غزل ذوقی‌نیا در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: نرموک فیلمی است که بر پایه مشاهدات و با الهام از کتاب دختران زیرزمینی کابل نوشته خانم جنبرگ شکل گرفت و فضاسازی آن نیز همان محله‌ای بود که نخستین‌بار سوژه را در آن دیده بودم.

وی اضافه کرد: ایده ساخت فیلم کوتاه «نرموک» از سال‌هایی نشأت گرفت که در مناطق محروم مشهد تدریس می‌کردم. بیش از ۱۲ سال در آن محیط حضور داشتم و نخستین‌بار در همان سال‌ها با پدیده‌ای موسوم به «بچه‌پوشی» مواجه شدم؛ رسمی که در آن خانواده‌هایی که چند دختر داشتند، یکی از آنان را در لباس پسر معرفی می‌کردند تا شاید به این امید، خداوند فرزند پسری به آنان عطا کند.

ذوقی‌نیا ادامه داد: پس از پرس‌وجو و انجام مطالعات میدانی و سپس بررسی‌های کتابخانه‌ای دریافتم این باور ریشه‌ای قدیمی دارد و به نوعی شبیه همان مفهوم جذب است؛ یعنی این تصور که مواجهه بیشتر با فرزند پسر می‌تواند احتمال پسرزایی در نسل خانواده را افزایش دهد.

این کارگردان بیان کرد: از همان زمان با خود عهد کردم اگر روزی تصمیم به ساخت فیلم بگیرم هرچند در ان زمان اعتقاد چندانی به فیلمسازی نداشتم، موضوعی را انتخاب کنم که هم بدیع باشد و هم ریشه در تجربه زیسته‌ام داشته باشد. از همین رو تصمیم گرفتم نخستین تجربه کارگردانی‌ام را با «نرموک» آغاز کنم؛ فیلمی که بر پایه همان مشاهدات و با الهام از کتاب دختران زیرزمینی کابل نوشته خانم جنی نوردبرگ شکل گرفت و فضاسازی آن نیز همان محله‌ای بود که نخستین‌بار سوژه را در آن دیده بودم.

ذوقی‌نیا گفت: بزرگ‌ترین چالش من در مسیر تولید، مسائل مالی بود. این فیلم هیچ‌گونه حمایتی از سوی انجمن یا سایر نهادها دریافت نکرد و تمامی بار مالی آن بر عهده خودم بود. حتی اکنون که حدود ۲ سال از ساخت فیلم گذشته است، همچنان با پیامدهای مالی آن دست‌وپنجه نرم می‌کنم. با وجود این شرایط، حاضر نشدم کیفیت اثر را فدای کمبود بودجه کنم و همین امر موجب شد با دشواری‌های فراوانی روبه‌رو شوم. با این همه حضور فیلم در جشنواره فجر، جشنواره فیلم کوتاه تهران و جشنواره رشت و نیز کسب عنوان بهترین فیلم در رشت، نشان داد که تلاش‌ها بی‌ثمر نبوده است.

وی افزود: انتخاب بازیگران نیز تجربه‌ای خاص و به‌یادماندنی بود. نقش «ملاله» را در جریان آزمون ورودی هنرستان هنرهای زیبای مشهد یافتم؛ جایی که با رقیه سرشار آشنا شدم، چهره و بازی او شباهتی چشمگیر به تصوری که از شخصیت در ذهن داشتم، داشت و به همین دلیل نقش را به او سپردم. با وجود آن‌که این نخستین تجربه بازیگری او بود، ۶ ماه بعد مقابل دوربین حاضر شد. نقش مادر نیز به خانم سلطانی، از طراحان صحنه و لباس مشهد، سپرده شد که به‌طور ناخواسته شباهت زیادی به شخصیت ملاله داشت. دشوارترین بخش برای بازیگران، یادگیری لهجه بلوچی-افغان بود، اما با تلاش و تمرین بسیار توانستند هم دیالوگ‌ها را درست ادا کنند و هم احساسات واقعی شخصیت‌ها را منتقل سازند؛ به‌گونه‌ای که در جشنواره‌های مختلف تحسین شدند و بسیاری باور نمی‌کردند آنان غیر بومی باشند.

این کارگردان عنوان کرد: در طراحی صحنه و لباس نیز کوشیده شد که اصالت فرهنگی و محلی به‌طور کامل حفظ شود. تجربه زیسته من در آن محله بهترین پشتوانه بود و بازآفرینی فضا برایم دشوار نبود. حتی جزئی‌ترین عناصر صحنه، مانند آینه‌ای که شخصیت در آن نگاه می‌کند، همان بود که در واقعیت آن خانه‌ها وجود داشت. همچنین حدود ۶ ماه پیش‌ تولید زمان برد، اما همین دقت و صرف وقت سبب شد فیلم به لحاظ بصری و فضاسازی از اصالت و باورپذیری بالایی برخوردار باشد.

ذوقی‌نیا با اشاره به پذیرفته شدن «نرموک» در جشنواره‌های ژاپن و آلمان عنوان کرد: برای من این نخستین تجربه بین‌المللی است و هرچند هنوز نمی‌دانم بازخوردها چگونه خواهد بود، اما انتخاب فیلم در این رویدادها نشان می‌دهد که موضوع آن جهانی است. بحران هویت و جنسیت محدود به یک جغرافیای خاص نیست. به باور من در جشنواره آلمان که مخاطبان اصلی آن نوجوانان‌ هستند، امکان همذات‌پنداری بیشتری وجود دارد، زیرا بحران هویت غالباً در همین دوره شکل می‌گیرد. در جشنواره‌های ویژه زنان نیز احتمالاً توجه اصلی بر تبعیض جنسیتی متمرکز خواهد شد.

وی با بیان اینکه جشنواره‌های بین‌المللی نقش مهمی در معرفی سینمای مستقل ایران دارند، گفت: هرچند سینمای کوتاه بیشتر در میان فیلمسازان و منتقدان دیده می‌شود تا مخاطب عام، اما همین قالب می‌تواند بستری برای آگاهی‌بخشی و طرح مسائل اجتماعی باشد. دغدغه من در «نرموک» پرداختن به بحران هویت بود.

ذوقی‌نیا اضافه کرد: هرچند پیش‌تر فیلم‌های متعددی درباره دختران پسرپوش ساخته شده‌اند چه در ایران و افغانستان و چه در جهان، از جمله اسامه و روایت‌های گوناگون از ژاندارک اما کوشیدم با رویکردی روانشناسانه‌تر و تمرکز بر کشمکش‌های درونی شخصیت، به موضوع بپردازم.

این کارگردان فیلم کوتاه تاکید کرد: مهم‌ترین رسالت این فیلم برای من به تصویر کشیدن بُعد روانشناختی بحران هویت بود؛ وجهی که آن را از آثار مشابه متمایز می‌سازد و می‌تواند دلیل اصلی توجه جشنواره‌های بین‌المللی به نرموک باشد.

انتهای پیام