به گزارش ایسنا، تهاجم اخیر رژیم صهیونیستی علیه ایران، آن هم با حمایت صریح و همه‌جانبه آمریکا، بیش از آنکه یک درگیری متعارف نظامی باشد، نمود بارز جنگ ترکیبی هوشمند علیه جمهوری اسلامی ایران است. هدف اصلی این جنگ، نه صرفاً ضربه‌زدن نظامی، بلکه تضعیف امنیت ملی، انسجام اجتماعی، و جایگاه راهبردی ایران در معادلات منطقه‌ای و جهانی است.
در این میان، ملت ایران با تبعیت از رهنمودهای رهبر معظم انقلاب، دوشادوش نیروهای مسلح، پاسخ کوبنده‌ای به این تجاوز دادند و بار دیگر نشان دادند که دشمن در برابر اراده ملت و اقتدار جمهوری اسلامی راهی جز عقب‌نشینی ندارد.
با وجود این پیروزی، اهمیت «جهاد تبیین» بیش از همیشه احساس می‌شود؛ چراکه شناخت ابعاد این جنگ و افشای سیاست‌های پنهان دشمن، نقشی کلیدی در حفظ هوشیاری جامعه و انسجام ملی ایفا می‌کند.
بر همین اساس، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) در قالب ویژه‌برنامه «برای وطن»، میزبان گفت‌وگوهایی تحلیلی با چهره‌های مؤثر سیاسی، امنیتی و اجتماعی کشور از جمله «فواد ایزدی» کارشناس مسائل آمریکا، «جواد امام» سخنگوی جبهه اصلاحات، «گقارد منصوریان» نماینده مسیحیان ارمنی اصفهان و جنوب ایران، «جواد منصوری» نخستین فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، «حسام الدین آشنا» رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک در دولت دوازدهم، «ابراهیم متقی» پژوهشگر علوم سیاسی، «محمد قادری» کارشناس مسائل منطقه، «سید رسول موسوی» دیپلمات پیشین جمهوری اسلامی ایران، «علاءالدین بروجردی» عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، «رامین مهمان‌پرست» سخنگوی پیشین وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، «هادی خانیکی» استاد رشته ارتباطات و کارشناس حوزه رسانه، «ماشاالله شمس‌الواعظین» استاد رشته ارتباطات، روزنامه‌نگار و فعال رسانه‌ای، «علی نصری» کارشناس مسائل بین‌الملل، «محسن برهانی» حقوقدان، «سارا فلاحی» عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی و «صادق زیبا کلام» استاد علوم سیاسی و کارشناس مسائل بین‌الملل شده است.
در این قسمت، با «سید عباس موسوی» سخنگوی پیشین وزارت خارجه که در حال حاضر معاون مراسم و تشریفات دفتر رئیس‌جمهور است، به گفت‌وگو نشستیم تا روایت او را از «۱۲ روز استقامت» بشنویم؛ و تحلیلی تاریخی از جایگاه ایران، هدف‌گذاری دشمنان، و آینده محور مقاومت دریافت کنیم.
مشروح این گفت‌وگو را در ادامه بخوانید.
جنگ ۱۲ روزه زلزله ژئوپلیتیک در غرب آسیا بود
موسوی در پاسخ به پرسشی درباره پیامدهای منطقه‌ای و بین‌المللی جنگ ۱۲ روزه و تأثیر آن بر معادلات امنیتی غرب آسیا اظهار کرد: آنچه رخ داد، اتفاقی بزرگ و بی‌سابقه بود. به باور من، این جنگ به‌مثابه یک زلزله ژئوپلیتیک در منطقه غرب آسیا عمل کرد. رژیم صهیونیستی جرات کرد که به‌طور علنی وارد جنگ با یکی از قدرت‌های بزرگ منطقه شود. البته باید توجه داشت که ما رژیم صهیونیستی را در واقع نیروی نیابتی ایالات متحده آمریکا در منطقه تلقی می‌کنیم.
وی افزود: طبیعتاً رژیم صهیونیستی بدون حمایت و دخالت مستقیم ایالات متحده و پشتیبانی‌های تسلیحاتی، سیاسی، رسانه‌ای و لجستیکی نمی‌توانست دست به چنین اقدام بزرگی بزند.در نهایت هم، شاهد مقاومت جانانه‌ای از سوی نیروهای مسلح کشور بودیم و مردم نیز با انسجام و وحدت مثال‌زدنی که پس از این رویداد بزرگ شکل گرفت، به‌عنوان پشتوانه‌ای محکم در کنار نیروهای مسلح قرار گرفتند.
معاون مراسم و تشریفات دفتر رئیس‌جمهور ادامه داد: به‌موازات این تحولات، در عرصه دیپلماسی نیز اقدامات مؤثری برای تبیین شرایط و هشدار به متجاوزان صورت گرفت که تکمیل‌کننده مسیر مقاومت در میدان بود.
سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه همچنین تصریح کرد: مجموعه این تحولات در طول این ۱۲ روز، صحنه‌ای بی‌سابقه را رقم زد؛ رخدادی که بی‌تردید پیامدها و آثار قابل توجهی برای منطقه و حتی فراتر از آن، در سطح بین‌المللی به‌دنبال خواهد داشت. این آثار، چه در عرصه داخلی و چه در سطح خارجی، به‌تدریج خود را نشان خواهد کرد.
جنگ‌طلبی صهیونیست‌ها از اعراب تا ایران
موسوی در پاسخ به ایران سوال که «برخی‌ها معتقد هستند رژیم صهیونیستی به عنوان یک کشور باید به‌رسمیت شناخته شود و شاید جمهوری اسلامی به دلیل شعارهایی که داشته مبنی بر اینکه این رژیم غده سرطانی است و باید نابود شود و یا به دلیل اینکه نسبت به تحرکات و فعالیت‌هایی که این رژیم در منطقه داشته، حساسیت‌هایی داشته این درگیری آغاز شده است»، گفت: من این تحلیل را چندان منطبق با واقعیت‌های تاریخی نمی‌دانم. پیش از آنکه جمهوری اسلامی اصلاً تشکیل شود، مگر رژیم جعلی صهیونیستی چندین جنگ با کشورهای عربی نکرده بود؟ این رژیم حداقل چهار جنگ بزرگ را با کشورهای عربی و اسلامی تجربه کرده است، در حالی که در آن زمان جمهوری اسلامی هنوز وجود نداشت و حکومت پهلوی در ایران بر سر کار بود.
صهیونیست‌ها با ماهیت کشورهای اسلامی مشکل دارند
وی افزود: واقعیت این است که آنها با ماهیت کشورهای اسلامی و اصل حضور یک کشور اسلامی در منطقه مشکل دارند. همان‌گونه که مقام معظم رهبری نیز تأکید کرده‌اند، رژیم صهیونیستی در حقیقت یک باند جنایتکار است که با حیله و نیرنگ، سرزمینی اسلامی را غصب کرده و خود نیز به نامشروع بودن و ناخوانده بودنِ موجودیتش آگاه است. این احساس ناامنی دائمی، سبب شده که با بسیاری از کشورهای اسلامی وارد جنگ شود و با برخی دیگر، با نیرنگ و فریب، روابطی به ظاهر صلح‌آمیز اما موقت برقرار کند.
دیپلمات ایرانی اظهار کرد: جمهوری اسلامی ایران از همان ابتدا بر حقوق مردم فلسطین تأکید داشته است و همواره خط مشی ثابتی را دنبال کرده که بارها نیز طرح آن مطرح شده است؛ طرحی منطقی و مشروع که مبنی براینکه آن سرزمین اشغالی است و اکثریت مردم فلسطین، اعم از مسلمان، یهودی یا مسیحی، حاکمیت فعلی را اشغالگر می‌دانند.
معاون مراسم و تشریفات دفتر رئیس‌جمهور ادامه داد: بر همین اساس، پیشنهاد ما همواره برگزاری رفراندوم آزاد برای تعیین سرنوشت مردم آن منطقه بوده است. این پیشنهاد نباید بهانه‌ای برای تهدید یا فشار بر آنان قرار گیرد.
ماهیت انقلاب اسلامی ظلم ستیزی است
موسوی در پاسخ به این سوال که «برخی‌ها می‌گویند اصلا به ما چه ارتباطی دارد که در سرزمین های اشغالی چه می‌گذرد و ما چرا باید ورود کنیم؟»، گفت: ماهیت انقلاب اسلامی ایران بر پایه ظلم‌ستیزی و حمایت از مظلوم شکل گرفته است. طبیعی است که هر کشوری شعاری برای خود دارد و چشم‌اندازی برای آینده‌اش ترسیم می‌کند. همچنین همه کشورها، حتی در نظام بین‌الملل، مسائل پیرامونی خود را با نگاهی ایدئولوژیک مورد توجه قرار می‌دهند.
آمریکایی‌ها فوق‌العاده ایدئولوژیک هستند
وی با بیان اینکه «آمریکایی‌ها فوق‌العاده دولت‌های ایدئولوژیک دارند»، گفت: رئیس‌جمهور فعلی آمریکا، آقای ترامپ، بر اساس مجموعه‌ای از اندیشه‌ها و رسالت‌هایی خاص در قدرت قرار دارد. اروپایی‌ها نیز همین رویکرد را دارند؛ برای مثال فرانسوی‌ها خود را مهد آزادی، حقوق‌بشر، حقوق بین‌الملل و دموکراسی می‌دانند و تمایل دارند ارزش‌های اروپایی و آمریکایی را در سراسر جهان گسترش دهند.
سخنگوی وزارت امور خارجه ایران توضیح داد: با توجه به سابقه تاریخی ایران که شامل تمدنی ۷۰۰۰ ساله و حداقل ۲۵۰۰ سال حکومت‌داری است، و فرهنگ غنی که هم دوست و هم دشمن به آن اذعان دارند، طبیعتامأموریت‌هایی را برای خود تعریف کرده است که می‌تواند بخشی از ماموریت‌های ایران باشد، نه تنها جمهوری اسلامی.
