• پایگاه‌های اطلاع‌رسانی

  • پرتال امام خمینی (ره)
  • سایت مقام معظم رهبری
  • سایت ریاست جمهوری
  • سایت مجلس شورای اسلامی
  • سایت قوه قضاییه
  • سایت شورای نگهبان
  • سایت جهاد دانشگاهی
  • خبرگزاری‌ها

  • آنا
  • ایلنا
  • ایکنا
  • ایرنا
  • تسنیم
  • تابناک
  • دفاع مقدس
  • سینا پرس
  • شانا
  • قرآنی
  • موج
  • واحد مرکزی خبر
  • هنر آنلاین
  • دانشگاه‌ها

  • دانشگاه تهران
  • دانشگاه علامه طباطبایی
  • دانشگاه صنعتی شریف
  • دانشگاه صنعتی امیرکبیر
  • دانشگاه شهید بهشتی
  • دانشگاه آزاد اسلامی
  • دانشگاه خوارزمی
  • دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی
  • دانشگاه شهید چمران اهواز
  • دانشگاه فردوسی مشهد
  • دانشگاه اصفهان
  • دانشگاه تبریز
  • دانشگاه علوم پزشکی تهران
  • دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی
  • دانشگاه پیام نور
  • دانشگاه علم و فرهنگ
  • دانشگاه جامع علمی کاربردی
  • روزنامه‌ها

  • آفرینش
  • اطلاعات
  • جمهوری اسلامی
  • خراسان
  • رسالت
  • مردم‌سالاری

isna header

  • صفحه اصلی
  • علمی‌ و دانشگاهی
  • سیاسی
  • فرهنگی و هنری
  • اقتصادی
  • اجتماعی
  • جهان
  • ورزشی
  • استان ها
  • عکس
  • ویدئو
  • گرافیک
  • صوت
  • بازار
  • ایسنا+
  • دوشنبه ۱۹ خرداد ۱۴۰۴ - ۱۷:۲۴
  • GMT 13:54

سرویس عکس

  • مستند
  • خبری
  • ایران
  • استان‌ها
  • English

  • آرشیو
  • خط مشی
  • درباره ایسنا
  • تماس با ایسنا
  • پیوندها
  • شبکه‌های اجتماعی
  • ایسنا ۲۴
  • صفحه اصلی
  • علمی‌ و دانشگاهی
  • سیاسی
  • فرهنگی و هنری
  • اقتصادی
  • اجتماعی
  • جهان
  • ورزشی
  • استان ها
  • عکس
  • ویدئو
  • گرافیک
  • صوت
  • بازار
  • ایسنا+
  • دوشنبه ۱۹ خرداد ۱۴۰۴ - ۱۷:۲۴
  • GMT 13:54

