جمعیت جوان یکی از عوامل مهم اقتدار کشورها به شمار می‌رود و نیروی مولد و جوان به عنوان یکی از پایه‌های اصلی قدرت و رشد اقتصادی اجتماعی و امنیت کشورها محسوب می‌شود و قدرت و توسعه با نیروی انسانی و جمعیت معنا پیدا می‌کند و حرکت به سمت توسعه همه جانبه نیاز جدی به توسعه و ارتقاء سرمایه انسانی دارد.
کشور ما سال‌های سال از جمعیت جوان برخوردار بوده و همچنان لازم است این ثروت حیاتی حفظ و تقویت شود ولی متاسفانه شاهد هستیم در سال‌های اخیر روند باروری در کشور شیب نزولی داشته است.
در این بین آنچه قابل اعتناست این بوده که هرگونه فعالیتی نیازمند برخورداری از «امنیت» است و ناگفته پیداست که تأمین امنیت نیز نیازمند بهره‌گیری از ظرفیت جوانان است؛ نیروهایی که با توان و قدرت بالای جسمی و روحی، در هنگام بروز هرگونه تهدید، از توانایی لازم برای دفاع از وطن و شکست تهاجم دشمنان، برخوردار هستند ولی امروز با تغییر نگرش‌ها و سبک زندگی، تعداد فرزندآوری در بین خانواده‌ها بالاخص لرستانی‌ها نیز کمتر شده است، به طوری برخی از زوج‌ها ترجیح می‌دهند یا فرزند نداشته باشند، یا فرزندآوری با تاخیر باشد و یا نهایتاً یک فرزند داشته باشند که در واقع تداوم این روند، ساختار جمعیت را از وضعیت مطلوب و جوانی به سمت سالخوردگی سوق می‌دهد و به نوعی در مقوله‌ی امنیت کشور تاثیرگذار باشد.
کوتاهی در افزایش جوانی جمعیت، آسیب‌های جبران‌ناپذیری را به دنبال دارد
اما معضل پیری جمعیت و چاره‌اندیشی نکردن درباره آن، می‌تواند مشکلات بزرگی را برای کشور رقم بزند چرا که جوانان، نیروی محرک و فعال هر کشوری محسوب می‌شوند و اگر کشوری از چنین ظرفیتی محروم باشد، طبیعتاً روند رشد و توسعه آن کشور کند و سپس متوقف خواهد شد که در این خصوص دبیر علمی اولین همایش ملی جوانی جمعیت، می‌گوید: کوتاهی در افزایش جوانی جمعیت، آسیب‌های جبران‌ناپذیری را به دنبال دارد.
امیر سرتیپ شکوهی ادامه داد: جوانی جمعیت می‌تواند در امنیت کشور مؤثر باشد و هر نوع کوتاهی در افزایش جوانی جمعیت، آسیب‌های جبران‌ناپذیری را به دنبال دارد.
وی گفت: تلاش برای افزایش نسل و جوان شدن نیروی انسانی کشور و حمایت از خانواده یکی از ضروری‌ترین فرائض مسئولان و آحاد مردم است.
شکوهی افزود: افراد و مراکز اثرگذار و فرهنگ‌ساز، لازم است در راستای فریضه جوانی جمعیت و قدرت نظامی بیش از پیش ورود کنند.
مؤلفه جمعیت در زمینه پدافند غیرعامل در حال حاضر، یک تهدید محسوب می‌شود و دستگاه‌های مسوول در حوزه جمعیت باید نقش خود را در فرهنگ‌سازی و برنامه‌های تشویقی برای جوان‌سازی جمعیت انجام دهند.
امیر سرتیپ محمدحسین دادرس جانشین فرمانده کل ارتش نیز با تقدیر از توجه به دغدغه جوانی جمعیت، اظهار کرد: اصلی‌ترین مؤلفه دخیل در تعریف میزان قدرت هر کشور، جمعیت جوان جامعه آن است.
میل جمعیت و نیروی انسانی به سوی جوانی قدرت‌زاست
وی اظهار کرد: میل جمعیت و نیروی انسانی به سوی جوانی از این نظر قدرت‌زاست که منجر به پویایی، افزایش بصیرت، ایجاد اراده پیشرفت و ارتقای ظرفیت‌های جامعه می‌شود.
امیر سرتیپ دادرس با بیان اینکه پویایی جمعیت خانواده‌ها منوط به فرزندآوری است، افزود: این مسئله از جمله ویژگی‌های مثبت بنیان گرم خانواده در جامعه اسلامی است؛ در حالی که جوامع غربی از آن محروم هستند و والدین خانوادها در چنین کشورهایی بیشتر به سمت فرزندخواندگی متمایل هستند.