موسوی تصریح کرد: طبیعی است که ما به عنوان یک امپراتوری نسبت به تحولات پیرامونی خود نظر داشته باشیم و بعید نیست که هر کشوری برای خود چشم‌اندازی داشته باشد.
رژیم صهیونیستی به دست خودشان نابود خواهد شد
سخنگوی وزارت خارجه ایران در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه «آیا ما قانونی در این خصوص داریم یا اینکه برخی‌ها می‌گویند چه کسی ماموریت نابودی رژیم صهیونیستی را بر دوش جمهوری اسلامی گذاشته است؟»، گفت: ما با دیدگاهی که می‌گویید، به دنبال نابودی مستقیم رژیم نیستیم، بلکه موضع خود را تبیین می‌کنیم و همان‌طور که پیش‌بینی شده، اگر قرار باشد این رژیم نابود شود، این اتفاق به دست خود آنها رخ خواهد داد.
رژیم اسرائیل رو به زوال و اضمحلال می‌رود
موسوی در پاسخ به این پرسش که «برخی انتقاد دارند که مثلاً روزشماری که در میدان فلسطین برای نابودی رژیم صهیونیستی نصب شده و شعارهایی که داده می‌شود باعث میشه که رژیم صهیونیستی احساس کند منافعش به خطر افتاده و این حق و مجوز قانونی را برای حمله به خود بدهد»، گفت:این روزشمار به معنای حمله قریب‌الوقوع ما نیست. بلکه بر اساس منطق تاریخی و روندی که رژیم در پیش گرفته، پیش‌بینی می‌شود که این رژیم به زوال و اضمحلال خواهد رفت.
وی ادامه داد: این پیش‌بینی به معنای قصد جمهوری اسلامی برای حمله یا اقدام ویژه در زمان مشخص نیست، بلکه نشان‌دهنده تحلیل روند طبیعی رو به زوال رژیم است که بسیاری از تحلیلگران در کشورهای مختلف آن را مبنای تحلیل خود قرار می‌دهند.
رژیم صهیونیستی و تضاد با کشورهای اسلامی
موسوی همچنین گفت: از بُعد دیگر، به هر حال رژیم صهیونیستی با کشورهای اسلامی بزرگ و قوی در منطقه طبیعتاً سازگار نیست و آن را در تعارض با منافع و منافع حیاتی خود می‌بیند، یعنی مثلاً کاری ندارد که چه حکومتی در چه کشوری سر کار است.
دیپلمات ایرانی افزود: این رژیم حتی با کشورهایی که پیش‌تر با آن کنار آمده بودند، همچنان تنش‌ها و مشکلاتی دارد و برنامه‌هایی در حال شکل‌گیری است که به تدریج آشکار می‌شود.
رژیم صهیونیستی، ایران را تهدید می‌داند
وی در ادامه گفت: از نظر من، رژیم صهیونیستی با ایران فعلی—یک کشور بزرگ، یکپارچه و با جمعیتی حدود ۹۰ میلیون نفر—مخالف است. برای آنها اهمیتی ندارد که چه حکومتی در ایران حاکم است؛ بلکه صرفاً وجود این کشور به عنوان یک موجودیت بزرگ تهدیدی برای آنهاست.
موسوی ادامه داد: آنها تلاش خواهند کرد به هر نحوی این موجودیت را تضعیف کنند یا حتی علناً به دنبال تجزیه و چندتکه کردن ایران باشند. برخی حتی گفته‌اند ایران بیش از حد بزرگ است و مشکل اصلی برای آنها جغرافیای این کشور است، نه صرفاً قدرت جمهوری اسلامی.
رژیم صهیونیستی به سراغ کشورهای دیگر هم می‌رود
سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه ایران تصریح کرد: بر اساس تحلیل من، رژیم صهیونیستی به کشورهای اسلامی دیگر نیز چشم طمع دارد. با توجه به ذهنیت و برنامه‌های آنها و احساس تهدیدی که دارند، این رژیم کشورهای بزرگ و قدرتمند اسلامی را تحمل نمی‌کند.
وی ادامه داد: چه این کشورها موقتا با آنها همکاری کنند یا نکنند. ممکن است برای مدتی وضعیت مسکوت بماند، اما در آینده احتمال درگیری با کشورهایی مانند عربستان، پاکستان و ترکیه بسیار بالاست، زیرا آنها کشورهای اسلامی قدرتمند و تأثیرگذاری هستند.
موسوی افزود: صهیونیست‌ها این موضوع را برنمی‌تابند و معتقدند که ممکن است حکومتی فعلی با آنها سازش داشته باشد، اما وضعیت سیاسی می‌تواند تغییر کند. بنابراین، به باور آنها، این کشورها باید تضعیف یا حتی تجزیه شوند تا موجودیت رژیم صهیونیستی حفظ شده و توازن قوا برقرار شود.
