حجت دهقان در گفت‌وگو با ایسنا، ضمن اشاره به این که جبیر (Gazella bennettii) به‌عنوان یک گونه کلیدی در اکوسیستم‌های بیابانی و نیمه‌بیابانی ایران نقش ایفا می‌کند، گفت: این گونه توانسته است خود را با شرایط دشوار این زیستگاه‌ها به‌خوبی سازگار کند و حتی توانایی تأمین آب مورد نیاز خود را از طریق تغذیه از گیاهان و جذب شبنم دارد.

وی اظهار کرد: نقش‌های اصلی جبیر در طبیعت شامل حفظ تعادل در زنجیره غذایی از طریق ایفای نقش طعمه برای گوشتخواران بزرگ‌جثه، کمک به پراکنش بذر گیاهان از طریق تغذیه و حرکت در زیستگاه‌ و همچنین ایفای نقش به‌عنوان نشانگر سلامت زیستگاه است؛ به‌طوری که حضور این گونه نشان‌دهنده شرایط نسبتاً پایدار محیطی و اکوسیستم محسوب می‌شود.

دهقان با اشاره به این که جبیر در مناطق بیابانی و نیمه‌بیابانی استان یزد پراکنش دارد، تصریح کرد: از جمله این مناطق می‌توان به پناهگاه‌های حیات‌وحش دره‌انجیر، آریز، کمکی، بوروئیه، مناطق حفاظت‌شده سیاهکوه و کوه بافق، پارک ملی سیاهکوه، منطقه شکارممنوع قره‌تپه و همچنین زیستگاه‌های آزاد در شهرستان‌های اردکان، بهاباد، بافق و مهریز اشاره کرد.

رییس حیات‌وحش یزد با تاکید بر این که عوامل مختلفی جمعیت این گونه را در استان تهدید می‌کنند، اظهار کرد: در این مورد می‌توان به مواردی از جمله فعالیت‌های انسانی اشاره کرد که موجب تخریب و تکه‌تکه شدن زیستگاه‌ها شده‌اند.

وی با اشاره به این که چرای دام نیز از دیگر عوامل تهدیدکننده است که باعث رقابت بر سر منابع آبی و علوفه با جبیرها می‌شود، گفت: خشکسالی با کاهش پوشش گیاهی و منابع آبی، فشار مضاعفی بر جمعیت این گونه وارد کرده است.

دهقان اضافه کرد: تصادفات جاده‌ای و شکار غیرقانونی نقش مهمی در کاهش جمعیت جبیرها ایفا می‌کنند.

رییس حیات‌وحش استان ضمن تاکید بر این که برای حفاظت از جبیر، اقداماتی نظیر گشت‌های مستمر محیط‌بانی در زیستگاه‌های گونه صورت گرفته است، خاطرنشان کرد: ساخت و نصب آب‌انبار و آبشخور به‌منظور تأمین آب مورد نیاز این گونه در شرایط خشکسالی انجام شده است.

وی افزود: برگزاری کلاس‌های آموزشی در مدارس واقع در روستاهای مجاور زیستگاه‌های گونه یکی از اقدامات انجام‌شده در راستای ارتقای آگاهی جامعه محلی نسبت به اهمیت حفاظت از جبیر و نقش آن در اکوسیستم منطقه است.

دهقان ضمن بیان این که زیستگاه‌های طبیعی جبیرها در استان یزد تحت تأثیر فعالیت‌های انسانی دچار اختلال در عملکرد اکوسیستم شده‌اند، تصریح کرد: برخی از این فعالیت‌ها مانند طرح‌های معدنی و راه‌سازی منجر به از هم گسیختگی و تکه‌تکه شدن زیستگاه‌ها و در نتیجه، قطع ارتباط بین کریدورهای زیستی شده‌اند.

وی با بیان این که در حال حاضر، برنامه مشخصی برای تکثیر یا احیای جمعیت جبیر در دست اجرا نیست، گفت: با این وجود در نظر است که در پناهگاه حیات‌وحش دره‌انجیر، اقدامات حمایتی از این گونه از جمله ایجاد سایت تکثیر و پرورش انجام شود.

این مسئول با اشاره به این که در صورت عدم توسعه بیشتر فعالیت‌های انسانی در زیستگاه‌های گونه، بهبود شرایط اقلیمی و انجام اقدامات حفاظتی کامل‌تر با همراهی جوامع محلی، می‌توان به آینده جبیر در استان یزد امیدوار بود، گفت: با این حال، هرگونه بی‌توجهی به این ملاحظات می‌تواند آینده این گونه را با مخاطرات جدی مواجه سازد.

دهقان در پایان اظهار کرد: بر اساس نتایج سرشماری انجام‌ شده، جمعیت جبیرها طی یک سال اخیر نسبت به دو سال گذشته تغییر چندانی نداشته و تنها افزایش اندکی در حد چند درصد مشاهده شده است.

انتهای پیام