غروب ساحل محمودآباد زیباست، به خصوص وقتی که انعکاس تلألو خورشید بر روی ماسه‌ها، چشم را می‌نوازد. همه چیز دریای خزر در ساحل محمودآباد آرامش دهنده است و نشاط آور.
بوی دریا، رطوبتی که بر تن می‌نشیند و صدای موج دریا که برخلاف صداهای شهری، گوش را نمی‌خراشد و موجب آرامش جسم می‌شود. وقتی با پای برهنه بر روی شن‌ها قدم می‌گذاری و حشرات ریز دریا زیرپایت وول وول می‌خورند، احساس بدی نداری و حس می‌کنی زندگی زیر پایت جریان دارد. قدم به قدم، صدای خش خش صدف‌ها در هنگام برخورد با پاهایت را حس می‌کنی و جالب اینجاست، پایت آزار نمی‌بیند. به سمت دریا، تند تند می‌دوی تا پاهایت، خیسِِ خیس و جانت تازه شود اما با وجود سخت بودن حرکت در میان ماسه‌ها، خسته نمی‌شوی.
" اُواُو" مرغان دریایی بر روی دریا و حرکت‌شان بر روی ساحل ترانه‌خوان دریا می‌شوند و ماهیان کوچکی که در لابه‌لای پایت، حرکت و نوک می‌زنند. همه و همه اینها قدرت خلقت خداوند را یادآور می‌شوند. بله، همه چیز ساحل محمودآباد زیباست.
اما این روزها به ساحل محمودآباد سرزده‌اید؟
از آنجا که آملی‌ها، دیگر پذیرای زباله شهر همسایه‌اشان نیستند، زباله‌ها به سوی ساحل روانه شده‌اند و در کنار دریا دپو می‌شوند. روزانه، حدود 30 تن زباله و در روزهای تعطیل به دلیل حضور گردشگران از استان‌های دیگر و به ویژه تهران گاهی تا 80 تن زباله به سوی ساحل سرازیر می‌شود، آری، ماسه‌ها و صدف‌های ساحل زیر خروارها زباله در یک عرصه 2000 مترمربعی مدفون شده‌اند و لاک‌پشت‌ها و جانورها در میان این همه زباله راه دریا را گم کرده‌اند.
از آن بدتر این است که اگر راه‌شان را هم پیدا کنند ممکن است به خاطر سرنگ‌های آلوده‌ای که در میان زباله‌ها یافت می‌شود بیمار شده باشند و ای کاش راه دریا را پیدا نکنند تا بیماری‌های مهلک به دریا نرسد.
مرغان دریایی بی‌خبر از جنایت بشری، بر تیر و تخته‌ها و سرنگ‌های بیمارستانی فرود می‌آیند. ساحل دیگر بوی دریا نمی‌دهد، بوی متعفن زباله می‌دهد. دریا فریاد می‌زند و می‌گوید، آلودگیم از حد مجاز فراتر رفته و توان پالایش فاضلاب‌ها و زباله‌ها را ندارم. دیگر زمان مرگ خزر نزدیک شده است.
مسئولان شهری می‌گویند، محمودآباد شهری ساحلی است و جایی برای دفن بهداشتی زباله ندارد. آنها در حال گشتن برای یافتن جایی مناسب هستند اما هنوز پیدا نکرده‌اند.
فاجعه بهداشتی در انتظار شهرستان محمودآباد
محمدرضا شعبانی، سرپرست شهرداری محمودآباد با بیان این‌که شهرداری ناچار شده است زباله‌های شهر را در ساحل دریا نگهداری کند، به خبرنگار ایسنا توضیح داد: بالغ بر بیست سال بود که زباله‌های شهر محمودآباد به ازای پرداخت هزینه و ضمن داشتن قرارداد با شهرداری آمل، به محل دفن زباله آن شهر واقع در کیلومتر 30 جاده هراز، حمل و تخلیه می‌شد، اما شهرداری و شورای اسلامی شهر آمل به یکباره و به صورت یکجانبه، از تاریخ 12 مردادماه امسال از حمل و تخلیه زباله در محل دفن یاد شده جلوگیری کرد.
