در راستاي طرح رصدخانه‌ملي ايران و براي شركت در دومين كارگاه تخصصي مربوط اين رصد خانه، جمعي از اخترفيزيكدان‌هاي ايراني و خارجي فعال در دانشگاه‌ها و رصدخانه‌هاي بزرگ اروپا به ايران سفر كردند.

به گزارش خبرنگار «علمي» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، سپهر اربابي بيدگلي، دكتري كيهان‌شناسي از دانشگاه پتسدام آلمان و مسوول بخش مهندسي طرح رصدخانه ملي ايران با اشاره به برگزاري دومين سمينار چگونگي پيشرفت اين طرح با حضور متخصصان خارجي گفت: نخستين كارگاه علمي طرح رصدخانه ملي با هدف تدوين و معرفي اهداف علمي طرح برگزار و طي آن پيشنهادات منجمان ايراني جمع‌آوري شده و در سند اهداف علمي رصدخانه ملي ايران لحاظ شد. در

كارگاه دوم نيز كه هفته جاري بر اساس سند اهداف علمي رصدخانه ملي ايران برگزار شد، طراحي و ساخت آشكارسازها و پارامترهاي تلسكوپ مورد بحث و بررسي قرار گرفت تا براساس پيشنهادات علمي منجمان به سمت طراحي آن برويم.

به گفته وي ، 20 منجم ايراني و حدود 10 نفر منجم بين‌المللي در اين كارگاه علمي شركت داشتند.

مسوول بخش مهندسي رصدخانه ملي ايران:‌

رصدخانه ملي ايران به تلسكوپي به قطر سه متر مجهز خواهد بود

دكتر اربابي با بيان اين كه تلسكوپ رصدخانه ملي ايران، سه متر قطر خواهد داشت، خاطرنشان كرد: البته درباره آرايش اپتيكي تلسكوپ هنوز به توافق نهايي نرسيده‌ايم. در اين رابطه دو گزينه اصلي مطرح است اول اين كه در كنار آينه اصلي يك آينه ثانويه محدب باشد كه اين امر به كوچك بودن تلسكوپ كمك مي‌كند و به لحاظ ساخت، طراحي و بهره‌برداري مزاياي مختلفي دارد، اما گزينه دوم اين است كه آينه ثانويه تلسكوپ به صورت مقعر ساخته شود كه منجر به افزايش طول تلسكوپ مي‌شود، اما از نظر بهره‌برداري ها در آينده به خصوص در زمينه اپتيك تطبيقي به نفع ما خواهد بود.

عضو هيات علمي پژوهشگاه دانش‌هاي بنيادي با بيان اين كه ايده ساخت رصدخانه ملي ايران به 40 سال پيش برمي‌گردد، اظهار كرد: پس از مدتي، دو رصدخانه در شيراز و تبريز در دهه 50 ساخته شد، اما پس از گذشت بيش از 30 سال از ساخت آنها، اين دو رصدخانه جوابگوي نيازهاي منجمان ايران نيستند، بنابراين از حدود 15 سال پيش، منجمان ايران به فكر ساخت يك رصدخانه مدرن افتادند.

وي ادامه داد: مطالعات مكانيابي اين طرح اواخر دهه 70 شمسي تحت سرپرستي دكتر نصيري شروع شد. ابتدا مطالعات هواشناسي آغاز و مطالعات هواشناسي چندين ايستگاه هواشناسي را جمع‌آوري كردند كه در نهايت نقاط مناسب در كشور شناسايي شد.

مكان نهايي رصدخانه طي هفته‌هاي آينده مشخص مي شود

به گزارش ايسنا، دكتر اربابي بيدگلي با اشاره به اين كه چهار نقطه از كشور از روي مطالعات هواشناسي و لرزه شناسي انتخاب شد، تصريح كرد: پس از اين موضوع، تيم‌هاي نجومي براي اندازه‌گيري آشفتگي جو توسط وسيله‌اي به نام «ديم» در اين چهار نقطه مستقر شدند؛ بنابراين دو نقطه شامل قله‌هاي اطراف كلاه برفي و رشته كوه كركس و دومي قله‌هاي‌ دينوا بين قم و كاشان مشخص شدند؛ البته تا چند هفته آينده با تكميل مطالعات دكتر نصيري مكان نهايي رصدخانه ملي ايران تعيين مي‌شود.

