صفر صادقی پور در مراسم روز شهرساز که چهارشنبه، ۲۱ آبان در سالن اجتماعات اتاق بازرگانی بندرعباس با حضور مهندسان شهرساز، معماران، مهندسان عمران، مدیران شهرداری‌ها، جامعه‌شناسان و برنامه‌ریزان شهری و با همکاری سازمان نظام مهندسی ساختمان و جهاد دانشگاهی برگزار شد، گفت: حال شهرسازی کشور، به‌ویژه در دهه‌های اخیر، چندان مطلوب نیست و رشد شتابان جمعیت شهری بدون توسعه متوازن زیرساخت‌ها، امروز در قالب چالش‌هایی همچون بافت‌های فرسوده، سکونتگاه‌های غیررسمی، ترافیک و ناپایداری خدمات شهری نمایان شده است.
وی افزود: در تاریخ ایران، شهر همواره نماد قدرت، فرهنگ و خلاقیت بوده و تمدن ایرانی یکی از کهن‌ترین نظام‌های شهرسازی جهان را پایه‌گذاری کرده است؛ از شوش و همدان گرفته تا شهرسازی فاخر عصر صفویه در اصفهان.
صادقی پور تاریخ شکل‌گیری شهرسازی ایران را از دوران باستان تا امروز مرور کرد و گفت: شهرسازی ایرانی اسلامی پس از ورود اسلام دچار تحولات شگرف شد و بازارها، مساجد، محلات و ارگ‌ها به‌عنوان اجزای اصلی ساختار شهری در تعامل میان اقتصاد، مذهب و امنیت شکل گرفتند.
وی افزود: در دوران معاصر و با ورود شهرسازی نوین از دوران قاجار به بعد، بسیاری از الگوها از غرب اقتباس شد. با این حال، ایران هیچ‌گاه در شهرسازی یک واردکننده صرف نبوده است، بلکه مکتب‌های ایرانی مانند «مکتب اصفهان» و «مکتب خراسان» ریشه در فرهنگ و هویت بومی دارند.
معاون عمرانی استانداری هرمزگان تصریح کرد: امروز بیش از ۷۵ درصد جمعیت کشور در شهرها زندگی می‌کنند و رشد سریع شهرنشینی بدون توسعه هماهنگ زیرساخت‌ها موجب گسترش ناهنجاری‌های شهری شده است. حدود ۲۵ درصد جمعیت شهری کشور در بافت‌های فرسوده و سکونتگاه‌های غیررسمی زندگی می‌کنند و بیش از ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار واحد مسکونی غیرایمن در معرض خطر زلزله قرار دارند.
وی ادامه داد: شهرسازی در ایران قربانی منابع مالی شهرداری‌ها شده است تا جایی که امروز بسیاری از شهرها از طریق فروش تراکم و صدور پروانه‌های ساخت اداره می‌شوند، درحالی‌که پیامد این سیاست، تشدید ناهماهنگی با شبکه معابر، افزایش ترافیک و افت کیفیت زندگی شهری است.
صادقی پور با تأکید بر اینکه شهرسازی باید از «شهرسازی پول‌محور» به «شهرسازی انسان‌محور» تغییر مسیر دهد، گفت: هدف نهایی شهرسازی ایجاد احساس امنیت، آرامش و رفاه برای شهروندان است، نه صرفاً توسعه فیزیکی یا فروش زمین.
وی خاطرنشان کرد: طرح‌های جامع و تفصیلی شهرها در بسیاری از موارد با شرایط واقعی تطابق ندارند و نداشتن نظام به‌روزرسانی و اصلاح مداوم، موجب فرسایش اطلاعات آن‌ها شده است. به همین دلیل باید تمرکززدایی واقعی از نظام تصمیم‌گیری شهری، رعایت دقیق ضوابط، و اجرای مقررات شهرسازی در اولویت قرار گیرد.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری هرمزگان با اشاره به چالش‌هایی مانند کمبود منابع آبی، ناترازی انرژی و فشار بر زیرساخت‌های کلان‌شهری افزود: برای دستیابی به توسعه پایدار شهری، باید شهرسازی را به‌عنوان فرآیندی اجتماعی دید که در خدمت آرامش، هویت و عدالت شهری است.
