پیمان صالحی، صبح امروز دوشنبه سوم شهریور در شصت‌ویکمین اجلاس معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌های و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی کشور که به میزبانی دانشگاه اصفهان برگزار شد، اظهار کرد: این نشست فرصتی بی‌بدیل برای تبادل تجربه‌ها و استفاده از ظرفیت علمی کشور است. امیدوارم در این دو روز بتوانیم مسیرهای واقعی برای ایفای نقش دانشگاه‌ها و پژوهشگران در توسعه کشور را ترسیم کنیم.
وی با اشاره به برگزاری همیشگی این اجلاس در تهران افزود: امسال تصمیم گرفتیم این نشست را در اصفهان برگزار کنیم تا معاونان پژوهش فرصت حضور در شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان را نیز داشته باشند. امیدوارم این تجربه به غنای علمی و پژوهشی جلسه بیفزاید. برنامه روز نخست بیشتر به مباحث پژوهشی اختصاص دارد و فردا نیز نشست تخصصی با معاونت فناوری و نوآوری وزارت علوم برگزار خواهد شد.
معاون پژوهشی وزارت علوم با بیان اینکه قانون جهش تولید دانش‌بنیان محور اصلی نشست امسال است، بیان کرد: در ماه‌های گذشته تفاهم‌نامه‌ای به ارزش پنج هزار میلیارد تومان میان وزارت علوم و شرکت فولاد مبارکه امضا شد که دانشگاه اصفهان مسئولیت هماهنگی پروژه‌های آن را در سطح کشور بر عهده دارد. این ظرفیت می‌تواند هم به حل مشکلات صنعت کمک کند و هم نقش‌آفرینی دانشگاه‌ها را در اقتصاد دانش‌بنیان تقویت نماید.
صالحی با اشاره به نقش صنایع در حمایت از پژوهش گفت: انتظار داریم مدیران صنایع، چه در بخش دولتی و چه خصوصی، با استفاده از ظرفیت قانون جهش تولید دانش‌بنیان و مسئولیت اجتماعی، به دانشگاه‌ها کمک کنند تا مسیر مشترکی برای توسعه علمی و صنعتی کشور گشوده شود.
برنامه هفتم وزارت علوم مسیر توسعه پژوهش و ارتباط دانشگاه با صنعت را مشخص کرده است
وی با تاکید بر اجرای برنامه هفتم توسعه در حوزه آموزش و پژوهش، گفت: هدف ما جذب ۳۲۰ هزار دانشجوی خارجی و ارتقای رتبه کشور در تولید علم به سطح چهاردهم جهان است. برنامه عملیاتی وزارت علوم برای نخستین بار تدوین شده و نسخه نهایی آن در آذر سال گذشته به تصویب رسید.
معاون پژوهش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با اشاره به محدودیت‌های بودجه جاری دانشگاه‌ها افزود: در شرایط فعلی، ردیف بودجه عمدتاً برای پرداخت حقوق و مزایا اختصاص دارد، اما فرصت‌های مالی خارج از ردیف بودجه وجود دارد که می‌توان از آن‌ها برای توسعه پژوهش و ارتباط با صنعت بهره برد. به‌عنوان مثال، صندوق کوثر و صندوق پژوهش وزارت علوم منابع قابل توجهی در اختیار دارند و اعتبارهای قانونی مانند ماده ۱۱ و ۱۳ قانون بودجه، امکان استفاده از یک درصد بودجه دستگاه‌های اجرایی برای پروژه‌های پژوهشی را فراهم می‌کند.
صالحی ادامه داد: سامانه‌های ساجد و آوا برای مدیریت رساله‌های دکترا، ارتباط دانشگاه با صنعت و آموزش اخلاق پژوهشی راه‌اندازی شده است و دانشگاه‌ها موظف به استفاده فعال از این سامانه‌ها هستند.
وی به اهمیت بهره‌گیری از تکس کردیت اشاره کرد و گفت: شرکت‌های دولتی و خصوصی می‌توانند تا سقف ۵۰۰ میلیون تومان از مالیات خود برای حمایت از رساله‌های دکترا و پروژه‌های پژوهشی اختصاص دهند، بدون آنکه نیاز به قرارداد مستقیم با دانشگاه‌ها باشد. این اقدام، مسیر ساده و سریع برای گسترش پژوهش‌های کاربردی فراهم کرده است.
معاون پژوهش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در خصوص انتشار علمی نیز اظهار کرد: تعداد نشریات علمی مورد تایید وزارت علوم به ۱۷۸۹ رسیده که از این میان ۱۴۷ نشریه در حوزه علوم انسانی هستند. هدف ما انتشار مقالات مرتبط با فرهنگ، تاریخ و مسائل دینی ایران در سطح بین‌المللی است تا علاوه بر ارتقای سهم کشور در علم، محتوای اصیل علمی و فرهنگی کشور نیز معرفی شود.
صالحی با تأکید بر ضرورت تشکیل کارگروه اخلاق پژوهش در دانشگاه‌ها گفت: این کارگروه وظیفه فرهنگ‌سازی و نظارت بر رعایت اصول پژوهشی را بر عهده دارد و استفاده از سامانه آوا برای آموزش دانشجویان در این زمینه الزامی است.
