• پایگاه‌های اطلاع‌رسانی

  • پرتال امام خمینی (ره)
  • سایت مقام معظم رهبری
  • سایت ریاست جمهوری
  • سایت مجلس شورای اسلامی
  • سایت قوه قضاییه
  • سایت شورای نگهبان
  • سایت جهاد دانشگاهی
  • خبرگزاری‌ها

  • آنا
  • ایلنا
  • ایکنا
  • ایرنا
  • تسنیم
  • تابناک
  • دفاع مقدس
  • سینا پرس
  • شانا
  • قرآنی
  • موج
  • واحد مرکزی خبر
  • هنر آنلاین
  • دانشگاه‌ها

  • دانشگاه تهران
  • دانشگاه علامه طباطبایی
  • دانشگاه صنعتی شریف
  • دانشگاه صنعتی امیرکبیر
  • دانشگاه شهید بهشتی
  • دانشگاه آزاد اسلامی
  • دانشگاه خوارزمی
  • دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی
  • دانشگاه شهید چمران اهواز
  • دانشگاه فردوسی مشهد
  • دانشگاه اصفهان
  • دانشگاه تبریز
  • دانشگاه علوم پزشکی تهران
  • دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی
  • دانشگاه پیام نور
  • دانشگاه علم و فرهنگ
  • دانشگاه جامع علمی کاربردی
  • روزنامه‌ها

  • آفرینش
  • اطلاعات
  • جمهوری اسلامی
  • خراسان
  • رسالت
  • مردم‌سالاری

isna header

  • صفحه اصلی
  • علمی‌ و دانشگاهی
  • سیاسی
  • فرهنگی و هنری
  • اقتصادی
  • اجتماعی
  • جهان
  • ورزشی
  • استان ها
  • عکس
  • ویدئو
  • گرافیک
  • صوت
  • بازار
  • ایسنا+
  • جمعه ۲ خرداد ۱۴۰۴ - ۱۰:۳۶
  • GMT 07:06

سرویس عکس

  • مستند
  • خبری
  • ایران
  • استان‌ها
  • English

  • آرشیو
  • خط مشی
  • درباره ایسنا
  • تماس با ایسنا
  • پیوندها
  • شبکه‌های اجتماعی
  • ایسنا ۲۴
  • صفحه اصلی
  • علمی‌ و دانشگاهی
  • سیاسی
  • فرهنگی و هنری
  • اقتصادی
  • اجتماعی
  • جهان
  • ورزشی
  • استان ها
  • عکس
  • ویدئو
  • گرافیک
  • صوت
  • بازار
  • ایسنا+
  • جمعه ۲ خرداد ۱۴۰۴ - ۱۰:۳۶
  • GMT 07:06

سرویس عکس

  • مستند
  • خبری
  • ایران
  • استان‌ها
  • English

زنگ خطر برای ایران زمین! میراثی جهانی که جهانی مدیریت نمی‌شود!

محمدمسعود زارع
۴ آذر ۱۴۰۱ / ۱۲:۳۴

میراث جهانیِ بافت تاریخی یزد، در سال‌های گذشته، با وجود بحران‌ها و سیاست ایران‌هراسی غرب، هنوز در برنامۀسفر گردشگران خارجی جای دارد؛ اما در این میان هنوز متولیان گردشگری، به یک نکته توجه چندانی نکرده‌اند و آن نبودِ مدیریت همراستا با جهانی شدن این شهر جهانی است.

هر چند در این پنج سال اقدامات زیادی برای حفاظت از این عرصه توسط متولیان انجام شده، ولی هنوز هم تصاویر نازیبایی در این بخش از شهر یزد به چشم می‌آید به گونه‌ای که بسیاری از ساکنان این بافت پویا و زندۀ تاریخی نسبت به آن گلایه دارند و هنوز هم مهاجرت اهالی اصیل آن به دیگر مناطق شهر به دلیل کاستی‌های مدیریتی این منطقه به چشم می‌آید. بافت تاریخی یزد این روزها علاوه بر چالش‌هایی مانند نبود مدیریت گردشگری، وجود بناهای تاریخی مجهول‌المالک و کثیرالمالک و خطرات ناشی از آتش سوزی و رهاسازی فاضلاب، با معضل حفظ و نگهداری از بناهای تاریخی نیز مواجه است و بعضاً صحنه‌هایی نازیبا را مقابل چشمان بیننده به نمایش می‌گذارد.

