حامد اکرمی پژوهشگر میراث فرهنگی ابرکوه در این باره در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: پس از برپایی آیین ماتم چهار مناره و مشکی پوش شدن شهر ابرکوه از تقریباً یک هفته مانده به ماه محرم، مراسم روضه‌خوانی سنتی که تنها نوع عزاداری قبل از ورود سبک زنجیرزنی جفتی به این شهر بود، در خانه برخی خوانین و همچنین بزرگان شهر برگزار می‌شد که بعدها با ایجاد حسینیه‌ها و تکایا، این روضه‌خوانی‌ها نیز به این اماکن انتقال یافت.

وی با بیان این که این روضه‌خوانی‌ها هر روز در سه نوبت صبح، عصر و شب دایر می‌شود، افزود: مجالس روضه‌خوانی آداب‌ و رسوم خاص از جمله آداب میزبانی و خوش آمدگویی، پذیرایی از میهمانان با چای و قلیان، جایگاه ویژه صنوف مختلف(رعایا، روحانیون، بزرگان و غیره)، جایگاه بانوان و عزاداری ایشان، آب سبیل، ترتیب واعظان و ذاکران و سایر آداب را داشته است که رعایت آن برای همگان مهم و انجام آن نیز لازم‌الاجرا و نشانه حفظ حرمت و شأن مجلس امام حسین (ع) بوده است.

اکرمی ادامه داد: در مجالس روضه قدیمی، عده‌ای روضه‌خوان(منبری) که از طبقه روحانیون و علما بودند، سخنرانی می‌کرده و معمولاً آخرین منبر مجلس متعلق به عالم‌ترین روضه‌خوان بوده که به وی «آخوند خاتم» (یعنی فردی که مجلس با منبر ایشان به پایان می‌رسد)، گفته می‌شد.

وی به گروه ذاکران در روضه‌های قدیمی نیز اشاره کرد و گفت: ذاکر در جلو منبر ایستاده و به نوحه‌خوانی و شعرخوانی می‌پرداخته و عده‌ای نیز برخی از اشعار را به صورت دسته‌جمعی و در حالت نشسته در کنار منبر اجرا می‌کردند که این سنت در اصطلاح به «پامنبری» معروف بوده است.

این محقق ابرکوهی از گروه دیگری تحت عنوان «چاووشی خوانان» یاد و اذعان کرد: چاووشی خوانان در بین منبرها و به صورت انفرادی از هر جای مجلس که نشسته بودند، چند بیت شعر مختصر که معمولاً موضوعی عاشورایی داشته است را با آوازی مخصوص اجرا می‌کردند.

اکرمی تصریح کرد: موقوفات یکی از منابع تأمین مخارج روضه‌خوانی‌های قدیمی بود به‌ این‌ ترتیب که افراد متمول بخشی از دارایی‌های خود را در قالب آب یا زمین کشاورزی برای روضه‌خوانی در ایام محرم یا دیگر اوقات عزا، وقف کرده و از عواید آن برای روضه‌خوانی استفاده می‌شد.

وی خاطرنشان کرد: امر وقف کردن در میان بسیاری از متمولین و به ویژه خوانین رایج بوده و به همین دلیل روضه‌خوانی از محل موقوفات در محله دروازه میدان (که محله خان‌نشین شهر بوده است) همیشه جریان داشت. به طور ویژه، مجالس روضه‌خوانی در محله نبادان نیز در بسیاری از ایام سال رونق و رواج داشته است.

این پژوهشگر میراث فرهنگی ابرکوه ابراز کرد: نقل است در سال‌های تعطیلی روضه‌خوانی در دوره پهلوی اول، مراسم روضه‌خوانی به صورت مخفیانه و خصوصی در خیلی از مکان‌ها از جمله منزل حاج ابوطالبی برپا می‌شده است.

اکرمی در پایان نیز از روضه‌های معروف و قدیمی در ابرکوه که سابقه آن‌ها به عهد قاجار یا شاید بعضاً به دوران قبل از آن می‌رسد، به روضه معروف به نایب زینلی و بصیری‌ها در محله گلکاران، روضه حاج میرزا آقا و روضه منزل سالار در محله دروازه میدان، روضه‌خوانی حاج محمدتقی در نبادان و روضه حاج عبدالعزیز و حاج ابوطالبی در درب قلعه اشاره کرد.

انتهای پیام