هرچند تغییرات سریع در فناوری و توسعه فناوری‌های نوین، فضاهای جدیدی را برای ارتباطات ایجاد کرده‌ اما در عین حال می‌تواند منجر به تقابل میان فرهنگ‌های سکولار و فرهنگ اصیل ملی و مذهبی ما شده و در برخی موارد باعث از بین رفتن سنت‌ها و ارزش‌های فرهنگی مرتبط با جامعه اسلامی شود.

به عنوان مثال، انتقال اطلاعات و فرهنگ‌ها به‌ سرعت در بستر اینترنت انجام می‌شود و این می‌تواند باعث ایجاد تفاوت‌های مشهودی در نحوه زندگی، ارتباط و آداب و رسوم میان نسل‌های مختلف شود؛ حتی ممکن است در اثر تبلیغات زیاد، نسل جوان بیشتر به فرهنگ‌های جهانی و مدرن که با مبانی و اصول توحیدی فاصله دارد، متمایل شوند و در نتیجه، ارزش‌ها و سنت‌های فرهنگی اصیل ملی مذهبی در معرض فراموشی قرار گیرد.

با این حال، دانشگاه‌ها می‌توانند با استفاده از فرصت‌های موجود به خصوص فناوری جدید، نقش اساسی و موثری در ایجاد فضایی برای همگرایی و تقویت سبک زندگی اسلامی برخاسته از مبانی عقلانی و دینی ایفا کنند.

کمال خواجه‌پور رئیس دانشکده فرهنگ و زندگی دانشگاه آزاد اسلامی یزد در این رابطه با تاکید بر ضرورت اهمیت شناسایی، بررسی و تجزیه و تحلیل چالش‌های موجود در فرهنگ و زندگی امروزی، مهمترین راهکار برون رفت در این خصوص را تحول در زمینه علوم انسانی و باز تولید دانش‌های انسانی بر اساس مبانی و اصول توحیدی ذکر کرد.

وی تمدن نوین اسلامی را به عنوان هدف نهایی این دانشکده ترسیم کرد و در مورد نقش دانشگاه در شکل‌گیری و تقویت فرهنگ جامعه، گفت: دانش در شکل‌گیری فرهنگ با هر تعریفی که در نظر گرفته شود، نقش اصلی دارد و دانشگاه به عنوان مهمترین مرکز تولید دانش از جهات مختلفی در شکل‌گیری و تقویت فرهنگ موثر است.

رئیس دانشکده فرهنگ و زندگی دانشگاه آزاد یزد عنوان کرد: نقش دانشگاه در این راستا بسیار گسترده و چندوجهی است و می‌تواند در تولید و گسترش دانش تلاش کند.

وی تصریح کرد: دانشگاه به عنوان کانون اصلی تولید دانش، پژوهش و نوآوری، می تواند تاثیر مستقیم و غیرمستقیم در شکل‌گیری مولفه‌های اساسی فرهنگ یک جامعه یعنی باورها، اندیشه‌ها و عملکردها داشته باشد.  

وی افزود: پژوهش‌های دانشگاهی در حوزه‌های مختلف علوم انسانی، اجتماعی و فرهنگی، می‌تواند دیدگاه‌ها، ارزش‌ها و باورهای جامعه را به‌روز کرده و به توسعه فرهنگ دینی، ملی و محلی کمک کند.  

خواجه‌پور با بیان این که انتقال دانش از طریق آموزش و تربیت نسل جدید در شکل‌گیری فرهنگ جامعه بسیار مؤثر است، خاطرنشان کرد: دانشجویان با فراگیری دانش، مهارت‌ها و ارزش‌های دینی و ملی، می توانند به عنوان عاملان حفظ و تقویت فرهنگ اصیل و ایجاد تغییر و تحول فرهنگی متناسب با اصول و ارزشهای ملی و دینی در جامعه نقش آفرین باشند.

وی یکی دیگر از کارکردهای دانشگاه را پیوند با جامعه و حفظ و اشاعه میراث فرهنگی دانست و گفت: ارتباط مؤثر بین دانشگاه و جامعه از طریق برگزاری کارگاه‌ها، همایش‌ها و نمایشگاه‌های فرهنگی و هنری می‌تواند به تقویت فرهنگ دینی و ملی کمک کند.  

وی افزود: دانشگاه می‌تواند در حفظ، احیا و اشاعه میراث فرهنگی جامعه نقش موثری داشته باشد که  انجام پژوهش‌های میدانی، مستندسازی آثار فرهنگی و ارائه دوره‌های آموزشی در این زمینه از آن جمله است.

خواجه‌پور نقش دیگر دانشگاه در شکل‌گیری فرهنگ را گفت‌وگو، نقد و ارزیابی فرهنگ برشمرد و اظهار کرد: دانشگاه‌ با ایجاد فضای گفتگو و تعامل، نقد و ارزیابی در زمینه فرهنگی، می‌تواند سهم زیادی در  ارتقا و غنای فرهنگی جامعه ایفا کرده و به فهم متقابل و همزیستی مسالمت‌آمیز بین فرهنگ‌های مختلف کمک کند. ضمن این که این مهم می‌تواند به شکل بحث‌های آکادمیک، انتشار مقالات و کتاب‌ها و برگزاری همایش‌ها و نشست‌های علمی، انجام گیرد و به شناسایی چالش‌ها و مشکلات فرهنگی و پیشنهاد راهکارهای مؤثر برای رفع آنها کمک کند.