وی در ادامه به نقش انجمن‌های علمی در دانشگاه‌ها اشاره کرد و افزود: نمایندگان انجمن‌های علمی در کمیسیون‌های دولت حضور خواهند داشت و دانشگاه‌ها موظفند از فعالیت‌های علمی و پژوهشی این انجمن‌ها حمایت کنند. در چهار سال گذشته، وزارت علوم سیاست انقباضی در مجوزدهی انجمن‌ها داشته و حدود ۴۰ انجمن غیر فعال لغو مجوز شده است.
معاون پژوهش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری از برگزاری هفته پژوهش و فناوری به‌صورت ملی و استانی خبر داد و گفت: هدف این هفته، نمایش توانمندی‌های پژوهشی کشور است و دانشگاه‌ها موظف به مشارکت فعال هستند.
صالحی در پایان با اشاره به اهمیت نظارت دقیق بر بودجه و تجهیزات دانشگاه‌ها تأکید کرد: دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها موظفند گزارش‌های دقیق استفاده از بودجه و تجهیزات را ارائه دهند تا مسیر توسعه پژوهش و ارتباط با صنعت شفاف و هدفمند دنبال شود.
نوآوری در پژوهش باید منجر به صادرات دانش‌بنیان شود
سعید زرندی، مدیر عامل فولادمبارکه اصفهان نیز ظهار کرد: فولاد مبارکه تاکنون بیش از دو هزار پایان‌نامه و طرح پژوهشی مشترک با دانشگاه‌ها داشته است و در حوزه‌هایی مانند کاهش مصرف آب اقدامات مؤثری صورت گرفته، اما انتظار می‌رود این همکاری‌ها بیش از گذشته به تولید فناوری‌های کاربردی، پتنت و محصولات صادراتی منجر شود.
وی با اشاره به تجربه‌های گذشته خود در حوزه سیاست‌گذاری علم و فناوری افزود: در دوران حضورم در معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، تجربه همکاری مشترک با شهرداری اصفهان در زمینه برقی‌سازی حمل‌ونقل و تولید موتور سیکلت برقی از سوی یک شرکت دانش‌بنیان را داشتیم که نشان داد دانشگاه و صنعت می‌توانند در کنار هم مسائل کلان را حل کنند. این تجربه امروز باید به شکل گسترده‌تر و در همکاری‌های ملی تکرار شود.
مدیرعامل فولاد مبارکه اصفهان با بیان اینکه آینده صنعت فولاد و سایر صنایع کشور تحت تأثیر روندهای جهانی است، بیان کرد: موضوعاتی مانند کاهش انتشار کربن، دیجیتال‌سازی، هوش مصنوعی و کارخانه‌های هوشمند تحولات بزرگی در دنیا ایجاد کرده‌اند و اگر ما به سرعت با این روندها هماهنگ نشویم، از صحنه رقابت بین‌المللی حذف خواهیم شد. در این مسیر، دانشگاه‌ها باید به‌عنوان بازوی اصلی توسعه به کمک صنعت بیایند.
زرندی خاطرنشان کرد: قانون جهش تولید دانش‌بنیان یکی از ابزارهای مهم برای پیوند صنعت و دانشگاه است. در همین راستا، فولاد مبارکه تفاهم‌نامه‌ای به ارزش پنج هزار میلیارد تومان با وزارت علوم امضا کرده که بر اساس آن، دانشگاه اصفهان به‌عنوان محور اصلی طراحی و تقسیم پروژه‌ها تعیین شده است. این پروژه‌ها قرار است در سطح ملی و با مشارکت دانشگاه‌ها و صنایع دیگر به اجرا برسند.
وی افزود: تاکنون در ۱۳ استان کشور جلساتی با حضور استانداران و فعالان صنعتی برای تبیین ظرفیت‌های این قانون برگزار کرده‌ام و امیدوارم استان اصفهان چهاردهمین استانی باشد که اجرای کامل این قانون را در همکاری نزدیک میان دانشگاه‌ها و صنایع تجربه کند.
مدیر عامل فولاد مبارکه اصفهان تأکید کرد: دانشگاه‌ها باید سه مأموریت مهم را در حوزه پژوهش پیگیری کنند؛ نخست تربیت مدیرانی پژوهش‌دوست که بتوانند نظام مدیریت کشور را به سمت تصمیم‌گیری‌های علمی سوق دهند، دوم گشودن افق‌های تازه علمی و فناورانه با اتکا به آزادی آکادمیک و سوم ایفای نقش موتور محرک توسعه متوازن در استان‌ها.
زرندی با اشاره به نقش انگیزه‌بخشی در پژوهش گفت: باید به جای تمرکز بر مشکلات و ایجاد ناامیدی، مسیرهای نوآورانه و امیدآفرین را دنبال کنیم. پژوهش زمانی ارزشمند است که به حل مسائل واقعی کشور و ارتقای جایگاه علمی و اقتصادی ایران منجر شود.
وی گفت: با تقویت همکاری دانشگاه‌ها و صنایع، می‌توانیم هم به رفع مشکلات جدی صنعت از جمله مصرف آب و چالش‌های زیست‌محیطی کمک کنیم و هم مسیر نوآوری، ثبت اختراع و تجاری‌سازی فناوری‌های صادراتی را هموار سازیم.
انتهای پیام
نظرات