وی ادامه داد: موج عظیم رشد جمعیتی که کشور ما در دهه‌های گذشته شاهد بود، استمرار پیدا نکرد و شرایط آن دوران نیز با توجه به زیرساخت‌های اجتماعی همچون ظرفیت مدارس و دانشگاه‌ها، پاسخگویی چنین افزایشی نبود.
دادرس گفت: حال آمارهای نگران‌کننده‌ای که جامعه‌شناسان صاحب‌نظران در این زمینه ارائه می‌دهند، حاکی از کاهش شدید جمعیت ما در آینده است.
جانشین فرمانده کل ارتش با تاکید بر میل وصف‌ناپذیر جوان‌ترها به رشد و ترقی، تصریح کرد: برخی از کشورهای اروپایی نرخ رشد جمعیت منفی دارند، اما دغدغه‌های ما را ندارند؛ چرا که بر این باور هستند که پشت سر گذاشتن دوران بارداری، تحصیلات ابتدایی، الزامات بیمه، خدمات درمانی مورد نیاز و... مستلزم زمان و هزینه زیادی است؛ به همین علت ربایش نخبگان جوان سایر کشورها را راه حلی برای رفع مشکل جمعیتی خود می‌دانند. چنین کشورهایی قصد ناامن و منفی جلوه دادن کشورهای در حال پیشرفت هستند تا جوانان نخبه و سازنده را جذب خود کنند تا نه تنها از توانایی‌های آنها استفاده کنند، بلکه معضل جوانی جمعیت خود را نیز کنترل کنند.
بستر ضریب امنیتی یک کشور با ازدیاد جمعیت فراهم می‌شود
به عقیده خیلی از کارشناسان، خانواده و جوانی جمعیت ضامن پیشرفت و اقتدار کشور می‌شود که در این رابطه نماینده ولی‌فقیه در لرستان به ایسنا گفت: بستر ضریب امنیتی یک کشور با ازدیاد جمعیت فراهم می‌شود.
حجت‌الاسلام والمسلمین سیداحمدرضا شاهرخی به ارتباط بین امنیت و فرزندآوری اشاره کرد و افزود: بستر ضریب امنیتی یک کشور با ازدیاد جمعیت فراهم می‌شود، کشوری که می‌خواهد در امنیت کامل و پایدار اداره شود، نیازمند جمعیتی متناسب با آن ظرفیت کشور است به عنوان مثال حداقل ظرفیت کشور ما ۱۵۰ میلیون نفر است که به راحتی امکانات کشور به آنها تعلق می‌گیرد و می‌توانند از آنها استفاده کنند.
شاهرخی با بیان اینکه جمعیت ایران یک درصد از جمعیت جهان است، ادامه داد: خاستگاه نیروی انسانی متعهد، متخصص، دانا و با تجربه، جمعیت زیادی است که بتواند نیروهای فراوان، مدیر و مدبر را تحویل جامعه بدهد، بنابراین امنیت و اقتدار ملی و استحکام درونی و قدرت نظام در یک کشور از مسیر جمعیت زیاد به دست می‌آید.
وی با تأکید بر اینکه شعار «ایران قوی و زندگی بهتر همراه با پیشرفت و فرزندان صالح و بیشتر»، باید جایگزین شعار «فرزند کمتر، زندگی بهتر» شود، در بیان راهکارهای افزایش جمعیت، گفت: اولین راهکار افزایش جمعیت و فرزندآوری، تشویق جوانان به ازدواج و تشکیل خانواده است، که این تشویق به چه شکلی باشد قابل بحث است.
شاهرخی افزود: تشویق دختران و پسران در سنین مناسب به ازدواج بسیار حائز اهمیت است، چون بالا رفتن سن ازدواج در جامعه آسیب‌هایی را به همراه دارد و ضرورت دارد نخبگان آگاه، دانا و متخصص در نشست‌های تخصصی ضرر و زیان تجرد و ازدواج در سنین بالا را برای دختران و پسران بیان کنند، چون بعضی از این ضررها جبران‌ناپذیر است.
