بر اساس اسناد موجود که در اختیار ایسنا قرار گرفته، قانون «تأسیس کتابخانه عمومی در تمام شهرها» مشتمل بر ۳ ماده و ۸ تبصره، در تاریخ ۵ بهمن‌ماه ۱۳۴۴ از سوی محمدرضا پهلوی برای اجرا به هیئت دولت ابلاغ شد.

این قانون که در دوم دی‌ماه همان سال به تصویب مجلس شورای ملی رسیده بود، در بیست و نهم دی‌ماه به تصویب مجلس سنا رسید.

بر اساس ماده ۱ این قانون، «شهرداری‌ها مکلفند هر سال قبل از تقسیم اعتبارات شهرداری یک و نیم درصد از کل درآمد خود را برای تأسیس کتابخانه عمومی و قرائت‌خانه و خرید کتاب و اداره کتابخانه هر شهر اختصاص دهند».

‌تبصره ۱ این ماده ترکیب انجمن کتابخانه را که دارای شخصیت حقوقی است، مشخص می‌کرد: «رییس فرهنگ و هنر، نماینده انجمن شهر و نماینده شهرداری و چهار نفر از دانشمندان و معتمدین آن شهر که با پیشنهاد رییس اداره فرهنگ و هنر و تصویب هیأت امناء مذکور در ماده ۲ این قانون انتخاب می‌شوند». اداره امور انجمن در شهر تهران با هیأت امناء مذکور در ماده ۲ بوده است.

تبصره ۴ شهرداری‌ها را مکلف می‌کرد «مقدار مناسب از اراضی متعلق به خود را به تقاضای انجمن کتابخانه برای ساختمان کتابخانه عمومی با حفظ مالکیت بلاعوض در اختیار انجمن مذکور بگذارند» و در نقاطی که شهرداری فاقد زمین بود مؤسسات دولتی یا وابسته به دولت می‌توانستند با تصویب هیأت‌وزیران زمین و ابنیه موردتقاضا را برای کتابخانه عمومی بلاعوض واگذار کنند.

وزارت فرهنگ و هنر بر اساس تبصره ۵ علاوه بر تکلیف «بذل مساعدت‌های مالی و معنوی برای توسعه کتابخانه‌های عمومی شهرستان‌ها» و «‌همکاری با هیأت امنای کتابخانه‌های عمومی کشور»، موظف بود «از کتب و مجلاتی که در اختیار دارد به همه کتابخانه‌های عمومی کشور به رایگان بفرستد».

مؤلفین و ناشرین کتب و مجلات و روزنامه‌های شهر هم ‌بر اساس تبصره ۶ می‌بایست «یک نسخه از نشریه چاپ‌شده خود را به رایگان در اختیار کتابخانه عمومی شهر و ‌لااقل چهار نسخه در اختیار وزارت فرهنگ و هنر» می‌گذاشتند که بین کتابخانه‌های عمومی شهرستان‌ها تقسیم شود.

‌بر اساس ماده ۲ این قانون، برای راهنمایی و نظارت در انجام وظایف قانونی انجمن‌های کتابخانه، هیأتی به نام «هیأت امناء» مرکب از هفت نفر، که عضویت آنها افتخاری بوده، به شرح زیر در تهران تشکیل می‌شده است:

«۱- وزرای فرهنگ و هنر و کشور با صدور فرمان همایونی.

۲- پنج نفر بنا به پیشنهاد وزیر فرهنگ و هنر و صدور فرمان همایونی برای مدت پنج سال.»

همچنین هیأت امناء یک نفر را که واجد صلاحیت باشد از بین خود و یا از خارج به نام «دبیرکل» با اکثریت آراء برای مدت پنج سال انتخاب می‌کردند که مسئولیت اداره امور دبیرخانه با او بوده است.

‌ماده ۳ قانون، وزارتخانه‌های فرهنگ و هنر و کشور را مأمور اجرای این قانون تعیین می‌کند.»

انتهای پیام