تملک و بهسازی این باغ توسط شهرداری رشت در اواخر دهه ۱۳۸۰ و در دوران حمیدی، شهردار وقت، طی چند فاز آغاز شد. این بهسازی با آغاز به کار اولین دور شورای شهر رشت و دوران تصدی مرتضی شگفت ادامه یافت.

 «سیاه باغ» درست در جایی قرار داشت که کارخانه معروف کانادارای در آن مکان، نوشابه تولید می‌کرد. نوشیدنی که، در حمام های عمومی هم تبلیغات داشت و هنوز یک نمونه از تبلیغات آن بر سردرب حمام تاریخی محله کیاب موجود است.
 
این باغ متروک، ملک فردی به نام «قاسم» بود. سه راهی کانادادرای اکنون به بلوار شهید انصاری منتهی می شود، تقریبا ۴ دهه پیش باغ قاسم محل تجمع افراد ناباب و معتاد شده بود و مردم برای رفتن به آن وحشت داشتند و لقبش را "سیاه باغ" گذاشته بودند.

اما حالا این باغ متروکه، یکی از بهترین بوستان های رشت است. بوستانی که مملو از عناصر خاطره انگیزی است که آرام آرام به این باغ اضافه و برخی هم برچیده شد.
 
ورودی بوستان، خانه ای با معماری بومی روستاهای گیلان است که یک بار از محل اصلی خود واچینی و در ورودی بوستان دوباره چینی شده است. این الگو بعدها در احداث تنها اکوموزه ایران «موزه میراث روستایی گیلان» به کار گرفته شد.

 
شهرداری رشت سالها پیش هزینه های دوباره چینی این کلبه روستایی را فراهم کرد و در نهایت کلبه در اختیار اداره کل میراث فرهنگی گیلان قرار گرفت.
 
از دیگر دیدنی‌های این بوستان، آکواریوم ماهیان استخوانی و دریاچه مقابل آن است که پیش از احداث آبنمای موزیکال، محل زندگی غازها و اردک ها و ماهی هایی بود که شهروندان به آنها خوراک می دادند.

متاسفانه برای احداث آبنمای موزیکال بوستان ملت در بهمن ماه سال ۱۳۹۴، شهروندان دیگر این ماکیان آب دوست را ندیدند و پس از خشک کردن بستر دریاچه و زیرسازی های مناسب برای آب‌نمای موزیکال، دوباره دریاچه با ظاهری جدید ظاهر شد.

 
اگرچه این آب‌نما با بودجه بسیار گزاف در سال بعد بسیار بحث برانگیز شد، ولی آنچه در رسانه ها بیشتر انعکاس یافت، تعطیلی آب‌نما پس از مدت کوتاهی بود.

 خبرهای ضد نقیضی در راه اندازی مجدد آب‌نما شنیده شد از اینکه پیمانکار اصلا به کشش برق برای چنین پروژه ای دقت نکرده و یا ناراحتی خانواده های شهدا از پخش موزیک های ناهنجار. هرچه بود، مطالبه عمومی راه اندازی مجدد آب‌نما به ورطه فراموشی سپرده شد و یک سال بعد و نزدیک به آب‌نما، احداث یادمان شهدای گمنام بوستان ملت با هزینه شهرداری رشت کلید خورد.

 
احداث تالار مرکزی رشت در انتهای این بوستان، سالهای سال طول کشید و سال گذشته یک سازه با نمای کامپوزیک و غیر متعارف با اقلیم گیلان به بهره برداری رسید.
 
آکواریوم ماهیان خاویاری بوستان ملت، شاید نوستالژی ترین عنصر قدیمی این بوستان باشد.

آنگونه که در روزهای اول افتتاح تبلیغ می شد، اولین مجتمع آکواریومی کشور بود که با هدف آموزشی و تفریحی در بوستان ملت به بهره برداری رسید. این آکواریوم که این روزها متاسفانه تنها سازه آن باقی مانده حاصل پیشنهاد عملیاتی شده دور اول شورای شهر رشت بود.

 
شهریور سال ۱۳۷۹ پیشنهاد احداث آکواریوم در بوستان ملت توسط یکی از اعضای شورای شهر در صحن علنی شورا مطرح شد. در همان روزها (جلسه ۹۹ دور اول شورا) مبلغ ۲۰ میلیون تومان برای احداث آکواریوم و آلاچیق در بوستان ملت اختصاص یافت و در نیمه دوم همان سال احداث آکواریوم آغاز شد و یک سال بعد و در زمان تصدی شگفت به عنوان شهردار، آکواریوم به بهره برداری رسید.