  • کمیته میراث جهانی یونسکو ۱۸ تیر ۱۳۹۶ در چهل و یکمین نشست خود در کراکوف لهستان، با اجماع اعضا، بخشی از بافت تاریخی شهر یزد را در فهرست میراث جهانی ثبت کرد، تا نخستین پرونده یک شهر تاریخی ایران در فهرست جهانی به ثبت رسید، اقدامی که مسئولیت‌های بیشتری را متوجه متولیان میراث فرهنگی دانست.
  • تخریب بافت‌های تاریخی معمولا یکی از موضوعات چالش‌برانگیز در حوزۀ شهری در هر شهر محسوب می‌شود، در شرایطی مانند بافت جهانی یزد، این چالش وضعیت متفاوت‌تری به خود می‌گیرد، مانند زمانی که بحثِ ضوابط و حتی طرح معماری بناهای بافت تاریخی مطرح می‌شود تا منطقه، هویت مناسب بافت به خود بگیرد، اما مساله آن‌جاست که هنوز به یکی از نخستین موضوعات در این زمینه بی‌توجهی می‌شود چه برسد به هویت‌دار کردن بافتی جهانی.
  • بافت تاریخی یزد را در مساحت ۷۴۳ هکتار و با حریمی پنج هزار هکتاری در سال ۱۳۸۴ در فهرست آثار ملی به ثبت رساندند، تا 12 سال بعد که یونسکو هم به جهانی شدن آن رای داد، در این فاصله ملی تا جهانی شدن یزد، مسئولان شهری و میراثی وعده و وعیدهایی دادند که در آن‌ها فقط از شکوفایی بافت و رونق گردشگری می‌گفتند، اما با گذر زمان می‌توان گفت چیز خاصی در بافت تغییر نکرد مگر در یک سال نخست که قرار بود همه چیز برای بافت جهانی یزد نونوار و احیا باشد، اما همه چیز کم کم به سمت فراموشی و تخریب و حتی ویرانی رفت.
  • سال گذشته بود که رئیس کمیسیون شهرسازی، معماری و عمران شورای اسلامی شهر یزد با بیان اینکه بافت تاریخی شهر دچار مشکلاتی مانند آشفتگی در ساختار اجتماعی و کالبدی است، خواستار توجه به این منطقه و جلوگیری از بروز آسیب‌های گوناگون‌شد، اما همین درخواست‌ها هم که تا کنون توسط مسوولان فرهنگی مطرح می‌شوند، تقریبا بی‌توجه به حال خود رها می‌شوند.
  • فاطمه حقیرالسادات، عضو شورای اسلامی شهر یزد نیز سال گذشته به این نکته اشاره کرده بود که «برخی از مجوز‌هایی که توسط میراث فرهنگی در بافت تاریخی یزد صادر می‌شود، با این بافت همخوانی ندارد.»
  • او تاکید داشت که «متأسفانه میراث فرهنگی در برخی موارد بدون توجه به این موضوع اقدام به صدور مجوز‌هایی کرده که خلاف قوانین و مقررات و مغایر با دستورالعمل‌های حفاظت از بافت تاریخی است.»
  • شهریور ۱۳۹۵ ارزیاب یونسکو بعد از بررسی وضعیت بافت تاریخی شهر، نتیجه بازدیدش را این طور گزارش کرد: «اکثر سایت‌های جهانی دارای ویژگی‌های خاص خود در حوزه‌های میراث ملموس و ناملموس هستند، اما میراث فرهنگی و تاریخی مردم یزد دارای ذات و روح مشترکی است.» با جهانی شدن بافت تاریخی این شهر که در واقع همۀ شهر را دربر میگرفت؛ از سوی دیگر بعد از جهانی شدن این شهر تاریخی، «معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری یزد که به عنوان نماینده در این اجلاس بود در اینستاگرام خود نوشت: «اشک امونم رو بریده. مبارک همه مردم یزد باشه.»
  • همه این تعریف و تمجیدها در حالی در تاریخ ماندگار شدند که قطعا هیچ کدام فکر نمی‌کردند، چندین سال بعد از جهانی شدن بافت تاریخی یزد، قرار است خانه‌های تاریخی که بافت را تشکیل می‌دهند، به این شکل مخروبه درآیند.
  • به اعتقاد کارشناسان شورای جهانی بنا‌ها و محوطه‌های تاریخی ایراد دیگر در این بافت جهانی به ضوابط ساخت وساز در شهر یزد و نبود مدیریت یکپارچه برمی‌گردد.
  • در طول سال‌های گذشته و حتی قبل از ثبت ملی و جهانی شدن بافت تاریخی یزد، این بافت تاریخی بیشترین ضربه را زمانی خورد که مردم بومی این منطقه از شهر را کم ارزش‌ترین و کم برخوردارترین قسمت شهر می‌دانستند و مطالبه‌ برای سکونت در آن بسیار کم بود.
