ندا رضوی‌زاده در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: به نظر می‌رسد شهر سرخس با مجموعه جاذبه‌هایی که دارد، می‌تواند یکی از مقاصد نوظهور گردشگری خراسان باشد. با این حال، وجود جاذبه‌ها و ظرفیت‌ها در این مقصد کافی نیست و ترویج گردشگری در آن، خصوصاً از طریق قطار، مستلزم برنامه‌ریزی، ایده‌پردازی، سرمایه‌گذاری و برندینگ مقصد سرخس است.

وی ادامه داد: در این زمینه چند ایده قابل بررسی است که عمدتاً نیاز به سرمایه‌گذاری سنگین ندارد و می‌تواند فرصت‌های اشتغال برای ساکنان محلی ایجاد کند. نخست اینکه هر مقصدی برای بازاریابی و مدیریت گردشگری خود، نیاز به تقویم گردشگری سالانه دارد. این تقویم باید بر اساس ویژگی‌های اقلیمی، آب و هوا، جاذبه‌ها، رویدادها و تعطیلات رسمی به طور سالانه با مشارکت ذی‌نفعان تنظیم شود. افزون بر این، فعالان صنعت گردشگری، مدیران بخش عمومی، گردشگران و ساکنان منطقه نیز باید از آن مطلع باشند تا فعالیت‌ها به‌طور هماهنگ سازماندهی شود.

استادیار گروه جامعه‌شناسی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی خراسان رضوی به جاذبه‌های متنوع شهر سرخس اشاره کرد و گفت: شهر سرخس دارای جاذبه‌های طبیعی مانند پدیده‌های زمین‌شناسی، غار مزدوران و بزنگان، دریاچه بزنگان، رویشگاه‌های درخت پسته وحشی و ... و جاذبه‌های تاریخی و میراثی مانند رباط شرف به عنوان اثر ثبت‌شده یونسکو، مزار بابا لقمان سرخسی و ... است، اما ترویج گردشگری در زمانه کنونی مستلزم «خلق تجربه» برای طیف متنوعی از گردشگران است. تماشای صرف آثار و جاذبه‌ها، کشش کافی برای گردشگر امروزی ندارد. بنابراین ضروری است جاذبه‌های گردشگری با فعالیت‌های مرتبط ترکیب شود تا گردشگری خصلتی تعاملی و مشارکتی پیدا کند. به طور مثال، طراحی مسیرهای کویرنوردی به صورت دوچرخه‌سواری یا آفرودسواری با لحاظ ملاحظات محیط‌زیستی، یکی از این نمونه‌هاست.

رضوی‌زاده افزود: برگزاری جشنواره‌های سالانه هنرهای نمایشی و موسیقی در حاشیه بازدید از جاذبه‌های میراث فرهنگی می‌تواند برای گردشگران جذابیت مضاعف ایجاد کند، خصوصاً اگر در نظر داشته باشیم که گردشگران خانوادگی معمولاً از نسل‌ها و سنین مختلف هستند و جذابیت معماری بنایی همچون «رباط شرف» نمی‌تواند افراد را از همه سنین، با تحصیلات و درک زیبایی‌شناسی مختلف، به یک اندازه جذب کند. از این رو لازم است از جاذبه‌های مکمل و تعاملی مانند جشنواره‌های هنرهای نمایشی و موسیقی استفاده بهینه شود.

وی با بیان اینکه یکی دیگر از اشکال خلق تجربه، گردشگری کشاورزی است که در آن گردشگران در تعامل با طبیعت، در کاشت یا برداشت محصولات طبیعی مشارکت می‌کنند، گفت: ناحیه سرخس دارای رویشگاه‌های طبیعی درخت پسته وحشی است که می‌تواند فرصتی برای تجربه برداشت پسته ارگانیک و آشنایی با این محصول و نکاتی درباره حفاظت از محیط‌زیست و اکوسیستم‌های طبیعی برای گردشگران فراهم کند. این نوع فعالیت گردشگری حتی می‌تواند با جشنواره خوراک‌های محلی تکمیل شود. با توجه به تنوع قومی و فرهنگی ساکنان ناحیه سرخس، این جشنواره می‌تواند بسیار جذاب باشد و ظرفیت‌های متنوعی را به نمایش بگذارد و به نوعی نمود گردشگری اجتماع‌محور نیز باشد.

