به گزارش ایسنا، نوام چامسکی، چهره آکادمیک و فیلسوف مشهور و شناختهشده جهانی، در مصاحبه با شبکه خبری الجزیره به گفتوگو درباره تحولات اخیر و اوضاع در این منطقه پرداخت. او همچنین دیدگاههای خود را در مورد مسائل جامعه، خاطرات سفرهایش و مطالبی که تمایل داشت بیان کند، به اشتراک گذاشت.
چامسکی در مورد انباشت مسائل در جامعه گفت: مطمئنم که شما با ساعت آخرالزمان دانشمندان اتمی آشنایی دارید و اینکه اکنون این ساعت ۹۰ ثانیه جلوتر کشیده شده و به نیمه شب نزدیک شده است. نیمه شب به عنوان پایان تجربه انسان بر روی زمین و رقابت در سمت و سوی تهدید جنگ هستهای. خطر فاجعه آب و هوایی قریبالوقوع در حال افزایش است- اسرائیل یکی از قربانیان اصلی خواهد بود.
او افزود: و گناه بزرگ رهبران ما این است که به سوی فاجعه حرکت میکنند. ما اکنون بیستمین سالگرد تهاجم ایالات متحده به عراق را میگذرانیم... گرامیداشت بدترین جنایت قرن، در اینجا برگزار میشود. نیروی دریایی ایالات متحده به تازگی جدیدترین کشتی تهاجمی خود را عملیاتی کرده و نام آن را یواساس فلوجه گذاشته، به یاد یکی از بدترین جنایات حمله ایالات متحده. فلوجه یک شهر زیبا بود، تفنگداران آمریکایی به آن حمله و آن را نابود کردند و هزاران تن را کشتند... مردم هنوز هم بر اثر استفاده ما از سلاحهایی که حاوی فسفر و اورانیوم ضعیفشده بود، میمیرند.
نوآم چامسکی گفت: این بیش از آن که وحشیانه باشد، نمادین است. به ۲۰ سال گذشته نگاه کنید، ببینید آیا میتوانید یک جمله در رسانههای جریان اصلی پیدا کنید که بگوید حمله به عراق یک جنایت بود یا خیر– این بدترین جنایت قرن بیستم بود. بدترین انتقادی که میتوانید بکنید این است که بگویید این یک "اشتباه" بود. حتی مفسران لیبرال هم تلاش کردند تا نشان دهند که این جنگ یک تلاش ناکام برای نجات جان مردم عراق از دست یک دیکتاتور شرور بود که مطلقا ربطی به علت شروع جنگ نداشت. و علاوه بر این، یک واقعیت کوچک هم نادیده گرفته میشود، اینکه ایالات متحده به شدت از صدام در دورهای که وحشتناکترین جنایات خود را انجام داد، حمایت کرد، از جمله مواردی مانند مسمومیت عراقیها و کشتار حلبچه، سلاحهای شیمیایی و کشتن صدها هزار ایرانی. ایالات متحده خوشحال شد و از او حمایت کرد.
این منتقد و فعال سیاسی آمریکایی افزود: بنابراین اکنون، تاریخ بازسازی شده است، به طوری که ما تلاش میکردیم عراقیها را از دست شخصی که قویا از آن حمایت میکردیم، نجات دهیم. عراقیها دقیقا برای نجات از کشوری که در دهه ۱۹۹۰ تحریمهایی را متحمل شد، فریاد نمیزدند؛ تحریمهایی که چنان شرورانه و مرگبار بودند که دیپلماتهای بینالمللی برجسته در پی آن به دلیل اینکه آنها را نسلکشی میدانستند، استعفا دادند. اما این راهی است که طبقات روشنفکر توانستند جنایات دولتی را بازسازی کنند. افرادی هستند که اعتراض میکنند. شما صدای آنها را نمیشنوید، آنها به حاشیه رانده میشوند. آیا میخواهید درباره ناو یواساس فلوجه چیزی به دست آورید؟ قرار نیست شما آن را در مطبوعات آمریکایی پیدا کنید. شما میتوانید در گوشه و کنار مطالبی را در آن رابطه، در تفسیر انتقادی افرادی مانند من پیدا کنید، نه از مطبوعات آمریکایی، بلکه از الجزیره.