  • بخشی از نبود استقبال مربوط به مشکلات ناشی از تأمین نشدن نیازهای شهری به ویژه مشکلات دسترسی بود، در این شرایط به مرور بافت تاریخی از ساکنان اصیل خالی شد، خانه‌های قدیمی با دیوارهای کاهگلی و حیات‌های مرکزی، ساباط‌ها و دالان‌ها و طاق‌های قدیمی خالی از سکنه شدند.
  • خانه‌های خالی شده رو به تخریب رفت و اتباع کشورهای دیگر با دلیل ارزان بودن قیمت خانه در بافت، در این بخش از شهر ساکن شدند و به صورت گروهی در آن‌ها ساکن شدند.
  • از یک سو خانه‌های خالی تقریبا به زباله‌دانی تبدیل شدند و از سوی دیگر مشکلات اجتماعی مانند حضور معتادان در این بافت‌ها رشد یافت.
  • اجاره دادن خانه‌ها به افراد غیربومی و حتی اقلیت‌های دیگر کشورها، گاها باعث ایجاد یک تضاد فرهنگی ایجاد ساکنان و بومی و دیگر مردم می‌شود.
  • اصلی‌ترین مطالبه ساکنان بافت تاریخی، مطالبه گردشگرانی یزدی و غیریزدی و حتی گردشگران خارجی است که برای بازدید به این بافت می‌روند. آنها با دلهره بسیار در کوچه‌های کاهگلی و باریک بافت قدم می‌زنند در حالی که هر لحظه هراس دارند که موتورسواران برای آنها مزاحمت ایجاد کنند.
  • هادی احمدی،‌ مدیرکل دفتر حفظ و احیای بناهای تاریخی، نظری متفاوت درباره حضور افراد غیربومی در بافت تاریخی یزد داشت، او 18 تیر 1398 گفته بود:‌«با خروج مالکان خانه های تاریخی از بناهای خود قبل از ثبت جهانی بافت، به مرور افغان‌ها در آن بافت‌ها باقی ماندند و آنجا را نگاه داشتند، در واقع می‌توان گفت همین نقش افغان‌ها در بافت یزد خوب بود و نمی‌توان آن را در بافت تاریخی شهر یزد فراموش کرد چون آن‌ها بافت تاریخی یزد را نگاه داشتند.»
  • او با تاکید بر این‌که کار کارشناسی برای تغییر کاربری‌ها نداریم و نیازمند ظرفیت‌سنجی هستیم، افزود: با این وجود از احیای بافت تاریخی استقبال می‌کنیم قبل از ثبت جهانی شهر یزد بیشتر خانه‌هایی که در بافت قرار دارند متروک بودند و افغان‌ها و سایر اتباع در آن زندگی می‌کردند که گزارش‌های زیادی در این خصوص داشتیم اما بعد از ثبت جهانی این بافت زنده شد.
  • بی‌توجهی به استفاده از مصالح ناهمگون در بافت جهانی شهر، در شرایطی که ورود گردشگران بعد از کرونا بار دیگر رشد داشته است، یکی از نقاط ضعف این بافت تاریخی محسوب می‌شود.
  • قبل از ثبت جهانی شهر تاریخی یزد، یکی از اقداماتِ همیشگی در حال انجام در این شهر و بافت تاریخی‌اش، تبدیل بخشی از خانه‌های قدیمی (که بعضا فرسوده خوانده می‌شدند) به پارکینگ بود، یعنی در آن زمان اولویت مدیریت شهری ایجاد پارکینگ بود نه حفاظت از خانه‌هایی که هویت و اصالت را در یزد همیشگی کرده بودند.
  • در طول سال‌های گذشته یکی از بیشترین هشدارهای فعالان میراثی نسبت به احتمال از دست دادت چهار هکتار از بافت تاریخی یزد بود، بافتی که قرار بود در آن خانه‌ها را صاف کنند و جایشان پارکینگ ساخته شود. در طول این سال‌ها محله‌های تاریخی مانند «امامزاده جعفر» و «امامزاده ملا اسماعیل»، «گلچینان»، «خلف‌باغ» و حسینیه «نقشین»، میدان «بعثت» یا بلوار «بسیج» بارها این نقش را بازی کرده‌اند و خانه‌های هویت‌دارشان در پس طرح‌های تصویب شدۀ شهری به پارکینگ تبدیل شده‌اند.
  • باقی ماندن خانه‌ها در همین شرایط یعنی آوار شدن بخشی از دیوارهای بافت، خود باعث ساکن شدن معتادان در این بناها می‌شوند، عاملی که نه تنها تخریب تدریجی خانه‌ها و سرقت از آن‌ها را به همراه دارد، بلکه باعث ایجاد ناامنی در محله‌های مختلف بافت تاریخی یزد نیز می‌شود.
  • یزد در حالی وارد پنجمین سال جهانی شدن خود شده که بافتی که به واسطه معماری خارق‌العاده و فرهنگ و آدابِ آن جهانی شد، هنوز نتوانسته از شاهدهایِ جهانی شدن خود بهره ببرد. مهمترین این آثار را باید امنیت گردشگران در زمان تردد در بافت یزد داسنت.
