جواد روشندل در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به آداب‌ورسوم و باورهای خاص مردم خراسان رضوی و غنای فرهنگی این گوشه از سرزمین پهناور ایران اظهار کرد: ششه‌های بهاری یا شیشه‌ها، روزهایی مشخص در فصل بهار هستند که اگر آسمان با دست و دل‌بازی بارش باران را برای مردمان فرو فرستد خود نشانه‌ای بر سالی پربرکت است.

وی از شیشه ده‌ها به‌عنوان باوری در بین مردمان خراسان رضوی یاد کرد و گفت: شش‌های بهاری با شمارش نخستین روز سال آغازشده و شامل روزهایی است که در آن عدد ۶ وجود دارد اولین شیشه مصادف با روز ششم فروردین است و طی روزهای ۱۶ فروردین، ۲۶ فروردین و ۶ اردیبهشت یا همان شیشه سی و ششم نوروز و در برخی مناطق، چهل و ششم نوروز یا همان شانزدهم اردیبهشت است و همین شش‌ها وجه‌تسمیه باران‌های شیشه در باور خراسانی‌ها است.

روشندل افزود: بنا به باور قدیمی‌ها در روزهای شیشه باران بسیاری می‌باریده به‌طوری ‌که شدت بارندگی در شیشه سی و ششم آن‌قدر زیاد بوده که با سیل و تخریب مزارع و منازل همراه بوده است و مردم مناطق جنوب خراسان شیشه سی و ششم را به دلیل بارش شدید باران، شیشه خونی می‌نامیدند.

این پژوهشگر فرهنگی با اشاره به اینکه شیشه ده‌های بهاری خراسان رضوی پدیده‌ای شگفت‌انگیز و منحصربه‌فرد از دل طبیعت این منطقه به شمار می‌آید و این پدیده با آمدن بهار و اولین بارش‌های ملایم آغاز می‌شود و چشم‌اندازهای زیبا و خیره‌کننده‌ای را به وجود می‌آورد.

وی ادامه داد: شیشه ده‌ها نه‌تنها نمادی از زیبایی طبیعت هستند، بلکه نشان‌دهنده هماهنگی اکوسیستم خراسان نیز به شمار می‌آیند. تغییرات آب و هوایی و چرخه‌های فصلی که منجر به شکل‌گیری این جلوه‌های طبیعی می‌شوند، نقشی کلیدی در حفظ تعادل زیستی منطقه دارند.

روشندل با تأکید بر اینکه از منظر فرهنگی مردم خراسان رضوی همواره نگاه ویژه‌ای به این شگفتی طبیعی داشته‌اند، یادآور شد: در بسیاری از مناطق روستایی و عشایری، شیشه ده‌های بهاری فرصتی برای جشن و شادی به شمار می‌آمده و جشن‌هایی که با موسیقی سنتی، رقص‌های محلی و غذاهای خوشمزه همراه است، خاطره‌ای بی‌بدیل از این فصول دل‌انگیز خلق می‌کرده است.

وی با اشاره به اینکه در روزهای شیشه چوپانان و عشایر از پوشیدن لباس سیاه پرهیز می‌کردند چون احتمال می‌دادند به دلیل بارش باران و شدت رعدوبرق دچار آسیب شوند، خاطرنشان کرد: با گذشت شیشه سی و ششم و بارش باران در شیشه‌های قبلی، بند سارها آبگیری شده و مردم برای کاشت محصولات دیم ازجمله گندم، پنبه و خربزه اقدام می‌کردند.

روشندل با بیان اینکه بنا به باور مردم خراسان رضوی شیشه‌های بهاری گاه با یکی دو روز پس‌وپیش، با باران و گردوخاک و توفان همراه بوده اما نکته جالب این است که در شش‌های بهاری، باران در ۴۰ روز نخست سال هر ۱۰ روز یک‌بار میهمان مردم خراسان می‌شده و رحمت الهی بر آن‌ها می‌باریده است.

این پژوهشگر فرهنگی با تأکید بر اینکه بسیاری از رسوم و باورها در بین مردمان خراسان رضوی در ارتباط با طبیعت، زیبایی و تغییر فصول ریشه‌دارند، عنوان کرد: در این آیین‌ها، ارتباط بین انسان و طبیعت به اوج خود می‌رسد و حس همبستگی در جامعه تقویت می‌شود و هنوز هم برخی از قدیمی‌ها با بارش باران در بهار بلافاصله به فکر محاسبه روزها و در نظر گرفتن شیشه‌ها می‌افتند.

وی خاطرنشان کرد: شیشه ده‌ها یکی از عوامل جذب گردشگران به این منطقه محسوب می‌شوند؛ به‌طوری‌که گردشگرانی که به خراسان رضوی سفر می‌کنند، علاوه بر لذت بردن از زیبایی‌های طبیعی، با فرهنگ و آداب‌ورسوم مردم محلی نیز آشنا می‌شوند. این تعامل موجب افزایش آگاهی نسبت به فرهنگ بومی و رونق اقتصادی منطقه می‌شود.

وی یادآور شد: شیشه ده‌های بهاری خراسان رضوی ترکیبی شگفت‌انگیز از زیبایی طبیعت و فرهنگ انسانی هستند که هرساله با آمدن بهار، نویدبخش حیاتی دوباره و آینده‌ای روشن برای مردم منطقه هستند. این گنجینه بی‌قیمت، یادآور ارزش و اهمیتی است که طبیعت در زندگی روزمره ما ایفا می‌کند و اهمیت حفظ آن را گوشزد می‌کند.

روشندل ادامه داد: در فرهنگ مردم خراسان، باورهایی وجود دارد که با طبیعت و تغییرات فصلی، به‌ویژه بهار، پیوند عمیقی دارند. باور زیبا «شیشه‌های بهاری» که به بارش باران مربوط شود، نمادی از تازگی، پاکی و برکت به شمار می‌رود.

وی بابیان اینکه در باورهای محلی، بارش باران نشانه‌ای از رحمت الهی است و همراه شدن آن با فصل بهار زمانی که طبیعت زنده می‌شود اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند، گفت: شیشه‌های بهاری می‌توانند به استعاره‌ای از شفافیت و طراوت روزهای بهاری و بازتاب طبیعت در این فصل اشاره کنند. باران در این زمینه، زمین را تغذیه کرده و باعث رویش دوباره گل‌ها و گیاهان می‌شود که به‌نوعی زندگی جدیدی به ارمغان می‌آورد. به‌این‌ترتیب این باورها با تقدیر از طبیعت و برکات آن همراه هست و نقش مهمی در حفظ آداب‌ورسوم محلی و نزدیکی با طبیعت ایفا می‌کنند.

روشندل خاطرنشان کرد: ازجمله اقداماتی که باید برای حفظ شیشه ده‌های بهاری انجام شود. آگاهی‌بخشی به مردم و گردشگران درباره اهمیت این پدیده و روش‌های حفاظت از آن می‌تواند گامی مهم در راستای نگهداری این میراث طبیعی باشد.

انتهای پیام