یکی از مهم‌ترین دستاوردهای این جنگ، نه در میدان نظامی، بلکه در عرصه انسجام ملی، همبستگی اجتماعی و مقاومت آگاهانه مردم رقم خورد و دشمن را نه‌تنها در عرصه نظامی بلکه در مهم‌ترین جبهه‌اش یعنی جنگ روانی، با شکست مواجه کرد. دشمن صهیونیستی، بر اساس نظرات برخی جامعه‌شناسان که با تکیه بر داده‌های میدانی از کاهش سرمایه اجتماعی، شکاف‌های عمیق و دوپارگی فزاینده در جامعه ایران خبر می‌دادند، تصور می‌کرد جامعه ایرانی زیر بار فشار یک جنگ مستقیم دچار فروپاشی خواهد شد و از درون شکست می‌خورد، اما با دیدن انسجام و همگرایی مثال‌زدنی ایرانیان غافلگیر و با شکست عملیات روانی خود مواجه شد.
با این توصیف می‌توان گفت مردم و همبستگی اجتماعی و ملی آن‌ها، یکی از اصلی‌ترین سرمایه‌های اجتماعی هر جامعه‌ای است و بدون حمایت و پشتوانه مردمی هیچ حاکمیتی نمی‌تواند پابرجا بماند و در مسیر رشد و اعتلا حرکت کند. در جنگ ۱۲ روزه به چشم دیدیم که مردم از هر قشر و طرز فکری، حتی آن‌هایی که گلایه داشتند یا از برخی مسائل کشور خسته یا درمانده بودند، پای کار ایران آمدند و با مهربانی، نوعدوستی و از خودگذشتگی، نمای تمام‌عیاری از همبستگی ملی و انسجام اجتماعی را به تصویر کشیدند، فداکاری کردند و از جان مایه گذاشتند.
داشتن ایران آزاد و آباد نیاز اساسی به چنین انسجام ملی و نهادینه شدن و ماندگاری آن دارد. به همین منظور خبرنگار ایسنا در اردبیل، با سعید نوریان، معاون هنری و سینمایی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اردبیل، فعال هنری، رسانه‌ای و فرهنگی استان و دبیر اجرایی و عضو هیئت‌های انتخاب و داوری رویدادهای استانی، منطقه‌ای، ملی و بین‌المللی در حوزه‌های هنری، فرهنگی و پژوهشی، گفت‌وگویی انجام داده است که مشروح آن را می‌خوانیم.
ایسنا: اهمیت انسجام ملی در شرایط بحران‌های امنیتی و تجاوزات خارجی چگونه است و این انسجام چه تأثیری بر کاهش پیامدهای منفی دارد؟
انسجام و همبستگی مردم ایران در جنگ ۱۲ روزه، درس عبرت بزرگی برای جهانیان است. دنیا باید بداند که ملت ایران در برابر تهاجم و تهدید دشمن، با ایمان راسخ و قدرت‌نمایی، دشمن زبون را به پشیمانی و ندامت مجبور می‌کند. همان اتفاقی که در این جنگ افتاد و دشمن صهیونیستی با علم به قدرت ایمان و همبستگی وصف‌ناپذیر ملت ایران، تن به فرار از میدان جنگ داد و خواستار آتش‌بس شد.
ایسنا: چه عوامل و مولفه‌هایی باعث شده است انسجام ملی ایرانیان پس از حادثه تجاوز رژیم اسرائیل، به خوبی حفظ شود؟
ملت ایران، ملتی ویژه و خاص با خصوصیات منحصر به فرد است که این ویژگی‌ها آن‌ها را از دیگر ملت‌ها متمایز کرده و باعث نقش بر آب شدن نقشه، ترفند و توطئه‌های دشمنان اسلام می‌شود. ایمان محکم و استوار، عزم راسخ، تبعیت از قرآن و عشق به اهل بیت(ع)، شجاعت و دلاوری، عدم ترس از دشمن، ولایتمداری و ولایت‌پذیری، پایبندی به آموزه‌های قرآنی و دینی، اتحاد و همبستگی و دیگر مولفه‌هایی که فقط در ملت ایران می‌توان آن‌ها را مشاهده کرد، از مهم‌ترین خصوصیات مردم ایران است.
شور و شعور بالای سیاسی، قدرت تصمیم‌گیری، حضور عالمانه و آگاهانه در صحنه‌های مختلف، همراهی با معمار کبیر انقلاب اسلامی و رهبر فرزانه انقلاب و نصب‌العین قرار دادن فرامین و رهنمودهای داهیانه آنان، قدرت تمییز و تشخیص، عشق به وطن و وطن‌دوستی و مهر و مهربانی از دیگر شاخص‌هایی است که مردم ایران با بهره‌گیری از آن‌ها در لحظه‌ها و برهه‌های حساس حضور یافته و قدرت بی‌همتای خود را در صیانت و پاسداری از آب و خاک ایران اسلامی و ارزش‌های اسلامی انقلابی به جهان و جهانیان به نمایش می‌گذارند و دنیا را مقهور عزم راسخ و اراده آهنین خود می‌کنند.
ایسنا: نقش مراسم تشییع شهدای اقتدار و مناسک مذهبی مانند تاسوعا، عاشورا و اربعین را در تقویت روحیه وحدت و همبستگی ملی چگونه ارزیابی می‌کنید؟
آئین‌های اسلامی و ایرانی نماد حرکت، همراهی و انسجام هستند. این مراسم و مناسک وحدت‌آفرین و وحدت‌بخش‌اند. انقلاب اسلامی ایران، انقلابی منبعث از بعثت نبی مکرم اسلام حضرت محمدمصطفی(ص) و در امتداد غدیر، الهام‌گرفته از نهضت حضرت اباعبدالله‌الحسین(ع) و متصل به قیام حضرت مهدی موعود(عج) است. با این پیشینه غنی و ویژگی‌های انحصاری، می‌توان گفت ملت ایران با همین آئین‌ها، باورها و اعتقادات، حضوری قدرتمند و تأثیرگذار در جهان داشته است. ملت ایران با الهام از نهضت امام حسین(ع) و الگوگیری از اهل بیت(ع)، از آرمان‌های خود دفاع کرده و به ملتی شگفتی‌ساز در جهان تبدیل شده است.
