سعید پورعلی دوشنبه ۱۹ آبان در شورای راهبری پیشرفت محله‌محور شهرستان خرم‌آباد که با حضور نورالدین درمنان فرماندار شهرستان، ناهید پرویزپور مدیرکل امور اجتماعی استانداری لرستان و مریم پورسرتیپ معاون سیاسی فرمانداری شهرستان، ائمه جمعه شهرستان و سایر مدیران دستگاه‌های اجرای شهرستان که در سالن جلسات شماره دو فرمانداری خرم‌آباد، برگزار شد، بیان کرد: خرم‌آباد قلب لرستان و جلوه‌گاه هویت تاریخی مردمی است که زندگی اجتماعی آنان همواره بر محور ارزش‌های محله، همیاری و پایبندی به اخلاق دینی شکل گرفته است؛ در این سرزمین محله مفهومی فراتر از تقسیمات شهری بوده و پیوندی میان خانواده، دین و اعتماد عمومی را در خود جای داده است.
وی ادامه داد: روح اجتماعی مردم لرستان از دیرباز در کوچه‌ها و حسینیه‌ها، در مسجد و میدان‌های محله تپیده است از محله دره‌گرم تا درب دلاکان و از اسبستان تا قاضی‌آباد و از محله پشت بازار تا نام‌های آشنایی همچون اسدآبادی، خیرآباد، شیرخوارگاه، علوی و ... رگ‌های زنده‌ای از تاریخ فرهنگی و مردمی جاری هستند که نقش تعیین‌کننده‌ای در شکل‌گیری هویت خرم‌آباد داشته‌اند.
معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار لرستان گفت: امروز که جامعه ما در برابر پیچیدگی‌های نوین اجتماعی، مهاجرت درون شهری، فرسایش همبستگی و چالش‌های اعتماد قرار گرفته، بازگشت به کارکرد تاریخی محله نه نوستالژی، بلکه ضرورتی راهبردی در مدیریت اجتماعی و تقویت حاکمیت محلی است.
پورعلی ادامه داد: محله در لرستان و به ویژه در خرم‌آباد همیشه مرکز نظم معنوی و اخلاقی بوده است و مسجد در این میان نه فقط مکان عبادت بلکه محور تصمیم‌گیری اجتماعی و مرجع اعتماد عمومی محسوب می‌شده است.
وی افزود: در گذشته، مسائل خانواده، اختلافات، تصمیم‌های جمعی و حتی مبادلات اقتصادی خرد در سایه گفت‌وگو و هدایت امام جماعت و بزرگان محل حل و فصل می‌شد و این نقش مرجعیت روحانیون در محله‌ها اساسا ستون اجتماعی مردم را شکل داده است؛ آنان در کنار پایگاه‌های فرهنگی و ریش‌سفیدان، ضامن پیوستگی لایه‌های محلی با ساختار کلان امنیت و نظم بوده‌اند.
ضرورت احیای نقش مسجد و ائمه جماعت به عنوان نهادهای فعال در شبکه حکمرانی محلی
معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار لرستان با بیان اینکه اکنون در شرایطی که مدیریت اجتماعی و امنیت پایدار نیازمند اقدام محله‌محور است، بیان کرد: احیای نقش مسجد و ائمه جماعت به‌عنوان نهادهای فعال و مؤثر در شبکه حکمرانی محلی ضرورتی غیر قابل انکار است.
پورعلی اضافه کرد: مدیریت محله محور به معنای بازگشت به سرمایه اجتماعی بومی است؛ الگویی که دستگاه‌های اجرایی باید آن را از دل محله‌ها استخراج و تقویت کنند.