جنگ صدام علیه ایران، تله صهیونیست‌ها بود
دیپلمات ایرانی استدلال کرد: جنگی که صدام علیه ایران به راه انداخت، در واقع تله‌ای بود که به نظر من رژیم صهیونیستی و حامیان آن به نفع خود ایجاد کردند تا دو کشور اسلامی بزرگ را به جان هم بیندازند و مهار کنند. هر دو تضعیف شوند و در عوض رژیم صهیونیستی تقویت شود
نگاه‌ها به جمهوری اسلامی ایران در حال تغییر است
سخنگوی اسبق وزارت خارجه ایران بیان کرد: این‌هایی که می‌گوییم شعار نیست و همه ما لمس کردیم در این ۱۲ روز و ما توانستیم ققنوس‌وار خود را بازیابی کنیم.
موسوی درباره رویکرد کشورهای منطقه به ایران پس از جنگ اظهار داشت: تحلیل شخصی من این است که نگاه‌ها به جمهوری اسلامی ایران در حال تغییر است و واقعیت‌ها در حال نمایان شدن هستند. بسیاری از کشورهای منطقه با جنگ تحمیلی ۱۲ روزه اخیر، واقعیت‌های جدیدی از جمله آسیب‌پذیری رژیم صهیونیستی و تاب‌آوری ایران بزرگ را مشاهده کردند.
وی افزود: شاید برخی کشورها و حتی تحلیلگران‌شان قبلاً چنین تحلیلی نداشتند، اما اکنون دیدند که اسرائیل ضربه‌پذیر است و آن تصور شکست‌ناپذیری که در منطقه ساخته شده بود، شکست و افسانه آن فرو ریخت. در مقابل، قدرت مقاومت ایران برجسته شد.
نقش مهم مقام معظم رهبری بسیار برجسته بود
موسوی به نقش فرمانده کل قوا و همچنین رئیس‌جمهور در این زمینه اشاره کرد و گفت: نقش مهم مقام معظم رهبری به عنوان فرمانده کل قوا در این مورد بسیار برجسته بود، سریع فرماندهان جایگزین شدند، سریع اتاق جنگ بازسازی شد و همان شب ضربه بزرگی به رژیم وارد شد و ادامه پیدا کرد.
وی ادامه داد: دولت ما همینطور، شخص رئیس جمهور وارد میدان شد و شجاعانه عمل کرد، احساس کمبود کمتر در مردم ایجاد شد، آرامش برقرار بود و مهم‌تر از همه انسجام ملی که در داخل کشور ما به‌وجود آمد که همه ما از آن صحبت می‌کنیم و ای کاش قدر آن را بدانیم.
موقع نقد کردن حماسه‌ای است که خلق کردیم
موسویی در پاسخ به این سوال که «در حال حاضر دیپلماسی از این ظرفیت که پیش آمده چگونه می‌تواند استفاده کند؟»، گفت: همان‌طور که پایان هر دیپلماسی می‌تواند جنگ باشد، پایان هر جنگی می‌تواند آغازگر دیپلماسی و مذاکرات باشد. مهم این است که چگونه و با چه رویکردی بتوانیم این دستاوردهایی را که داشتیم، با پشتوانه‌ای که برای ما ایجاد شد، نقد کنیم و از دید بنده الان موقع نقد کردن این حماسه‌ای است که خلق کردیم.
موسوی گفت که «الان یک پشتوانه عظیم مردمی داریم، مشروعیت کشور و نظام ما هم در داخل هم در منطقه سطح دیگری دارد و بالاتر رفته و هم اینکه ضربه شصت نظامی خوبی به دشمن متجاوز نشان دادیم».
دیپلمات ایرانی تاکید کرد که «از این اهرم می‌توانیم در چانه‌زنی‌های بعدی که طبیعتاً باید داشته باشیم، استفاده کنیم».
وی گفت: دستگاه دیپلماسی چه قبل، چه حین و چه بعد از آن، کار خود را با نظر مقامات عالی کشور انجام داد و الان هم هوشمندانه و صبورانه در حال ارزیابی شرایط است که بتواند از این دستاوردها محافظت کند.
فکر نمی‌کردیم حماسه‌های مردمی دهه ۶۰ تکرار شود
معاون مراسم و تشریفات دفتر رئیس‌جمهور در پاسخ به این پرسش که «فکر می‌کنید این وحدت و انسجام و این سطح از بازدارندگی ملی و مردمی که صورت گرفته، با توجه به دوقطبی‌سازی‌هایی که صورت می‌گیرد، تا چه مقدار پایدار است؟»، گفت: این بستگی به ما دارد، بستگی به مسئولین دارد، حالا من که زیاد مسئول نیستم، بستگی به تصمیم‌سازان و تصمیم گیران دارد که چگونه این دستاورد بزرگ ملی را حفظ کنند.
سخنگوی اسبق وزارت خارجه گفت: ما خودمان فکر نمی‌کردیم که به اصطلاح آن حماسه‌های مردمی دهه ۶۰ تکرار شود. آن نسل، یک نسل دیگر است، سختی دیده بود و انقلابی بود. تعارف نداریم، ما واقعا خودمان تعجب می‌کردیم که نسل زِد اینطور پای کار بیاید و این برای بقیه و برای نسل‌های پیرتر مشوق شود.
