غلامحسین مظفری شنبه ۱۹ مهر در نشست شنبه‌های گفت‌وگو (خراسان‌پژوهی) که در محل سالن باهنر استانداری خراسان رضوی برگزار شد، اظهار کرد: هزار و یک مسأله در خراسان داریم و باید بدانیم چه‌کار کنیم و از کجا شروع کنیم. زمان بسیار کوتاه است و ما به عنوان مدیران اجرایی باید برخط باشیم، اینکه در این فاصله کوتاه من چه کاری می‌توانم انجام دهم را می‌خواهم شما خراسان‌پژوهان و فعالان فرهنگی و اجتماعی با ما در میان بگذارید.
وی با اشاره به اینکه سه وزیر فرهنگی کشور خراسانی‌اند، بیان کرد: ما هنوز به نتیجه نرسیدیم که سه وزیر فرهنگی کشور، چه فعالیتی برای خراسان انجام دهند. دغدغه شما و تسهیل‌گری ما باید وجود داشته باشد، نیاز است فضا مهیا باشد و ایده‌هایمان را مشخص کنیم.
استاندار خراسان رضوی با بیان اینکه فعالان اقتصادی خراسان برای اولین‌بار در اتاق بازرگانی کمیسیون فرهنگی را تشکیل دادند، تصریح کرد: در حوزه اقتصادی اقداماتی رخ داده اما رویکرد آنان متفاوت است؛ در حوزه اقتصادی رتبه کسب و کار خراسان از ۲۲ به اول رسیده است. به لحاظ کیفی و کمی شورا گفت‌وگو خراسان رضوی رتبه اول را کسب کرده است، این آمار نشان می‌دهد این تصور که خراسانی‌ها نمی‌توانند باهم کار کنند بسیار اشتباه است.
مظفری با اشاره به نشست نمایندگان ادوار استان اظهار کرد: راجع به خراسان و موضوعات آن کارهای زیاد و نشست‌های فراوانی صورت گرفته است. باید بدانیم برای یک بار هم که شده برای یک دوره طولانی چه چیزی می‌خواهیم؟ فرصت‌هایی باید ایجاد شود. اگر منتظر باشیم تا شرایط ایده‌آل برای ما ایجاد شود، از این صحبت‌ها گذر کرده‌ایم.
وی با بیان اینکه هیچ اختیار کارسازی به استانداران واگذار نشده است، گفت: ما کانون‌های اقتصادی اطراف خود را شناسایی و نشست‌هایی با آن برگزار کردیم. فرهنگ هنوز خیلی اقتصادی دیده نمی‌شود. در شش ماه اول امسال که صادرات کشور منفی شش درصد بود، آمار خراسان ۳۷ درصد شد و این نشان می‌دهد ما می‌توانیم کارهای مثبتی انجام دهیم.
استاندار خراسان رضوی با بیان اینکه افراد توانمند و علاقه‌مند زیادی در حوزه فرهنگ وجود دارند، ادامه داد: باید سراغ این افراد برویم و به آنان بگوییم می‌خواهیم برای خراسان کاری انجام دهیم تا به ما کمک کنند. اگر قدردان هویت و فرهنگ خود نباشیم هویت و فرهنگ ما از بین میرود و دیگر برگشت‌پذیر نیست. ظرفیت‌های فوق‌العاده‌ای داریم که تاکنون سراغ آنان نرفته‌ایم. در برخی موضوعات مسائل تقابل پیدا کرده و باید با گفت‌وگو آنها را حل کنیم.
مظفری اظهار کرد: باور من این است اگر بخواهیم در سیستم اجرایی موفق شویم، باید به پشتوانه علمی متصل شویم. نشست‌های زیادی با روسای دانشگاه‌ها برگزار شده است، دانشگاه نه تنها مشکل نیست بلکه باید راه‌حل‌های خود را از دانشگاه بخواهیم. تقاضا داشتیم اتاقی در دانشگاه به نام اتاق استاندار ایجاد کنند تا در هفته یک روز در آنجا حضور داشته باشیم و ما به سراغ دانشگاهیان برویم.
وی با اشاره به مهاجرت جوانان تصریح کرد: ارتباط ما با خیلی از دانشجویان و اندیشمندان قطع بود و هیچ استفاده‌ای از آنان نکردیم و همین امر سبب شد مغزهای متفکر، از کشور بروند. باید این گارد شکسته شود و ما بگوییم با آغوش باز در خدمت دانشگاهیان هستیم.