آئین‌های تاسوعایی و عاشورایی، وجه دیگری از شور و شعور حسینی مردم ایران را به نمایش می‌گذارند و خونی دیگر از جنس ایثار و شهادت در رگ‌های مردم ایران جاری می‌سازند و زمینه را برای حضوری باشکوه و قدرتمندانه در همه عرصه‌ها فراهم می‌کنند. حضور مردم ایران در آئین‌های تشییع شهدا، راهپیمایی‌ها و تجمعات انقلابی و مذهبی به عنوان نماد همبستگی، اتحاد، شورآفرینی و همراهی و مبارزه مردم ایران با دشمنان در دنیا نشان می‌دهد مردم ایران، ملتی حسینی هستند؛ ملتی که حسینی باشد قطعا ظلم و ستم را نمی‌پذیرد و زیر بار تهدید و تحریم‌های دشمنان سر خم نمی‌کند، حتی اگر جانش را از دست بدهد.
ایسنا: چه راهکارهایی برای پایداری و تقویت این انسجام در بلندمدت پیشنهاد می‌دهید تا از نفوذ و تفرقه‌افکنی دشمنان جلوگیری شود؟
این جنگ ۱۲ روزه، دوران هشت سال دفاع مقدس و ایستادگی و مقاومت در برابر تهدید و توطئه‌ها نشان داد که ملت ایران شایسته تکریم و تمجید است. باید قدر این ملت را بدانیم و تلاش کنیم تا کوچک‌ترین ضربه‌ای به این اتحاد و همبستگی وارد نشود. باید قدردان مردمی باشیم که در همه صحنه‌ها بدون هیچ منتی حضور یافته و برای ایران اسلامی جانفشانی می‌کنند. توجه به مردم از همه نظر و فراهم‌کردن زمینه‌های آرامش و آسایش همه‌جانبه آنان می‌تواند در استحکام و تقویت اتحاد و همبستگی بیش از پیش تأثیرگذار باشد. بصیرت‌آفرینی و ارتقای سطح آگاهی‌ها، بهره‌گیری از نظرات و مشورت‌های مردمی در تصمیم‌گیری‌ها، مهربانی، مدارا و یکرنگی مسئولین با مردم از عوامل تقویت انسجام و وحدت است.
ایسنا: نقش رسانه‌ها و نخبگان سیاسی و فرهنگی در حفظ و تقویت معنای وحدت ملی و جلوگیری از سوءاستفاده رسانه‌های معاند چیست؟
رسانه‌ها، اندیشمندان، نخبگان و دانشمندان نقشی بی‌بدیل در انسجام ملی و تقویت آن دارند. رسانه به عنوان رکن اصلی جامعه و عامل پیوند بین نخبگان و مردم، می‌تواند با تبیین درست و بصیرت‌آفرینی، و پرهیز از فرافکنی، زمینه بلوغ سیاسی مردم را فراهم کند تا مردم با ایمان و اعتماد، رسانه را در کنار خود ببینند. نخبگان و دانشمندان هم باید در بصیرت‌آفرینی و حضور در صحنه‌ها در کنار مردم باشند. اگر مردم ببینند که رسانه‌ها، نخبگان و دانشمندان در کنارشان هستند، قطعا با ایمانی راسخ و اراده‌ای محکم، در صحنه‌های مختلف حضور جدی و تأثیرگذار خواهند داشت. به بیان دیگر، وحدت و انسجام ملی ضرورتی انکارناپذیر است که همه در تحقق آن مسئول و تأثیرگذار هستند.
ایسنا: چگونه می‌توان بعد از عبور از اتفاقات بحرانی، این حس همبستگی و انسجام را به یک فرهنگ ملی پایدار تبدیل کرد؟
تهدید، تحریم و فشارهای مختلف از همان روز اول پیروزی انقلاب اسلامی بوده و با توجه به خصوصیات و ویژگی‌های این نظام الهی، این تهدیدها تداوم خواهد داشت. ایمان و باورهای قلبی، اعتقاد به ارزش‌ها، ولایت‌پذیری، دشمن‌ستیزی، عدالت‌گستری و مردمی بودن این نظام موجب شده که دشمنان از اولین روز شکل‌گیری با آن عنادورزی و دشمنی کنند. مهم‌ترین عامل مؤثر در مقابله با این تهاجمات، حفظ وحدت و تقویت انسجام ملی، تبعیت از ولایت فقیه و توجه به مردم است.
ایسنا: با توجه به شرایط فعلی منطقه و تحولات سیاسی، چه توصیه‌هایی به مسئولان برای مدیریت بهتر انسجام ملی دارید؟
در این برهه که مسئولان بیشتر به نقش مردم در دفاع از کیان اسلامی و ارزش‌های حاکم بر آن پی برده‌اند، باید تکریم مردم را در دستور کار خود قرار دهند. توزیع عادلانه امکانات در سراسر کشور، اتحاد و همدلی مسئولان کشوری، توجه به معیشت مردم، مد نظر قرار دادن مردم در تصمیم‌گیری‌ها و بهره‌گیری از مشارکت و مشورت‌های مردمی، می‌تواند گام‌های مهمی در جهت تقویت نقش‌آفرینی مردم توسط مسئولان باشد.
انتهای پیام
نظرات