در بخش دیگری از صحبتها، خبرنگار الجزیره به چامسکی گفت که مدت کوتاهی پس از انتخاب بنیامین نتانیاهو (نخستوزیر فعلی رژیم صهیونیستی) در سال ۱۹۹۶، شما پیشبینی کردید که تغییر از حزب کارگر به لیکود بیشتر شکلی خواهد بود تا ماهیتی و در نهایت، نتانیاهوی آمریکاییشده با سبکی دلپذیرتر برای آمریکاییها سازگار خواهد شد. حال با نگاهی به دوران نتانیاهو، چقدر باور دارید که پیشبینیهای شما درست بوده است؟
چامسکی گفت: برای چند سال، کم و بیش. اما در طول دهه ۲۰۰۰، سیاست اسرائیل تغییر کرد و نتانیاهو بسیار بیشتر به سمت راستگرایی حرکت کرد. او هنوز هم میداند که چگونه با حامیانش در ایالات متحده صحبت کند. باید به خاطر داشته باشید که نظر ایالات متحده در مورد اسرائیل تغییر کرده است. اسرائیل قبلا عزیز جامعه یهودی لیبرال آمریکا بود. خوب، این شروع به تغییر کرد... اکنون، حمایت اصلی از اسرائیل، جامعه انجیلی راست افراطی است که در ۲۰ یا ۳۰ سال گذشته به عنوان حامیان بسیار قوی اسرائیل، عمدتا به دلایل افراطی یهودستیزی، سیاسی شده است. در همین حال، لیبرالها، لیبرال دموکراتها دور شدهاند. به تازهترین نظرسنجی نگاه کنید؛ در میان دموکراتها، همدردی با فلسطینیها بیشتر از اسرائیل است. این امر به ویژه در میان جوانان، از جمله یهودیان جوان، صادق است.
این فیلسوف و نظریهپرداز آمریکایی افزود: نتانیاهو وضعیت در ایالات متحده را درک میکند و به همین دلیل هم به شدت از حوزه نفوذ خود در جناح راست و راست افراطی درخواست کمک دارد. بنابراین وقتی او برای محکوم کردن اقدام اوباما برای ایجاد یک توافق مشترک با ایران در مورد تسلیحات هستهای برای سخنرانی در جلسه مشترک کنگره دعوت شد، او در حال صحبت با جامعه آمریکاییهایی بود که از او حمایت میکنند، جناح راست، راست افراطی و جناح راست و انجیلیها. او یک سیاستمدار ماهر است و تاکتیک خود را تغییر داده است.
در ادامه خبرنگار الجزیره گفت: شما گفتهاید که اکثر اقدامات غیرقانونی اسرائیل تنها به دلیل حمایت آمریکا امکانپذیر است. و با این حال میبینیم که نتانیاهو با سخنرانی خود در مقابل کنگره در سال ۲۰۱۵ به طور علنی حزب دموکرات را شرمنده کرد و همچنین حمایت از انتخاب مجدد دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۸ را هم به یاد داشته باشید. و جنگ لفظی تازه با جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا. آیا نتانیاهو چیزی میداند که ما درباره کاهش قدرت جهانی آمریکا نمیدانیم؟ یا اینکه علیرغم رفتارش، او بر روی ادامه حمایت دو حزبی ایالات متحده قمار میکند؟
چامسکی در این رابطه گفت: ایالات متحده به طور فزایندهای دو دسته است، اسرائیل هم همینطور. این اولین باری است که رهبری اسرائیل آشکارا از رهبری ایالات متحده جدا میشود... وقتی بتسلئیل اسموتریچ (وزیر دارایی) و ایتامار بنگویر (وزیر امنیت ملی) و گاهی نتانیاهو آشکارا و علنی به رهبری آمریکا میگویند که «ما فقط میخواهیم آنچه را که شما میخواهید نادیده بگیریم» و این جدید است.