معاون مراسم و تشریفات دفتر رئیس‌جمهور با تاکید بر این نکته که «واقعا این سرمایه بزرگی است»، گفت: البته اگر بتوانیم این را حفظ کنیم؛ من یک مقداری اجازه دهیم بگویم که شک دارم در بلد بودن ما در حفظ این سرمایه. من گهگاهی متاسفانه نشانه‌هایی می‌بینیم که هنوز این کار را بلد نیستیم.
باید معدل خواست مردم را در نظر بگیریم
موسوی در پاسخ به این سوال که «راهکار و پیشنهاد شما در این خصوص چیست؟»، گفت: بالاخره باید معدل خواست مردم را در نظر بگیریم. به هر حال مردم ما، مردم متکثری هستند، مردم آگاه و باهوشی هستند، وقت شناس و موقع شناس هستند و یک سری مطالبات و خواسته‌هایی دارند که برای مسئولین هم مشخص است و اکثر این خواسته‌ها به نظر من اصلا با شیوه حکمرانی و منافع سیستم ما تعارضی ندارد و این باید به رسمیت شناخته و باید شنیده شود.
وی تاکید کرد: باید الان مردم احساس کنند که تغییراتی صورت گرفته است و دولت، حکومت صدای اینها را می‌شنود. طبیعی است که به هر حال فاصله گرفتیم از نسل‌هایی که در گذشته قدری قانع‌تر بودند، قدری مقاوم‌تر بودند ولی الان این نسل جدید پا جای پای همان نسل گذشته گذاشته و مقاومت نشان داده و وطن دوستی نشان داده است و طبیعی که بر اساس مقتضیات زمان، یک سری مطالبات و درخواست‌هایی دارد و یک سری سلیقه‌هایی دارد. همه اینها باید به رسمیت شناخته شود که دشمن نیاید و از همین شکاف‌ها دوباره سوءاستفاده کند و باز دو قطبی ایجاد کند و تفرقه ایجاد کند.
دیپلمات ایرانی به نقش رسانه‌ها در این خصوص اشاره کرد و گفت: صداوسیمای ما اینجا خیلی برجسته است و نقش رسانه‌های وزینی مثل شما و بقیه رسانه‌هایی که مخاطب دارند، خیلی برجسته است که بتوانند این خط را حفظ کنند و این روند را ادامه بدهند انشالله.
باید با همه کشورها ارتباط داشته باشیم
موسوی در پاسخ به سوالی درباره سیاست خارجی ایران و اینکه «ما باید نگاهمان به شرق باشد یا اینکه باید تعامل با اروپا را نیز همزمان پیش ببریم؟»، گفت: با همه جا باید باشد. ما از کوچکترین کشور آفریقایی و آمریکای لاتین تا بزرگترین کشورها، ابرقدرت‌هایی که عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد هستند، بایستی با آنها رابطه داشته باشیم.
وی توضیح داد: اولویت ما باید منافعِ ملی محور باشد یعنی من تعبیری دارم برای خودم که سیاست خارجی ما باید فرصت‌طلب باشد، اگر فرصت طلب باشیم البته به معنی خوب آن و هر جا منافع است، به دنبال آن می‌رویم. فرقی هم نمی‌کند که در شرق باشد، در غرب باشد، در همسایگان باشد، در کشورهای دور یا نزدیک باشد. این مورد را باید سرلوحه کار خود قرار دهیم در سیاست خارجی، منافع ملی محوری و امنیت ملی محوری.
کشورهای همسایه دیدند جمهوری اسلامی خیرخواه است
دیپلمات ایرانی با اشاره به اینکه «قطعا نگاه ما به همسایگان مهم است»، گفت: ما ۱۵ کشور همسایه داریم که همه آنها به هر حال یک نگاه ویژه‌ای به جمهوری اسلامی ایران دارند. اوایل ممکن بود یک سری سوء تفاهماتی وجود داشته باشد ولی الان همه آنها دیدند که جمهوری اسلامی خیرخواه است و حاضر است کمک کند. حتی ما بارها اعلام کردیم دستاورد های علمی خود را هم می‌خواهیم با شما به اشتراک بذاریم اما درباره کلانتر در منطقه و بعد در دنیا، خیلی نمی‌توان به یکی از قطب‌ها یا یک کانون تکیه کرد و همه را باید در یک پکیج دید و با همه ارتباط گرفت و منافع ملی را تامین کرد.
مذاکره یک ابزار است
موسوی در پاسخ به این سوال که «به نظر شما خطوط قرمزی که ایران در مذاکرات آتی باید مد نظر داشته باشد چیست؟»، گفت: من راجع به کل مذاکره و کلیت مذاکره عرض می‌کنم. مذاکره یک ابزار است و باید به موقع از آن استفاده کرد. شما مثلا برای تامین امنیت ملی و منافع ملی، یک جعبه ابزاری در اختیار دارید که در آن انواع و اقسام ابزارها قرار دارد. گاهی اوقات موشک و ابزارهای سخت است، گاهی اوقات ابزار نرم است. در این ابزارهایی که دارید، مذاکره هم برای تامین منافع و امنیت ملی جزو ابزار شماست.
