سیدمصطفی موسوی‌نژاد، در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص حضور فعالان اقتصادی در نمایشگاه‌های بین‌المللی کشورها، اظهار کرد: حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی، به‌ویژه در شرایط تحریم‌های اقتصادی و محدودیت رفت‌وآمد بازرگانان خارجی به کشور، می‌تواند فرصتی مغتنم برای نمایش ظرفیت‌های تولیدی ایران و ایجاد ارتباطات مستقیم با خریداران بالقوه باشد. این نمایشگاه‌ها امکان بازاریابی مؤثر و دور زدن تحریم‌ها را فراهم می‌آورند و به فعال‌سازی صادرات کالاهای تولید داخل کمک شایانی می‌کنند. با این حال، لازمه‌ بهره‌مندی حداکثری از این فرصت، ارتقاء سطح کیفی محصولات داخلی تا حداقل استانداردهای جهانی است تا صرفاً به سفرهای خارجی برای افراد حاضر در نمایشگاه اکتفا نشود.

این کارشناس اقتصادی یکی از نقاط ضعف بالقوه این حوزه را عدم توانایی رقابت کالاهای عرضه‌شده با محصولات خارجی از نظر قیمت و کیفیت دانست و تصریح کرد: در غیر این صورت در چنین شرایطی، حضور در نمایشگاه‌ها تنها به هزینه‌های اضافی و سفرهای خارجی بی‌ثمر منجر خواهد شد. لذا، انتخاب دقیق کالاها برای عرضه در نمایشگاه‌ها و اطمینان از قابلیت رقابت‌پذیری آن‌ها با استانداردهای جهانی، امری حیاتی برای هدفمند و مؤثر ساختن این حضور است.

رشد صادرات در دولت سیزدهم و فرصت‌های مغفول مانده

وی رشد ۱۰۰ درصدی صادرات در دولت سیزدهم را ناشی از بهره‌مندی از فرصت‌های حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی برشمرد و افزود: در دوره‌ای که شاهد رشد قابل توجه صادرات به کشورهای همسایه، به بیش از ۱۰۰ درصد در دولت سیزدهم بودیم، تمرکز ویژه‌ای بر این حوزه ایجاد شد و جهش صادراتی طی دو تا سه سال رقم خورد. این موفقیت نشان‌دهنده آغاز حرکتی نو و بنیان‌گذاری فرصت‌های جدید بود. اگرچه بررسی دقیق وضعیت این بازارها در سال اخیر نیازمند بررسی‌های بیشتر است، اما ظرفیت بالقوه این بازارها، به‌خصوص در کشورهای همسایه با جمعیت بالا مانند پاکستان، همچنان تا حد زیادی مغفول مانده است.

مسئول میز اقتصادی شورای اطلاع رسانی دولت سیزدهم گفت: علی‌رغم پتانسیل بالای بازار سوریه، نتوانستیم از ظرفیت‌های آن به نحو احسن استفاده کنیم، به‌ویژه با توجه به محدودیت‌های احتمالی که حکومت فعلی این کشور ممکن است اعمال کند. در مقابل، روابط تجاری با عراق بسیار خوب پیش رفته و نشان‌دهنده موفقیت در بهره‌برداری از فرصت‌های همسایگی است. 