وی افزود: تدوین سیاست‌های کلی و ارائه راهکارهای اجرایی و تامین بودجه کار کرد دیگری است که دانشگاه می‌تواند با استفاده از اندیشمندان متخصص در زمینه‌های فرهنگی، مدیریتی، اقتصادی و بهره‌گیری از فنآوری‌های نوین، سیاست کلی فرهنگی را مشخص و راهکارهای اجرایی و تحصیل بودجه آن‌ را فراهم سازد.

وی در مورد بزرگ‌ترین چالش‌ها و فرصت‌هایی که دانشگاه در بحث فرهنگ و زندگی با آن‌ها مواجه‌ است نیز ابراز کرد: در درجه نخست حفظ و حراست از هویت فرهنگی یکی از این چالش‌هاست به طوری که از یک طرف، تهاجم فرهنگی که غرب بر علیه نظام جمهوری اسلامی ایجاد کرده، حفظ و حراست از هویت فرهنگی را با مشکلات جدی روبرو کرده است و از طرف دیگر مدرنیزاسیون و جهانی‌شدن در برخی جهات بر خلاف این هدف موضع‌گیری می‌کند.

به گزارش ایسنا و به نقل از روابط عمومی دانشگاه آزاد یزد، کمال خواجه‌پور ادامه داد: در درجه بعد مسائل اجتماعی و سیاسی و فرهنگی نیز می‌تواند چالش زا شود به این صورت که رابطه دو سویه مسائل فرهنگی با مسائل اجتماعی و سیاسی و اقتصادی می‌تواند دانشگاه ها را با چالش‌هایی مواجه کند که منجر به حرکت‌های اجتماعی، نگرانی‌های سیاسی و نابرابری‌های اجتماعی مرتبط با مسائل فرهنگی شود.

وی آخرین چالش را تنوع فرهنگی و چالش‌های مالی دانست و گفت: نابرابری فرهنگی و تفاوت‌های زبانی در خیلی از موارد  منجر به سوء تفاهم‌ها و چالش‌های فرهنگی می‌شود. نبود منابع مالی برای برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی، همچنین مقابله با هزینه‌های تحصیلات، می‌تواند چالش‌هایی عمیق ایجاد کند.

رئیس دانشکده فرهنگ و زندگی دانشگاه آزاد اسلامی یزد، فرصت‌ها را زمینه‌ها و بسترهای مناسب، تقویت تبادل فرهنگی و وجود زمینه‌های تحقیقاتی برشمرد و تشریح کرد: در دانشگاه بسترهای مناسب برای تحول در جهات مختلف، خصوصا در زمینه علوم انسانی و باز تولید دانش‌های انسانی بر اساس مبانی و اصول توحیدی وجود دارد که مهم‌ترین راهکار برون رفت از چالش‌های فرهنگ و زندگی و عاملی در تحقق تمدن نوین اسلامی است.

وی ادامه داد: تنوع فرهنگی فرصتی برای تبادل ایده‌ها و تجربیات فراهم می‌کند که منجر به رشد و تقویت فرهنگی می‌شود، همچنین در دانشگاه‌ها زمینه تحقیقات علمی در موضوعات مرتبط با فرهنگ وجود دارد و برنامه‌های آموزشی به شکل‌های مختلفی قابل اجرا است، دانشگاه‌ها می‌توانند با آموزش مهارت‌های اجتماعی و فرهنگی به دانشجویان، آن‌ها را برای ورود به بازار کار جهانی آماده کنند.

خواجه‌پور عنوان کرد: چشم‌انداز دانشکده فرهنگ و زندگی، با محوریت گروه‌های عمومی و معارف اسلامی و دفاع مقدس است که در پیشبرد علم و دانش با ایجاد بسترهای علمی مناسب برای تولید و گسترش دانش در حوزه‌های عمومی و معارف اسلامی به منظور پاسخگویی به نیازهای جامعه عمل می‌کند، همچنین با ترویج اخلاق و معنویت با تربیت افرادی با ارزش‌های اخلاقی و معنوی بر اساس آموزه‌های اسلامی و فرهنگ دفاع مقدس، مروج الگوهای عملی در جامعه است.

وی در ادامه افزود: آشنایی با فرهنگ دفاع مقدس به منظور حفظ و انتقال ارزش‌های ایثار و فداکاری به نسل‌های آینده و حمایت از تفکر انتقادی و تحلیل مسائل اجتماعی، به‌خصوص در حوزه‌های مربوط به دین و فرهنگ و فراهم کردن پل‌های ارتباطی برای تسهیل روابط بین دانشگاه، جامعه و نهادهای مختلف به‌منظور ارتقاء سطح همکاری‌های علمی، فرهنگی و اجتماعی به عنوان نقطه آغازین برای برنامه‌ریزی آتی و توسعه دانشکده است.

وی متذکر شد: بدون شک دانشکده می‌تواند با تحلیل و شناسایی نیازها، برگزاری جلسات هم‌اندیشی، تدوین بیانیه ماموریت، تعیین اهداف کلان و ویژه، طراحی برنامه‌های آموزشی و پژوهشی، استفاده از فناوری‌های نوین و ارزیابی و بازنگری کار کرد مفیدی داشته باشد.

خواجه پور در پایان نیز اضافه کرد: تربیت افراد متخصص و متعهد، تولید محتوای کم‌نظیر و اثرگذار، ایجاد شبکه‌های علمی و عملی، توسعه فضاهای فرهنگی و آموزشی، تقویت هویت اسلامی و اجتماعی، آگاهی و مسئولیت‌پذیری اجتماعی، پژوهش و نوآوری و نیز تعامل با جامعه اهم برنامه‌های کلی دانشکده فرهنگ و زندگی است.

انتهای پیام