مهدی مردانی به‌مناسبت روز ادبیات کودک و نوجوان در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: ادبیات کودک و نوجوان به لحاظ ماهیتی عمر طولانی در کشور ما ندارد چراکه درگذشته حوزه‌ای به‌عنوان ادبیات کودک و نوجوان نداشتیم و بعد از ورود صنعت ترجمه در دوره مشروطه به کشور ما، وارد این حوزه از ادبیات شدیم.
وی افزود: هرگز نمی‌توانیم نقش پررنگ ادبیات کودک و نوجوان را در شکل‌گیری شخصیت کودکان نادیده بگیریم چراکه ادبیات، پایه و اساس بسیاری از تولیدات فرهنگی همچون فیلم، انیمیشن، موسیقی، شعر و دیگر مقوله‌ها است، بنابراین ادبیات کودک و نوجوان نقش پررنگ و بسیار مهمی در شکل‌گیری شخصیت کودک و نوجوان دارد.
ادبیات کودک و نوجوان بهترین پل ارتباطی بین نسل‌هاست
این فعال فرهنگی در پاسخ به اینکه چرا سرمایه‌گذاری بر روی ادبیات کودک را می‌توان نوعی سرمایه‌گذاری فرهنگی بلندمدت دانست، خاطرنشان کرد: سرمایه‌گذاری بر روی ادبیات یک سرمایه‌گذاری اساسی است چراکه آبشخور فرهنگی یک ملت ادبیات است و می‌تواند تمام میراث فرهنگی، تاریخی و مذهبی یک جامعه را به دوش بکشد و به نسل بعدی منتقل کند بنابراین سرمایه‌گذاری در حوزه ادبیات کودک و نوجوان زمینه‌ساز رشد و ارتقای فرهنگی نسل آینده خواهد بود.
وی مطرح کرد: یکی از بهترین پل‌های ارتباطی بین ما و نسل آینده قطعاً ادبیات کودک و نوجوان است و ما مکلف هستیم میراث فرهنگی و پیام‌های ارزشمند در این حوزه را به کودکان منتقل کنیم.
این نویسنده قزوینی تصریح کرد: کشور ما سبقه هزارساله در حوزه ادبیات دارد اما هرگز اثری مختص کودکان نبوده است، شاید بسیاری از داستان‌های شاهنامه، مثنوی، کلیله دمنه و دیگر کتاب‌ها ظاهری کودکانه داشتند اما واقعیت این است که پیام کودکانه‌ای در این کتاب‌ها وجود نداشته است.
مردانی گفت: امروزه شاهد تلاش‌هایی از نویسندگان و شاعران برای رسیدن به یک‌زبان مشترک در حوزه کودک و نوجوان هستیم که بتوانند نیازها و دغدغه‌های این رده سنی را درک کنند و مخاطب کودک را به کتاب جذب کنند اما اینکه تاکنون چقدر موفق عمل شده است را نمی‌توان راستی‌آزمایی کرد البته همین‌که در این شرایط بحران خرید کتاب، نبود کتاب در سبد خانوار و کاهش میزان نشر، کتاب کودک و نوجوان یکی از پرفروش‌ترین‌ها است و بازار نشر کودک و نوجوان تا حدودی رونق دارد مایه مباهات است.
در حوزه ادبیات کودک و نوجوان در حال رسیدن به هویت ملی هستیم
وی در خصوص اینکه آیا ما در این حوزه به یک هویت مستقل و فنی دست پیداکرده‌ایم، ادامه داد: به گمان بنده در این خصوص در حال رسیدن به هویت ملی هستیم، اگرچه در گام‌های نخست تقلید جزو موارد طبیعی است اما نویسندگان ما به‌مرور به هویت شخصی در قلم و ایدئولوژی‌های فردی دست پیداکرده‌اند. امروزه اتفاقاتی که در حوزه ادبیات کودک و نوجوان رخ می‌دهد در گذشته وجود نداشته است و این اتفاقات خوب برای غنی‌سازی و هویت‌بخشی این حوزه کمک خواهد کرد.
مردانی در خصوص نقش خانواده در ترویج مطالعه در کودکان عنوان کرد: نقش خانواده در ترویج مطالعه نقشی بسیاری کلیدی است، کودکان پیش از آنکه به صدای گفتار ما گوش کنند رفتار ما را می‌بینند و قضاوت می‌کنند طبیعی است وقتی والدین مطالعه نداشته باشد نمی‌توانند کودک را علاقه‌مند به کتاب کنند. کتاب باید در دسترس کودکان باشد و فرزندان ببینند که والدین‌شان کتاب بر دست می‌گیرند اما متأسفانه امروزه فقط تلفن همراه است که در دست والدین دیده می‌شود.
وی با اشاره به اینکه صرفاً منابع درسی را برای مطالعه به کودکان معرفی کنیم با شکست مواجه خواهیم شد، مطرح کرد: متأسفانه در آموزش‌وپرورش شاهد هستیم که به‌واسطه اجباری بودن آموزش، دانش‌آموزان نه‌تنها به کتاب علاقه‌مند نمی‌شوند بلکه پس از پایان سال تحصیلی از کتاب گریزان می‌شوند بنابراین باید موضوع مطالعه به سمت انتخاب محور بودن توسط کودک سوق داده شود تا کودکان با علاقه کتاب انتخاب کنند.
این نویسنده قزوینی عنوان کرد: راه علاقه‌مند شدن به کتاب در خانواده است و والدین باید نوجوانان را در خرید کتاب دخیل کرده و سعی کنند اوقات فراغت فرزندان خود را بامطالعه پر کنند تا لذت مطالعه را به آنان بچشانند.
وی افزود: جذابیت بصری، کیفیت چاپ، کتاب‌های بروز و متناسب با سن کودک و دارا بودن کتاب از نثر خوب ازجمله مواردی است که برای جذب کودکان به مطالعه اثربخش است.
مردانی تصریح کرد: مطالعه به معنای رشد، شکوفایی فردی و اجتماعی است؛ ما اگر می‌خواهیم به جامعه‌ای دارای ارزش‌های دینی، انسانی، فرهنگی و فرهیختگی اجتماعی برسیم باید از مسیر مطالعه عبور کنیم چراکه مطالعه راهی به‌سوی دانایی است.
وی ادامه داد: مسئولین بیشتر روی مشکلات اقتصادی و اجتماعی تمرکز کردند و نسبت به حوزه فرهنگ و به ویژه کتاب دغدغه کمتری دارند؛ این در حالی است که مسائل دیگر حوزه‌ها با اصلاح فرهنگی حل خواهد شد.
این فعال فرهنگی در پایان در خصوص تفاوت سلیقه کودکان امروز با نسل‌های قبل در حوزه کتاب و ادبیات، گفت: تفاوت بسیار زیادی بین سلیقه کودکان امروز با نسل‌های دیروز وجود دارد؛ ماهیت و شخصیت کودکان امروز با کودکان دیروز متفاوت است چون نوع ابزار زندگی، دیدگاه‌ها، اطلاعات علمی، دنیای اطلاعات و فضاهای مجازی باعث تفاوت عمیق بین نسل امروز و دیروز شده است و این موضوع کار نویسنده شاعر و پژوهشگر را سخت می‌کند. نویسندگان همواره باید به مخاطب‌شناسی به‌روز دسترسی و دائماً با کودکان ارتباط داشته باشند تا بتوانند محتوای مناسب تولید کنند.
انتهای پیام
نظرات