یخچال‌ها تنها توده‌های یخ نیستند؛ آن‌ها زیست‌بوم‌هایی پر از میکروارگانیسم‌های خاص هستند که به شرایط سخت سرما و کمبود مواد غذایی سازگار شده‌اند. به‌طور متوسط، پیش‌بینی می‌شود که نیمی از یخچال‌های زمین تا سال ۲۱۰۰ از بین خواهند رفت. به‌طور خاص، ونزوئلا و اسلوونی در حال حاضر تمام یخچال‌های خود را از دست داده‌اند. برای جلب توجه به این خسارات و برجسته کردن نقش یخچال‌ها در سیستم اقلیمی، سازمان ملل متحد سال ۲۰۲۵ را به‌عنوان «سال بین‌المللی حفظ یخچال‌ها» اعلام کرده است، اما هنوز توافق کمی در مورد نحوه نجات یخچال‌ها وجود دارد.

سی سال پیش، وقتی پیمان‌نامه چارچوب تغییرات اقلیمی سازمان ملل به اجرا درآمد، پاسخ واضح بود: کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، اما امروزه با افزایش انتشار کربن، تنها کاهش انتشار گازها به نظر ناکافی می‌آید. مداخلات فناوری در حال بررسی است که شامل استفاده از گوی‌های شیشه‌ای ریز برای انعکاس بیشتر نور، تقویت برف‌ و باران از طریق کاشت ابرها و پوشاندن یخچال‌ها با لایه‌های محافظ است.

یخچال‌ها تنها یخ نیستند و مانند اقیانوس‌ها و جنگل‌ها، یخچال‌ها و لایه‌های یخ پر از زندگی هستند. اکوسیستم میکروبی یخچال‌ها عمدتاً از میکروارگانیسم‌ها تشکیل شده و در فصل‌های تابستان و زمستان، در نور شدید خورشید و تاریکی برفی تغییرات می‌کند. این میکروب‌ها ویژگی‌هایی خاص دارند که به آن‌ها این امکان را می‌دهد که در شرایط سرد و کمبود مواد غذایی بقا یابند. به‌عنوان مثال، برخی از میکروب‌های یافت‌شده در یخچال‌های تبتی به تولید آنتی‌بیوتیک‌ها پرداخته‌اند تا دیگر میکروب‌ها را کنار بزنند. این پتانسیل ژنتیکی باعث شده که تحقیقاتی برای جست‌وجوی مواد ضد میکروبی و آنزیم‌هایی که در دماهای پایین عمل می‌کنند، انجام شود.

میکروب‌های یخچال‌ها نشان داده‌اند که می‌توانند فلزات سنگین و آلودگی‌های زیست‌محیطی را جذب و ذخیره و به کند کردن رهاسازی آلودگی‌ها در پایین‌دست کمک کنند. از بین رفتن این جوامع میکروبی می‌تواند کارایی یخچال‌ها را به‌عنوان مانع آلودگی کاهش دهد و تاثیرات آن در محیط‌زیست گسترده‌تر خواهد بود.

مداخلات فنی که برای کند کردن یا متوقف کردن ذوب یخچال‌ها مطرح شده‌اند به دو دسته تقسیم می‌شوند؛ مداخلاتی که هدفشان حفظ یخ موجود است و مداخلاتی که تشکیل یخ جدید را ترویج می‌دهند. در حال حاضر، تمام این روش‌ها اثرات جانبی زیادی دارند که به‌طور کامل مطالعه نشده‌اند. تحقیقات جدی باید پیش از پذیرش این تکنیک‌ها آغاز شود.

برای مثال، برخی پژوهشگران تأثیر پخش میکروسفرهای توخالی از شیشه سیلیکا روی یخ در یک دریاچه قطبی را آزمایش کرده‌اند. این مداخله با افزایش انعکاس سطحی باعث تأخیر در ذوب یخ می‌شود، اما این روش با مسدود کردن نور خورشید ممکن است آسیب‌هایی به جلبک‌ها و سیانوباکتری‌های موجود در یخ وارد کند.

روش دیگری که در یخچال(Dagu) در چین آزمایش می‌شود، استفاده از لایه‌ای نازک از سلولز استات است که برای حفظ مواد غذایی منجمد طراحی شده و با پخش نور خورشید، از ذوب یخ جلوگیری می‌کند. با این حال، کارآیی آن برای کاهش از دست رفتن جرم یخ در مقیاس‌های بزرگ‌تر از چند متر مربع و تأثیرات زیست‌محیطی آن هنوز ارزیابی نشده است.

پوشاندن یخچال‌ها با ژئوتکستایل‌های انعکاسی(مثلاً پلی‌پروپیلن) می‌تواند ذوب یخ را بین ۵۰ تا ۷۰ درصد در سال کاهش دهد. این پوشش‌های مصنوعی در حال حاضر به‌طور تجاری استفاده می‌شوند، برای مثال برای حفظ غار یخ مصنوعی یخچال(Rhône) در سوئیس. با این حال، این پوشش‌ها نور و مواد مغذی را مسدود می‌کنند و میکروپلاستیک‌ها را به محیط‌زیست وارد می‌کنند.

روش‌هایی که برای ایجاد یخ جدید طراحی شده‌اند، مانند بارش مصنوعی برف از ابرها یا پمپاژ آب به یخچال‌ها نیز معایبی دارند. این مداخلات در آزمایش‌ها موفقیت‌آمیز بوده‌اند، اما اجرای آن‌ها به دلیل هزینه بالا، کمبود منابع آبی و نبود ارزیابی‌های دقیق زیست‌محیطی متوقف شده‌اند.

در حال حاضر، مداخلات موجود گران و سخت برای مقیاس‌بندی هستند و تنها برای مکان‌های با ارزش اقتصادی بالا مناسب هستند. بسیاری از یخچال‌ها دسترسی سختی دارند و این مداخلات باید به‌طور مداوم اعمال شوند. برآورد شده است که هزینه پوشاندن تمام یخچال‌های سوئیس ممکن است تا ۱.۶ میلیارد دلار برسد.

نگرانی این است که بسیاری از اولین تلاش‌ها برای حفاظت از یخچال‌ها توسط منافع تجاری هدایت شده‌اند که انگیزه‌های بالایی برای نادیده گرفتن نگرانی‌های زیست‌محیطی دارند.

باید مقررات و بهترین شیوه‌ها براساس شواهد علمی برای هدایت سیاست‌گذاران و ذی‌نفعان تدوین شود. اجرای هرگونه مداخله باید استراتژیک باشد و چشم‌اندازی واقعی از دستیابی به اهداف مشخص داشته باشد. برخی یخچال‌ها به‌هرحال از دست خواهند رفت.

به گزارش ایسنا به نقل از مجله nature، ضروری است که یک نهاد مستقل از متخصصان و ذی‌نفعان، نه خود مجریان، ارزیابی‌های لازم را انجام دهند. تصمیم‌گیری برای مداخله نباید توسط دانشمندان گرفته شود، بلکه دانشمندان باید چارچوب مبتنی بر شواهد را برای حمایت از تصمیم‌گیری مؤثر قبل از پیاده‌سازی مداخلات فراهم کنند.

انتهای پیام