وی ادامه داد: این امر موجب شده به ناچار، زباله‌ها را در ساحل دریا نگهداری کنیم و چون چند روزی است که در آن مکان تلنبار شده، به خاطر بوی تعفن حاصل از آن در اثر شدت گرما، مسئله را به مرز بحران رسانده و احتمال می‌رود در آینده نزدیک، این موضوع منشأ حوادث غیرقابل پیش‌بینی گردد.
وی ادامه داد: از طرفی چون محل دپوی موقت زباله، دارای ظرفیت محدودی است، به ناچار تا چند روز آینده، دیگر امکان جمع‌آوری زباله مقدور نخواهد بود و این موضوع، مشکل را دوچندان خواهد کرد، لذا حل این مشکل در کوتاه‌مدت ضروری است.
شعبانی تاکید کرد: وضعیت موجود دفن غیراستاندارد زباله شهرستان محمودآباد از حالت هشدار خارج شده و در مرز بحران قرار دارد. امیدواریم مسئولین، موضوع فوق را جدی گرفته تا ان‌شاءالله از شیوع بیماری‌های واگیردار و فاجعه بهداشتی جلوگیری شود.
شهردار محمودآباد با تاکید بر اتخاذ راهکاری فوری برای خروج و انتقال زباله از ساحل، خاطرنشان کرد: دخالت مسئولین ارشد استان به ویژه استاندار مازندران جهت ادامه حمل زباله محمودآباد به محل دفن زباله شهرداری آمل همانند گذشته در کوتاه مدت و اختصاص زمین مناسب برای شهرداری توسط مراجع ذیربط برای رفع کوتاه مدت این مشکل، راهگشا خواهد بود. با اختصاص زمین، شهرداری عملیات آماده‌سازی آن را انجام خواهد داد.
وی تصریح کرد: شهر محمودآباد به علت جلگه‌ای بودن و نحوه توزیع جمعیت و یکپارچگی روستاهایش و هم‌چنین بالابودن سطح آب‌های زیرزمینی، مکان مناسبی برای دفن زباله ندارد، لذا امکان شناسایی زمین منطبق با معیارهای زیست محیطی مقدور نیست، به همین جهت باید در مناطقی شبیه زمین دفن زباله آمل، این اقدام صورت گیرد.
وی توضیح داد: از طرفی مکان فعلی دفن زباله آمل نیز به علت نشست شیرابه‌ها، مناسب نبوده و انتظار این‌که زباله‌ها تا ابد به محل فعلی دفن زباله آمل منتقل شود، دور از توقع است، به همین جهت ضرورت دارد اساساً موضوع دفع زباله استانی و یا حتی ملی دیده شود و راهکاری منطقی از سوی تصمیم‌گیران ارشد اتخاذ شود.
محل فعلی دپوی زباله در ساحل محمودآباد مشکلات زیست‌محیطی دارد
یدالله رنجبر، مدیر محیط زیست محمودآباد در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا با بیان این‌که محل فعلی دپوی زباله در ساحل محمود آباد مشکلات زیست‌محیطی دارد، تاکید کرد: قطعا جایگاه فعلی دپوی زباله در شهر محمودآباد به دلیل مجاورت با ساحل مورد تایید مسئولان ذیربط استان و شهرستان نیست.
وی درباره علت دپوی زباله‌ها در ساحل، توضیح داد: از حدود چند مدت پیش که از انتقال زباله‌های محمودآباد به آمل جلوگیری شد مدیران ذیربط شهرستان از جمله مجموعه فرمانداری، شهرداری و محیط زیست به فکر مکانی جایگزین برای انتقال زباله‌ها از ساحل شهرستان افتادند.
رنجبر ادامه داد: محیط زیست شهرستان به عنوان یکی از متولیان و همکاران در این موضوع از سه منطقه برای جایگزین شدن با مکان فعلی بازدید کرده که جایگزین شدن یکی از این مناطق به دلیل حساسیت و نارضایتی مردم منطقه موردنظر منتفی شده است. نمی‌توانیم نام این مناطق مدنظر را بیان کنیم زیرا ممکن است برای مردم این مناطق حساسیت ایجاد کند.