جهاد فرزندآوری به عنوان جهاد اجتماعی فرهنگ‌سازی شود
نماینده ولی‌فقیه در لرستان دومین راهکار برای افزایش جمعیت و فرزندآوری را افزایش امیدآفرینی به آینده شغلی برای جوانان دانست و ادامه داد: چون خانواده‌ها و نسلی که قرار است ازدواج کنند نگران آینده شغلی هستند، باید امیدآفرینی و اعتمادآفرینی کرد که در این راستا کارهایی را دولت شروع کرده و خدمات خوبی را ارائه داده است که البته با محدودیت‌هایی روبه‌رو است و باید این محدودیت‌ها کمتر شود و بر کمیت و کیفیت آن افزوده شود.
وی اضافه کرد: سومین راهکار برای افزایش جمعیت و فرزندآوری این است که رسانه‌ها با کارهای هنرمندانه با راهنمایی دانشمندان و علمای دینی فرهنگ جهاد فرزندآوری را تبلیغ کنند و به عنوان جهاد اجتماعی فرهنگ‌سازی شود چراکه این‌ها در سبک زندگی اسلامی مؤثر است.
اهمیت مقوله جوانی جمعیت و رشد جمعیت و تاثیر مستقیم این دو مقوله در همه حوزه‌ها تا جائیست که مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی لرستان خواستار تغییر نگرش‌ها در این حوزه شد.
اعظم روانشاد با بیان اینکه در بحث جوانی جمعیت و رشد جمعیت روند خوبی را شاهد نیستیم و همه باید به این مساله توجه کنیم، بر آسیب‌شناسی حوزه جوانی و رشد جمعیت تاکید کرد و گفت: شناسایی نقاط ضعف و قوت در این حوزه باید مورد بررسی قرار گیرد.
اولویت اول در حل مشکل بحران جمعیت اصلاح نگرش‌ها و رفتارهاست
روانشاد با اشاره به اینکه غلط‌پنداری در پنداشت مشکل اقتصادی در بیشتر موارد به عنوان اولویت اصلی در حل مساله بحران جمعیت، افزود: اولویت اول در حل مشکل بحران جمعیت اصلاح نگرش‌ها و رفتارهاست.
وی با تاکید بر اینکه باید راهکارهایی احیا شود که دیدگاه‌های نگرشی تغییر داده شود، افزود: باید بپذیریم اگر نگرش‌ها تغییر داده شوند در قالب فرهنگ‌سازی بحران جمعیت قابل حل است.
این مسئول با بیان اینکه جوانی جمعیت تضمین کننده‌ی امنیت کشور محسوب می‌شود، گفت: هدف‌گذاری صحیح و دارای منطق با توجه به زیست بوم استان با تاکید بر استفاده از مولفه‌های جغرافیایی، فرهنگی و آیینی، مردم‌شناسی و اقتصادی می‌تواند بر رشد شاخص‌های کمی و کیفی جمعیت تاثیرگذار باشد.
وی یکی از راهکارهای جوانی جمعیت را پایین آوردن سن ازدواج عنوان کرد و افزود: این امر با بهره‌گیری از سنت حسنه تسهیل‌گری در ازدواج و طرح‌هایی که از سوی دستگاه‌های مختلف همچون سازمان تبلیغات استان که در حال اجراست می‌تواند صورت گیرد.
روانشاد به کمبود فعالین فرهنگی در زمینه جمعیت اشاره کرد و افزود: این مساله بسیار مهم است که در میان مردم به صورت میدانی کار فرهنگی در حوزه جمعیت و فرزندآوری صورت گیرد.
تشویق خانواده‌ها به فرزندآوری موضوع بسیار مهمی بوده که می‌تواند به عامل تاثیرگذار در افزایش جمعیت تبدیل شود.
در این رابطه بهرام دلفان رئیس دانشگاه علوم پزشکی لرستان با بیان اینکه کاهش جمعیت و پیری جمعیت، کشور را آسیب‌زا می‌کند، گفت: کاهش نسبت جمعیت جوان و مولد در کشور و از سوی دیگر گسترش روز افزون جمعیت سالمندی هشدار بزرگی برای پیری جمعیت است.
حمایت‌ها به تمامی دستگاه‌های اجرایی تسری پیدا کند
وی بیان کرد: سالمندی جمعیت عواقب متعددی به دنبال دارد که کاهش نیروی کار و تولید ناخالص داخلی و کاهش ذخایر ارزی تنها بخش کوچکی از عواقب این معضل است.
دلفان با بیان اینکه باید حمایت‌ها در بحث تشویق خانواده‌ها به فرزندآوری به تمامی دستگاه‌های اجرایی تسری پیدا کند، اضافه کرد: علت کاهش و یا عدم تمایل خانواده به فرزندآوری که بیش از یک‌دهه است با آن درگیر هستیم، متعدد است. افزایش میانگین سن ازدواج در بین جوانان مخصوصاً در بین جوانان لرستانی یکی از این دلایل اصلی هست.