استاندار خراسان رضوی با بیان اینکه توقع بالایی از خراسان وجود دارد، اظهار کرد: تصویر و توقعی که از خراسان وجود دارد، بسیار بالا است و ما بعنوان افرادی که خراسانی هستیم، باید بدانیم چه فعالیتی کنیم. در داخل و خارج استان نشست‌هایی برگزار کنیم و ساختار قدرتمندی را تعریف کنیم تا دغدغه‌های خود را بیان و مطرح کرده تا به امید آینده بهتر قدم برداریم. یکی از مهم‌ترین موضوعات این است که بدانیم چه کاری می‌خواهیم انجام دهیم؟
تاریخ خراسان با تمامی ارزش‌ها و میراث‌هایش در حال از دست رفتن است
محمد جعفر یاحقی، استاد ادبیات و زبان فارسی دانشگاه فردوسی مشهد نیز در این نشست اظهار کرد: خراسان به عنوان یک منطقه فرهنگی مهم در تاریخ ایران، دارای پیشینه‌ای غنی و گسترده است. این منطقه نه تنها شامل استان خراسان کنونی می‌شود، بلکه به عنوان یک چتر فرهنگی از مرزهای چین تا مرکز ایران کشیده می‌شود. مشهد به عنوان مرکز خراسان، می‌تواند نماینده‌ای از این میراث غنی باشد.
وی با بیان اینکه خراسان به عنوان یک چتر فرهنگی، تمامی ارزش‌ها و میراث‌های تاریخی را شامل می‌شود، افزود: این منطقه با پیشینه‌ای که دارد، می‌تواند به عنوان نمادی از وحدت فرهنگی و تاریخی در نظر گرفته شود. شخصیت‌های بزرگ علمی و فرهنگی همچون ابوریحان بیرونی و ابن سینا، بخشی از این میراث ارزشمند هستند.
این استاد دانشگاه فردوسی اضافه کرد: اکنون با توجه به مشکلات اقتصادی و منفعت‌طلبی‌های بازار، بسیاری از ارزش‌های فرهنگی و تاریخی خراسان به فراموشی سپرده شده‌اند. آثار باستانی و میراث فرهنگی از دست رفته‌اند و هویت بشر به خطر افتاده است. به یاد دارم که در زمان یکی از استانداران خراسان‌رضوی، دستوراتی مبنی بر عدم ساخت و ساز در برخی خیابان‌ها صادر شد که متأسفانه به خوبی انجام نشد.
یاحقی درباره اینکه تاریخ خراسان با تمامی ارزش‌ها و میراث‌هایش در حال از دست رفتن است، تصریح کرد: شرایط کنونی و چالش‌های اقتصادی ما را به سمت گمراهی سوق می‌دهد و اسناد و مدارک تاریخی به تدریج در سایه مشکلات مالی و مالکیت ناپدید می‌شوند.
وی ضمن اشاره به اینکه امروزه بحث درباره فرهنگ و تاریخ خراسان به نظر دیرهنگام می‌رسد، گفت: گرچه ما در گذشته فرصت‌هایی برای حفظ و ترویج این ارزش‌ها داشتیم، اما این فرصت‌ها بسته شده‌اند و نتوانسته‌ایم اقدام مؤثری انجام دهیم. حالا هرچه تلاش کنیم، بازگشت به ارزش‌های فرهنگی ممکن است دشوار باشد.
این استاد ادبیات و زبان فارسی دانشگاه فردوسی مشهد، ادامه داد: امروزه هویت بشر و تاریخ این سرزمین به خطر افتاده است. هویت خراسان بزرگ که باید نمادی از یک منطقه بسیار بزرگتر باشد، در حال فراموشی است. این وضعیت ناشی از عدم تفکر صحیح و برنامه‌ریزی برای حفظ هویت فرهنگی است.
یاحقی با بیان اینکه در گذشته، سه بار خراسان‌شناسی محکوم به شکست شده است، عنوان کرد. در زمانی که این موضوع مطرح شد، برخی مسئولان اعلام کردند که افزایش اندازه استان‌ها مصلحت نیست. این نگرانی باعث شد که فرصت‌های پیشرفت و توسعه فرهنگی از دست برود. حساسیت‌های سیاسی و اجتماعی مانع از ایجاد تغییرات مثبت در این زمینه شده است.
نمی‌توان توسعه اقتصادی را بدون توجه به ظرفیت‌های مختلف استان به‌دست آورد
سپس سلمان ساکت، عضو هیات علمی و استاد ادبیات و زبان فارسی دانشگاه فردوسی مشهد در این نشست، اظهار کرد: در زمینه سیاست‌گذاری‌های فرهنگی و تاریخی در ایران، لازم است به نکته‌ای مهم اشاره کنم. افرادی که در این عرصه نقش ایفا می‌کنند، لزوماً به معنای واقعی کلمه در سیاست‌گذاری‌ها نقش مؤثری ندارند. به‌عنوان مثال کتابی که قرار است نوشته شود، باید به‌دست فردی نوشته شود که صلاحیت و توانایی لازم را دارد.
وی با بیان اینکه نکته دیگر، کمبود زمان برای اجرای پروژه‌های علمی و فرهنگی است، افزود: تجربه‌ای که من در این زمینه دارم نشان می‌دهد که اگر از زمان به‌خوبی استفاده می‌کردیم، نتیجه‌گیری‌های بهتری در باستان‌شناسی داشتیم. در دوره‌های قبل، در جلسه شورای فرهنگ عمومی مطرح کردند که چرا ما کرمان‌شناسی داریم، اما خراسان‌شناسی نداریم. در این خصوص مدیر کل وقت ارشاد جمعی را تشکیل داد و این موضوع را مورد بحث قرار داد.