استاد ايراني دانشگاه «نيس» فرانسه:

تاسيس رصدخانه ملي تاثير شاياني در پيشرفت علمي و فن‌آوري ايران خواهد داشت

دكتر فرخ وكيلي، استاد دانشگاه نيس فرانسه و عضو رصدخانه ساحل لاجوردي كه براي شركت در كارگاه تخصصي طرح رصدخانه ملي ايران به تهران سفر كرده است با بيان اين مطلب خاطرنشان كرد: راه‌اندازي رصدخانه ملي ايران همچنين به ايجاد جامعه علمي و نجومي در ايران كمك خواهد كرد.

وي كه در گذشته در زمينه اختر فيزيك ستاره‌يي فعاليت مي‌كرده و اخيراً نيز مسئول آزمايشگاه فيزو است كه تحقيقات آن در راستاي كشف سيارات فراخورشيدي و تشخيص خواص آنها است، تصريح كرد: ساخت رصدخانه ملي ايران تنها يك پروژه علمي نيست كه منجر به مطالعات علمي و دست يافتن به داده هاي جديد شود بلكه تاثير زيادي در پيشرفت فن‌آوري ايران دارد به طوري كه دقت در اندازه گيري اجرام منجر به دست آوردن دانش عميق تري از فيزيك و فن‌آوري مي شود.

عضو سازمان رصدخانه جنوب اروپا:

رصدخانه ملي ايران، امكان مشاركت منجمان ايراني را در تحقيقات بين‌المللي فراهم مي‌كند

دكتر ديتريش باده، عضو سازمان رصدخانه جنوب اروپا و از ديگر منجمان شركت‌كننده در كارگاه نيز درباره روش‌هاي مشاركت ايران در تحقيقات بين‌المللي نجومي با بهره‌برداري از تلسكوپ سه متري رصدخانه ملي ايران گفت: اولين روش مطالعه ستاره‌هاي نسبتاً روشن با تلسكوپ سه متري و طيف سنج دقيق براي يافتن خطوط طيفي عناصر بسيار ناياب به خصوص عناصر ناپايدار است كه چنانچه بتوان آن ها را كشف كرد، ناپايداري ستاره ها را نشان مي دهد كه ستاره ها دنياميك و درحال تغيير هستند.

وي تصريح كرد: دومين مورد، پديده هاي گذرا و قابل تغيير تحت زمان مانند نوسان هاي ستاره‌يي است. ستاره‌ها، تحت نوسان و لرزه‌هايي قرارمي گيرند كه به زمين لرزه شباهت دارند اما تفاوت آن‌ها عدم توقف لرزه ها در ستاره‌ها است؛ بنابراين لرزه‌شناسي ستاره‌ها، مي تواند خواص داخلي آن‌ها حتي تا هسته آن ها را به انسان نشان دهد تا ساختار ستاره‌اي را مطالعه كرد.

گفتني است، ديتريش باده از منجمان سرشناس رصدخانه جنوب اروپا است كه به همراه 10 منجم ديگر مسووليت ساخت و طراحي آشكارسازهاي اپتيكي را در اين رصدخانه كه يكي از بزرگ ترين رصدخانه‌هاي دنيا است بر عهده دارند. زمينه اصلي فعاليت‌هاي پژوهشي وي مطالعه ستاره هاي بسيار داغ تر و پرجرم تر از خورشيد است كه در پايان عمرشان به ابراخترها تبديل مي شوند.

معاون موسسه اخترفيزيك پاريس:

رصدخانه ملي ايران بخشي از شبكه تلسكوپ‌هاي بين المللي مطالعه فوران‌گرهاي پرتو گاما خواهد بود

به گزارش ايسنا، پاتريك پيتي جين كه براي شركت در كارگاه تخصصي طرح رصدخانه ملي ايران به تهران سفر كرده است با بيان اين مطلب خاطرنشان كرد: اگرچه تلسكوپي به قطر سه متر از بسياري تلسكوپ‌هاي بزرگ كوچكتر است اما از جمله مزاياي اين تلسكوپ، بررسي ناحيه وسيع تري از آسمان با تعداد اجرام بيشتر است.

معاون موسسه اخترفيزيك پاريس كه زمينه كاريش شناخت اختروش‌ها است كه از دورترين اجرام آسماني به فاصله ميلياردها سال نوري از زمين هستند، با بيان اين كه فوران گرهاي پرتو گاما بزرگترين انفجارهاي شناخته شده است، خاطرنشان كرد: اين انفجارها بسيار درخشانند به طوري كه مي‌توان با چشم غيرمسلح پرتو نور آن ها را مشاهده كرد، اما ويژگي آنها از بين بردن نور توليد شده ظرف چند ساعت است.