وی گفت: وقتی از حاکمیت محلی سخن می‌گوییم، مقصود ساختار مشارکتی است که در آن مردم، روحانیون، شوراهای اجتماعی، پایگاه‌های بسیج، خانه‌های سلامت و مراکز خدمات شهری هم‌افزا عمل می‌کنند؛ هرکدام بخشی از پازل جامع مدیریت اجتماعی هستند اما بدون هماهنگی نهادی، نتیجه مطلوب حاصل نمی‌شود؛ این هماهنگی همان اقدام شبکه‌ای است که امروز ضرورت آن بیش از هر زمان در سطح شهرستان خرم‌آباد احساس می‌شود.
معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار لرستان بیان کرد: دستگاه‌های اجرایی نیز هرچند مأمور به انجام وظایف تخصصی هستند اما هیچ کنش اجتماعی در محله بدون پیوند با دیگر اجزای اجتماعی ثمربخش نیست به‌عنوان مثال، طرح‌های توانمندسازی اقتصادی محله زمانی به نتیجه می‌رسند که با هداست فرهنگی و معنوی مسجد، حمایت اجتماعی بهزیستی و نظارت امنیتی نیروی انتظامی همراه شوند.
محور اصلی مدیریت محله، مسجد و امام جماعت آن است
پورعلی گفت: باید بپذیریم که محور اصلی مدیریت محله، مسجد و امام جماعت آن است؛ مسجد قلب ارتباطی مردم و دولت در سطح خرد است؛ جایی که زبان ایمان با زبان سیاست و خدمت عمومی پیوند می‌خورد.
وی بیان کرد: امام جماعت به عنوان مرجع اخلاقی و اجتماعی محله، می‌تواند شبکه‌ای از اعتماد و مشارکت مردمی بیافریند که پایه اصلی حاکمیت محلی محسوب می‌شود.
معاون استاندار تصریح کرد: ما به الگویی نیاز داریم که امام جماعت از حالت صرفا عبادی خارج شده و به حلقه اتصال مردم با مدیران محلی تبدیل شود؛ الگویی که مبتنی بر تفاهم، تعامل و شناخت دقیق نیازهای هر محله باشد.
مسجد نه‌تنها پایگاه معنویت بلکه مرکز عمل اجتماعی می‌شود
پورعلی اضافه کرد: با چنین مدلی، مسجد نه‌تنها پایگاه معنویت بلکه مرکز عمل اجتماعی می‌شود و روحانیت از جایگاه ارشادی به جایگاه مدیریتی مشارکتی ارتقاء می‌یابد.
معاون استاندار لرستان با بیان اینکه احیای کارکرد تاریخی مسجد در ساختار جدیدی محله به معنای تقویت اقتدار نرم جامعه است، گفت: اقتدار نرم محلی متکی براعتماد و همدلی است، همان سرمایه‌ای که در لرستان به صورت طبیعی وجود دارد.
وی افزود: مأموریت ما در معاونت سیاسی امنیتی و اجتماعی و در سطح فرمانداری و شهرداری، ایجاد سازوکارها این نهادی برای بهره‌برداری نظام‌مند از این سرمایه است ورای هماهنگی محلات می‌تواند با محوریت امام جماعت، نمایندگان دستگاه‌های اجرایی، معتمدین محلی و کارشناسان اجتماعی تشکیل شود تا تصمیم‌ها بر اساس شناخت واقعی از وضعیت محله نه بر اساس داده‌های صرفا اداری، اتحاد شود.
پورعلی با بیان اینکه در اینجا نقش دستگاه‌های اجرایی دوگانه است از یک سو باید در فرایند تصمیم‌سازی مشارکت کنند و از سوی دیگر مسئولیت اجرایی خود را با نگاه اجتماعی تنظیم کنند به عنوان نمونه اگر آموزش و پرورش در محل فعالیت می‌کند باید از ظرفیت امام جماعت و مسجد برای انتقال ارزش‌های جمعی بر مدارس بهره گیرد، تصریح کرد: اگر نهادهای حمایتی همچون کمیته امداد و بهزیستی در محله حضور دارند هم افزایی آنها با پایگاه مسجد می‌تواند در تشخیص نیازهای واقعی خانوارها جلوگیری از آسیب‌های اجتماعی موثر باشد چنین ترکیب ارگانیکی میان نهادهای مداخله بنیان حاکمیت محلی متکی بر مردم را تشکیل می‌دهد حاکمیتی که از پایین به بالا شکل می‌گیرد نه از بالا به پایین.
معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار لرستان در ادامه با بیان اینکه خرم‌آباد با پیشینه فرهنگی و دینی خود ظرفیت تبدیل شدن به الگوی ملی در مدیریت محله محور را دارد، افزود: در این شهر مطالبه مردم از دولت همیشه در قالب ارزش‌های ایمانی و انسانی بیان شده است سرمایه باید با اندیشه‌های نوین مدیریت ترکیب شود نسل جوان محله‌ها امروز نه فقط جویای شغل و رفاه بلکه طالب معنا و نقش اجتماعی است.
وی با بیان اینکه مسجد و نهادهای آموزشی با پیوند دادن این دو خواست، می‌توانند هسته همدلی را شکل دهند؛ جایی که جوانان خود را عضور خانواده بزرگ محله بدانند و به جای انفعال در تولید امنیت ونظم مشارکت کنند.
معاون استاندار لرستان اظهار کرد: از منظر سیاست‌گذاری شبکه مدیریت محل محور خرم‌آباد باید سه اصل را پیگیری کند، نخست تثبیت نقش مسجد به عنوان محور وحدت اجتماعی محله؛ دوم شکل‌گیری ائتلاف نهادی میان دستگاه‌های اجرایی، امامان جماعت و شوراهای محل و سوم تبیین ساختار حاکمیت محلی بر پایه داده‌های اجتماعی و اعتماد عمومی؛ هرچه این سه محور منسجم‌تر پیش رود میزان رضایت اجتماعی و کارآمدی خدمات شهری ارتقا می‌یابد و هویت شهر از درون تقویت می‌شود.
بازآفرینی مفهوم محله در خرم‌آباد یک ضرورت امنیتی فرهنگی و اجتماعی است
پورعلی گفت: بازآفرینی مفهوم محله در خرم‌آباد یک ضرورت امنیتی فرهنگی و اجتماعی است؛ امنیت پایدار نه در حضور نیروهای بازدارنده بلکه در احساس تعلق مردم به محل زندگی‌شان تعریف می‌شود.
این مسئول با بیان اینکه محله‌ای که رابطه‌ای فعال میان مسجد نهادهای اجرایی و مردم دارد برابر آسیب‌ها مقاوم‌تر و در برابر تهدیدات آگاه‌تر و در برابر مشکلات چالاک‌تر خواهد بود، بیان کرد: برگزاری نشست امروز از سوی فرمانداری خرم‌آباد گامی ارزشمند در همین مسیر است.
پورعلی اضافه کرد: باید با تکیه بر سابقه تاریخی لرستان بر خرد جمعی و ایمان مردمی تکیه کنیم و شبکه مدیریت محل محور را به ستونی از حاکمیت اجتماعی تبدیل کنیم.
معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار لرستان با تاکید براینکه امروز این ماموریت نه بر دوش نهاد و سازمان بلکه بر عهده همه ماست؛ بر دوش مردم، روحانیون، مدیران و فعالان اجتماعی است، خاطرنشان کرد: اگر هر محله را واحد کوچکتر حاکمیت ملی بدانیم مسجد را باید نخستین نهاد این ساختار بدانیم؛ نهادی که می‌تواند با هدایت معنوی و مشارکت مدیریتی خرم‌آباد را به الگوی هم افزایی نهادی و پایداری اجتماعی در کشور تبدیل کند؛ این راه نه یک ابتکار مقطعی بلکه بازگشت به ریشه‌های هویت ایرانی اسلامی است؛ همان ریشه‌هایی که لرستان در تاریخ خود با صداقت ایثار و ایمان آن را پاس داشته اکنون باید با رویکرد علمی و مدیریتی جدید از نو شکوفا سازد.
انتهای پیام
نظرات