استاد ادبیات و زبان فارسی دانشگاه فردوسی مشهد بیان کرد: به‌دنبال این موضوع من پافشاری کردم که این نهاد باید در دانشگاه تأسیس شود. دانشگاه به‌دلیل ثبات نسبی در برابر نوسانات سیاسی، محیط مناسبی برای ایجاد چنین نهادی می‌باشد. هرچند که اخیراً شاهد آسیب‌هایی به دانشگاه نیز بودیم، اما به‌طور کلی نهاد علم در دانشگاه باقی می‌ماند، چرا که بر اساس ارتباط استاد و دانشجو بنا شده است.
وی ضمن اشاره به اینکه متاسفانه ما با بدشانسی روبرو شدیم که در نهایت منجر به عدم ادامه فعالیت‌های فرهنگی و علمی شد، ادامه داد: با وجود این، ما با افت و خیز توانستیم کار را پیش ببریم و اساسنامه‌ای موجه برای نهاد جدید تدوین کنیم. در این اساسنامه، تعداد اعضای حقیقی بیشتر از حقوقی بود. متأسفانه، تفاهم‌نامه‌ای که دانشگاه با شهرداری امضا کرده بود، پس از افتتاح رسمی محل در روز خراسان، به‌دلیل بی‌توجهی‌های مسئولین نقض شد. این نشان‌دهنده ناتوانی دانشگاه و مسئولین شهر است که اجازه می‌دهند تفاهم‌نامه‌ای که با حضور وزیر علوم و شخصیت‌های برجسته منعقد شده، به‌راحتی نقض شود. دانشگاه نیز در پیگیری این موضوع در دوره جابه‌جایی دولت اهتمامی نداشت.
ساکت تصریح کرد: اگر استاندار، شهردار یا مسئولین فرهنگی در آن زمان به‌خوبی درک می‌کردند که این کارها نیاز به توجه و همکاری جدی دارد، ممکن بود وضعیت به‌گونه‌ای متفاوت باشد. اکنون ما چهار سال از آن زمان عقب‌تریم و این در حالی است که در آن زمان پیش‌بینی‌هایی درباره بحران‌هایی که به‌دلیل وضعیت افغانستان به‌وجود آمد، داشتیم. متأسفانه نتوانستیم از این پتانسیل‌ها بهره‌برداری کنیم و امروز با چالش‌های بیشتری مواجهیم.
وی با بیان اینکه متأسفانه، در حال حاضر نمی‌توانیم به روشنی پیش‌بینی کنیم که در شش ماه آینده یا حتی یک سال دیگر چه اتفاقی خواهد افتاد، عنوان کرد: واقعیت این است که از مدیران اجرایی استان ما دیگر امید چندانی نداریم، زیرا این امر نیازمند درک عمیق و کلانی از مسائل موجود است. دغدغه‌هایی که دوستان ما در مرکز خراسان‌شناسی دارند، نشان‌دهنده این واقعیت است که ما تنها به ابعاد فرهنگی این موضوع توجه نکرده‌ایم، بلکه باید به مسائل محیط زیست‌ی و سایر جوانب نیز بپردازیم.
این استاد دانشگاه فردوسی مشهد توضیح داد: اگر توسعه استان بخواهد به‌صورت پایدار و در تمام جنبه‌ها رخ دهد، راهکار اصلی آن خراسان‌شناسی است. نمی‌توان توسعه اقتصادی را بدون توجه به ظرفیت‌های مختلف استان به‌دست آورد. در حال حاضر، این یک فرصت کلیدی است که با حضور استاندار در استان، می‌توان به آن توجه ویژه‌ای کرد. اگر بتوانیم از ظرفیت‌های خراسان به‌طور مؤثر در تحلیل‌ها استفاده کنیم، می‌توانیم به نتایج بهتری برسیم.
ساکت با اشاره به اینکه من معتقدم که با یک اهتمام ویژه می‌توان این پروژه را به سرانجام رساند، اضافه کرد: تمامی گروه‌هایی که به‌نوعی با این موضوع مرتبط هستند، از جمله گروه‌های اقتصادی و محیط زیست، باید در این فرآیند حضور داشته باشند. همان‌طور که در گذشته نیز شاهد بودیم، این امر می‌تواند به موفقیت‌هایی منجر شود. همچنین، ریشه‌های این پروژه باید به‌گونه‌ای متصل شود که با تغییر دولت‌ها دچار افول نشود. بر این اساس، شخصیت‌های فرهنگی و خراسان‌شناسان برجسته، حتی از شهرها و استان‌های دیگر و کشورهای دیگر باید در این زمینه مشارکت داشته باشند.
همچنین در این نشست جمعی دیگر از اساتید دانشگاه، فعالان فرهنگی و خراسان‌پژوهان پیشنهادها و انتقادات خود را درباره بحث‌های مطرح شده بیان کردند.
انتهای پیام
نظرات