 مجتمع آکواریومی دارای ۱۹ آکواریوم با سازه های بتونی و شیشه های سکوریت ۱۰ میل به صورت شیب دار در محوطه محصور شده ای به وسعت ۳۵۰۰ متر مربع و مساحت سرپوشیده به وسعت ۵۱۰ متر مربع با گنجایش ۸۰ متر مکعب آب، شرایط زیست محیطی مناسبی را برای انواع آبزیان مهیا ساخت.
 
مهمتر از سازه زیبای آکواریوم که به صورت هلالی طراحی شده و سازه صخره ای و حوض میانه آن، انواع ماهیانی بود که برای بییندگان جالب توجه بود ۶۸۰ قطعه از ماهیان کمیاب شمال و جنوب کشور و ۲۸ قطعه خرچنگ از پشت شیشه های سکوریت به بینندگان لبخند می زدند. بی شک ساعتها وقت لازم بود تا خرامیدن این ماهیان را در آب تماشا کرد.

خیلی زود مدیران شهرداری متوجه شدند برای نگهداری از این گونه های زیبا نیازمند کارشناسان متخصص هستند. در نیمه دوم سال ۸۱، شگفت به شورا پیشنهاد می دهد آکواریوم به بخش خصوصی واگذار شود.
 
وی دلایل این پیشنهاد را در نامه ای قید کرده و نوشته بود: «برای نگهداری ماهیان نیاز به بکارگیری تعدادی نیروی متخصص از جمله کارشناسان آبزیان، باغبان، خدمات، برقکار، نگهبان و... » است.

 هر چند در ابتدا شورا مخالفت خود را اعلام کرد، اما با چند ماه تاخیر بالاخره شورا با پشنهاد شهردار موافقت کرد و آکواریوم به مزایده گذاشته شد. مشروط بر آنکه یک ماه شهروندان فرصت داشته باشند از این مکان رایگان بازدید کنند و شهرداری هم موظف بود این اتفاق را با نصب پرده به اطلاع شهروندان برساند.
 

چند سالی بخش خصوصی از این آکواریوم خوب نگهداری می کرد. تنوع کاملی از ماهیان در معرض دید علاقمندان قرار داشت و منبع درآمدی هم برای شهرداری بود. اما دیری نپایید که پیمانکار اعلام کرد دخل و خرجش همخوانی ندارد.
 
بد نیست این روزها به آکواریوم بوستان ملت سری بزنید. از آن همه زیبایی هیچ نمانده بجز سازه ایی با تک و توک ماهی و بازدید کنندگان در عمل از یک آکواریوم خالی بازدید می کنند.
 
یکی از شهروندان رشتی که خاطرات روزهای نخست بهره برداری از این آکواریوم را به یاد دارد، می گوید: روزهای نخست انواع ماهی ها در معرض دید عموم بود و ساعتها زمان لازم بود تا زیبایی های ماهی های داخل آکواریوم بویژه ماهیای استخوانی و خاویاری دریای کاسپین را از نزدیک تماشا کنید. در حال حاضر حتی مجسمه بالای حوض میانی را هم کنده اند و مشخص است که شهروندان ماهی های قرمز سفره ی نوروز خود را داخل آکواریوم انداخته اند.

 
احداث کمپینگ موقت برای مسافران در انتهای بوستان ملت از دیگر اقدامات مرتضی شگفت بود که متاسفانه آن هم در سال ۱۳۹۴ برچیده شد.
 
او که طی تنها ۲ سال خدمت، کارهای فرهنگی و عمرانی قابل توجهی در رشت از خود به یادگار گذاشته، در این باره می گوید: هدف من از احداث این کمپ، ایجاد فضای رایگان برای مسافران بود. بارها شاهد بودم که مسافرانی که تمکن مالی مناسبی ندارند، در گوشه خیابان چادر می زنند و همین باعث می شد خاطره خوبی از سفر به رشت نداشته باشند.

 
احداث پلانتاریوم یا مرکز آموزشی نجوم برای نوجوانان و نصب چندین مدل ساعت آفتابی در بوستان ملت از دیگر اقدامات مرتضی شگفت بود.

 مرکزی که خوشبختانه هنوز فعال است و کسانی که در روزهای نخست با نجوم و کهکشان در آن آشنا شدند، بعدها خود از اخترشناسان برجسته کشور شدند. شخصیت هایی همچون «داود همتی» که بعدها مشاور شهرداری در راه اندازی رصدخانه کوشیار گیلانی شد.

 
"سیا باغ"، ملک خصوصی بود که شهرداری تملک و آن را تبدیل به بوستانی خاطره انگیز کرد. ملکی که بعدها وراث مالک نخست با طرح شکایت از شهرداری، پول زمین و اجرت تصاحب را نیز دریافت کرد.

با این حال بوستان ملت هنوز یکی از خاطره انگیزترین بوستان های رشت است و مسافران  همچنان در حریم آن چادرهای اقامت موقتشان را برپا می کنند.

انتهای پیام