سرویس عکس

  • مستند
  • خبری
  • ایران
  • استان‌ها
  • English

زنگ خطر برای ایران زمین! حقی که به صاحبش نرسید

احمد ظهرابی
۱۴ مرداد ۱۳۹۸ / ۱۳:۳۱

با بارندگی‌های خوب بهار امسال و افزایش آب پشت سدها، پس از حدود ده سال خشکسالی و قرار گرفتن مناطقی از استان قم همچون دشت مسیله، دریاچه نمک و تالاب مره به وضعیت هشدار و خطرناک از لحاظ خشکی و زیست محیطی، مسئولین استان با هماهنگی وزارت نیرو اقدام به رهاسازی حدود ۱۹۷ میلیون متر مکعب از ذخیره دو سد پانزده خرداد و کوچری به عنوان حق‌آبه زیست محیطی رودخانه قمرود کردند که تا پایان شهریور ماه نیز به طول خواهد انجامید. ولی متاسفانه پس از گذشت بیش از دو ماه از رهاسازی آب با مراجعه به بند جنگل که ابتدای ورودی آب به دشت مسیله و پس از آن دریاچه نمک است شاهد خشکی منطقه و عدم رسیدن آب به این مناطق هدف بودیم. این حق آبه زیست محیطی که طی اعلام اولیه مسئولین قرار بر رهاسازی در ابتدا با دبی ۸ مترمکعب در ثانیه و در ادامه تا ۴ مترمکعب در ثانیه بود، متاسفانه با توجه به طولانی بودن مسیر رودخانه قمرود تا دشت مسیله و برداشت های غیر مجاز برخی کشاورزان و حتی عوامل شهرداری با پمپ‌های قوی و پرکردن تانکرها و همچنین گرمای شدید تابستان قم، در انتها با دبی کمتر از یک متر مکعب بر ثانیه به انتهای قمرود در روستای ملک آباد رسید و حتی به بند جنگل و ابتدای ورودی دشت مسیله هم نرسید.
کارشناسان امر معتقدند که برای رسیدن آب از سد پانزده خرداد به دشت مسیله  و سپس به منطقه حاد و پرخطر دریاچه نمک(منطقه مستعدد خیزش گرد و خاک) که تنها راه تامین آب آن از مسیر استان قم است، رهاسازی آب به صورت سیل آبی و یا حداقل با دبی ۲۰ مترمکعب بر ثانبه باید باشد که قدرت طی مسیر بیش از ۱۰۰ کیلومتری را دارا باشد که متاسفانه با اقدامات زیباسازی و کاشت گیاه در بخش شهری مسیر رودخانه قمرود و عدم قبول خسارت جزئی به این بافت شهری اجازه عبور سیلاب و جلوگیری از خسارت سنگین ورود طوفان های شن و نمک در آینده نزدیک به شهر قم و متاثر شدن شهرهای مجاور از این کویری تر شدن استان قم داده نشده است. همچنین عدم اطلاع درست مسئولین ارشد استانی در خصوص وضعیت کنونی منطقه بین تالاب مره تا دریاچه نمک و حرکت شن های روان در این محدوده جغرافیایی که خود چندین برابر شهر قم است. یکی دیگر از دلایل این بی توجهی است که نیاز مبرم به بازدید میدانی و تصمیم گیری دقیق و در زمان و شرایط مناسب را می‌طلبد.

