علی زیرک در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به رویکرد دولت چهاردهم مبنی بر توجه به افکار عمومی، اظهار کرد: این مباحث در تاریخ اندیشه سیاسی ریشه دارد و متفکران زیادی در خصوص ارتباط حکومت با مردم و جایگاه آنان در حکومت بحث کرده و شیوه‌‎های مختلف اداره جامعه و حاکمیت بر مبنای ارتباط با مردم در تاریخ اندیشه سیاسی تبیین شده و اشکال مختلف دموکراسی سیاسی که در دنیا مطرح هست، آخرین تلاش‌های متفکران حوزه سیاسی برای ایجاد ارتباط بین مردم و حاکمیت است.

وی با بیان اینکه حکومت ذاتا بر یک جامعه و گروهی از مردم استوار است، افزود: زمانی که در مورد مردم یا حکومت‌شوندگان صحبت می‌کنیم، طبیعتا این افراد دارای نظر و منافع هستند و هیچ حکومتی در طول تاریخ نیست که بدون توجه مطلق به نیازهای حکومت‌شوندگان شکل گرفته و در بلندمدت به حیات خود ادامه داده باشد. هرچند که این بحث وقتی وارد حوزه جوامع مدرن می‌شود، تنوع افراد سبب پیچیده شدن مسئله خواهد شد.

قائم‌مقام دبیر اول حزب کارگزاران سازندگی خراسان رضوی با بیان اینکه کشف خواسته مردم سخت است، گفت: حل تعارضات بین مطالبات افراد موضوع مهمی است که حاکمیت‌های مختلفی را شکل می‌دهد. اگر بگوییم در رابطه با موضوعی اقلیت و اکثریت وجود دارد، حاکمیت می‌تواند گاهی اوقات بنا بر نظر اقلیت رفتار کند و شاید بگوید افکار عمومی را در نظر گرفته، در صورتی‌ که در حالت بهینه باید افکار عمومی اکثریت مدنظر قرار گیرد.

زیرک با تاکید بر اینکه حکومت باید افکار عمومی را نمایندگی کند، بیان کرد: زمانی که حکومت خود را منتسب به افکار عمومی دانسته و مشروعیت خود را برگرفته از نظر عموم مردم بداند، بیشتر سعی خواهد کرد مطابق با خواست آنان عمل کند. هرچه موضوعات به زندگی روزمره شهروندان ارتباط بیشتری پیدا کند، طبیعتاً افکار عمومی به آن حساس‌تر شده و حکومت خود را بیشتر در بند افکار عمومی می‌داند و تلاش خواهد کرد تا جای ممکن، نظر عموم جامعه را به خود جلب کند.‌

وی اضافه کرد: به عنوان مثال ما در تصمیم‌گیری‌های اقتصادی حوزه‌های مختلفی داریم که دولت و حکومت در آن اثرگذار است؛ مانند اینکه به سمت سیاست توسعه صنعتی حرکت کنیم یا با ارائه خدمات بیشتر. شاید در این حوزه حساسیت افکار عمومی کمتر باشد، اما زمانی که موضوعات دیگری مانند تورم یا نرخ بیکاری بررسی می‌شود، حسایت افکار عمومی جلب خواهد شد. به عبارت دیگر چون تورم به صورت روزمره بر زندگی افراد اثرگذار است، افکار عمومی نسبت به آن حساسیت دارد، اما شاید عموم جامعه درک چندانی از اینکه توسعه صنعتی بهتر است یا ارائه خدمات، نداشته باشد. هر حکومتی اگر بخواهد هوشمندانه رفتار کند، در مورد مسائل حساسیت‌برانگیز، توجه بیشتری به افکار عمومی می‌کند.

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب با طرح این پرسش که افکار عمومی، شامل چه کسانی می‌شود، اظهار کرد: می‌دانیم که در موضوعات مختلف افراد نظرات متفاوتی دارند و اینکه بخواهیم آن‌ها را باهم جمع بزنیم، ساده نیست. برای اینکه در تصمیم‌گیری‌ها افکار عمومی را دخیل کنیم، باید بر این چالش‌ها غلبه کنیم. طبق آن چیزی که در اصول دموکراسی مطرح می‌شود، فرایند انتخابات یکی از مهم‌ترین روش‌های سنجش افکار عمومی است. به علاوه آزادی و تنوع رسانه‌ها و مطالعه تغییرات سنت‌های اجتماعی و فرهنگی نیز می‌تواند در دریافت برآیندی از افکار عمومی توسط حکومت اثرگذار باشد و انطباق شیوه‌های حکومت و تصمیمات سیاست‌گذاری بر افکار عمومی را تضمین کند.