نوآم چامسکی میگوید: ممکن است اخیرا اسرائیل از سیاستهای آمریکا خوشش نیامده باشد، اما زمانی که ایالات متحده از تلآویو میخواست کاری انجام دهد، آن را انجام میداد. این در مورد هر رئیس جمهور در ایالات متحده تا زمان باراک اوباما صادق بود. ترامپ البته تمام تلاش خود را کرد تا به اسرائیل هر چیزی را که میخواهد ارائه دهد، عاشق قدرت، خشونت و سرکوب اسرائیل بود. اقدام او به رسمیت شناختن الحاق بلندیهای جولان، الحاق بیتالمقدس، حمایت از سیاستهای شهرکسازی بود که همگی آنها نه تنها قوانین بینالمللی، بلکه سیاست ایالات متحده را نقض میکنند. آمریکا از قطعنامههای شورای امنیت که تسلط اسرائیل بر بلندیهای جولان و بیتالمقدس را ممنوع میکرد، حمایت کرده بود. ترامپ همه اینها را وارونه کرد. او همین کار را با مراکش انجام داد و تصرف صحرای غربی توسط مراکش را به رسمیت شناخت که تا حدودی مشابه وضعیت فلسطین است.
او ادامه داد: اما دولت جدید، بهویژه شخصیتهای اصلی مانند بنگویر و اسموتریچ، به راحتی به ایالات متحده میگویند که گورش را گم کند. نتانیاهو اظهارات نسبتا قاطعی داشته و گفته است: «ما یک "کشور مستقل" هستیم، هر کاری را بخواهیم، انجام خواهیم داد.» این اولین بار است که رویارویی دو طرف تا این حد واضح شده و مشخص نیست که ایالات متحده چگونه پاسخ خواهد داد. همین چند روز پیش، برنی سندرز قانونی را ارائه کرد که خواستار ممنوعیت کمکهای ایالات متحده به اسرائیل شد... و خواستار تحقیق در مورد تضاد احتمالی آن با قوانین ایالات متحده شد که کمکهای نظامی ایالات متحده به هر دولتی را که در نقض حقوق بشر دخالت دارد، ممنوع میکند. پای ارتش اسرائیل وسط است ... بنابراین اگر تحقیقی در این مورد انجام شود، ممکن است به بحث در مورد قانونی بودن کمک ایالات متحده به اسرائیل منجر شود.
چامسکی همچنین در بخش دیگری از صحبتهایش به شبکه خبری الجزیره گفت: دیوان عالی اسرائیل سابقه نسبتا خوبی در رابطه با شهروندان یهودی اسرائیل دارد اما در مورد فلسطینیان در اسرائیل، آنقدرها خوب عمل نمیکند. در مورد سرزمینهای اشغالی، این دیوان کارنامه افتضاحی دارد. دیوان عالی اسرائیل تنها نهاد قضایی در جهان است که به رسمیت نمیشناسد که یک اشغال وجود دارد، فقط اینکه اراضی را مدیریت میکند. این توسط دادگاه جهانی، هر دولتی که من میشناسم، از جمله ایالات متحده و همچنین صلیب سرخ رد شده است. همه با اسرائیل مخالفند و دیوان عالی آن با دولت همراه است. دیوان عالی به طور مرتب شهرکسازیهای غیرقانونی، اقدامات اشغالگری غیرقانونی، محدودیتهای وحشیانه علیه فلسطینیها در سرزمینهای اشغالی، وقوع خشونتهای تقریبا روزانه را مجاز کرده است. گاهی اوقات اقدامات را کمی به تاخیر میاندازد اما عملکرد کلی آن تکاندهنده است. بنابراین این یک داستان دوپاره است.
خبرنگار الجزیره همچنین از چامسکی پرسید که آیا هنوز به راهحل "دو کشوری" معتقد است و آن را مطلوبترین راهحل برای فلسطین و رژیم صهیونیستی در نظر میگیرد یا خیر.
چامسکی در پاسخ گفت: خوب، اکنون یک بحث اساسی بین اجماع بینالمللی "دو کشور" و جایگزین یک دولت وجود دارد که به طور فزایندهای توسط بسیاری از مفسران، از جمله مفسران کاملا آگاه مانند ایان لوستیک در ایالات متحده حمایت میشود. اما نکتهای در آن بحث وجود دارد، اینکه جایگزین سوم را حذف میکند، یعنی آن چیزی که از سال ۱۹۶۹ یا پس از آن به طور سیستماتیک توسط اسرائیل اجرا میشود و آن ایجاد «اسرائیل بزرگ» است که قدرت را در دست خواهد گرفت. هر چیزی که برای اسرائیل ارزش دارد، تمرکز جمعیتی فلسطین را حذف میکند. بنابراین، اسرائیل نمیخواهد نابلس را در «اسرائیل بزرگ» بگنجاند. باید اکثریت بزرگ یهودی را در یک "کشور" نژادپرست و تحت سلطه یهودیان حفظ کند. بنابراین این بدان معناست که دره اردن را در اختیار بگیرد و جمعیت آن را بیرون کند. از هر بهانهای استفاده میشود و سپس آنجا به شهرکهای یهودی تبدیل میشود. آنها شهرها را در اعماق کرانه باختری تصرف میکنند.