  • محدوده مشخص شده در تصویر ماهواره‌ای، منطقه مستعد بیابانی شدن شامل پهنه‌های ماسه‌ای جلالی، چهار برج، دولت آباد، سراجه و حسین آباد میش‌مست است که در اثر بادهای فصلی موجب خیزش گرد و غبار و آلودگی هوا در قم می‌شود. گفتنی است با تامین حق آبه زیست محیطی دریاچه نمک در سمت راست و دو تالاب حوض سلطان و مره در سمت چپ می‌توان از سرعت بیابانی و بحرانی شدن این منطقه که چندین برابر شهر قم است جلوگیری کرد.
  • زیباسازی مسیر رودخانه قمرود در شهر قم توسط شهرداری و خسارت وارده شده در بهار سال جاری با عبور دو جریان سیلابی از این مسیر، در تصمیم گیری مسئولین امر بر میزان دبی کم آب رهاسازی شده از سد «۱۵ خرداد» برای حق آبه زیست محیطی اثری مستقیم داشته که متاسفانه رهاسازی آب با دبی بین ۴ تا ۸  متر مکعب در ثانیه در قمرود موجب ورود آن با دبی تقریبی دو متر مکعب در ثانیه به قسمت شهری قمرود شده است.
  • با تصمیم مسئولین امر جاری شدن ۱۹۷ میلیون مترمکعب آب با عنوان حق آبه زیست محیطی با دبی ابتدایی ۸ مترمکعب در ثانیه تا پایان شهریور ماه ادامه خواهد داشت که این موضوع و ورود و جاری بودن طولانی مدت آب در رودخانه قمرود در داخل شهر مورد استقبال زیاد مردم قرار گرفت.
  • «نبکا» با پوشش گز، گیاه بیابانی در منطقه دشت مسیله قم است که به گلدان بیابان مشهور است و در این دشت به دلیل نرسیدن حق‌آبه و خشکسالی چندین ساله در حال از بین رفتن هستند.
  • اداره منابع طبیعی و آبخیزداری استان قم در پایان سال ۹۶ به منظور تثبت خاک اقدام به مالچ پاشی ۲۳۶ هکتار زمین در منطقه شن‌زاری حسین آباد میش مست کرد، که با مقاومت روستاییان و ترس آنان از صدمه دیدن به محیط زیست مجبور به تغییر منطقه مالچ پاشی و در نهایت ناقص انجام شدن پروژه شد که اکنون با آن نقص شاهد حرکت ماسه‌های روان در پشت این مناطق مالچ پاشی شده هستیم.
  • ورود گرد و خاک به شهر قم از سمت دشت مسیله و بیشتر شدن تعداد روزهای ناسالم و آلوده در طول سال که در سال گذشته دوبرابر شده است.
  • تاغ‌زارهای دست کاشت توسط اداره منابع طبیعی استان قم ۳۲۰۰ هکتار بوده که به مرور زمان با تکثیر طبیعی گیاه به ۵ هزار هکتار توسعه پیدا کرده است.
  • منطقه مالچ پاشی شده در جلوی تصویر موجب تثبت خاک و رویش گیاهان بیابانی شده است و منطقه انتهایی تصویر به دلیل جلوگیری از ادامه کار توسط روستاییان با از بین رفتن گیاهان و خشکی بیشتر مواجه شده است.
  • برخلاف تصور عامیانه در خصوص مالچ پاشی و از بین رفتن محیط زیست، در تصویر شاهد رویش گیاه در وسط منطقه مالچ پاشی شده به دلیل تثبیت خاک هستیم. گفتنی است این مالچ‌ها پس از ۴ تا ۵ سال کاملا از بین رفته و با خاک ادغام می‌شوند.
  • سد پانزده خرداد قم در فاصله ۵ کیلومتری شهر دلیجان با حجمی برابر ۱۶۵ میلیون متر مکعب با بارش‌های بهاری سال جاری با سرریز آب مواجه شد که با تصمیم گیری مسئولین رهاسازی آب با عنوان حق آبه زیست محیطی قمرود به میزان ۱۹۷ میلیون مترمکعب از دو سد«۱۵ خرداد» و «کوچری» از ۱۳ خردادماه ۱۳۹۸ آغاز شد.
  • پهنه‌های ماسه‌ای شکل گرفته در منطقه مسیله مشهور به شنزارهای جلالی
  • تاغ‌زارهای دست کاشت اداره منابع طبیعی و آبخیزداری استان قم در منطقه «حسین آباد میش مست» به منظور تثبیت ماسه‌های روان
  • خشکی تالاب حوض سلطان و دریاچه نمک در سمتی دیگر، با دارا بودن کفه نمکی سفید رنگ موجب پایین بودن دما نسبت به منطقه خشک و خاکی دشت مسیله شده و این اختلاف دما موجب خیزش باد در بین این مناطق می‌شود که در صورت تداوم خشکسالی موجب فرسایش خاک در منطقه‌ای بسیار بزرگ و بیابانی شدن آن و در نتیجه حرکت ماسه‌های روان با همراه نمک به سوی شهرها خواهد شد.
  • تداوم خشکسالی موجب شده فرسایش بادی باعث نمایان شدن ریشه گیاه در سطح شود که پس از خشک شدن گیاه، منطقه بیابانی با شن‌های روان تشکیل شود.
  • خیزش گردباد در منطقه سراجه، خاک را به همراه نمک موجود در آن آهسته آهسته به سمت شهر قم می‌برد.
  • انتهای مسیر شهری رودخانه قمرود و ورود آب به نیزارهای این بخش
  • مسیر ابتدایی حرکت آب از پشت سد «۱۵ خرداد» به سمت رودخانه قمرود
  • در کنار گززارهای جنگلی این منطقه تنها میزان کمی آب در پشت بند جنگل رسیده است که در روزهای داغ در معرض تبخیر قرار گرفته است. همچنین شترداری در این منطقه که با چرای خارج از ظرفیت و فصل خود از گیاهانی که موجب حفظ خاک می شوند، موجب تسریع و توسعه مناطق بحرانی شده است.
  • مسیر رودخانه قمرود در انتهای بوستان غدیر به سمت بافت شهری مسیر رودخانه در داخل شهر قم