زیرک ادامه داد: گاهی اوقات صرفا در مورد یک موضوع کلیدی، نیاز به تامین افکار عمومی داریم که در این صورت باید در مورد آن، همه‌پرسی برگزار شود. اما زمانی که صحبت از سیاست‌گذاری می‌کنیم، منظورمان مسیرهای تصمیم‌گیری در طی زمان است که در مورد این موضوع سنجش لحظه‌ای افکار عمومی به اندازه کافی برای ما پاسخگو نیست. در این هنگام باید از روش‌هایی مانند انتخابات و تحلیل رسانه استفاده کرد.

وی با بیان اینکه سیاست بازه میان‌مدت و بلندمدت را تحت‌الشعاع خود قرار می‌دهد، عنوان کرد: زمانی سیاست‌گذاری می‌تواند کارآمد باشد که علاوه‌ بر اینکه درمورد افکار عمومی امروز مطالعه می‌کنیم، روند تغییرات آن در طی زمان را هم مدنظر قرار دهیم و خودمان را برایش آماده کنیم. اگر حکومت می‌خواهد سیاست موفقی داشته باشد و انطباق بین سیاست حاکمیتی با چارچوب افکار عمومی را حفظ کند، علاو ه‌بر سنجش افکار عمومی در زمان تصمیم‌گیری، باید روند تغییرات افکاری عمومی در آینده را نیز مدنظر قرار دهد.

قائم مقام دبیر اول حزب کارگزاران سازندگی خراسان رضوی با اشاره به توجه ویژه دولت چهاردهم به افکار عمومی، بیان کرد: طی مدتی که دکتر پزشکیان شروع به فعالیت کرده، این مورد را از ایشان دیده‌ایم و خصوصا در آن قسمت‌هایی که بیشتر با زندگی روزمره مردم در ارتباط بوده، این اثرگذاری بیشتر دیده شده است. به طور مثال در مورد انتخاب وزرا که افکار عمومی چندان نمی‌تواند بین آنان تمایز قائل شود، عموم جامعه دغدغه کمتری برایش دارد، اما زمانی که به موضوعی می‌رسیم که به زندگی روزمره شهروندان مرتبط است و حساسیت آنان را در پی دارد، دکتر پزشکیان خیلی محکم ایستاده و برای اجرای آن مقاومت می‌کند. لذا برآیندهای فعالیت دولت چهاردهم در زمینه توجه به افکار عمومی مثبت است و حداقل در قیاس با دولت‌های قبل می‌تواند امیدوارکننده باشد.

زیرک با اشاره به شعار وفاق ملی دولت، گفت: در ذیل این شعار، افراد متفاوتی در کابینه منصوب شدند که شاید همگی مانند هم به روش‌های اجرایی رئیس‌جمهور پایبند نباشد، اما حداقل بخشی که به دیدگاه دکتر پزشکیان نزدیک‌تر هستند، توجه بیشتری به افکار عمومی دارند. راهکارهایی که برای توجه به افکار عمومی در کشور ما وجود دارد مانند توجه به نظرات موجود در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها، استفاده از نظرسنجی و افکارسنجی و حتی همه‌پرسی، ظرفیت‌هایی است که در قانون اساسی وجود دارد و می‌توانیم خصوصا در قسمت‌هایی که نظام قصد تصمیم‌گیری برای بلندمدت را دارد، از آن‌ها استفاده کنیم.

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب با اشاره به تشکیل اتاق اندیشه‌ورز در استانداری خراسان رضوی به منظور توجه بیشتر به افکار عمومی، افزود: بر این اساس یک فضای مشورتی در حوزه‌های اجرایی ایجاد شده است که جمعی از نخبگان از حوزه‌های مختلف در آن جمع شده‌اند که می‌تواند کمک‌ کند افکار عمومی در سیاست‌گذاری دولت موثرتر باشد.

انتهای پیام