وی در ادامه گفت: نکته مهم این است که آن را و ابزارها را باید به موقع استفاده کنی، جابجا استفاده نکنی و همینطور بی‌موقع استفاده نکنی و اثرگذار استفاده کنی.
تقریباً گام‌های نهایی در مذاکرات در حال برداشته‌شدن بود
سخنگوی اسبق وزارت خارجه با بیان اینکه «این موارد مهم هستند اما شرایط تغییر کرده است»، گفت: الان ما با شرایطی مواجه شدیم که با همه شرایط گذشته که ما دنبال مذاکره بودیم، بحث‌ها کاملا متفاوت شده و این اظهر من الشمس است. به هر حال ما وسط دیپلماسی بودیم، وسط گفت‌وگو بودیم، حتی تاریخ تعیین شده بود برای مذاکره و بر اساس اطلاعاتی که بنده دارم، مذاکرات در حال رسیدن به جاهایی بود و تقریباً گام‌های نهایی داشت برداشته می‌شد اما خدعه کردند و نیرنگ کردند و الان ما می‌بینیم که نتانیاهو حداقل دو بار یا اگر ریزتر بشویم، چندین بار این کار را انجام داد.
دیپلمات ایرانی با اشاره به اینکه «آمریکا با وسوسه رژیم صهیونیستی و با شیوه‌هایی که رژیم دارد، این اقدام را انجام داد»، گفت: اخیراً آقای دکتر عراقچی توئیتی منتشر کرده بودند که جالب بود که گفته بود مثل اینکه اسرائیلی‌ها آتویی از آمریکایی‌ها دارند، یا شخص ترامپ یا دولت مستقر که اینطور اقدام می‌کنند.
باید دستمان روی ماشه باشد
موسوی با اشاره به اینکه «رژیم صهیونیستی و نتانیاهو دو بار برای دیپلماسی بمب گذاشته‌اند و هر دو بار هم در دوره آقای ترامپ بوده است»، توضیح کرد: یک بار سر برجام که ایشان را وسوسه کرد و باعث شد که یک توافق عادلانه، منصفانه، مشروع و با پشتوانه قطعنامه شورای امنیت سازمان مل متحد را منفجر کند و از این توافق خارج شود.
وی ادامه داد: بار دوم باز در دور دوم ترامپ بود. این دفعه وسط مذاکره با خود آمریکایی‌ها بود. الان مستقیم و غیر مستقیم آن خیلی محل بحث نیست اما زمانی که دید مذاکره در حال به نتیجه‌رسیدن است، این حمله صورت گرفت و می‌بینیم که باز هم دیپلماسی را منفجر کردند.
معاون مراسم و تشریفات دفتر رئیس‌جمهور تصریح کرد: این باعث می‌شود که حتما باید رویکرد ما نسبت به مذاکره و گفت‌وگو قدری متفاوت‌تر باشد و با چشم بازتر و با پیش‌شرط‌های منطقی‌تر، البته با رعایت همه واقعیت‌هایی که در پیرامون ما وجود دارد؛ ما آدم‌های متوهمی نیستیم، ما توانمندی خود را می‌شناسیم، مسائل منطقه را می‌دانیم، رویکردهای همسایگان خود را می‌دانیم، متحدین خود را می‌شناسیم، دشمنان خود را می‌شناسیم و با همه این واقعیت‌ها باید فرمولی را ما اتخاذ کنیم و به سمت مذاکره‌ای برویم که حداقل منافع ما را تامین کند.
قانون جنگل در نظام بین‌الملل حاکم است
سخنگوی اسبق وزارت خارجه ایران با اشاره به این نکته که «بر اساس شواهد علمی و شواهد موجود خیلی تضمینی به شرایط نیست»، توضیح داد: یعنی هیچ‌کس نمی‌تواند بگوید که مثلا وقتی مذاکره کردیم، حتما طرف مقابل پایبند می‌ماند و حتما اجرا خواهد شد.
وی با بیان اینکه «متاسفانه در نظام بین‌الملل واقعاً قانون جنگل حاکم است»، گفت: خیلی باید با چشم باز مذاکره کنیم و هم اصطلاحاً با چشم باز باید بخوابیم و دست ما باید روی ماشه باشد و آماده باشیم. این یاغی‌گری که رژیم صهیونیستی و آمریکا انجام می‌دهند و به هیچ چیزی پایبند نیستند، این موضوع قدری شرایط ما را متفاوت خواهد کرد.
هنر دیپلماسی، پیداکردن فرمول است
موسوی درباره مذاکرات گفت: طبیعتاً آنها پیش‌شرط خواهند گذاشت و طبیعتاً ما هم بیش‌شرط خواهیم داشت و پیش‌شرط های ما واضح است و توسط مقامات مسئول بارها بیان شده است. یک تضمینی باید وجود داشته باشد، البته تضمینی وجود ندارد اما هنر دیپلماسی این است که خود را نشان دهد که در این پیچیدگی چه فرمولی پیدا کند که هم منافع ملی تامین شود و هم اینکه نشان دهد که جمهوری اسلامی ایران اهل گفت‌وگو و اهل صلح است اما کار سخطی است.