  • نمایی از نبکاهای باقی مانده در دشت مسیله قم که سدی طبیعی در مقابل خیزش ماسه در وزش باد هستند، که به دلیل خشکسالی چندین ساله و نرسیدن حق آبه به آن در حال نابودی هستند. و با سرعت زیادی از تعداد آنها کم می‌شود.
  • با از بین گلدان‌های بیابان در دشت مسیله، ماسه های روان به همراه نمک با خیزش باد موجب آسیب زدن به اراضی مرتعی و کشاورزی می شوند و پس از آن با ورود به شهر خطرات بیشتری را برای سلامت انسان بوجود می‌آورند.
  • به دلیل بحث زیباسازی مسیر قمرود در شهر قم و کاهش شدید دبی آب رهاسازی شده حق آبه زیست محیطی به منظور خسارت وارد نکردن به سبزه کاری وسط مسیر رودخانه، این حق آبه در روزهای گرم تابستان و مسیر طولانی بیش از ۱۰۰ کیلومتری به مقصد نهایی آن هرگز نرسیده و این میزان رهاسازی را میتوان تنها هدر دادن آب و نعمت بارش بهاری پس از چندین سال خشکسالی در روزهای داغ سال دانست.
  • ماسه‌های روان و وسعت تخریب خاک در منطقه سراجه
  • رودخانه قمرود در هسته مرکزی شهر قم پس از سال‌ها خشکسالی شاهد ورود طولانی مدت آب با دبی پایین در فصل گرم سال بود که این موضوع مورد استقبال مردم قرار گرفت.
  • یکی از بزرگترین مناطق خیزش ماسه‌های روان در منطقه سراجه قم است که با قرار گیری در کنار تالاب خشک شده غدیر اسب منشا گرد و غبار شهر قم شده  است و از این مکان گردبادهای متعددی به طور مداوم شکل می‌گیرد.
  • خیزش باد و همراه شدن ماسه و خاک موجب فرسایش خاک منطقه می‌شود که به دلیل قدرت زیاد خود خاک بدون پوشش گیاهی را لایه لایه و تخریب می‌کند.
  • وجود ماسه‌های روان در حاشیه روستاها موجب می‌شود در وزش باد این ماسه‌های روان به مزارع کشاورزی وارد شده و موجب از بین بردن آنها و تبدیل شدن زمین های کشاورزی به زمین‌های بایر شوند.
  • محل تلاقی دو رودخانه قمرود و قره چای که در تصویر انتهای رودخانه قمرود سمت راست پایین و انتهای رودخانه قره چای سمت چپ پایین تصویر قابل رویت است. در ادامه آب این دو رودخانه به طور یکپارچه از مسیر مسیله رود به دشت مسیله هدایت می شود. با رهاسازی آب در این دو رودخانه به طور همزمان، امکان رسیدن به هدف اصلی یعنی دادن حق آبه زیست محیطی و کم کردن خسارات خشکسالی وجود دارد.
  • به دلیل وجود بند جنگل و توقف آب پشت این بند درست در مقابل آن با خیزش گربادهایی مواجه هستیم که خود به فرسایش خاک و انتقال ماسه‌های روان کمک می‌کند.
  • ماسه‌های روان در منطقه مشک آباد مسیله که با وزش باد و رسیدن به بلندی‌های کوتاه تبدیل به تپه های شنی شده که در ادامه با وزش باد به سمت بافت شهری حرکت می‌کنند.
  • قسمت انتهایی رودخانه قره چای که در گذشته با فراوانی آب برای عبور و مرور اهالی مجبور به تردد از پل دلاک بودند که اکنون این پل به واسطه خشکسالی و کمبود آب ورودی به رودخانه با فاصله ای ۲۰ متری از مسیر حرکت آب به عنوان یکی از آثار تاریخی استان قم شناخته می‌شود.
  • انتهای رودخانه قره چای در مجاورت رودخانه قمرود، با رهاسازی آب با دبی بالاتر از سد الغدیر ساوه آب به راحتی به این منطقه می رسد که به کمک آب ورودی حق آبه زیست محیطی قمرود، امکان ورود جریان مناسب از مسیله رود به دشت مسیله مهیا می‌شود.
  • متاسفانه علاوه بر برداشت آب توسط کشاورزان در طول مسیر جریان آب از سد پانزده خرداد تا مسیر نهایی آن در دشت مسیله قم، در بخش پایانی مسیر قمرود در شهر قم مامورین شهرداری نیز جریان آب با دبی بسیار پایین باقیمانده را با بستن مسیر و استفاده از پمپ های مکنده، آن را به داخل تانکرها منتقل کرده و برای مصارف شهری مورد بهره برداری قرار می‌دهند.
  • مسیر طبیعی رودخانه قمرود در کنار روستای قمرود به سمت روستای ملک آباد
  • در انتهای مسیله رود شاهد ساخت بند جنگل توسط وزارت نیرو برای تامین آب کشاورزی روستاییان این منطقه هستیم. این بند در سال‌های خشکسالی اخیر یکی از مهمترین موانع در مقابل عبور جریان آب سیلابی و یا با دبی بالا که قدرت رسیدن به انتهای دشت مسیله و ورود به دریاچه نمک را دارد، است.
  • انتهای مسیر قمرود در روستای ملک آباد که آب رودخانه پس از گذر از این منطقه به سمت دشت مسیله می رسد که در این منطقه به دلیل دبی پایین حق آبه زیست محیطی رهاسازی شده آب ورودی به این منطقه را می‌توان تنها هیچ قلمداد کرد.
  • به دلیل وزش باد، حرکت ماسه های روان خاک زیریقه گیاهان بیابانی را با خود برده و باعث از دست رفتن رطوبت گیاه و خشکی آن می‌شود.
  • دبیر عبدالواحد میرزازاده
  • زنگ خطر برای ایران زمین!
  • خشكسالی

