پریسا ارجمندی، روانشناس کودک و نوجوان به مناسبت هفته تغذیه با شیر مادر، در گفت‌وگو با ایسنا گفت: تماس پوستی، در طول شیردهی به شکل‌گیری دلبستگی ایمن(Secure Attachment) بر پایه‌ پاسخ‌دهی حساس و مداوم مادر به نیازهای نوزاد منجر می‌شود. تماس پوستی در زمان شیردهی باعث می‌شود نوزاد احساس امنیت، آرامش، و مورد توجه بودن کند، این تماس مکرر، سیستم عصبی نوزاد را طوری سیم‌کشی می‌کند که بعدها درک کند دنیا جایی امن و قابل اعتماد است. 

وی تاثیرات بیولوژیکی و هورمونی، حین شیردهی در تماس پوستی بین مادر و نوزاد را مورد توجه قرار داد و گفت: افزایش اکسیتوسین هورمون عشق و پیوند که باعث خروج شیر و ایجاد احساس آرامش، دلبستگی و کاهش اضطراب می‌شود؛ همچنین کاهش کورتیزول کاهش هورمون استرس و در نتیجه کاهش احتمال افسردگی و اضطراب و افزایش پرولاکتین هورمون مسئول تولید شیر، که هم‌زمان باعث تقویت رفتارهای مادری می‌شود از جمله تاثیرات بیولوژیکی و هورمونی، حین شیردهی در تماس پوستی بین مادر و نوزاد است.

این روانشناس کودک و نوجوان ادامه داد: تماس پوستی بین مادر و نوزاد منجر به افزایش ترشح اکسیتوسین حتی در نوزاد تازه متولدشده و تقویت پیوند عاطفی می‌شود؛ از طرفی کاهش هورمون کورتیزول به ایجاد آرامش، تنظیم ضربان قلب و تنفس‌ نوزاد کمک می‌کند، همچنین شیردهی در تنظیم دمای بدن، قند خون و تنفس از طریق تماس پوستی با بدن مادر موثر است.

ارجمندی افزود: پژوهش‌های متعددی، تأیید کرده‌اند؛ نوزادان دارای تماس پوستی بیشتر با مادر، کمتر گریه می‌کنند و زودتر آرام می‌شوند، ضربان قلب و الگوی خواب منظم‌تری دارند. در آینده در مواجهه با استرس، تنظیم هیجانی بهتری دارند مثلاً از خودکنترلی بالاتری برخوردارند. مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۶ نشان داد تماس پوستی زودهنگام (حتی نوزاد نارس) منجر به رشد بهتر اجتماعی-عاطفی در ۱۰ سالگی می‌شود.

وی گفت: مطالعات نشان داده‌اند مادرانی که شیردهی موفق دارند، احتمال کمتری برای ابتلا به افسردگی پس از زایمان دارند. با این حال، اگر شیردهی با درد یا استرس همراه باشد، ممکن است اثر معکوس داشته باشد. افزایش اکسیتوسین و پرولاکتین باعث بهبود خلق، کاهش اضطراب و تحریک رفتارهای دلبستگی در مادر می‌شود. احساس موفقیت در مراقبت از نوزاد نیز خود در کاهش حس بی‌کفایتی و افسردگی نقش دارد.

این روانشناس کودک و نوجوان بیان کرد: نوزاد هنگام شیر خوردن روی سینه‌ی مادر و در تماس پوست به پوست باشد، مادر با نگاه، صدا و لمس گرم به نوزاد پاسخ دهد. لبخند، تماس چشمی، نوازش در محیطی آرام، همچنان احساس امنیت را منتقل می‌کند.

وی تصریح کرد: مادران شاغل، می‌توانند در زمان‌های حضور در منزل، صبح، شب، روزهای تعطیل نوزاد را پوست به پوست روی بدن خود بگذارند حتی هنگام شیر با شیشه با لمس، لبخند، صدا زدن از زمان شیردهی به‌عنوان زمان تعامل عاطفی استفاده کنند؛ در مهدکودک یا نزد مراقب هم توصیه می‌کنیم که نوزاد هنگام شیر خوردن در آغوش باشد.  

ارجمندی در پاسخ به این ادعا که تماس پوستی زیاد باعث «وابستگی بیش‌ازحد» نوزاد می‌شود، عنوان کرد: این تصور کاملاً نادرست و برخلاف شواهد علمی است؛ وابستگی سالم در نوزادی، زیربنای استقلال در کودکی و بزرگسالی است. دلبستگی ایمن(Secure Attachment) به‌دلیل تماس مداوم، باعث می‌شود کودک بعدها با اعتماد به نفس بیشتر، جست‌وجوگر و اجتماعی شود. کودکانی که تماس عاطفی و فیزیکی مناسب نداشتند بیشتر دچار اضطراب، پرخاشگری یا وابستگی ناسالم می‌شوند.

این روانشناس کودک و نوجوان در پایان تصریح کرد: تماس پوستی زیاد، اگر همراه با پاسخ‌دهی حساس باشد، نه تنها وابستگی ناسالم ایجاد نمی‌کند، بلکه پیش‌زمینه‌ای برای رشد هیجانی سالم، روابط اجتماعی قوی و اعتماد به نفس کودک در آینده است.

انتهای پیام