صدای پای پاییز که شنیده می‌شود، کشاورزان خراسان شمالی هم فصل خوشحالیشان فرا می‌رسد، چرا که وقت، وقت برداشت زعفران است.

هنوز روی خورشید نمایان نشده که زحمت کشان زعفران کار از شیرینی خواب گذشته و راهی می‌شوند تا گل امید را از مزارع زعفران برداشت کنند.

زعفران این استان به علت برداشت گل قبل از طلوع آفتاب و برداشت غنچه قبل از باز شدن از کیفیت، عطر و قدرت رنگ دهی بالایی برخوردار است که مشتریان زیادی در آلمان، اسپانیا و کشورهای حاشیه خلیج فارس دارد.

مزارع زعفران در خراسان شمالی سال به سال رو به افزایش است که از تولید گرفته تا به فروش آن در بازارهای داخلی و خارجی یک سری از مشکلاتی وجود دارد که باید برای رفع آن تلاش و سرمایه گذاری کرد.

فعالیت ۳۰۰ هزار نفر روز در مراحل مختلف تولید زعفران

صفدر صفدری در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به آغاز برداشت زعفران در این استان اظهار کرد: خراسان شمالی از لحاظ سطح زیرکشت و میزان تولید این محصول رتبه سوم کشوری را دارد.

وی گفت: ۹ درصد از زعفران کشور در خراسان شمالی تولید می‌شود و سالانه ۲۵۰ تا ۳۰۰ هکتار به مزارع زعفران این استان افزوده می‌شود.

صفدری از پیش بینی تولید ۲۹ تن گل زعفران در این استان خبر داد و افزود: سطح زیر کشت این محصول در این استان ۱۴ هزار و ۹۰۰ هکتار است.

وی با اشاره به کاهش میزان تولید زعفران در سال گذشته ادامه داد: امسال با افزایش سه برابری تولید گل زعفران به دلیل بارش خوب باران مواجه خواهیم بود.

صفدری بیان کرد: زعفران در این استان برای ۳۰۰ هزار نفر روز در مراحل مختلف این محصول اشتغال ایجاد کرده که به ازای هر یک هکتار کشتزار زعفران برای ۶۰ نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم اشتغال ایجاد می‌شود و در این ایام حتی از شهرها و استان‌های همجوار نیز نیروی کاری به این شهرستان مراجعه می‌کنند.

وی تصریح کرد: یکی از نیازهای جدی در حوزه تولید زعفران در کشور موضوع پاک کردن آن است که به صورت دستی انجام می‌شود، تصریح کرد: پاک کردن زعفران نیاز به نیروی زیادی دارد و مقدار قابل توجهی از گل‌های زعفران تولیدی در فاروج برای پاک کردن به شهرهای مشهد فرستاده می‌شود.

شرکت های دانش بنیان برای برداشت و پاک کردن مکانیزه گل زعفران ورود کنند

این مقام مسئول از شرکت‌های دانش بنیان درخواست کرد تا برای ساخت ماشین‌های مکانیزه برداشت و پاک کردن گل‌های زعفران ورود پیدا کنند.

وی با بیان اینکه خراسان شمالی نیازمند راه‌اندازی پالایشگاه گیاهان دارویی که شامل زعفران نیز می‌شود، گفت: این پالایشگاه برای اسانس‌گیری از این محصول امری ضروری است.

ایجاد بورس زعفران از نیازهای اساسی این محصول

مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی در ادامه تاکید کرد: یکی دیگر از نیازهای بسیار اساسی زعفران در خراسان شمالی ایجاد بورس زعفران است، متاسفانه زعفران توسط دلال‌ها خریداری و در مشهد و تهران انبار می‌شود و از آنجا نیز توزیع و صادر می‌شود.

وی گفت: این روش همانند بارانداز عمل می‌کند و می‌توان دست دلال‌ها را در قیمت‌گذاری‌ها کوتاه کرد.

صفدری افزود: از سوی دیگر پیازهای زعفران کشت شده در این استان به صورت توده‌ای است و یک رقم از زعفران در این استان کشت نمی‌شود.