تحلیل راهبردهای توسعه صادرات؛ بازار عراق و لزوم تعمیق روابط تجاری با چین

وی نکاتی در خصوص استراتژی‌های توسعه صادراتی، به‌ویژه در بازار عراق و چین و همچنین چالش‌های مرتبط با نظام تسویه ارزی مطرح و بیان کرد: بازار عراق به عنوان یک بازار همسایه استراتژیک، با وجود پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای که در حوزه صادرات به آن داشته‌، همچنان تشنه ورود بیشتر و عمیق‌تر محصولات ایرانی است. اگرچه حجم مبادلات ما با عراق خوب بوده، اما با مقایسه عملکرد کشورهایی مانند ترکیه در این بازار، مشخص می‌شود که پتانسیل عظیمی برای افزایش سهم خود داریم و تلاش‌های فعلی باید با جدیت و برنامه‌ریزی بیشتری ادامه یابد.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: در مورد بازار چین، رویکرد ما باید بر شناسایی دقیق نیازهای آن کشور و ارائه کالاهایی متمرکز شود که مورد تقاضای واقعی آن‌هاست. در حال حاضر، بخش عمده صادرات ما به چین ماهیت نفتی دارد و با توجه به تراز تجاری مثبت در این حوزه (صادرات بیشتر از واردات)، جایگاه خوبی داریم. با این حال، یک چالش محوری در تجارت با چین، عدم اتکای کافی بر تسویه ارزی بر پایه یوان است. در حال حاضر، بخش قابل توجهی از معاملات تجاری ما همچنان از طریق ارزهای واسطه مانند درهم امارات یا یورو انجام می‌شود که این ارزها در ساختار تحریمی، پایه دلار محسوب شده و وابستگی ما به امارات و نوسانات مرتبط با آن را افزایش می‌دهند.

مسیر دور زدن واسطه‌ها و جلوگیری از قیمت‌گذاری‌های کاذب

موسوی‌نژاد با بیان اینکه اتخاذ رویکرد تسویه مستقیم با یوان می‌تواند وابستگی به ارزهای دلاری را کاهش داده و منافع سیاسی و اقتصادی قابل توجهی به همراه داشته باشد، افزود: دلیل اصلی مقاومت در برابر این تغییر، منافعی است که در ساختار فعلی نهفته است، به عنوان مثال برخی شرکت‌ها (گاهی صوری یا وابسته) کالا را ابتدا از چین به امارات صادر کرده، سپس از آنجا با ثبت قیمتی بالاتر به ایران وارد می‌کنند. این فرآیند شامل ثبت سود مضاعف در هر مرحله انتقال (سود فروشنده چینی، سود شرکت واسطه در امارات، و سود شرکت واردکننده در ایران) می‌شود.

این مدرس دانشگاه افزود: همچنین گاهی با استفاده از واسطه‌ها، قیمت کالا در مبداء اعلامی بالاتر از قیمت واقعی ثبت می‌شود. به عنوان مثال، کالایی که در چین یک دلار ارزش دارد، به دلیل عبور از امارات، به یک و نیم دلار به ایران فروخته می‌شود. در صورت اجرای تسویه مستقیم یوانی، قیمت کالا در مبدأ چین مشخص شده و امکان افزایش ساختگی قیمت‌ها منتفی می‌شود. از سوی دیگر، این اقدام استقلال اقتصادی ما را در برابر نوسانات درهم و یورو افزایش داده و در نهایت قیمت نهایی را برای مشتری ایرانی مقرون‌به‌صرفه‌تر می‌سازد.

موسوی‌نژاد بر ضرورت تقویت دیپلماسی اقتصادی و رایزنان بازرگانی تاکید و بیان کرد: برای تحقق این اهداف، نقش معاونت اقتصادی وزارت امور خارجه حیاتی است. ضروری است که فردی بسیار قوی و جدی در این سمت منصوب شود تا بتواند این استراتژی‌های اقتصادی را با قدرت پیش ببرد. مهم‌تر از برگزاری نمایشگاه‌ها، تقویت رایزنان اقتصادی در کشورهای هدف است. مقایسه تعداد و سطح فعالیت رایزنان اقتصادی ما با کشورهایی مانند ترکیه در عراق نشان‌دهنده ضعف چندین ساله و تعطیلی نسبی این حوزه در گذشته است.

این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: در دولت سیزدهم، با زحمات افرادی مانند آقای صفری در وزارت خارجه، کارهای خوبی آغاز شد که نتیجه آن افزایش بیش از ۱۰۰ درصدی صادرات به همسایگان بود. این مسیر باید نه تنها تداوم یابد، بلکه با قدرت و پشتوانه بیشتری دنبال گردد تا پتانسیل‌های بازار عراق و دیگر کشورها به طور کامل شکوفا شود.

انتهای پیام