او افزود: در حال حاضر، فلسطینیهایی که در مناطقی باقی ماندهاند که اسرائیل در حال ادغام و برنامهریزی برای تصرف آنها است، به حدود ۱۶۰ منطقه یا بیشتر منطقه کوچک محاصره شده توسط نیروهای اسرائیلی تقسیم شدهاند که ممکن است به فلسطینیها اجازه بدهند یا ندهند که از محصولات خود مراقبت کنند، از دامهای خود مراقبت کنند، زیتونهای خود را بچینند و غیره و اساسا زندانی شدهاند. و ایده این است که سعی کنیم ببینیم که آیا میتوانیم به نحوی از شر آنها خلاص شویم و آنها را وادار به ترک شرایط غیر قابل تحمل کنیم یا خیر.
چامسکی تاکید کرد: اگر میخواهید در مورد نتایج بلندمدت صحبت کنید، نمیتوانید فقط در مورد یک کشور و دو کشور صحبت کنید. شما باید در مورد آنچه در حال وقوع است صحبت کنید، «اسرائیل بزرگ». من استدلال طرفداران یک کشوری را درک میکنم، اما فکر میکنم تقریبا غیر قابل تصور است که اسرائیل موافقت کند خود را نابود کند و به یک جمعیت اقلیت یهودی در یک کشور تحت سلطه فلسطین تبدیل شود، چیزی که جمعیتشناسی نشان میدهد. و هیچ حمایت بینالمللی برای آن وجود ندارد. بنابراین احساس شخصی من این است که گزینههای واقعی «اسرائیل بزرگ» یا حرکت به سمت نوعی ترتیبات دو کشوری است. اغلب ادعا میشود که اکنون به دلیل پروژه شهرکسازیهای بزرگ، چنین چیزی غیرممکن است. شاید هم اینطور نباشد. من فکر میکنم اگر ایالات متحده اصرار کند، تصمیم بگیرد به سایر کشورهای جهان در حمایت از نوعی سازش دو کشوری بپیوندد، نه فقط لفاظی، بلکه در عمل، اسرائیل با یک تصمیم بسیار جدی مواجه خواهد شد.
او همچنین با اشاره به کپسول گاز اشکآوری که به یادگار از گشتوگذارهای اطراف اردوگاه قلندیا در شمال قدس برداشته است، گفت: این نشاندهنده سرکوب خشن و وحشیانه است... در سرزمینهای اشغالی اکنون بیش از ۵۰ سال است که خشونت و سرکوب افزایش یافته است... تقریبا هر روز مواردی از خشونت، ارعاب، سرکوب وجود دارد. و در غزه البته اوضاع وخیمتر است. من در غزه بودهام... در بین برخی از حملات اسرائیل. این یک جنایت شرمآور است ... بیش از دو میلیون نفر اساسا زندانی هستند. عدم وجود آب آشامیدنی، سیستم انرژی و سیستمهای فاضلاب تخریب شده با خشونت اسرائیل. ماهیگیران نمیتوانند بیش از چند کیلومتر فراتر از آبهای آلوده به فاضلاب بروند؛ قایقهای توپدار اسرائیلی آنها را در همین محوطه نگه میدارند. این یکی از جنایات بزرگ دوره مدرن است. در مورد بلندیهای جولان، اصلا هیچکس در مورد آن صحبت نمیکند. این منطقه صرفا با نقض تصمیم شورای امنیت که با اتفاقنظر بود و توسط ترامپ لغو شد، به دست آمد. همه اینها اسرائیل فعلی را به تصویر میکشد.
انتهای پیام
نظرات