وی تصریح کرد: تقاضا کردیم شهرداری به جای استفاده از زمین‌های تحت پوشش منابع طبیعی، مکانی را خریداری کند تا بتوان دفن زباله‌ها را در زمین خریداری شده انجام دهد.
رنجبر گفت: به طور کلی منطقه‌ای در شهرستان محمودآباد به دلیل ساحلی بودنش و فاصله کم روستاهای شهرستان از همدیگر برای دفن بهداشتی زباله به صورت استاندارد وجود ندارد. از طرفی جای مناسبی برای دفن زباله نداریم و از سوی دیگر زباله‌ها به صورت سنتی دفن می‌شود و روش‌هایی برای فرآوری زباله و استفاده اقتصادی از زباله در شهرستان وجود ندارد.
مدیر محیط زیست محمودآباد بیان کرد: در حال حاضر و با امکانات و شرایط موجود تنها می‌توانیم تصمیم بگیریم محلی برای دپوی روزانه زباله درنظر بگیریم تا زباله‌های جمع‌آوری شده سطح شهر به این مکان انتقال یابد تا با رسیدن به حجم مناسب به محل اصلی انتقال یابد.
باید نیروگاه برق با منبع زباله بسازیم اما هزینه‌اش را نداریم
وی افزود: اگر بخواهیم آلودگی زیست محیطی ناشی از زباله در شهرستان نداشته باشیم باید نیروگاه برق با منبع زباله بسازیم که هزینه‌اش از عهده ما خارج است و از سوی دیگر به کارگیری دستگاه زباله‌سوز نیز مشکل آلودگی محیط زیست را حل نمی‌کند، زیرا که این دستگاه خود نیز آلوده‌کننده محیط زیست است. امیدواریم تا یک ماه آینده مکان جایگزین محل فعلی دپوی زباله شهرستان مشخص شود، اما با توجه به این‌که ما تنها تصمیم‌گیرنده برای حل این مشکل نیستیم نمی‌توانیم قول دهیم.
روزانه حدود 30 تن زباله 30 هزار شهروند محمودآبادی در ساحل دپو می‌شود
رنجبر اظهار کرد: طول ساحل شهرستان محمودآباد 30 کیلومتر است و زباله‌ها در مساحت 500 مترمربع در عرصه‌ای حدود 2000 مترمربعی در کنار ساحل دپو شده است. متولی اصلی مدیریت پسماند، وزارت کشور و با همکاری محیط زیست است. روزانه حدود 30 تن زباله تولیدی 30 هزار شهروند شهر محمودآباد در ساحل دپو می‌شود.
وی ادامه داد: در 6 ماه نخست امسال، به طور میانگین روزانه بیش از 60 هزار نفر در شهر حضور داشته‌اند که در پایان هفته‌ها این تعداد به 200 هزار نفر نیز رسیده است.
رنجبر گفت: شهر در روزهای پیک جمعیتی خود، روزانه حدود 70 تا 80 تن زباله تولیدی داشته است، بنابراین جمع‌آوری این همه زباله تولیدی بودجه جداگانه‌ای می‌خواهد. باید این بودجه به شهرداری داده شود تا بتوان این مشکل را بهتر مدیریت کرد. برای پاکسازی سواحل، 3 برنامه را با همکاری شورای شهر و شهرداری انجام دادیم، اما باید توجه کرد از آنجا که مدیریت پسماند از گذشته تاکنون به صورت سنتی انجام شده نیاز به دگرگونی قابل توجهی در دفن بهداشتی زباله‌هاست.
اراده ملی برای حل وضع نامناسب زباله در محمودآباد وجود ندارد
سیف‌الله فرزانه، فرماندار محمودآباد با بیان این‌که هنوز اراده ملی برای حل وضع نامناسب زباله در شهرستان محمودآباد و مازندران وجود ندارد، با اشاره به مشکلات دفن زباله در شهر محمودآباد، توضیح داد: شهرستان محمودآباد از سمت شمال به دریا و از سمت جنوب به دشت منتهی می‌شود، بنابراین محیطی برای دفن زباله ندارد.
