مرتضی عبدزاده استاد حقوق جزا و جرم شناسی  در گفت‌وگو با ایسنا، در تحلیل خود از پدیده موسوم به "اراذل و اوباش" بیان کرد: یک اصطلاحی است بر یک سری از افرادی که بی‌هدف و با یک‌سری رفتار نامتعارف موجب ناهنجاری‌هایی می‌شوند. این خلاصه معنی لغوی این دو واژه است. در قانون مجازات اسلامی ما جرم یا عنوان مجرمانه‌ای به‌نام اراذل و اوباشی نداریم. هرچند که این افراد آمادگی برای ارتکاب انواع جرائم را دارند یا ممکن است در گذشته خودشان سابقه یک‌سری از جرائم را داشته باشند؛ اما در حال حاضر آن چیزی که مدنظر است، آن ناهنجاری رفتاری یا آن چیزی است که مورد پسند جامعه ما نباشد.

او تأکید کرد که مقابله با این افراد، گذشته از اینکه امنیت روانی و اجتماعی را برای شهروندان فراهم می‌کند، نوعی پیشگیری از وقوع جرائم دیگر نیز محسوب می‌شود.

عبدزاده افزود: این افراد با حرکاتی که دارند، زمینه‌ساز بسیاری از جرائم دیگر هستند؛ اما خود این فعل مجرمانه نیست. هرچند که این افراد ممکن است رفتارهایی را مرتکب شوند که برای خود واجد عناوین مجرمانه قانونی است؛ مانند حمل مواد مخدر، مزاحمت برای نوامیس، حمل مشروبات الکلی، مصرف مواد مخدر و شرب خمر، ایجاد هیاهو، تظاهر به قدرت‌نمایی و این دسته از رفتارها که در قانون برای آن مجازات تعیین شده است.

او با اشاره به ضرورت دخالت پلیس در این زمینه ادامه داد: برخورد با این افراد یک امنیت روانی و اجتماعی برای مردم ایجاد می‌کند و یک پیشگیری از ارتکاب جرائم در آینده خود آن‌ها خواهد بود.

عبدزاده در بخش دیگری از سخنانش با یادآوری اصل ۳۷ قانون اساسی گفت: حفظ حقوق شهروندی، حفظ کرامت انسانی و حفظ شأن و شخصیت انسانی ایجاب می‌کند که اصل برائت را هم به آن اضافه کنیم؛ این رفتارها باید بسیار علمی، سنجیده و دقیق باشد. به‌گونه‌ای که به افراد یا اشخاصی که به نوعی واجد این صفت نیستند یا در این وصف نمی‌گنجند، تعرضی صورت نگیرد. چرا که ممکن است ضررهای جبران‌ناپذیری به فرد بی‌گناه وارد شود و این رفتارها مورد سوءاستفاده بداندیشان قرار گیرد.

او گفت: برای کنترل پدیده اراذل و اوباش باید دو دسته افراد مورد توجه قرار گیرند؛ یکی افرادی که سابقه شرارت و عناوین مجرمانه دارند، که باید با پایش دائم و بهره‌مندی از اصول فنی تحت نظارت قرار گیرند تا از نظر روانی درک کنند که همواره در تیررس قانون هستند. دوم، افرادی که مستعد ارتکاب جرم‌اند و می‌توان با بهره‌مندی از علوم و فنون پیشگیری از جرم، تا حد زیادی آن‌ها را کنترل کرد.

او همچنین نقش پایش مستمر، استفاده از ظرفیت معتمدین محلات و شناسایی سردسته‌ها و محل تجمع این افراد را در کنترل این پدیده مؤثر دانست.

عبدزاده خاطرنشان کرد: برخورد با اراذل و اوباش جزو وظایف ذاتی پلیس است و نیاز به اعلام ندارد. مردم توقع عقلانی و منطقی دارند که این موضوع به‌صورت دائم، همه‌گیر و همه‌جانبه پیگیری شود.

او در پایان تأکید کرد: این افراد از لحاظ شخصیتی دارای سابقه مجرمیت هستند و باید با آن‌ها به گونه‌ای مجزا از افراد مستعد ولی فاقد جرم برخورد شود. این برخورد باید علاوه بر علمی و منطقی بودن، کاملاً قانونی نیز باشد. نباید این‌گونه باشد که تنها در مقطعی بنا به سیاست یا شرایطی اقدامی صورت گیرد و بعد رها شود و پدیده دوباره بروز کند. هرچه این پایش دائمی و همه‌گیر باشد، به نفع جامعه خواهد بود و هزینه‌های مادی و معنوی آن را کاهش خواهد داد.

انتهای پیام