  • رونمایی از بافت تاریخی یزد با مرمت بناها و تبدیل مخروبه‌ها به پارکینگ‌های عمومی، بهبود روند جمع آوری زباله و نخاله‌ها بهبود یافت، پارک‌های درون محله‌ای کم و بیش ساخته شدند. سنگ فرش کوچه‌ها انجام شد اما آنچه بیش از اینها اهمیت داشت، زیر پوست بافت تاریخی بود.
  • فقط خوشحالی برای جهانی شدن بافت و در کنار آن ورود گردشگران تنها خواستۀ بومی‌های بافت تاریخی یزد نیست، بلکه در طول چند سالگذشته یکی از مهمترین خواسته‌های آن‌ها 
امنیت، آرامش و برگشت اصالت به بافت جهانی یزد بوده و است.
  • راه دوری نرویم، همین چند ماه قبل یعنی فروردین ماه، مجری پروژه راه‌اندازی مرکز نوآوری گردشگری دانشگاه یزد یکی از چالش‌های عمده نوآوری در حوزه گردشگری شهر یزد را فاضلاب‌های این شهر دانسه و اعلام کرده که با توسعه صنعت گردشگری بحث فاضلاب بافت تاریخی به یکی از تهدیدات جدی برای این ناحیه تبدیل شده، به‌گونه‌ای که بخشی از فاضلاب‌های خانگی این منطقه به پوکه تعدادی از قنات‌های بافت تاریخی واردشده و نه‌تن‌ها حیات این سازه‌های کهن را در معرض خطر قرار داده بلکه به تهدیدی برای سلامت شهروندان و محیط‌زیست تبدیل‌شده است.
  • او معتقد است:‌ مدیریت پساب و فاضلاب شهری در بافت تاریخی با دیگر نقاط شهری  تفاوت و پیچیدگی‌های خاص خود را دارد.
  • علی‌اصغر سمسار یزدی، مدیرعامل شرکت مهندسین مشاور تمدن کاریزی که وظیفۀ انجام مطالعات روی تصفیه فاضلاب در بافت تاریخی با هماهنگی شرکت آب و فاضلاب یزد را دارد، می‌گوید: هدف این است که با توجه به چالش‌های موجود در این ناحیه بهترین سیستم برای حل مشکل فاضلاب بافت تاریخی انتخاب شود. بلکه نگرانی عمده در زمینۀ تغییر الگوی مصرف آب و تغییر کاربری است که حیات بافت تاریخی را به خطر می‌اندازد.
  • محمد حسن طالبیان، معاون سابق میراث فرهنگی نیز در 27 تیر 1398 به ضرورت رسیدگی و توجه به مسئله فاضلاب بافت تاریخی شهر یزد تاکید و اظهار کرده بود که «این موضوع نه تنها در بافت تاریخی یزد بلکه در تمام کشور وجود دارد و ممکن است منجر به نشست‌هایی در مسیر لایه‌ها شود اما مطالعات و جمع‌آوری اطلاعات در مورد فاضلاب‌ها، نحوه توزیع و قنوات بافت تاریخی یزد در حال انجام است و در سطح ملی نیز از آن حمایت می‎شود.»
  • در این گزارش اعلام شده بود «آثار شاخص یزد همچون مسجد جامع، مجموعه میدان امیرچخماغ، مدرسه‌ها و بقعه‌های تاریخی آسیبی ندیده‌اند و سالم هستند، اما حدود ۲۰۰ خانه تاریخی از یک تا ۵۰ درصد تخریب شده است.»
  • تجربۀ سیل مرداد امسال در یزد، مسوولان شهری را بیش از پیش متوجه بحرانِ آغاز تغییر اقلیم در تنها شهر جهانی ایران در کنار دیگر نقاط کشور کرد، شهری که به آن «اولین شهر خشتی دنیا» هم می‌گویند و بحرانی که در صورت وقوعِ دوباره به واسطۀ همین خصوصیتِ متفاوت‌اش، می‌تواند آسیب‌های بیشتری را به شهر وارد کند.
  • قول و قرارهایِ مسئولان برای روزهای بعد از وقوع مونسون در یزد در مرداد، زمانی که مردمِ محلاتی مانند «سردوراه»، «اکبرآباد»، «سرسنگ» و «چهارمنار» خانه‌هایشان را آوار شده دیدند، نکتۀ قابل توجهی بود که اجرایی شدن آن قول و قرارها داشت.
  • او به آواربرداری واحدهای تخریب شده و قرارگیری تعدادی از واحدها در آستانه ساخت مجدد، اشاره کرده و گفته بود:‌ به همت شهردار یزد پروانه ساخت این منازل در کوتاه‌ترین زمان ممکن صادر و زمینه آغاز عملیات اجرایی ۲۰ منزل مسکونی خسارت دیده از سیل فراهم شد.»
  • اما به نظر می‌رسد همه کارها تا همین نقطه باید انجام می‌شده‌اند و هنوز قدم بزرگتری برای برطرف کردن مردمی که بیش از سه ماه قبل خانه‌هایشان را در سیل از دست دادند، برداشته نشده است!
  • دبیر امیر خلوصی
  • شهر یزد
  • ميراث جهاني
  • استانی-عکس