وی با تاکید بر اینکه این دانشگاه آمادگی کامل جهت حمایت از خانواده‌های دارای فرزندان سه قلو و بالاتر را دارد، یادآور شد: قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در آبان ماه سال ۱۴۰۰ به همه دستگاه ها، ادارات، ارگان‌ها و سازمان‌ها ابلاغ شد.
این مسئول گفت: قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در حوزه‌های مختلف، تسهیلات متعددی را برای موضوع حمایت از خانواده و فرزندآوری و ازدواج مقرر کرده است.
وی در ادامه صحبت‌هایش با بیان اینکه یکی دیگر از پیامدهای منفی گسترش سالمندی، کاهش نیروی کار و جمعیت فعال است، افزود: یکی از نگرانی‌های اصلی مساله کاهش فرزندآوری و به دنبال آن پیری جمعیت است و امید است انتظاری که از خانواده‌های لرستانی می رود تحقق یابد.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی لرستان جمعیت هر کشور را سرمایه اجتماعی در بحث امنیت آن کشور دانست و اضافه کرد: افزایش جمعیت فواید زیادی در سطح ملی و بین‌المللی دارد و کاهش جمعیت و پیری جمعیت، کشور را آسیب زا می‌کند.
نگاه متعهدانه به موضوع اساسی جمعیت در این روزها باید از دغدغه‌های اصلی هر فردی باشد و معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار لرستان بر این مهم صحه می‌گذارد.
احسان یاوری با بیان اینکه توسعه همه‌جانبه با سرمایه‌های انسانی جوان شکل می گیرد، گفت: رسانه‌ها به‌عنوان یک پدیده جریان‌ساز و فرهنگ‌ساز، نقشی پررنگ و اساسی در تحقق سیاست جوانی جمعیت در استان دارند.
توسعه همه‌جانبه با سرمایه انسانی جوان شکل می‌گیرد
وی بیان کرد: اقداماتی در این زمینه در استان انجام شده، اما تسریع بخشیدن به این برنامه ملی نیازمند فرهنگ‌سازی و نهادینه‌سازی اهمیت این امر در افکار عمومی است.
این معاون استاندار با اشاره به اینکه نگاه متعهدانه به موضوع اساسی جمعیت در این روزها باید از دغدغه‌های اصلی هر فردی باشد، گفت: جمعیت جوان هر شهر، استان و کشوری از عوامل رشد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و البته تامین کننده‌ی امنیت به‌شمار می‌رود.
یاوری با بیان اینکه بی‌شک توسعه همه‌جانبه با سرمایه‌های انسانی جوان شکل می‌گیرد، یادآور شد: در دهه ۷۰ شعار «فرزند کمتر، زندگی بهتر» با تلاش رسانه‌ها به فرهنگ غالب مبدل شد.
وی ادامه داد: فرهنگ‌سازی مهمترین کاری است که یک رسانه باید انجام دهد، اصحاب رسانه که در وادی روشنگری و تبیین فعالیت می‌کنند می‌توانند با ترغیب و تشویق در راستای حمایت از نهاد خانواده و جوانی جمعیت و نیز حمایت از فرزندآوری به‌عنوان یک مسأله مهم و حیاتی نقش محوری و تاثیرگذار ایفا کنند.
رئیس کارگروه‌های تخصصی شورای فرهنگ عمومی لرستان با اشاره به اهمیت خانواده و جوانی جمعیت بر ضرورت هم‌افزایی و تعامل دستگاه‌های فرهنگی و متولیان جمعیت و خانواده در فرهنگ‌سازی موضوع جوانی جمعیت تاکید کرد و گفت: راهکارها و برنامه‌های جمعیتی از سوی نهادها و اداره‌های مختلف باید تجمیع شود. همچنین از روش‌های ارائه‌شده از سوی افراد موفق در بحث جمعیت استفاده کرد تا از بحران پیش رو عبور کنیم.
به گزارش ایسنا، لازم است که تمامی دستگاه‌های کشور نسبت به اجرای قوانین جدیدی که در راستای جوانی جمعیت تصویب شده است، گام بردارند و تا فرصت باقی است، روند پیری جمعیت را متوقف و کشور را از دغدغه‌های حاصل از این معضل، رها کنند.
انتهای پیام
نظرات