سی و ششمین نشست از سلسله نشستهای تاریخ یزد امروز چهارشنبه با سخنرانی دکتر مهدی وزینی افضل، پژوهشگر دانشگاه گوته فرانکفورت آلمان و عضو هئیت علمی گروه تاریخ دانشگاه جیرفت، دکتر مهربان پولادی فرنشین(رییس انجمن موبدان ایران) و پیام ویدئویی جمشید ورزا(نوه خاندان شاه جهان) در محل کتابخانه مرکزی یزد برگزار شد.

دکتر وزینی افضل پژوهشگر دانشگاه گوته فرانکفورت آلمان و عضو هئیت علمی گروه تاریخ دانشگاه جیرفت در حاشیه این مراسم در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به جایگاه تاریخی و فرهنگی یزد اظهار کرد: یزد از نظر باستانی بسیار ارزشمند است و بی‌دلیل نیست که زیباترین واژه برای توصیف این شهر، موزه‌ی روباز انتخاب شده است.

وی افزود: در مطالعات مردم‌شناسی، از جمله بررسی نسخه‌ها و اسناد تاریخی در غیاب نسل زنده و فعال زرتشتیان معاصرهمواره چالش‌هایی وجود دارد که قابل توجه است.

دکتر وزینی افضل خاطرنشان کرد: اسناد مربوط به خاندان‌های زرتشتی مانند «مهربان»، «ابوالجمشید» و به‌ویژه «خاندان جهانیان» نه تنها به امور تجاری، بلکه به تعاملات سیاسی و مالی نیز پرداخته‌اند. خاندان جهانیان، از زرتشتیان تأثیرگذار یزد، نقش فعالی در عرصه سیاست و اقتصاد قاجار داشتند.

وی با اشاره به سیر تاریخی ارتباط میان زرتشتیان ایران و پارسیان هند، ادامه داد: از قرن یازدهم تا شانزدهم هجری، هیچ ارتباطی میان این دو گروه وجود نداشت اما در قرن هجدهم، پارسیان متوجه حضور هم‌فکرانی در ایران شدند و در قرن نوزدهم، ورود فعالانه پارسیان هند به معادلات اقتصادی جهانی، تأثیر مستقیمی بر زرتشتیان ایران به‌ویژه در یزد گذاشت.

این پژوهشگر با اشاره به نقش مانکجی لیمجی هاتریا در ایران، گفت: این فرد با ساخت نخستین مدارس زرتشتی در یزد همچون مدرسه کیخسروی و حمایت‌های مالی از انجمن ناصری، زمینه‌ساز تحول فرهنگی و اقتصادی نوین در این منطقه شد.

دکتر وزینی افضل ضمن بیان این که بر اساس اسناد ارائه‌ شده در این کتاب، تجارتخانه جهانیان از قطب‌های مهم صادرات و واردات در دوره قاجار بود، گفت: تجارت تریاک و پنبه از مهم‌ترین فعالیت‌های اقتصادی این خاندان به‌ شمار می‌رفت و یکی از روایت‌های تاریخی جالب توجه این نشست، مربوط به زمانی بود که محمدعلی‌شاه قاجار قصد داشت جواهرات سلطنتی را از کشور خارج کند، اما جواهرات توقیف و برای امانت‌داری به خاندان شاه‌جهان سپرده شد و در زیرزمین خانه‌شان که محل شرکت جهانیان در چهارراه سلمان یزد بود، نگهداری شدند و بسیاری از این جواهرات اکنون در موزه جواهرات ملی نگهداری می‌شوند.

 این  پژوهشگر در پایان با تأکید بر نقش اجتماعی خانواده‌های زرتشتی، یادآور شد: پیشنهاد می‌شود که برخی کوچه‌ها و محل‌های تاریخی زرتشتیان یزد به نام‌هایی برگرفته از فرهنگ زرتشتی تغییر یابند تا این تاریخ زنده حفظ شود.

گفتنی است، در این نشست که به همت سازمان اسناد و کتابخانه ملی استان یزد برگزار شد، ضمن اشاره به عالیت تجارتخانه های زرتشتی یزد در دوره قاجار با تاکید بر اسناد آرشیوی، ‌ از کتاب اسناد خاندان زرتشتی جهانیان با موضوع نامه‌ها و مکاتبات سیاسی، تجاری و مالی تجارتخانه جهانیان در دوره قاجار به نویسندگی دکتر مهدی وزینی افضل و جمشید ورزا  با حضور جمعی از اندیشمندان، مفاخر و نویسندگان استان و جامعه ی زرتشتی یزد رونمایی شد.

انتهای پیام