به گزارش ایسنا، الهه حجازی، نایب رییس انجمن ترویج علم ایران در نشست انجمن ترویج علم ایران که شامگاه سه‌شنبه، ۲۷ آبان برگزار شد، درباره الگوی ترویج علم در ایران گفت: الگوی ایرانی ترویج علم در قالب پژوهشی که دکتر اکرم قدیمی مجری آن بودند و به سفارش سازمان برنامه که در آن زمان علاقمند بود فعالیت‌های ترویجی منسجم شود و ردیف بودجه به آن اختصاص یابد، مشخص شد. این الگو مصوب شده است اما متاسفانه در مسیری که باید به دانشگاه‌ها، مجلس و دولت ابلاغ می‌شد، متوقف شد. به همین دلیل است که در هفته‌ی ترویج علم بر لزوم شکل‌گیری دبیرخانه‌ی علمی ترویج علم تاکید می‌کنیم. ما این الگو را با این نیت که بعدا دبیرخانه‌ای تشکیل می‌شود که این دبیرخانه براساس الگوی مشخص شده فعالیت‌ها را هدفمند می‌کند، دنبال کردیم.
وی درباره فعالیت‌های فعلی انجمن ترویج علم ایران بیان کرد: فکر می‌کنم حرکت خوبی آغاز شده است. نمی‌توانیم منتظر باشیم جایی دست ما را بگیرد و به ما بودجه بدهد. به نظر می‌رسد با حرکت‌هایی که آغاز کرده‌ایم، داریم جای خود را مستحکم می‌کنیم. در حال حاضر می‌بینیم که فعالیت‌های ترویجی در نهادهای مختلفی انجام می‌شود.
دکتر رامین مسعودی، مدیر مجموعه آسمان‌نمای گنبد مینای شهرداری نیز در این نشست با بیان این که آسمان‌نماها تفاوت بزرگی با رصدخانه‌ها دارند، گفت: این تفاوت این است که آسمان‌نماها به سه حوزه‌ی کیهان‌شناسی، اخترشناسی و شبیه‌سازی می‌پردازند، در حالی که در رصدخانه‌ها سازه‌ای تعریف شده است و تلسکوپ‌هایی در آن قرار دارد که با آن‌ها می‌توان آسمان را رصد کرد. در آسمان‌نماها تلسکوپ‌های پرتابلی تعبیه شده است که در مواقع لزوم و برای رصد پدیده‌های آسمانی از آن استفاده می‌شود.
وی افزود: آسمان‌نمای گنبد مینا در سال ۱۳۹۳ افتتاح شده است و در ابتدا برنامه‌های علمی با رویکرد تفرجگاهی در آن برگزار می‌شد، اما از سه سال گذشته توانستیم برنامه منسجمی داشته باشیم و فعالیت‌های متنوعی را برای اکثریت مخاطبان یا جامعه آماری تدارک ببینیم. در گنبد مینا، سعی کرده‌ایم همگام با آسمان‌نماهای مطرح دنیا رویدادهای آسمان و پدیده‌های آسمان را ثبت و ضبط کنیم.
مسعودی با بیان این که ما تلاش کردیم برنامه‌هایمان را بر اساس سن و جنس تعریف نکنیم، اظهار کرد: تقسیم‌بندی ما در واقع علاقمندان به حوزه نجوم در هر رده‌ی سنی بود. بر این اساس ما خود را موظف دانستیم که گروه‌بندی‌های مختلفی برای پاسخ به نیازها ایجاد کنیم. مثلا برای افرادی که به مطالعه علاقمندند کتاب‌های روز علم نجوم دنیا ترجمه می‌شوند. برای افرادی که به کشف و شهود علاقمندند گروه‌های گردشگری علمی تعریف کردیم. برای پر کردن اوقات فراغت خانواده‌ها سعی کردیم برنامه‌های این گروه، کاملا متفاوت با برنامه‌های مخصوص مدرسه‌ها و دانشگاه‌ها باشد.