گردشگران درعید فطر 200 تن زباله در محمودآباد تولید کردند
وی افزود: تا پیش از عید فطر امسال، زباله‌های محمود آباد و آمل در کیلومتر 30 جاده هراز از محمود آباد به سمت آمل دفن می‌شد، اما آملی‌ها جلوی این کار را گرفتند، به همین دلیل مجبور شدیم زباله‌های شهرستان را در ساحل شهر دپو کنیم. البته به دلیل افزایش دپوی زباله در محدوده آمل، محیط زیست این منطقه نیز در حال نابودی است و مسئولان این شهر نیز حق دارند. روزانه به طور متوسط 50 تن زباله در شهرستان محمودآباد تولید می‌شد اما در روزهای تعطیل و با حضور گردشگران میزان تولید زباله چند برابر می‌شود. به عنوان مثال تولید زباله شهرستان در تعطیلات عید فطر به روزانه حدود 200 تن رسید.
فرزانه تصریح کرد: شهرداری متولی جمع‌آوری زباله است ولی محیط زیست باید جانمایی مناسبی برای دفن استاندارد زباله داشته باشد، و جای مناسبی به شهرداری نشان دهد. محیط دفن زباله باید به دور از منطقه مسکونی باشد و فاصله معقولی با محیط شهری داشته باشد، واز سوی دیگر دفن زباله باید به صورت مکانیزه انجام شود. در غیر این صورت زباله‌ها به صورت غیراستاندارد، بازیافت و دفن می‌شوند و آلودگی برای محیط زیست به وجود می‌آورند.
وی خاطرنشان کرد: جمعیت استان مازندران شامل یک جمعیت ثابت و یک جمعیت شناور است. جمعیت شناور آن شامل دانشجوها، گردشگران و ویلانشینان می‌شود، بنابراین زباله استان تنها توسط مردم استان تولید نمی‌شود و مردم سایر استان‌ها و به خصوص استان‌های همجوار نیز زباله‌های تولیدی خود را در این استان به جای می‌گذارند و از استان بیرون می‌روند. برای حل مشکل دفن استاندارد زباله در شهرستان محمودآباد باید اراده‌ی ملی وجود داشته باشد.
محیط زیست مازندران در حال تخریب است
مازندران حیاط خلوت تهرانی‌ها شده است
فرماندار محمودآباد اظهار کرد: استان مازندران به دلیل مسافرخیز بودنش با تخریب محیط زیست مواجه است، سیستم آب و برق استان تحت فشار است، ناهنجاری‌های اجتماعی رو به افزایش و زمین‌های کشاورزی به دلیل تغییر کاربری اراضی در حال تخریب است. همه این مشکلات به این دلیل است که استان جمعیتی چند برابر جمعیت 3 میلیونی خود را تحمل می‌کند. مازندران حیاط خلوت سایر استان‌ها و به خصوص تهرانی‌ها شده است.
وی ادامه داد: این مشکل خاص این شهرستان نیست و شهرستان‌های ساحلی مانند فریدونکار و بابلسر نیز زباله‌هایشان را در ساحل خزر می‌ریزند. البته هر چه به سمت غرب مازندران پیش می‌رویم، شرایط دفن زباله تغییر می‌کند و در شهرهایی مانند چالوس و نوشهر، دفن زباله در ییلاقات صورت می‌گیرد.
در مازندران، زیرساخت ساحل وجود ندارد
فرزانه تصریح کرد: این‌که بگوییم باید به مانند کشور ترکیه، ساحلی پاک داشته باشیم و گردشگری‌مان رونق یابد، ایده‌آل‌گرایی است، در استان مازندران، زیرساخت ساحل وجود ندارد. در ساحل‌های استان برج‌ها در حال ساخته شدن هستند که سبب شده است اجرای طرح ساماندهی دریا با مشکلات جدی رو به رو شود و مانعی بر سر اجرای این طرح شده است. ماده 63 برنامه چهارم توسعه در ارتباط با ساماندهی سواحل است. تا متولی برای اجرای این ماده وجود نداشته باشد به جایی نخواهیم رسید، زیرا دستگاه‌ها موازی هم عمل می‌کنند. یادآور می‌شوم ما جایی برای دفن استاندارد زباله در شهرستان نداریم.
