در سال‌های اخیر، توجه به اشتراکات فرهنگی و مذهبی میان شیعه و سنی در ایران افزایش یافته و یکی از مهم‌ترین جلوه‌های این همگرایی، ارادت اهل‌سنت استان گلستان به واقعه عاشورا و اهل‌بیت( ع) است. برخلاف تصورات قالبی، بسیاری از شهرها و روستاهای ترکمن‌نشین استان، آیین‌های ویژه‌ای برای بزرگداشت امام حسین(ع) در ایام محرم دارند.

استان گلستان با بافت قومی متنوع خود، شامل ترکمن‌ها، فارس‌ها، بلوچ‌ها و سیستانی‌ها، نمونه‌ای کم‌نظیر از همزیستی شیعه و سنی در ایران است. اهل‌سنت ترکمن‌ ساکن شهرستان‌هایی مانند گنبدکاووس، آق‌قلا، بندرترکمن، مراوه‌تپه و کلاله، با وجود تفاوت‌های مذهبی، به اهل‌بیت پیامبر(ص) احترام خاصی قائل‌اند.

برای ترکمن‌های اهل‌ سنت، ماه محرم «ماه اندوه» و «یادآور شهادت مظلومانه» است. گرچه عزاداری به سبک رایج شیعی در میان آن‌ها مرسوم نیست، اما در بسیاری از روستاها و مناطق ترکمن‌نشین، آیین‌هایی برای احترام به این ماه برگزار می‌شود. از جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

پرهیز از شادی و موسیقی: در دهه اول محرم، بسیاری از خانواده‌های ترکمن از برگزاری مراسم عروسی یا پخش موسیقی شاد خودداری می‌کنند.

پوشیدن لباس تیره: برخی خانواده‌ها، به ویژه زنان مسن، در ایام محرم از پوشیدن لباس‌های رنگی خودداری می‌کنند و لباس تیره به تن می‌کنند.

اطعام‌دهی و نذر

پخت غذاهایی مانند «چورک»، «شله‌زرد ترکمنی» و «آش» در ایام محرم و توزیع آن در میان نیازمندان از جمله سنت‌هایی است که در مناطق ترکمن‌نشین رایج است.

ذکر واقعه کربلا در مجالس قرآنی

علما و روحانیون اهل‌سنت ترکمن، به ویژه در مساجد و مراسم ختم، از واقعه کربلا یاد می‌کنند و بر مظلومیت امام حسین(ع) تأکید دارند.

نقش علما و مدارس دینی اهل‌سنت در ترویج محبت اهل‌بیت مدارس علوم دینی اهل‌سنت در گلستان، به‌ویژه در شهرهای آق‌قلا و گنبدکاووس، در متون آموزشی خود احادیث و سیره پیامبر اکرم(ص) درباره اهل‌بیت را آموزش می‌دهند. 

آخوند عبدالرزاق رهبر، امام جمعه اهل‌سنت آق‌قلا در گفت و گو با ایسنا اظهار کرد: امام حسین(ع) فقط متعلق به شیعیان نیست؛ او نوه پیامبر ماست و ما ترکمن‌ها نیز به خاندان رسول‌الله عشق می‌ورزیم. محرم برای ما ماه احترام و تفکر است.

آخوند نبوی زاده امام جمعه اهل سنت گمیشان گفت: اهل سنت به اصل محبت به اهل بیت عصمت و طهارت و جایگاه شخصیتی امام حسین(ع) اعتقاد دارند هر چند که شیوه ابراز محبت و علاقه آنها نسبت به سیدالشهدا (ع) با شیعیان متفاوت است.

وی خواندن نماز نافله، دادن صدقه، پختن انواع نان و طعام، فرستادن صدقه به مساجد و خواندن دعا و قرآن برای ارواح مطهر شهدای کربلا را از جمله آیین‌های ترکمن‌های گلستان در دهه اول محرم برشمرد و اظهارکرد: قوم ترکمن مراسم سوگواری صدقه عاشر آی (نذری ماه محرم) را در دهه اول این ماه در نقاط مختلف استان از جمله گمیشان برگزار می‌کنند.

در سال‌های اخیر، نسل جوان ترکمن در استان گلستان از طریق فضای مجازی، رسانه‌ها و گفت‌وگوی بین‌مذهبی، بیش از پیش با فلسفه قیام عاشورا آشنا شده‌اند. برخی فعالان فرهنگی اهل‌سنت در مناطق ترکمن‌نشین به تولید محتوا درباره امام حسین(ع) پرداخته‌اند و پادکست‌ها و ویدئوهای کوتاهی با موضوع «آزادگی و ایستادگی» منتشر می‌کنند.

گرچه شیوه‌های عزاداری اهل‌سنت در گلستان با آنچه در میان شیعیان رایج است تفاوت دارد، اما ارادت قلبی، سکوت معنادار، احترام خانوادگی، نذر و ذکر اهل‌بیت، همگی نشانه‌هایی از حضور پنهان اما زنده عشق به حسین(ع) در دل‌های مردم اهل‌سنت این استان است. محرم، فرصتی برای تقویت پیوندها و شناخت مشترکات مذهبی در سایه‌ مهر اهل‌بیت(ع) است.

انتهای پیام