مجتبی منصوری، در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به نقش حیاتی مغز در اندیشه، یادگیری و تصمیم‌گیری اظهار کرد: هر بار که انسان با مسئله‌ای روبه‌رو می‌شود و برای حل آن تلاش می‌کند، مسیرهای عصبی جدیدی در مغز ایجاد و تقویت می‌شود، اما عدم فعالیت ذهنی موجب تضعیف این ارتباطات و کاهش توانایی‌های شناختی خواهد شد.
وی با بیان اینکه نظام آموزشی بر همین اصل استوار است، افزود: سال‌های طولانی تحصیل در مدارس تنها برای حفظ فرمول‌ها یا تاریخ‌ها نیست، بلکه هدف اصلی آن تمرین و تقویت مداوم مغز در مواجهه با چالش‌هاست. درست همان‌طور که بدن بدون ورزش تحلیل می‌رود، مغز هم بدون حل مسئله دچار افت کارکرد می‌شود.
منصوری ادامه داد: هوش مصنوعی بسیاری از مسائل را در کوتاه‌ترین زمان ممکن حل می‌کند و اگرچه این فناوری در تسهیل امور نقش چشمگیری دارد، اما پیامدهای آن بر توانایی‌های ذهنی انسان نگران‌کننده است. در گذشته نوشتن یک متن یا انجام یک تحقیق مستلزم مطالعه، مقایسه منابع و صرف زمان بود؛ فرایندی که ذهن را پرورش می‌داد. امروز این مسیر تنها با چند کلیک طی می‌شود و مغز فرصت فعالیت را از دست می‌دهد.
نویسنده کتاب زنجیره اعتماد؛ قدرت بلاک‌چین، وابستگی به فناوری را در زندگی روزمره نیز مشهود دانست و گفت: در یادگیری زبان، نرم‌افزارهای ترجمه جایگزین تمرین‌های سنتی شده‌اند و حافظه فعال فرد را تضعیف می‌کنند. در ریاضیات، اپلیکیشن‌ها و برنامه‌های هوش مصنوعی به‌جای دانش‌آموزان معادلات را حل می‌کنند و فرآیند اندیشیدن را از آنان می‌گیرند. حتی در مسیریابی شهری، reliance بر GPS توانایی ذهنی در به خاطر سپردن نشانه‌ها و مسیرها را کاهش داده است.
وی در ادامه به تأثیر این روند بر خلاقیت اشاره کرد و افزود: طراحی هنری یا نگارش ادبی که زمانی نیازمند صرف زمان، ایده‌پردازی و تلاش ذهنی بود، امروز در چند ثانیه توسط الگوریتم‌ها تولید می‌شود. این روند اگرچه سرعت و سهولت را به همراه دارد، اما در بلندمدت ظرفیت خلاقیت انسانی را کاهش می‌دهد.
منصوری با استناد به یافته‌های علوم اعصاب و روانشناسی شناختی یادآور شد: فعالیت ذهنی مستمر نقش مهمی در حفظ سلامت مغز و پیشگیری از بیماری‌هایی مانند آلزایمر دارد. از همین رو، بی‌توجهی به این موضوع در عصر هوش مصنوعی می‌تواند به شکل‌گیری نسل‌هایی کم‌قدرت از نظر ذهنی و وابسته به فناوری منجر شود.
کارشناس هوش مصنوعی تصریح کرد: تهدید اصلی هوش مصنوعی بر انسان‌ها صرفاً در برتری فنی یا محاسباتی آن نیست؛ بلکه در کاهش استفاده انسان از عقل و توانایی‌های ذهنی خود نهفته است. امروز بیش از هر زمان دیگری ضرورت دارد این پرسش مطرح شود که آیا انسان می‌خواهد مغز خود را فعال و توانمند نگه دارد یا نقش تماشاگر را بر عهده گیرد و همه امور را به ماشین‌ها بسپارد؟ پاسخی که به این پرسش داده می‌شود، آینده بشریت را رقم خواهد زد.
انتهای پیام
نظرات