به گزارش ایسنا، با توسعه شهرنشینی از دو دهه گذشته سکونتگاه‌های غیررسمی که از آنها با عناوین مختلف از جمله مناطق حاشیه‌نشین خودرو، خودانگیخته، غیرمجاز، نابسامان و نامتعارف نیز یاد می‌شده، افزایش یافته است.

با توجه به اینکه تعداد کثیری از گروه هدف سازمان در سکونتگاه‌های غیررسمی که آسیب‌پذیری بالاتری دارند، ساکن هستند، ضروری است که خدمات تخصصی سازمان به طور خاص و با توجه ویژه‌ای از طریق پایگاه‌های خدمات اجتماعی در این مناطق (به صورت محلی و مبتنی بر جامعه) و با همکاری ساکنین منطقه ارائه شود و مواردی که نیاز به ارجاع و مداخله بیشتری دارد به سایر واحدهای سازمان یا سایر نهادها ارجاع شود. بنابراین نقش پایگاه‌های خدمات اجتماعی شناسایی، آگاه‌سازی عمومی، معرفی خدمات سازمان و مداخله در موارد ضروری با استفاده از مردم منطقه و ظرفیت‌های موجود محلی است.

پایگاه‌ خدمات اجتماعی با چه هدفی ایجاد شد؟

با این تفاسیر توانمندسازی ساکنان سکونتگاه‌های غیررسمی و کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی در این مناطق، شناسایی مسائل و مشکلات ساکنین سکونتگاه‌های غیررسمی، ارتقای سلامت اجتماعی، کیفیت زندگی و رفاه اجتماعی، آگاه‌سازی گروه‌های هدف در جهت شناخت نیازها و مشکلات و تلاش جهت رفع آنها، دسترسی برابر به خدمات اجتماعی، گسترش روحیه خودباوری و خوداتکایی، ایجاد زمینه مشارکت مردم و سازمان‌های غیردولتی، آشنایی گروه‌های هدف با منابع موجود و تهیه بانک اطلاعات آسیب‌های اجتماعی کشور از جمله اهداف پایگاه خدمات اجتماعی است.

و همچنین سیاست‌های اصلی این طرح، درگیر کردن مردم هر منطقه با نیازهای خود و استفاده از توانمندی‌های بالقوه ساکنین سکونتگاه‌ها است. در واقع بخش اصلی مجریان این طرح مردم ساکن در منطقه مورد نظر هستند؛ به گونه‌ای که با رشد و ارتقاء وضعیت بهداشت، سواد، امنیت و آموزش مهارت‌های اجتماعی و مهارت‌های شغلی موجب اشتغال‌زایی، کاهش فقر، کاهش آسیب‌های ناشی از سکونتگاه‌ها و به تبع آن کنترل و جلوگیری از انتشار آسیب‌های اجتماعی در کل جامعه شود. همچنین اعتمادسازی در مناطق، حساس‌سازی مردم و مسئولین، فراهم کردن زمینه مشارکت مردم و سازمان‌های غیردولتی، بومی‌سازی برنامه‌ها، استفاده بهینه از منابع مالی، توجه به پژوهش‌های کاربردی و آموزش از جمله سیاست‌های این طرح است.

بر این اساس، گروه‌های هدف این برنامه، افراد در معرض آسیب یا آسیب‌دیده اجتماعی شامل زنان و دختران در معرض آسیب، زوجین متقاضی طلاق و افراد فاقد مهارت‌های زندگی، کودکان خیابانی، کودکان در معرض آزار یا آزاردیده، کودکان بدسرپرست، کودکان بی‌سرپرست، کودکان بازمانده از تحصیل، بچه‌های طلاق، کودکان دارای والدین معتاد و کلیه کودکان زیر ۶ سال منطقه مورد نظر، سایر افرادی که به نوعی با بحران‌های فردی، خانوادگی و اجتماعی روبرو شده‌اند و همچنین آحاد مردم هستند.

اجرای طرح در استان، در مرحله اول فعالیت‌ها از طریق ستاد استان انجام می‌شود. تشکیل کمیته استانی و برگزاری جلسات توجیهی با مسئولان و کارشناسان ذیربط استان و شهرستان و انتخاب منطقه از دیگر مراحل اجرایی این برنامه است.

شناسایی منابع موجود (تهیه بانک اطلاعات موسسات و منابع موجود منطقه)، انتخاب افراد معتمد و موثر، تشکیل کمیته راهبری و برگزاری جلسات، برگزاری جلسات با مسئولین سازمان‌های فعال منطقه (دولتی و غیردولتی) و مردم، بررسی وضعیت مونوگرافی منطقه، اولویت‌بندی نیازها و مشکلات مردم متناسب با وظایف سازمان، مشارکت مردم و سازمان‌های غیردولتی فعال در منطقه، تدوین برنامه‌های اجرایی، اجرای برنامه‌ها و نظارت، ارزشیابی و مستندسازی، مرحله دوم این طرح محسوب می‌شود.

با این تفاسیر چندی پیش بود که سرپرست دفتر امور آسیب دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور، با اشاره به اینکه تا سال گذشته ۲۵۲ پایگاه خدمات اجتماعی در سطح کشور فعال بودند، به ایسنا گفته بود که «در سال ۱۴۰۰ با راه‌اندازی مراکز مثبت زندگی با تصمیمی که مدیریت وقت سازمان گرفتند قرار بر این شد کلیه فعالیت پایگاه‌های خدمات اجتماعی به مراکز مثبت زندگی منتقل شود.»

احیای پایگاه‌های خدمات اجتماعی 

حیدرهایی اما به این دلیل که در حال حاضر مدل کار در مراکز مثبت زندگی به گونه‌ای است که شاید برخی از فعالیت‌ها و چشم‌اندازهایی که در پایگاه‌های خدمات اجتماعی به جامعه هدف ارائه می‌شود کمتر میسر شود، اعلام کرد تصمیم جدیدی گرفته شده که ۱۵۰ پایگاه‌ خدمات اجتماعی احیاء شود چراکه این احساس نیاز بود که تعدادی از پایگاه‌های خدمات اجتماعی در محلات کمتربرخوردار ایجاد شوند.

 جانمایی این پایگاه با همکاری مراکز مثبت زندگی و بر اساس نیازسنجی که پیش از این صورت پذیرفته، انجام خواهد شد و گفته شده تا قبل از پایان فصل پاییز این پایگاه‌ها افتتاح خواهند شد.

انتهای پیام