مدیر مجموعه آسمان‌نمای گنبد مینای شهرداری در پاسخ به پرسشی درباره اثرگذاری این مجموعه بیان کرد: بحث اثرگذاری مرکزی مانند گنبد مینا می‌تواند با اثرگذاری سازمانی که سازوکار مشخصی برای آن تعریف شده است، متفاوت باشد. در آسمان‌نما ما بر مبنای تعاملی که با مخاطبین داریم و از طریق نظرسنجی‌هایی که انجام می‌شود و مطالباتی که سابقا به صورت حضوری مطرح می‌شد و همچنین افزایش اعضای باشگاه مخاطبین، درمی‌یابیم آسمان‌نما دارد در مسیر درستی حرکت می‌کند؛ البته این تمام ظرفیت آسمان‌نما نیست و توسعه پیدا خواهد کرد.
مسعودی ادامه داد: یک مزیتی که آسمان‌نما می‌تواند به عنوان یک مرکز علمی ترویجی ایجاد کند، این است که از آن جایی که منطقه فرهنگی گردشگری عباس‌آباد عضو سازمان جهانی گردشگری است و در عین حال آسمان‌نما مولفه علمی این منطقه است، قاعدتا می‌توانیم بسیاری از موارد را مبتنی بر استانداردهای سازمان جهانی گردشگری بومی‌سازی کنیم و در اختیار علاقمندان قرار دهیم.
وی درباره‌ی فعالیت‌های مجازی آسمان‌نمای گنبد مینا در شرایط شیوع کرونا گفت: با توجه به شرایط حاکم بر کشور برخی ترجیح می‌دهند آگاهی‌رسانی‌ها از طریق فضای مجازی دنبال شود، هدف اولیه آسمان‌نماها و آسمان‌نمای گنبد مینا، شبیه‌سازی آسمان در سالن نمایش است. سینماها نیز اکنون به شکل مجازی محصولات را نمایش می‌دهند. به نظر می‌رسد این روند بعد از کرونا نیز ادامه داشته باشد؛ زیرا نوع جدیدی از مخاطب را ایجاد کرده است که هیچ منافاتی با مخاطب قبلی ندارد. ما اوقات فراغت علمی‌ای را که سابق بر این به صورت فیزیکی ایجاد می‌کردیم، اکنون به صورت مجازی ایجاد کرده‌ایم.
این مروج علم درباره‌ی باشگاه مخاطبان آسمان‌نما گفت: عموما علاقمندان به علم نجوم، بنا به دلایل مختلف علاقمندان گسترده‌ای نیستند. به همین دلیل نجوم، حوزه‌ای تخصصی، جذاب ولی محدود است. بنابراین برای این که بخواهیم کار ترویج علم را جدی‌تر پیش ببریم و از سوی دیگر فرآیند آگاهی‌بخشی را برای عموم جامعه انجام دهیم، سعی کردیم فضایی را ایجاد کنیم که مخاطبان در آن حس نزدیکی و تاحدودی مالکیت داشته باشند. اعضای باشگاه مخاطبین گنبد مینا می‌توانند سفرهای علمی داشته باشند و با حضور و مشارکت خود می‌توانند مروج علم باشند.
وی با بیان این که دریافت جایزه ترویج علم بسیار برای ما ارزشمند و خوش‌یمن بوده و هست، افزود: ما یک برنامه‌ریزی‌ای را برای ۱۸ ماه تعریف کرده بودیم که طی آن گام‌هایی را برای رسیدن به اهدافمان که یکی از آن‌ها دستیابی به جایزه ترویج علم بود، برداریم. جایزه ترویج علم ارزشمندترین جایزه علمی کشور برای یک نهاد است زیرا جشنواره‌های دیگر مانند خوارزمی بیشتر فردمحور است. با انحراف بسیار کمی از برنامه‌ریزی‌ها به اهداف خود رسیدیم. اکنون هم مطالبات مخاطبان و هم مطالبات سازمانی تغییر پیدا کرد. در تلاشیم با توجه به اقداماتی که برنامه‌ریزی کردیم، از فرصت ایجادشده استفاده کنیم.
مسعودی در بخش دیگری از این نشست برای همکاری با نهادهای مرتبط با فعالیت‌های ترویج علمی اعلام آمادگی کرد.
انتهای پیام
نظرات