در دل کویر سوزان سیستان و بلوچستان، جایی میان تپه‌های خاموش و بادهای گرم، روستایی نفس می‌کشد که از دل خاکش، صدای تاریخ و فرهنگ برمی‌خیزد.

کلپورگان، زادگاه سفال‌هایی‌ست که بدون چرخ و بدون الگو، تنها با دستان زنان بلوچ شکل می‌گیرند؛ هنری هزاران ساله که هنوز زنده است، زیرا زنانی باورش دارند؛ زنانی‌ که با دستانشان زندگی را می‌سازند؛ سفال می‌سازند، آینده می‌سازند.

در دل روستای تاریخی کلپورگان، جایی که سفال بدون چرخ و نقش بدون الگو آفریده می‌شود، بانوان سرپرست خانوار تحت پوشش بهزیستی با راه‌اندازی کارگاه «سفالگران زمرد»، نه‌ تنها چرخ اقتصاد زندگی خود را به گردش درآورده‌اند، بلکه با احیای هنر بومی و راه‌اندازی فضای بوم‌گردی، کلپورگان را به مقصدی نو برای گردشگران هنر و فرهنگ بدل کرده‌اند.

زهرا نارویی یکی از زنان سرپرست خانوار در گفت وگو با خبرنگار ایسنا گفت: از کودکی مادرم سفال می‌ساخت؛ همیشه نگاهش می‌کردم اما هیچ‌وقت فکر نمی‌کردم روزی همین هنر، نان زندگی من بشود. وقتی بهزیستی گفت می‌توانیم کارگاه بزنیم، با دل و جان قبول کردم. سفال، هم هنر ما و هم هویتمان است.

وی افزود: قبل از این، خانه‌دار بودم ولی حالا درآمد دارم و مستقل شدم. احساس می‌کنم کارهایمان به خوبی دیده می‌شود و این خیلی انگیزه می‌دهد.

نارویی ادامه داد: اولش ابزار نداشتیم، بازار فروش مشخص نبود، مردم هم باور نداشتند ما بتوانیم اما کم‌کم با حمایت بهزیستی و پشتکار خودمان، همه‌چیز تغییر کرد.

نسرین ریگی یکی از دیگر بانوان هنرمند نیز خاطرنشان کرد: قبلاً فقط سفال می‌ساختیم و می‌فرستادیم بیرون اما حالا مردم به اینجا می آیند، از نزدیک می‌بینند ما چطور با دست و دل سفال می‌سازیم و باعث شده مشتری‌ها بیشتر بشوند و ارزش کارمان را بهتر درک کنند.

وی افزود: آرزویم این است که کارگاه بزرگ‌تر بشود، دخترهای جوان بیشتری یاد بگیرند. این هنر نباید از بین برود. دلم می‌خواهد یک روز سفال کلپورگان را در موزه‌های دنیا با اسم ما زن‌های بلوچ کنارش ببینم.

برای زنانی چون زهرا و نسرین نارویی، سفالگری تنها یک مهارت نیست؛ بلکه مسیری برای استقلال مالی، عزت نفس و احیای فرهنگی‌ست که نسل به نسل منتقل شده. آن‌ها ثابت کرده‌اند که باور به توانایی درونی، می‌تواند سنگ‌بنای تحولی بزرگ باشد.

 عزیز ارباب، رئیس اداره بهزیستی شهرستان سراوان نیز در گفت وگو با ایسنا بیان کرد: کارگاه تولید سفال «سفالگران زمرد کلپورگان» با حضور هفت نفر از زنان سرپرست خانوار تحت پوشش بهزیستی سراوان، به‌عنوان نمونه‌ای موفق از تلفیق حمایت اجتماعی، احیای هنر بومی و توسعه گردشگری محلی، در منطقه تاریخی کلپورگان فعالیت می‌کند.

وی افزود: این گروه نه‌تنها سفال کلپورگان، این میراث گران‌سنگ ثبت‌شده در فهرست یونسکو را زنده نگه داشته‌اند، بلکه با تلاش خود، الگویی از اشتغال پایدار و عزتمندانه برای بانوان سرپرست خانوار ارائه کرده‌اند.

این مسئول با اشاره به راه‌اندازی هم‌زمان فضای بوم‌گردی محلی در جوار کارگاه عنوان کرد: امروز، کلپورگان صرفاً یک روستای تاریخی نیست؛ مقصدی برای گردشگرانی‌ست که می‌خواهند هنر را از نزدیک لمس کنند، تجربه کنند و با فرهنگ غنی زنان بلوچ آشنا شوند. این هم‌افزایی بین هنر سفال و بوم‌گردی، فرصت‌های تازه‌ای برای رشد اقتصادی و فرهنگی منطقه فراهم کرده است.

وی خاطرنشان کرد: کارگاه سفالگران زمرد کلپورگان، در کنار تولیدات دستی ارزشمند، با برگزاری تورهای بازدید و تجربه‌محور، توانسته توجه گردشگران داخلی و خارجی را به خود جلب کند.

کارگاه «سفالگران زمرد کلپورگان» تنها یک واحد تولیدی نیست؛ نماد زنده‌ای‌ از پیوند ریشه‌دار بین فرهنگ، هنر و توانمندسازی زنان است؛ در دل خاک گرم بلوچستان، زنانی برخاسته‌اند که با دستان پُر از ایمان و امید، نه‌تنها هنر کهن سفالگری بدون چرخ را زنده نگه داشته‌اند، بلکه با تکیه بر توان خود، اقتصاد خانواده‌شان را متحول کرده‌اند.

تجربه این زنان نشان می‌دهد که حمایت هدفمند مثل پشتیبانی بهزیستی اگر با انگیزه درونی و همبستگی جمعی همراه شود، می‌تواند به مدلی موفق از توسعه محلی بدل گردد؛ مدلی که در آن هنر، اشتغال، گردشگری و هویت فرهنگی در کنار هم رشد می‌کنند.

کلپورگان امروز فقط یک روستا نیست؛ مقصدی‌ست برای دیدن قدرت زنان. زنانی که در برابر سختی‌ها خم نشدند و از خاک، زندگی آفریدند.

آنچه در کلپورگان رخ داده، مدلی موفق از هم‌افزایی هنر، اشتغال و گردشگری است؛ جایی که حمایت سازمانی، اراده فردی و ریشه‌های فرهنگی دست‌به‌دست هم داده‌اند تا روستایی کوچک، صدایی جهانی پیدا کند.

انتهای پیام