صادقی پور گفت: شهرسازی باید انسان‌ساز باشد نه صرفاً ساختمان‌ساز. هرجا انسان، هویت و فرهنگ در اولویت باشد، شهر نیز به سوی آرامش و پایداری حرکت خواهد کرد.
هویت شهری ریشه در فرهنگ ایرانی‌اسلامی و سبک زندگی شهروندان دارد
احمد زاهری رئیس جهاد دانشگاهی هرمزگان گفت: معماری و شهرسازی اسلامی در حقیقت انعکاس سبک زندگی شهروندان ماست و مفهومی از هویت شهر ایرانی‌اسلامی را شکل می‌دهد که بر پایه فرهنگ دینی، ارزش‌های اسلامی و تمدن تاریخی ایران بنا شده است.
زاهری، با ابراز خرسندی از پویا شدن فضای علمی استان، از همراهی دستگاه‌های اجرایی، شهرداری بندرعباس، نظام مهندسی، اداره‌کل راه و شهرسازی و موسسه خوارزمی قشم در برگزاری این رویداد قدردانی کرد.
وی با اشاره به سابقه نشست‌های روز شهرساز در جهاد دانشگاهی افزود: از سال ۱۴۰۲ تاکنون این نشست‌ها به‌صورت پیوسته برگزار شده و امسال نیز با حضور استادان داخلی و بین‌المللی دنبال می‌شود. زاهری نوید برگزاری همایش علمی با همکاری نظام مهندسی در سال آینده را داد و اعلام کرد، دانشجویان و فارغ‌التحصیلان می‌توانند با ارائه مقاله پژوهشی در این رویداد علمی مشارکت کنند.
رئیس جهاد دانشگاهی هرمزگان با اشاره به تأکید مسئولان استان بر حفظ هویت روستاها تصریح کرد: نوع نگاه محمد آشوری، استاندار هرمزگان، و معاون عمرانی ایشان در محور هویت و سرمایه اجتماعی سبب خواهد شد معماری و طراحی‌ها در استان نقش مؤثرتری در رفتار و سبک زندگی شهروندان ایفا کند.
زاهری همچنین با استقبال از حضور مهمانان خارجی از کشور فرانسه گفت: ارتباطات بین‌المللی استان در قالب طرح‌های مرتبط با اقتصاد دریامحور توسعه یافته و امروز سهم اقتصاد دریا در کشور تنها ۱۰ تا ۱۵ درصد است، در حالی‌که در جهان تا ۸۵ درصد می‌رسد.
وی افزود: همکاری مستقیم با دانشگاه پلی‌تکنیک و دفتر وزارت امور خارجه در استان زمینه انتقال تجربه جهانی را فراهم کرده و این تعاملات می‌تواند به تحول جدی در رویکردهای شهری منجر شود.
زاهری، با بیان اینکه شهرسازی امروز باید در پیوند با محیط زیست، اقتصاد و جامعه‌شناسی تصمیم‌سازی کند»، تأکید کرد: در برنامه هفتم توسعه جایگاه محیط زیست ارتقا یافته و نگاه نو به پایداری سرزمین، امنیت ملی و توسعه شهری به‌عنوان یک ضرورت باید مورد توجه شهرداران و شهرسازان قرار گیرد.
وی همچنین با اشاره به سخنان اخیر رئیس‌جمهور در خصوص نقش دانشگاه‌ها در حل مسائل کشور، دانشگاهیان را به مشارکت بیشتر در یافتن راهکارهای علمی برای مشکلات شهری و محیطی فراخواند و افزود: با هم‌افزایی و حمایت مدیریت استان به‌ویژه شخص استاندار مردمی، آینده شهرسازی هرمزگان روشن و پویا خواهد بود.
شهرسازی امروز نیازمند خرد جمعی و تصمیم‌های هوشمندانه است
حمیدرضا عامری سیاهویی نایب‌رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان هرمزگان گفت: شهر امروز موجودی پویا و چندوجهی است که آیینه فرهنگ و روح تمدن انسان معاصر به شمار می‌رود و بیش از هر زمانی به خرد جمعی و تصمیم‌های هوشمندانه نیاز دارد.
عامری اظهار کرد: سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور از سال ۱۳۷۵ فعالیت خود را آغاز کرد و هرمزگان نیز از سال ۱۳۷۶ با پنج عضو در رشته‌های عمران، معماری و مکانیک وارد عرصه حرفه‌ای شد که در سال‌های بعد تعداد اعضا به‌صورت چشمگیر افزایش یافت.