وي با اشاره به اين كه بايد بسيار سريع اين فوران گرها را مطالعه كرد، افزود: از اين رو ماهواره مشترك فرانسه و چين كه ظرف چند سال آينده به فضا پرتاپ مي شود، تنها ماهواره اي است كه توانايي كشف فوران گرهاي پرتو گاما را دارد و تلسكوپ سه متري ايران بخشي از شبكه تلسكوپ‌هاي بين المللي خواهد بود كه براي مطالعه فوران گرهاي پرتو گاما استفاده خواهد شد.

استاد دانشگاه «هايدلبرگ» آلمان:

بهترين روش در طراحي آشكارسازهاي رصدخانه ملي ايران به كارگيري دوربين فوكال راديوسل است

يواخن كراتر، استاد دانشگاه «هايدلبرگ» كه رصدخانه ايالت « بادن برتنبرگ» آلمان زيرنظر اين دانشگاه اداره مي‌شود هم در نشست كارگاه علمي رصدخانه ملي ايران گفت: بهترين روش در طراحي و ساخت آشكارسازهاي رصدخانه ملي ايران به كارگيري دوربين فوكال راديوسل است كه باعث كوتاه شدن فاصله كانوني تلسكوپ شده و ابزاري بسيار قوي براي مطالعات نجومي با قابليت انجام چندين كار به طور همزمان است.

استاد دانشگاه «هايدلبرگ» تصريح كرد: تصويربرداري با دقت خوب از يك ناحيه آسمان و طيف سنجي، اندازه گيري قطبش نور و طيف سنجي همزمان از حدود 20 تا 30 جرم آسماني از جمله مزاياي اين وسيله به شمار مي رود.

اخترشناس رصدخانه پاريس:

تلسكوپ سه متري رصدخانه ملي ايران امكان بررسي سيارات فراخورشيدي را فراهم مي‌كند

جين اشنايدر كه براي شركت در كارگاه تخصصي طرح رصدخانه ملي ايران به تهران سفر كرده است با بيان اين كه سه روش مناسب براي استفاده از تلسكوپ سه متري براي شناسايي سياره هاي فراخورشيدي وجود دارد، تصريح كرد: روش اول، مطالعه سياره هاي درحال گذر است به طوري كه سياره وقتي كه از مقابل سياره مادر عبور مي كند، گرفتي را ايجاد مي‌كند كه مي توان با استفاده از آن، خواص سياره مورد نظر را بررسي كرد.

وي افزود: روش دوم، استفاده از آشكارساز نسل دوم رصدخانه ملي ايران كه طيف سنجي با قدرت تفكيك بالا است، براي اندازه‌گيري نوسان ستاره‌ها در كشف سيارات فراخورشيدي و روش سوم عكس برداري مجزا از سياره‌ها است.

اين عضو رصدخانه پاريس كه زمينه تحقيقات وي سياره‌هاي فراخورشيدي و كشف نشانه‌هاي حيات در آنهاست با اشاره به مطالعات خود گفت: در اين تحقيقات با استفاده از اطلاعات ماهواره كروپ در جست‌و‌جوي منظومه‌هايي هستيم كه سياره هاي فراخورشيدي در آن ها وجود دارد. پروژه دوم عكس برداري و طيف سنجي از اين سيارات است تا تركيب شيميايي آن ها به دست آيد كه در شناخت نشانه هايي از حيات موثر است.

استاد دانشگاه كپنهاك:

رصدخانه ملي ايران زمينه بررسي تركيب شيميايي اجرام آسماني را فراهم مي‌كند

مايكل اندرسون، استاد دانشگاه كپنهاك هم كه در كنار بررسي فوران گرهاي پرتو گاما به عنوان قوي ترين انفجارها در عالم در زمينه ساخت ابزارهاي تحقيقات نجومي فعاليت دارد، تصريح كرد: طرح ديگري كه مي توان در رصد خانه ملي ايران به كار برد، طيف سنج با قدرت تفكيك بسيار بالا است كه آرايش اپتيكي بسيار پيچيده اي را در بر مي گيرد و زمينه بررسي تركيب شيميايي اجرامي مانند ستاره، كهكشان و اجرام بسيار دور دست را فراهم مي كند كه نسل دوم آشكارسازهاي رصدخانه ملي ايران حتماً يك طيف سنج با قدرت تفكيك بسيار بالا خواهد بود.

انتهاي پيام