اخبار مرتبط

  • زنگ خطر برای ایران زمین!

    «پایین دست»

  • ایران زیباست؛ تالاب «حوض سلطان»

  • آبخیزداری، مقابله با سیلاب و خشکسالی

  • ایران زیباست؛ دریای «خزر»

  • مدیران خودرو

لینکستان

    رزرو هتل مشهد جمینجا خرید سی پی لیفت صورت با نخ بلیط اتوبوس دانلود آهنگ خرید سرور مجازی پهنای باند اختصاصی بوکینگ گوسفند زنده روغن هیدرولیک تجهیزات پزشکی بررسی علت بیماری‌ ها بهترین جراح بینی بلیط هواپیما ارزان‌ترین تورهای داخلی و خارجی دوره آنلاین زبان ثبت شرکت بلیط استانبول به تهران رزرو هتل بلیط هواپیما خارجی ویزای دبی تور تجهیزات و ماشین‌آلات صنعتی سم برای ساس چاپ لیبل uv dtf قیمت تشک خرید بک لینک طراحی سایت آهنگ جدید ایرانی کلاس تیزهوشان ششم تور قبرس شمالی پارتیشن شیشه‌ ای ساخت پرسشنامه آنلاین نوبت‌دهی آنلاین پزشکان پهنای باند اختصاصی رتبه‌ بندی شرکت متخصص گوش و حلق و بینی طراحی سایت شرکتی تابان شهر چاپ تصفیه آب خانگی
  • در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
  • -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
  • -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
  • - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های دین مبین اسلام باشد معذور است.
  • - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر می‌شود.

نظرات

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
لطفا عدد مقابل را در جعبه متن وارد کنید
captcha
ISNA
  • آرشیو
  • خط مشی
  • درباره ایسنا
  • تماس با ایسنا
علمی و دانشگاهی
  • علم
  • پژوهش
  • فناوری
  • جهاد دانشگاهی
  • هوش مصنوعی
  • آموزش
  • صنفی،فرهنگی‌ودانشجویی
  • دانش‌بنیان‌ها
  • پیشرفت
  • rubika-icon
  • eitaa-icon
  • bale-icon
  • soroush-icon
  • telegram-icon
  • youtube-icon
  • x-icon
  • instagram-icon
  • rss-icon
  • aparat-icon
Nastooh Logoنرم‌افزار تحریریهٔ نستوه
© 2025 Iranian Students' News Agency. All rights reserved