وی افزود: برای همین است که من خواهشی که از گروه‌های سیاسی و از قلم به دست‌ها، تریبون‌دارها و آن‌هایی که مثل بنده در فضای مجازی فعال هستند دارم، این است که قدری به مسئولین خود اجازه تنفس دهند. به قول آقای دکتر لاریجانی مختصر عقلی هم برای مسئولین و دست‌اندرکاران قائل باشند و خیلی فکر نکنند که همه چیز را می‌دانند و خلاصه همین راه را باید برویم؛ یا این راه یا آن راه. حکومت‌داری و نظام بین‌الملل پیچیدگی‌های زیادی دارد. این است که باید هم پشتوانه مذاکره‌کنندگان باشند و روحیه بدهند. آن ها تخریب نکنند حداقل، روحیه دهند و تخریب نکنند.
توانمندی‌های دفاعی قابل مذاکره نیست
معاون مراسم و تشریفات دفتر رئیس‌جمهور در پاسخ به این سوال که «آیا ما باید درباره مسائل دفاعی و موشکی هم مذاکره کنیم؟»، گفت: مطلقاً. الان شما از یک کودک پنج ساله بپرسید تا یک پیرمرد ۹۰ ساله، با توجه به تجربیات به شما خواهد گفت که قطعاً توانمندی‌های دفاعی ما قابل مذاکره نیست و نباید باشد.
وی با اشاره به درخواست‌های غربی‌ها در این خصوص گفت: آنها یک سری توقع ممکن داشته باشند و یک سری به حال اشتباه محاسباتی ممکن است داشته باشند اما هرگز جمهوری اسلامی ایران نباید و من مطمئنم که این کار را نخواهد کرد که دست خودش را خالی کند و حتی معتقدم که به سمت قوی‌تر شدن خواهد رفت و می‌بینید که فضای جنگلی که در نظام بین‌الملل حاکم است و شعر معروفی که چاوشی خوند که «دنیا فقط لب و دهن است». هیچ‌کس به کمک شما نمی‌آید و حتما باید قوی شد و حتما باید حساب توانمندی دفاعی خود را کنار گذاشت و و بعد از آن مذاکره کرد.
برجام یکی از مهمترین توافقات قرن بود
سخنگوی اسبق وزارت خارجه ایران در پاسخ به این سوال که «اگر بخواهیم از تجربه برجام بخواهیم در این مذاکرات استفاده کنیم، به چه نکاتی باید اشاره کرد؟»، گفت: به نظر من برجام یکی از مهمترین توافقات قرن بود که دو سال روی آن مذاکره شد و کشورهای بزرگ دنیا و کشورهای صاحب حق وتو در شورای امنیت سازمان ملل متحد مذاکره کردند.
وی توضیح داد: طرفین دو سال تمام جزئیات آن را بررسی کردند و به توافق جامع رسیدند که پشتوانه قطعنامه ۲۲۳۱ هم با آن بود و حق غنی سازی جمهوری اسلامی ایران در آن قطعنامه و با توافقی که کشورهای بزرگ دنیا با ما کرده بودند، به رسمیت شناخته شده بود و هم نگرانی آنها را برطرف می‌کرد که جمهوری اسلامی ایران به سمت سلاح هسته‌ای نخواهد رفت، البته خودشان می‌دانستند.
این دیپلمات این گفت که «ما یک سری مواضعی داریم، ما اخلاق‌مدار هستیم، دین‌مدار هستیم و هم بزرگانی داریم که به هر حال خط مشی را در این خصوص تبیین کردند».
صهیونیست‌ها به‌دنبال توافق یک‌طرفه هستند
موسوی گفت: به هر حال یک توافق خیلی خوب به نفع دیپلماسی، به نفع صلح و امنیت بین‌المللی در برجام ایجاد شد اما متاسفانه جنگ‌طلبان و آن‌هایی که احساس می‌کردند این توافق، منافع آنها را تامین و تضمین نمی‌کند، به انحای مختلف زیر توافق زدند. همین‌جاست که باید حواسمان جمع باشد که آنها دنبال توافقی تقریبا یک‌طرفه هستند که منافع خودشان را فقط تضمین کند.
وی گفت: این منافعی که عرض می‌کنم، الزاما منافع کشورهایی اروپایی نیست، منافع ملت آمریکا نیست بلکه منافع رژیم صهیونیستی و حتی کوچکترش هم کنیم، منافع باندی است که الان در سرزمین‌های اشغالی حاکم است. اگر منافع آنها تضمین و تامین شود، قطعاً با هر توافقی اینها موافقت خواهند کرد. این تجربه‌ای که فرمودید، جلوی چشم ماست. من تضمینی نمی‌بینم که مثلاً حتماً این توافقی که اگر انجام شود، آنها بخواهند به آن پایبند باشند، مگر اینکه به‌دنبال یک اهداف ویژه‌ای باشد.
