در یادداشتی که حجت‌الاسلام والمسلمین سیدرضا حسینی، دانشیار گروه اقتصاد پژوهشگاه حوزه و دانشگاه روی سایت این پژوهشگاه منتشر کرده، آمده است: الگوی مصرف در تمدن اسلامی فقط یک رفتار اقتصادی صرف نیست بلکه یک عنصر تمدنی است که اگر با الگوی صحیح اقتصادی و مصرفی همراه شود، می‌تواند در برابر تهاجم تمدنی غرب مقاومت کند.

مصرف خانواده‌ها، نوع خوراک، پوشاک، تفریح، خرید و سبک زندگی روزمره‌شان، یا خاکریز تمدن اسلامی است، یا منفذ نفوذ تمدن دشمن. اهم نکات بایسته در این زمینه به شرح زیر است:

۱- داشتن نگاه تمدنی در تمامی مراحل الگوی مصرف از اهداف و مبانی ارزشی گرفته، تا کمیت و کیفیت کالاهای مصرفی در مصرف فردی و جمعی (مانند برگزاری مراسمات عروسی، ولیمه حج و اطعام در مناسبت‌های مذهبی). مصرف تمدنی صرفا تابع قدرت خرید، تمایل و قیمت نیست بلکه باید تعالی‌بخش، عقلانی، مواسات‌گرا، استقلال‌آفرین، عزت‌بخش، اخلاق‌مدار و کرامت‌محور باشد.
 
۲- پرهیز از خرید و مصرف کالای خارجی تا آنجا که جایگزین داخلی آن امکان داشته باشد، وابستگی به مصرف کالای وارداتی در نهایت می‌تواند به وابستگی سیاسی منجر شود.  
 
۳- عدم ذخیره‌سازی کالاهای اساسی به مقدار بیش از نیاز و توکل به خداوند در شرایط سختی و همزیستی مؤمنانه برای عبور از شرایط سخت، امام صادق (ع) در زمان قحطی و خشکسالی به مباشر خود فرمودند که گندم‌های موجود در خانه را بفروشد و غذای خود و خانواده‌اش را به صورت روزانه از بازار تهیه کند. (بحار الانوار، ج ۱۱، ص ۱۲۱) این عمل امام صادق (ع) یک درس اخلاقی و اقتصادی برای مردم ما در شرایط فعلی است.
 
۴- رعایت قناعت و اکتفا به حداقل‌ها در مصرف و پرهیز جدی از پرمصرفی و اسراف در مصرف همه کالاها و خدمات از جمله آب، برق، بنزین، خوراک، پوشاک و غیره. در مقابل، به موازات کاهش مصرف، باید کفه پس‌انداز در تخصیص درآمد خانواده سنگین‌تر شود و وجوه پس‌انداز شده بدون معطلی به سرمایه‌گذاری‌های مولد تخصیص یابد تا پایه‌های تولید ملی تقویت شود.
 
۵- پرهیز از جایگزینی کالای در دست استفاده با کالای نو تا جای ممکن. امام صادق(ع) در پاسخ به عده‌ای که در باره علت پوشیدن لباس‌های وصله‌دار از ایشان سوال کرده بودند، فرمود: «لا جدید لمن لا خَلَق له» (دعائم‌ الاسلام/۲/۱۵۸). یعنی تا جایی که لباس‌های فعلی به صورت کامل کهنه و غیرقابل استفاده نشده‌اند نباید به سراغ لباس‌های نو رفت.
 
۶- رعایت اصل ساده‌زیستی و پرهیز از تنعّم و خوشگذارنی، داشتن روحیه اشرافیت و لوکس‌گرایی مخالف روحیه انقلابی و جهادی است به همین جهت آیات قرآنی طبقه مترفین را نکوهش می‌کند. «وَ ما أَرْسَلْنا فِی قَرْیَةٍ مِنْ نَذِیرٍ إِلاّ قالَ مُتْرَفُوها إِنّا بِما أُرْسِلْتُمْ بِهِ کافِرُونَ» (سوره سبإ/ آیه ۳۴) در هیچ شهری هیچ بیم‌دهنده‌ای نفرستادیم مگر آنکه خوش‌گذرانان مغرور و سرمست آنان گفتند: «ما به آنچه شما را به آن فرستاده‌اند، کافریم.»
 
۷- رعایت اصل مواسات در مصرف با در نظر گرفتن نیازهای نیازمندان و شریک کردن آنها در استفاده از امکانات در اختیار. «وَ اَللّهُ فَضَّلَ بَعْضَکُمْ عَلی بَعْضٍ فِی اَلرِّزْقِ فَمَا اَلَّذِینَ فُضِّلُوا بِرَادِّی رِزْقِهِمْ عَلی ما مَلَکَتْ أَیْمانُهُمْ فَهُمْ فِیهِ سَواءٌ أَ فَبِنِعْمَةِ اَللّهِ یَجْحَدُونَ؛ خدا برخی از شما را در رزق و روزی بر برخی فزونی داده است؛ پس آنانکه فزونی یافته‌اند، حاضر نیستند از روزی خود (به صورتی قابل توجه و به اندازه لازم) به زیردستان خود بپردازند که در بهره‌وری از رزق و روزی باهم برابر باشند؛ پس آیا (با این تبعیض ظالمانه‌ای که به زیردستان خود روا می‌دارند) نعمت خدا را (که عطای اوست و خود اختیار و استقلالی در تأمینش ندارند) منکرند.»(سوره النحل/ آیه ۷۱)
 
۸- تحریم کالاهای مرتبط با رژیم صهیونیستی و برندهای تحت مالکیت یا حمایت لابی صهیونیسم مانند کوکاکولا، مک دونالد، HP و نستله.
 
۹- توجه به بار فرهنگی و معنایی کالاهای مصرفی مانند طرح‌ها و نوشته‌های روی لباس، مصرف خوراکی‌های غربی؛ به عنوان مثال چفیه فلسطینی نماد مقاومت است و کراوات نماد فرهنگ غربی است.
 
۱۰- توجه به بٌعد امنیتی مصرف کالاهای تکنولوژیک مانند وسایل ارتباطی حاوی شنود و جاسوسی و یا مصرف خوراکی‌های مشکوک به جنگ بیولوژیک.
 
۱۱- اصلاح الگوی تبلیغات بازرگانی در جهت نهادینه کردن الگوی مصرف تمدنی.

انتهای پیام