به گفته وی در حال حاضر هفت واحد در چرخه خشک کردن و بسته بندی نگین زعفران در این استان در حال فعالیت هستند.

سایه سنگین چند شرکت بر صادرات زعفران

آزاد فتحی یکی از صادرکنندگان محصولات کشاورزی در خراسان شمالی همچنین در گفت‌وگو با ایسنا، بیان کرد: در سال گذشته مقداری از زعفران تولیدی در این استان را به کشورهای انگلیس، اسپانیا، عراق و عمارت صادر کردم.

وی خاطرنشان کرد: یکی از مشکلاتی که در حوزه صادرات زعفران وجود دارد این است که چند شرکت به صورت انحصاری صادرات این محصول را انجام می‌دهد که حتی بر روی قیمت آن نیز تاثیرگذار هستند.

فتحی تاکید کرد: این محصول نیاز به صادرات دارد بنابراین باید به تمامی صادرکنندگان بخش کشاورزی اجازه داده شود تا وارد عرصه صادرات این محصول نیز شوند.

وی گفت: از سوی دیگر باید در بازارهای جهانی برای این محصول تبلیغات گسترده شود و همه در ارتباط با زعفران ایران آشنایی پیدا کنند.

این صادرکننده محصولات کشاورزی در خراسان شمالی افزود: رفع تعهدات ارزی دیگر چالش پیش پای صادرکنندگان است، در دنیا برای صادرات محصولات کشاورزی جوایز صادراتی در نظر می‌گیرند این در حالی است که صادرکنندگان محصولات کشاورزی در ایران خواهان جوایز صادراتی نیستند فقط اینکه صادرکنندگان این حوزه را پرداخت آن منع کنند.

نقشه پهنه بندی کشت زعفران تهیه نشده است

دکتر مهدی باور محقق عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی خراسان شمالی در ادامه در گفت‌وگو با ایسنا، بیان کرد: یکی از پروژه‌های تحقیقاتی که در ارتباط با کشت زعفران در این استان انجام شود این است که اقلیم مناسب کشت این محصول شناسایی شود.

وی اظهار کرد: هنوز نقشه پهنه بندی برای کشت این محصول در این استان تهیه نشده است اما یکی از نیازهای اساسی برای کشت آن است.

وی افزود: یکی دیگر از طرح‌های تحقیقاتی مورد نیاز در ارتباط با زعفران که در این استان باید انجام شود، تعیین میزان ماده موثره این محصول است که با اجرای این طرح موضوع صادرات آن نیز راحت‌تر انجام می‌شود.

باور ادامه داد: در واقع در صادرات محصول زعفران، کیفیت و میزان ماده موثره بسیار مهم است که این امر در استان خراسان رضوی انجام شده و انجام آن در خراسان شمالی نیز در دستور کار قرار دارد اما هنوز اعتباری به آن اختصاص داده نشده است.

وی بیان کرد: از سوی دیگر در کشت زعفران، پیازهای این محصول به مدت شش تا هشت سال در زمین باقی می‌ماند و باید تاثیر آن بر روی خاک و بافت آن و همچنین مواردی همچون حاصلخیزی خاک مورد بررسی قرار گیرد که این امر هنوز به صورت طرح تحقیقاتی انجام نشده است.

معاون آموزشی مرکز تحقیقات کشاورزی، منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان شمالی تصریح کرد: یکی از نیازهای حوزه تولید زعفران ورود مکانیزاسیون به این عرصه است، برداشت و پاک کردن این محصول به صورت کاملا سنتی و با دست انجام می‌شود و نیاز است تا برای برداشت و پاک کردن آن دستگاه‌های مکانیزه اختراع شوند.

وی گفت: هزینه کارگری برداشت این محصول بسیار بالا است و از سوی دیگر اگر در فاصله برداشت تا پاک کردن گل زعفران وقفه ایجاد شود، چسبندگی در گل به بار می‌آید که از کیفیت محصول می‌کاهد.