اخبار مرتبط

  • خانه‌های نیمه آوار یزد و زمستانی که از راه رسید

لینکستان

    رزرو هتل مشهد جمینجا خرید سی پی لیفت صورت با نخ بلیط اتوبوس دانلود آهنگ خرید سرور مجازی پهنای باند اختصاصی بوکینگ گوسفند زنده روغن هیدرولیک تجهیزات پزشکی خرید سی پی کالاف بررسی علت بیماری‌ ها بهترین جراح بینی بلیط هواپیما ارزان‌ترین تورهای داخلی و خارجی دوره آنلاین زبان ثبت شرکت بلیط استانبول به تهران رزرو هتل بلیط هواپیما خارجی ویزای دبی تور تجهیزات و ماشین‌آلات صنعتی پیوان ساندویچ پانل سم برای ساس چاپ لیبل uv dtf قیمت تشک خرید بک لینک طراحی سایت آهنگ جدید ایرانی کلاس تیزهوشان ششم تور قبرس شمالی پارتیشن شیشه‌ ای ساخت پرسشنامه آنلاین نوبت‌دهی آنلاین پزشکان پهنای باند اختصاصی رتبه‌ بندی شرکت متخصص گوش و حلق و بینی طراحی سایت شرکتی تابان شهر چاپ
  • در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
  • -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
  • -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
  • - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های دین مبین اسلام باشد معذور است.
  • - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر می‌شود.

نظرات

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
لطفا عدد مقابل را در جعبه متن وارد کنید
captcha
ISNA
  • آرشیو
  • خط مشی
  • درباره ایسنا
  • تماس با ایسنا
علمی و دانشگاهی
  • علم
  • پژوهش
  • فناوری
  • جهاد دانشگاهی
  • هوش مصنوعی
  • آموزش
  • صنفی،فرهنگی‌ودانشجویی
  • دانش‌بنیان‌ها
  • پیشرفت
  • rubika-icon
  • eitaa-icon
  • bale-icon
  • soroush-icon
  • telegram-icon
  • youtube-icon
  • x-icon
  • instagram-icon
  • rss-icon
  • aparat-icon
Nastooh Logoنرم‌افزار تحریریهٔ نستوه
© 2025 Iranian Students' News Agency. All rights reserved