استادیار گروه جامعه‌شناسی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی خراسان رضوی بیان کرد: فعالیت‌های گردشگرانه و جشنواره‌ها می‌توانند با کمپین‌ها، مسابقات و چالش‌های هنری و رسانه‌ای نیز همراه شوند. برای مثال می‌توان مسابقات عکاسی دیجیتال آماتور و حرفه‌ای سالانه برگزار کرد تا گردشگران سرخس عکس‌های خود را در وب‌سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی منتشر کنند و به جذب گردشگران کمک شود. این فعالیت به نوبه خود یک فعالیت بازاریابی دهان به دهان («word of mouth») نیز محسوب می‌شود.

رضوی‌زاده اضافه کرد: لازم است یک وب‌سایت اختصاصی با دامنه‌ای مشابه «VisitSarakhs» طراحی شود که حاوی همه اطلاعات لازم برای گردشگران باشد و به ترویج گردشگری این شهرستان کمک کند. این وب‌سایت می‌تواند شامل ارزش‌ها و ویژگی‌های منحصر به فرد جغرافیایی، تاریخی، اقتصادی و ژئوپلتیک این شهرستان، تقویم سالانه گردشگری، اطلاعات کامل مکان‌های دیدنی و فعالیت‌هایی باشد که گردشگران می‌توانند در این شهرستان تجربه کنند. افزون بر این، زمان حرکت قطار، وسایل حمل و نقل عمومی و هشدارهای لازم ایمنی و امنیتی از جمله درباره تردد در محدوده‌های حساس مانند حوالی چاه‌های استحصال گاز طبیعی، پالایشگاه، مرز ایران - ترکمنستان و دیگر نکات مهم، در آن درج شود.

وی درباره برندسازی شهر سرخس گفت: لازم است شهر سرخس با مفهومی خاص که برگرفته از جاذبه‌های طبیعی، میراثی و موقعیت جغرافیایی آن است، برندسازی شود. برای مثال این ایده که سرخس دروازه راه ابریشم به ایران بوده و اکنون نیز نقطه اتصال آسیای میانه به آب‌های آزاد از مسیر ایران است، یا این ایده که سرخس شرقی‌ترین نقطه ایران است و خورشید سپیده‌دم ایران هر صبح پیش از همه جا در آن می‌دمد، می‌تواند ایده‌ها، تصاویر و بینش‌های خلاقانه‌ای برای برندینگ و تصویرسازی سرخس به عنوان یک مقصد گردشگری ایجاد کند.

استادیار گروه جامعه‌شناسی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی خراسان رضوی افزود: داستان‌پردازی، روایتگری و برندسازی حول معروف‌ترین جاذبه‌های سرخس از جمله رباط شرف، غار مزدوران و دریاچه بزنگان نیز در بازاریابی این مقصد و بازنمایی رسانه‌ای آن می‌تواند نقش محوری داشته باشد.

رضوی‌زاده تأکید کرد: ضروری است مدیران و برنامه‌ریزان توجه داشته باشند که طراحی برنامه‌ها و پروژه‌های جدید برای توسعه گردشگری سرخس باید با لحاظ حفظ و ارتقای کیفیت داشته‌های طبیعی و میراثی آن صورت گیرد. برای مثال، تلاش برای محافظت غار مزدوران از تخریب توسط گردشگران بی‌مبالات، محافظت از رباط شرف و سایر آثار تاریخی، رمز پایداری و رشد گردشگری مقاصد است. چنان که شعار امسال سازمان جهانی گردشگری نیز بر آن تأکید دارد. افزون بر این، گام‌های توسعه زیرساختی و فعالیت‌های بازاریابی گردشگری باید به‌طور مناسبی طراحی شود تا هم سرمایه‌گذاری‌ها هدر نرود و هم کمبود امکانات در زمان مراجعه گردشگران، شهرت مقصد را به خطر نیاندازد.

وی خاطرنشان کرد: در مجموع به نظر می‌رسد شهر سرخس ظرفیت این را دارد که با تلفیق جاذبه‌ها، تجربه‌ای منحصر به فرد برای مسافران شمال شرقی‌ترین نقطه ایران فراهم کند.

انتهای پیام