جستجو برای یافتن مکانی مناسب به منظور انتقال زباله‌ها از ساحل محمودآباد
علی نبییان، معاون عمرانی استاندار مازندران گفت: تاکنون دفن زباله محمودآباد در شهرستان آمل صورت می‌گرفت ولی از آنجا که محل دفن زباله آمل جوابگوی میزان بالای زباله تولیدی شهرستان محمودآباد و آمل نبود، در شورای شهر آمل تصمیم گرفته شد از پذیرش زباله تولیدی محمودآباد خودداری شود، در نتیجه این امر مجموعه‌های فرمانداری، شهرداری، محیط زیست و منابع طبیعی در حال بازدید از منطقه‌های مختلف شهرستان هستند تا جای مناسبی برای دفن بهداشتی زباله شهرستان تعیین شود.
وی خاطرنشان کرد: یکی از دغدغه‌های استان مازندران، مدیریت جمع‌آوری بهداشتی زباله است و در دولت نیز بر ضرورت توجه به این موضوع تاکید شده است، به همین منظور تصمیم گرفته شد که پسماند در نقاط شهری مازندران مدیریت شود.
نبییان از راه‌اندازی مجموعه تولید کمپوست شرق مازندران در مهرماه خبر داد و اظهار کرد: قرار است سیستم کمپوست زباله برای بکارگیری زباله تولیدی پنج شهر بهشهر، نکاء، گلوگاه، خلیل شهر و رستم کلا راه‌اندازی شود.
وی ادامه داد: مکان نصب این سیستم در بهشهر خواهد بود و نصب این سیستم مراحل نهایی خود را می‌گذراند. برای این منظور دستگاه "ویندرو" (مخلوط کن و همزن سیستم کمپوست) به عنوان یکی از الزامات کار با ظرفیت بکارگیری 250 تن زباله در روز، خریداری شده و هم اینک وارد گمرکات شده است. در صورت راه‌اندازی این سیستم، مشکل دپوی نامناسب زباله شرق مازندران رفع می‌شود.
وی با اشاره به مشکل جمع‌آوری زباله در شهرستان بابل گفت: برای حل مشکل تجمع زباله در بابل، راه‌اندازی سیستم تولید کمپوست زباله در منطقه "انجیل سی" بابل پیش‌بینی شد که هم اینک این سیستم در این منطقه نصب شده و به صورت آزمایشی کار خود را آغاز کرده است.
احتمالا دستگاه‌های زباله‌سوز در ساری و نوشهر سال آینده راه‌اندازی می‌شود
معاون استاندار مازندران خاطرنشان کرد: برای جمع‌آوری بهداشتی زباله در شهرستان ساری و نوشهر، استفاده از دستگاه‌های زباله سوز پیش‌بینی شده است که در صورت تأمین منابع مالی در سال آینده راه‌اندازی می‌شود. در حال حاضر ساخت این دستگاه‌ها در چین در حدود 50 تا 70 درصد پیشرفت داشته است که در صورت پایان ساخت آنها، این دستگاه‌ها به سمت کشور بارگیری می‌شوند.
نبض دریای خزر کند می‌زند و زمان برای زنده نگهداشتن حیات دریا کم است. وقت تنگ است اما ظاهرا مسئولان به این موضوع توجه نمی‌کنند و یا برایشان اهمیتی ندارد. شاید این گزارش سبب شود که خانم ابتکار، رئیس سازمان محیط زیست، این بار بر روی ساحل خزر پرواز کند و از عمق فاجعه عکس بگیرد و بر روی صفحه اجتماعی‌اش بگذارد. شاید موثر واقع شود و اراده ملی شکل بگیرد و فکری به حال دریا بکنند.
خواهشمندیم اوقات فراغت خود را جای دیگری بگذرانید. هر هفته برای استراحت کنار دریا نروید. نگذارید سرنوشت خرز هم مثل دریاچه ارومیه شود. در همه دنیا فقط همین یک دریای خزر را داریم. دریا تحمل ما را دارد اما نمی‌داند با این‌همه زباله‌ای که در کنارش جا می‌گذاریم چه کند؟ خودمان باید به دادش برسیم وگرنه می‌میرد.
گزارش از شیما عباس‌زاده، خبرنگار ایسنا
انتهای پیام
نظرات