به گزارش ایسنا و به نقل از SMH، یک دانشمند برجسته استرالیایی بعد از تلاش برای ردیابی تقلب و سوءرفتارهای علمی در استرالیا، ابزاری را توسعه داده و امیدوار است که این کار بتواند موضوع تقلب‌های علمی را روشن کند.

ابزار آنلاین «ریترکشنز استرالیا» (Retractions Australia) در حال ردیابی مقالات علمی است که توسط مجلات دارای بازبینی همتا، بازپس گرفته و یا ریترکت شده‌اند.

این ابزار آنلاین توسط مؤسسه پژوهشی برجسته «تحقیقات علوم اعصاب استرالیا» (Neuroscience Research Australia) حمایت می‌شود و در حال حاضر در آن حدود ۵۰۰ ورودی برگرفته از پایگاه داده‌ای توسط مرکز یکپارچگی علمی (Scientific Integrity) مستقر در ایالات متحده آمریکا نگهداری می‌شود.

بازپس‌گیری‌ها و سوءرفتارهای علمی که زمانی تصور می‌شد بسیار نادر هستند، در دهه گذشته با کشف موارد بیشتر توسط دانشمندان، به شدت مورد توجه قرار گرفته‌اند.

برای مثال؛ برخی از پژوهشگران استدلال می‌کنند که داروی «ایورمکتین» بر اساس تعداد زیادی از مطالعات تقلبی به عنوان درمانی برای کووید-۱۹ شهرت پیدا کرد. همچنین یک تخمین نشان می‌دهد که از هر ۵۰ مقاله منتشر شده، در یک مقاله شواهدی از دستکاری عمدی وجود دارد. دانشمندان دیگر حتی تا آن‌جا پیش رفته‌اند که ادعا می‌کنند «بیشتر یافته‌های پژوهشی منتشرشده، نادرست هستند».

پروفسور «سیمون گاندِویا» (Simon Gandevia)؛ نایب رییس مؤسسه تحقیقات علوم اعصاب استرالیا و یکی از دانشمندان ارشد استرالیا، پس از نگرانی‌های شدید در مورد جهت‌گیری سازمان تحقیقاتی استرالیا، «ریترکشنز استرالیا» را تاسیس کرده است.

شب‌ها از فکر تقلب‌ها خوابم نمی‌برد

او می‌گوید: من تصور می‌کردم بخشی از رودخانه‌ای هستم که در مسیر درستی حرکت می‌کند. اما اکنون کاملاً واضح است که نیروهای بزرگی وجود دارند که همه این‌ فعالیت‌ها را تحریف کرده و آن‌ها را از مسیر طبیعی خارج می‌کنند. به همین دلیل شب‌ها از این فکرها خوابم نمی‌برد».

یک اخطار بازپس‌گیری (ریترکشن) که توسط این وب‌سایت ردیابی شده است، مربوط به یک نظرسنجی است که به نظر می‌رسد تقریباً تمام پاسخ‌های آن از کامپیوتر نویسنده اصلی مطالعه، آمده است. در مورد دیگر، یک ناشر مجله ادعا کرد که «حلقه‌های داوری همتای هماهنگ» را کشف کرده است. این حلقه‌های داوری همتای هماهنگ، از نویسندگان و داورانی تشکیل شده است که با هم کار می‌کنند تا فرآیند دقیق «peer-review» یا داوری همتا را دور بزنند.

این ریترکشن‌ها یا مقالات بازپس‌گرفته‌شده، اقیانوس تاریکی هستند که در زیر موارد معروف اتهامات سوءرفتارهای علمی، وجود دارند. مثل مارک اسمیت، پژوهشگر برجسته سرطان استرالیا که در سال ۲۰۲۱ به دلیل اتهام سوءرفتار پژوهشی به مقامات قضایی ارجاع داده شد.