وی با اشاره به روند رشد رشته شهرسازی در استان افزود: این سازمان اکنون ۹۱۳ عضو دارد که از این تعداد ۴۶۵ نفر دارای پروانه اشتغال هستند. در گروه شهرسازی نیز ۸۹ نفر فعالیت دارند که ۲۹ نفر دارای پروانه‌اند.
عامری با یادآوری تلاش‌های انجام شده برای تثبیت جایگاه رشته شهرسازی در هرمزگان خاطرنشان کرد: از دوره پنجم با هماهنگی وزارت علوم و شورای گسترش آموزش عالی، موفق شدیم مجوز رشته شهرسازی را در استان اخذ کنیم تا این تخصص مهم به‌صورت اصولی نهادینه شود.
او با بیان اینکه روز جهانی شهرسازی فرصتی برای بازاندیشی در مسئولیت‌پذیری مدیران و کارشناسان شهری است، گفت: وظیفه شهرسازان تنها طراحی کالبدی شهر نیست، بلکه باید زیست‌بومی انسانی خلق کنند که عدالت فضایی، سرزندگی اجتماعی، امنیت روانی و پایداری محیطی در آن تحقق یابد.
نایب‌رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان هرمزگان ادامه داد: نهادهای تخصصی نظیر سازمان نظام مهندسی، دانشگاه‌ها و شهرداری‌ها نقشی سرنوشت‌ساز در آینده شهرها دارند و هم‌افزایی میان دانش و تجربه می‌تواند مسیر توسعه شهری را روشن‌تر کند.
عامری با اشاره به محورهای همایش امسال عنوان کرد: این گردهمایی با موضوع توسعه پایدار شهری، عدالت فضایی، حمل‌ونقل هوشمند و بازآفرینی شهری برگزار شد که می‌تواند به غنای سیاست‌گذاری در سطح محلی و ملی کمک کند.
وی ضمن قدردانی از همه اعضای کمیته اجرایی افزود: برگزاری چنین همایش‌هایی در ظاهر ساده است اما در واقع نیازمند انسجام، هماهنگی و تلاش جمعی است.
او با اشاره به مبحث ۲۴ مقررات ملی ساختمان و آیین‌های جدید مربوط به انطباق شرعی بناها، پدافند غیرعامل و تفکیک شهری گفت: این مقررات به‌زودی در استان هرمزگان به‌صورت رسمی ابلاغ می‌شود و گامی مؤثر در جهت ارتقای کیفیت ساخت‌وساز و فرآیندهای شهرسازی خواهد بود.
شهرسازی پیوندی میان علم، هنر و زندگی انسان است
عباس آذر پیکان، معاون معماری و شهرسازی اداره‌کل راه و شهرسازی هرمزگان گفت: شهرسازی بیش از آنکه حرفه‌ای فنی باشد، علمی و هنری است که با زندگی مردم، محیط‌زیست و فرهنگ اجتماعی پیوندی عمیق دارد.
وی اظهار کرد: نبود درآمد پایدار شهری، شهرداری‌ها را به صدور مجوزهای مغایر با طرح‌های تفصیلی سوق داده و نتیجه آن افزایش تراکم، کمبود سرانه‌های خدماتی و بروز ترافیک است.
آذر پیکان افزود: باید رعایت ضوابط شهرسازی خط قرمز مدیران شهری باشد و مجوزهای مغایر صادر نشود. حدود ۳۳۵۰ هکتار از محدوده شهری استان و ۱۷۰۰ هکتار از بندرعباس بافت فرسوده است و طبق برنامه هفتم باید ۲۰ درصد آن بازآفرینی شود.
وی از اقدامات اخیر در حوزه شهرسازی هرمزگان از جمله بازبینی طرح‌های تفصیلی، مطالعات بلندمرتبه‌سازی بندرعباس، اصلاح حریم ساحلی و آغاز طرح‌های سه شهر جدید مکران، خلیج فارس خبر داد و گفت: مطالعات جامع این شهرها در شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران در حال انجام است.
آذر پیکان تصریح کرد: شهرساز بودن یعنی پذیرفتن مسئولیتی سنگین در قبال فرهنگ، محیط و انسان؛ باید نقش خود را در ساخت آینده‌ای زیباتر آگاهانه و مسئولانه ایفا کنیم.
انتهای پیام
نظرات