازی اسلامی با کالبد نیست. شهر را نمی‌توان با طاق و قوس و گنبد اسلامی کرد، کجای این طرح ایرانی- اسلامی است؟ یکی از ویژگی‌های شهرهای ایرانی- اسلامی هم‌پیوندی فضاست.
وی با اشاره به اینکه میدان امام خمینی(ره) با نیت اسلامی و توسط یک فرد مسلمان هم ساخته نشده اما یک فضای موفقی در استان و کشور است، گفت: این میدان به واسطه پیوندی که با فضای اطراف خود دارد، موفق بوده و تمام برنامه‌های مهم شهر در این مکان برگزار می‌شود.
سجادزاده با بیان اینکه در قدیم هیچ خانه‌ای بدون محله معنا نداشت، تصریح کرد: شهرسازی ایرانی- اسلامی نباید از طریق ظاهر بلکه باید از روحیه فضا دیده شود. مشکل این است که ما شهرسازی ایرانی- اسلامی را درک نکردیم و تصور می‌کنیم شهرسازی ایرانی- اسلامی با شکل کالبدی ایجاد می‌شود در حالیکه پیوندهای فضایی است که شهر را ایرانی- اسلامی می‌کند.
این استاد دانشگاه ادامه داد: خیلی از افراد برای اینکه طرح خود را به تصویب برسانند اسم ایرانی- اسلامی روی طرح می‌گذارند در حالیکه این شهر اصلاً ایرانی- اسلامی نیست.
یک دکترای شهرسازی: خیلی از افراد برای اینکه طرح خود را به تصویب برسانند اسم ایرانی- اسلامی روی طرح می‌گذارند در حالیکه این شهر اصلاً ایرانی- اسلامی نیست
وی با اشاره به اینکه رشد شهرها باید تدریجی باشد، گفت: رشد آنی شهرها به ضد خود تبدیل می‌شود بنابراین شهر جدید هم باید تدریجی به وجود بیاید و طی یک دولت انجام نمی‌شود.
گفتنی است؛ خبرگزاری ایسنا در پی طرح احداث شهر جدید اکباتان یا همان حورای سابق، نسبت به برگزاری نشست بررسی الزامات احداث شهر جدید در همدان ۱ و ۲ اقدام کرد. در نشست نخست یک دکترای شهرسازی، نایب رئیس شورای شهر همدان و یک کارشناس شهرسازی به عنوان نماینده اداره‌کل راه و شهرسازی حضور داشتند که کارشناس شهرسازی به علت نداشتن اطلاعات لازم، درخواست حضور در نشست دوم به همراه مشاور پروژه شهر جدید حورا را داشت بنابراین در نشست دوم علاوه بر دعوت از یک دکترای شهرسازی، از مدیرکل راه و شهرسازی استان و مشاور شهر حورا دعوت به عمل آوردیم که متأسفانه روز نشست در دفتر ایسنا حاضر نشدند.
انتهای پیام
نظرات