مارک اسمیت یکی از دانشمندان برجسته سرطان استرالیا بود که حدود ۴۰ میلیون دلار کمک هزینه پژوهشی دریافت کرده و توسط مؤسسه خود به دلیل اتهام سوء رفتار تحقیقاتی به کمیسیون جرایم و فساد کوئینزلند معرفی شده است.

مجموعه موارد سوء رفتار علمی می‌تواند منجر به «اکتشافات» علمی بی‌معنی شود. برای مثال در سال ۲۰۱۵ تلاشی برای بازتولید ۱۰۰ مطالعه روانشناسی از نشریات برتر انجام شد. این مطالعه که در مجله ساینس منتشر شد، دریافت تنها ۳۹ مورد از این مطالعات می‌توانند تکرار شوند.

بر همین اساس پروژه جدید توسعه ابزار آنلاین «ریترکشنز استرالیا» مورد استقبال انجمن مؤسسات تحقیقات پزشکی استرالیا قرار گرفته است.

به گفته یکی از اعضای این انجمن؛ یکپارچگی تحقیق، سنگ بنای تضمین کار علمی با کیفیت است. او می‌گوید عموم مردم استرالیا اکنون می‌توانند بفهمند دانشمندان برای تأیید و اعتبارسنجی دائمی نتایج، چه کارهایی را انجام می‌دهند و با اطمینان بیشتری فعالیت‌های آن‌ها را دنبال کنند».

دانشگاه‌های استرالیا می‌گویند: «پژوهشگران و مؤسسات در مورد کیفیت و یکپارچگی تحقیقات از مجموعه‌ای قوی از اصول برای حفظ فرهنگ استرالیایی پیروی می‌کنند».

از بسیاری جهات، کلاهبردار بودن منطقی است!

الیزابت لیسی، مدیر شرکت حقوقی لیسی و همکاران، که بر روی چندین سوءرفتار پژوهشی و تحقیقات تقلب برای مؤسسات کار کرده است، می‌گوید که مردم از میزان سوءرفتارهای علمی که ادامه دارد، «حیرت‌زده» خواهند شد.

«من فکر می کنم این چیزی است که استرالیایی‌ها از دانستن آن وحشت دارند و اکراهی برای صحبت در مورد آن وجود دارد. هیچ‌کس نمی‌خواهد علم را پایین بیاورد. اما سیستم چنین است، از بسیاری جهات کلاهبردار بودن منطقی است».

مشاغل علمی مدرن به‌جای دستیابی به پیشرفت‌های خلاقانه، بیشتر به انتشار مقالات در مجلات علمی وابسته هستند؛ فرآیندی که به آن «منتشر کن یا نابود شو» می‌گویند. این امر پژوهشگران را تشویق می‌کند تا مطالعات زیادی انجام دهند و مرزهای صحت و درستی پژوهش را کنار بگذارند.

در سال‌های اخیر، صنعت پر رونق «کارخانه‌های مقاله‌سازی» نیز در کشورهای خاصی شکل گرفته است که به دانشگاهیان اجازه می‌دهد در ازای پرداخت پول، نامشان به عنوان نویسنده یک مقاله ذکر شود.

لیسی می‌گوید که در استرالیا سوءرفتارهای پژوهشی توسط مؤسسه خود دانشمند کنترل می‌شود و همین موضوع انگیزه‌ای برای مخفی‌کاری ایجاد می‌کند.

پروفسور «دیوید ووکس» (David Vaux) یکی از فعالان پیشرو در زمینه یکپارچگی تحقیقات، می‌گوید که این وب‌سایت جدید یک پیشرفت خوشایند است. این موضوع نشان می‌دهد که محققان استرالیایی انسان هستند و گاهی اوقات کار اشتباهی انجام می‌دهند. اما برخلاف سایر کشورها، از آن‌جایی که استرالیا دفتر ملی یکپارچگی تحقیقاتی ندارد، احتمال بیشتری وجود دارد که همه چیز مخفی شود.

انتهای پیام