باور ادامه داد: تولید پیازهای استاندارد از دیگر اقدامات ضروری است که در ارتباط با تولید زعفران باید انجام شود، باید پیازهایی عاری از آلودگی به کنه و درشت تولید شود و پیازهای زعفران تولید شده در این استان متعلق به مناطق مختلف بوده و هنوز مشخص نشده که کدام پیاز زعفران باکیفیت‌تر و استاندارد است.

فرآوری مهمترین راهکار برای افزایش ارزش افزوده زعفران ایران

حبیب اله مظفری مشاور مدیریت صادرات زعفران نیز در گفت و گو با ایسنا، فرآوری را مهمترین راهکار برای افزایش ارزش افزوده زعفران ایران بیان کرد.

وی با اشاره به اینکه ۹۵ درصد از زعفران دنیا را ایران تامین می کند، گفت: حدود ۳۰۰ تن زعفران از ایران به بازارهای خارجی ارسال می‌شود که بخش ناچیزی از گردش مالی آن به ایران باز می‌گردد و مابقی گردش مالی این محصول به علت وجود مشکلاتی همچون تحریم، عدم فرآوری، برندینگ و ... به ایران برگشته نمی‌شود.

وی افزود: متاسفانه فقط پنج درصد از گردش مالی زعفران در دنیا به ایران باز می‌گردد و در این میان بزرگترین منفعت را کشور اسپانیا از آن خود می‌کند.

مظفری با طرح این سوال که چرا ۹۵ درصد از ماده اولیه در ایران تولید می‌شود اما فقط پنج درصد از منافع مالی آن به کشور بازمی‌گردد؟ اظهارکرد: در این میان عوامل مختلفی تاثیرگذار هستند که تحریم‌ها، عدم مراودات مالی بین المللی و عدم پیوستن به تجارت جهانی از عوامل تاثیرگذار بر این امر بوده است.

وی به مرحله کشت، داشت و برداشت بهینه زعفران در داخل کشور اشاره کرد و ادامه داد: هنوز بسیاری از کشاورزان به صورت سنتی در تولید این محصول فعالیت می‌کنند هرچند که نسبت به سال‌های گذشته اوضاع کمی بهتر شده است.

مظفری تاکیدکرد: اما باید در ارتباط با تجاری سازی زعفران، فرهنگ سازی و آموزش داده شود تا تاجر مخصوص زعفران وارد عرصه شود و اگر یک کیلوگرم زعفران صادر شود از ده‌ها تن مواد اولیه همچون سنگ آهن و سیمان جذایبت بیشتری خواهد داشت.

وی خاطرنشان کرد: مشکلی که در این میان وجود دارد آن است که در ایران به زعفران فقط به عنوان ادویه نگاه می‌شود این در حالی است باید در حوزه‌هایی همچون پزشکی، مصارف دارویی و مکمل‌ها نیز توجه شود.

مظفری تصریح کرد: اگر می‌خواهیم در داخل کشور از ارزش افزوده زعفران استفاده کنیم باید به سوی فرآوری آن گام برداریم و به جای اینکه یک کارگر اسپانیایی و یا آلمانی از بهره وری ماده فرآوری شده در داخل کشور خود استفاده کند، خودمان در ایران از این بهره وری استفاده کنیم.

وی به حوزه برند و برندینگ زعفران نیز اشاره و با طرح این سوال که چرا کشور اسپانیا در دنیا به عنوان برند زعفران شناخته شده است؟ بیان کرد: ایران در حوزه برندینگ زعفران ضعیف عمل کرده است و موضوع تحریم، نداشتن مراودات مالی بین‌المللی و .... موجب شده تا کشور اسپانیا نسبت به برندسازی برای زعفران قوی عمل کند.

مظفری توصیه کرد: افرادی که قصد ورود به حوزه تجارت را دارند به سوی خام فروشی گام برندارند، از سوی دیگر ایران در تامین برخی از کالاها همچون خشکبار، ادویه(زعفران، زیره، زرشک و....) حرف برای گفتن دارد  و می توانند در این حوزه وارد عمل شوند.

انتهای پیام