در این یادداشت آمده است:
نیکوتین یک ماده شیمیایی اعتیادآور است که در گیاه تنباکو به طور طبیعی یافت میشود؛ این ماده، طی فرآیند سیگار کشیدن، به راحتی از ریهها جذب شده و به افزایش سوختوساز پایه بدن، کاهش دریافت انرژی و سرکوب اشتها منجر میشود؛ در نتیجه فرد مصرفکننده نیکوتین، عموما نسبت به دورانی که نیکوتین را ترک میکند، وزن کمتری دارد.
لازم است بدانید که الگوی توزیع چربی در بدن، ممکن است تحت تاثیر فاکتورهای رفتاری مانند سیگار کشیدن قرار گیرد؛ بدینگونه که سیگار، با افزایش چاقی شکمی و احشایی همراه است، نه چاقی کل بدن؛ بنابراین افرادی که سیگار میکشند، اگرچه ممکن است وزن کمتری نسبت به افراد غیر سیگاری داشته باشند، اما چاقی مرکزی بیشتری دارند.
در بین افراد سیگاری، ریسک چاقی با تعداد سیگار مصرفی، ارتباط مثبت داشته و هر چه تعـداد نخ سیگاری که فرد مصرف میکند، بیشتر باشد، احتمال ابتلا به چاقی شکمی نیز افزایش مییابد.
از سوی دیگر، در بیشتر مطالعات ثابت شده که ترک سیگار، با افزایش وزن و نمایه توده بدنی افراد همراه است؛ در مطالعهای، ترک سیگار پس از یک دوره، با افزایش پنج تا پنج و نیم کیلوگرم نسبت به قبل از ترک، همراه بود و این افزایش، در افـراد جوانتر، لاغرتر و کم سوادتر، شیوع بیشتری داشت. بنابراین میتوان گفت افرادی که قبلا سیگار میکشیده و اکنون ترک کردهاند، بیشتـر از افـرادی که در حال حاضر سیگار میکشند، اضافه وزن دارند.
اگرچه نیکوتین موجود در سیگار با افزایش فشار خون همراه است، اما به علت کاهش وزنی که در سیگاریها اتفاق میافتد، احتمالا فشار خون در افراد سیگاری، مقداری پایین میآید.
در بین بیماران قلبی، افرادی که سیگار میکشند، نرخ مرگ و میر بالاتری نسبت به افراد غیر سیگاری دارند، اما مشخص نیست که این موضوع، تنها به خاطر سیگار است یا به خاطر اینکه افرادی که سیگار نمیکشند، ممکن است برخی فاکتورهای دیگر سلامتی مانند ورزش و رژیم غذایی سالم را نیز رعایت کنند.
درست است که ترک سیگار، با افزایش وزن در بیشتر افراد همراه است، اما همچنین به علت ظرفیت افزایش یافته ریهها پس از ترک، میزان فعالیت فیزیکی افراد میتواند زیادتر شود و از بالا رفتن وزن، جلوگیری به عمل آید.
ممکن است ترک سیـگار با افزایش موقتی وزن همـراه باشد؛ مداخلات رژیم غذایی به همـراه برنامه کنترل وزن و فعالیت فیزیکی، از بروز چاقی جلوگیری میکند.
با همه این صحبتها، باور اینکه سیگار از بدن در برابر چاقی محافظت میکند و ترک آن موجب اضافه وزن میشود، یک تفکر بیش از حد سادهانگارانه است.
به نظر میرسد که حمایت و آگاهسازی افراد سیگاری که قصد ترک دارند، در راستای داشتن الگوی سبک زندگی سالم، از اضافه وزن پس از ترک سیگار، جلوگیری به عمل میآورد.
میتوان گفت در شرایط کاملا ثابت، میزان اضافه وزن و چاقی افراد سیگاری و غیر سیگاری، به ترتیب زیر است:
کسی که قبلا سیگار میکشیده و حالا ترک کرده است.
کسی که هماکنون سیگار میکشد و هرچه تعداد نخ سیگار مصرفی بیشتر باشد، میزان چاقی نیز بیشتر است.
کسی که تا به حال سیگار نکشیده است.
لازم به ذکر است که داشتن برنامه غذایی سالم و فعالیت بدنی منظم روزانه، روی هر سه گروه، تاثیر مثبت داشته، از اضافه وزن و سایر بیماریهای مزمن مانند بسیاری از سرطانها، پُر فشاری خون، دیابت و بیماریهای قلبی و عروقی جلوگیری میکند.
انتهای پیام
نظرات