اروپایی‌ها به ما خواهش و التماس می‌کردند
موسوی درباره اینکه «موضوع اسنپ‌بک یک ابزار فشار از سوی اروپایی‌هاست؟»، گفت: من یک دیدگاه متفاوت‌تری نسبت به موضوع دارم و برداشت و تحلیل خودم هست. اسنپ‌بک یک تضمینی بود که طرفین گرفته بودیم. ماده ۳۶ و ۳۷ برجام همین را می‌گوید که تضمینی باشد که کسی از تعهدات خود عدول نکند.
وی توضیح داد: از دید من، علم کردن این موضوع خیلی وجهی ندارد، به خاطر اینکه وقتی که آقای ترامپ یا دولت آمریکا از برجام خارج شد و با خویشتن‌داری که ما کردیم بعد از یک سال و در برجام ماندیم و به تعهدات خودمان عمل کردیم و با خواهش و التماس اروپایی‌ها گفتند که «شما در برجام بمانید، برجام را به هم نزنید، خیلی برای آن زحمت کشیده شده» و حدود یک سال تقریبا جمهوری اسلامی ایران به تعهداتش عمل کرد.
معاون مراسم و تشریفات دفتر رئیس‌جمهور تصریح کرد: بعد از یک سال دیدیم که اروپایی‌ها نمی‌توانند خلا آمریکا را پر کنند و حتی خودشان تعهدات خود را عملی کنند، با اعلام قبلی و همان‌طور که در مکانیزم و خود برجام پیش‌بینی شده، با اعلام قبلی و با نامه‌هایی به شورای امنیت، آژانس، کشورهای اروپایی اعلام شد که ما دیگر بعد از اینکه شما هیچ کاری نتوانستید عمل کنید، قدم به قدم و گام به گام به تعهدات قبلی و شرایط قبلی برمی‌گردیم و تعهدات خودمان را اکاهش می‌دهیم که در پنج یا ۶ مرحله این اتفاق افتاد.
اسنپ‌بک به لحاظ قانونی و حقوقی هیچ وجهی ندارد
سخنگوی اسبق وزارت خارجه ایران گفت: این ما بودیم که اسنپ‌بک را استارت زدیم نه آنها. اینکه اینها الان بعد از تقریبا مدت‌های زیادی که ایران مکانیزم ماشه را علیه آنها فعال کرده و به تعهدات یک طرفه خود پایان داد، الان دوباره این بحث انحرافی اسنپ‌بک را مطرح کنند، به نظر شخص بنده، خیلی وجهی ندارد ولی از آن جایی که قانون جنگل حاکم است و قانون منافع قدرت‌های بزرگ هست و فشار وجود دارد، این را پیاده‌سازی می‌کنند که به لحاظ قانونی و حقوقی هیچ وجهی ندارد و این یک ابزار فشار است که می‌خواهند انجام دهند.
موسوی گفت: اتفاقی هم شاید بیفتد و یک مشروعیتی بگیرند. حالا باید اینجا نقش روسیه و چین را باید بدانیم که چه‌طور است و چگونه کمک خواهند کرد. این موضوع مراحلی دارد تا به طور کامل فعال شود. حتی به شورای امنیت و قطعنامه ۲۳۱ هم ارتباط پیدا می‌کند که این دو کشور به هر حال عضو آن هستند و به آن رای دادند. باید دید روسیه و چین چقدر جدی هستند و هم بقیه چه مستمسکی را علم خواهند کرد اما در هر صورت، فعال کردن مکانیزم ماشه در این مقطع بعد از اینکه جمهوری اسلامی ایران اول ماشه را چکانده، خیلی وجهی ندارد
در حوزه و نظامی نیاز به تقویت بیشتر داریم
دیپلمات ایرانی در پایان صحبت‌های خود گفت: برنامه شما اسم خوبی هم دارد؛ دو نکته به ذهنم می‌رسد که حتما باید همه ما توجه کنیم. من در دولت میبینم که این توجه هست و به هر حال احترام به مردم، احترام به سلیقه‌های مردم و گرایش‌های مردم هست که خوشبختانه این پیام بعد از این تجاوز ۱۲ روزه به جمهوری اسلامی حداقل در دولت و بخش‌های مختلف حاکمیت میبینم که اینجا به وضوح دریافت شده است و در آن راستا حرکت می‌شود و دل دولت بسیار می‌خواهد این انسجام و وفاقی که شعارش از قبل داده و الان دیدیم چقدر به کمک ایران آمده به اصطلاح روی آن پافشاری می‌کند.
معاون مراسم و تشریفات دفتر رئیس‌جمهور همچنین گفت: به هر حال باید حواسمان باشد این است که در حوزه امنیتی و حوزه نظامی ما نیاز به تقویت بیشتر و نیاز به برخی بازنگری‌ها در عملکردها داریم که حتماً انشالله بتوانیم که آینده‌ای را با تضمین بیشتر برای دولت و ملت ایران و برای منافع ملی و برای امنیت ملی، به ویژه برای تمامیت ارضی و یکپارچگی سرزمینی ایران تامین کنیم.
انتهای پیام
نظرات